difcernitur quod Gcdcon fecit-pugnæ imminente perieu-
lo. Confolatioquippcillamagis quam tentatio fuit. Se-
quitur,
Dominas,ait,in cuius con (pc ft u ambulo, mittet angelunt fuum
tecum, & diriger viam tttam, accipiefcLvxortm filio meo de cogna-
t'tone mea,&de donié patris met. Innocent tris à nialediéltonemea,
cumvcnerisadprephiq:;osmeos,<jrnondedcrintttbi.J QuP modo
ilia coniuratÎQ roalcdiöiim poffîtihtelligi, nifi malcdi-
£tuseflèt,fi conrraeiusconiurationemfecillèr. Se'quicur,
Refponderunt Laban & Batuel: à Domino egreffus eflferma, non
pojfumus extra placitum eius aliud quidqttam loqut tecum- in Rebecca
coram te cft,toile earn &proficifcert, &fitvxor filij domini
tut,fiaitlocutus efl Domina.] Quæritur quando locutuseft
Dominus ; nifi quia vel prophetam elfe Abraham nouè-
rant, & prophetice à Domino didtum, quod per ilium di-
dtum fuerat agnofeebanr : aut fignu/n illud quod fibi darum
leruus eius narrauic, locucionem Domini appellaue-
ritnr.Sequitur,
. Dimifèrunt ergo earn & nutricem iüm,feruumque Abraham &
comités eius.1 Dccensqufppe erat?vt ad nuptials abfque pa-
rentibus virgo proficifcens,nutricis auxilio frueretur. Se-
quirur,
Soror nofira es ,crefcas in mille milita , & poßideat fernen tuum
portasinimïcorumfuorum.'j Nonprophecæfuerunc, autva-
nitatetam magna optauerunt, fed eos, quæpromilerat
Deus Abrahæîlàtere nonpotüit. Quid eft quod Abraham
puerum iubet fub femore fuo manum ponefe, 8c per cælr
Dominum iurare,nifi quod illiuscaro per illud membrum
defeen lura èrar, qui & Abrahæ filius effet ex humariitate,
& Dominus ex dininitate. Sic vtiquepuero dicitur: Porte
manum tuant fub femore meo, & iuraper Deum edi. Ac fi àpertc
dicerecurrTangefiliurnmeum,& iura per Dominu meum.
Vnde nec.fuper femur, (ed fub femore manum ponereiu-
betur;quia exillo femore delcenfuruserat, qui homo qui-
dem,(ed luper omnes hommes veniret. Vnde dignum non
fuit.vt manum fuperfemur ponerec,quia nulla caro fuper
illa'm carnem eft,quam in redemptioném n oft ram fibi patris
vnigenitüs vniuir. Quid eft quod Ilàacdiletfto filioy-
xordehliabus Chananæorum duci prohibetur, nifi quod
illi de quo feriptum eft , Hic efl filius meus dtleäus, in quo mihi
complacui, nulls reprobæanimæ coniunguntur.De cogna-
tio ne autem vxorem filio deducere leruus præcipitnr.quia
folafanâa eleétorum Ecclefia vnigenito filio copulanda
xta Pauli vocemdicentis i Sapientibus& infipientibusdclfff
fum. Velcerteaquaetiamiumentis datur i quandoqti0
modo cura Carnis fit habenda difponitur, vt ex voluptate
impendi non debeat,&tamen in necelfitatibus nôn ftegé-
tur.ficut feriptum eft,Carnis curant nefeceritisin defideriis. qui
enim hanc in défiderijs fieri prohiber, proculdubioin ne-
ceffitate concedic, iuxta hoc quod rurfiim dicitur : Nemo
carnem fuam odio habet,fed nutrit & fouet earn. Puerautcm
Rebeccæ inaures & armillasdédit,quia prçdicator quifq;
& auditum (an&æecclefiæper obedientiam,& manusper
bonæoperationis meritum exornar. Sed inaures duorutn
ficlorum finit; armillæautem ficlorum decem, quia prima
virtus obedientiæin caritate eft. quæ videheet caritas in
duobus præceptis diftinguitur , vtDeus&proximus dili-
gatttr. ‘Ecreda operatio ex decalogi completione perfici-
tur, vt cum bbna agi coeperinr, mala iam nulla perpetren-
tur. Rebecca autem eflè in domopatrisfui locumfpatio-
fiim ad manédum perhibuit : quia à priori iam populo na-
turæ legem fanda Ecclefia lefeiflemonftràuit, ISScprædica-
tionis verba in amplo caritatis gremiç fufcepit. dodori e-
ninj Ipàtiofus ad manehdüm locus eft,in auditorum cordc
latirudo vèriratis,- Vndè& quibufdam dicituriCapite nos,\
neminem Ufimus.niminem corrupwm,nonangufitaminiin nobis,
anguftiaminiautem in v'tfceribusvcfiris. Acfi aperce eis dicere-
tur, Ad fufeipiendam dodrinam fpatiofum locum mentis
fàcite.fedad cogitandacarnalia anguftiremanete. Quod
pàlearum aefeni plurimum haberëindicàuit , fîgnmcat
quia landa Eéclefia verba vitaeaudiens, terrena ftipehdia
prædicatoribus reddidit, quæ Paulus qùafipro nihiloac-
eipere (ê dixit :Si nos, inquit ,Jpiritalia vobisfeminauimus, ma-\
gnum efld à vobis carnalia metamus. Fracer autem Rebeccæl
erac Laban,qui cônçitusegreffus^naures & armillas forol
risalpiciens, intuspuerum vocauit : quia funr carnales
quique fideîibus coniunditqui dum fpiritalium dona cô-
ipiciuntin admiratione poli ci, etfi non vlque ad opera>ta-l
men inanimam vlq; ad iufeipiendam fidem verbum præ-l
dicationis admittunt. quia enim bonos fæpe miraculis
fulgere conliderant,ca quæ de æternitate audiun t non reculant
, quamuis làndam eledorum Ecclefiam mûribus
nonlèquentcsincarnalioperationeremaneanr. Qui La-
ban paleas}'fenum, aquam, panemobtulit, lèdpuernifi
cauli'am prius çoniugi) obtinerer,acceptuxum Ce elfe recu-
fimir: quia funt plerique, qui dodores fuos ex teroporàlierat,
quam iple vnigenitüs ex prædeftinatione iam & præ- j bus ftipendijs continere parati funt{ fed prædicatores fan-
(cientiaextraneam non habebat. • Quis vero eft puer,qui ’ direciperenolunt temporalia, nifipriusobtineantæcer-
ad deducendam vxorem mittitur.nifi Prophetarum ordo t na. û enim înanimabusfrudum noninueniunt, lumere
atque Apoftplorum , omniumqueDodorum, qui dum ftipendiacorporibuscontcmnunt:necpedesaqualauanr,
verbum prædicationis bonis mentibus Faciunt, ad vnam- quia laboreln lui defiderij nulla confolatioue releuânt.
quamque animam vnigenito filio coniungendam quafi Moxvtcaulameoniugij domini fui puer obtinuft , vafa
prouifores fiunt. Qui pergens de bonis omnibus Domini aurea atque argentéa,ac veftes protulitsquas Rebeccæ de-1
fuidetulit.quiain his.quædeDominoloquuntur, in fe- dit.-quiadodoresfandæEcclefiætotornamentapræbentJ
metipfis virtutum diuitias oftendunt.-vttanto cîtius ad fe- J qdot yirrütum dona docuerint.quçenim prius inaures ac-
quendum Deam pertrahant, quanto auditoribusfuis.in quearmill'aisacCeperat,iam nuricVàlâaurea&argenteàac
femetipfismonftrant quæ narrant. Atqüeifdem piieriu- veftesaccepit: quia fanda Ecçlefia, quæatfteperhdërnd-
xtafontemftetit,atqueexpræfixafententia, quæpUellae- perationem & obedientiampercepic,excrefccns poftmo-
ligenda eflet.propofuit; quia prædicatores (andi facri elo- dumetiamad lpiritàliadonaconualelcit , vtprophetiæ
qüij nuentaconfiderant, atque ex ipfiscolliguntquæ vel lpiriturepleta&virtutum gratia,ampliatisiam münerib.
quibusprædicationis fuæ verba committant, & ex quibus crelcar. Puer vero matri eiusaefratribus dona obtulit,
auditoribus hduciam certitudinis allumant. Potum vero quiâgentilîtas, ex quo Ecclefia ad fidem venir, pofteon-
pet-ijt, -quiaprædicator omnis animam fui auditorislîtir. ! uerfionem èiusingloria temporali coualuit,ficut& nunc
SedRebecca potum præbujt,quialàndaeledorum eccle- | cernimus,quia vbique Chriftiani afflidionem lèntiunt,&
fia prædicarorum fuorum defiderio ex virtutis fuæ fide la-* gentiles quique in terrena vitente glorian tur.Sed & fratres
tisrecitî’ quia enim Deirm qüem audiuit confelïa eft, præ- eius dona percipiünr^uia ij quieam fidem verbo tenus te-
dicaton fuo aquam refèdionis obtulit, emfqueanimum nent,fedtâmenprofeffionemfaam rrioribusnonfequen-
rerngerauit. Etnotandum.quod hydriâm ab humerisin : tes carnaliter viuunt, bénigne à fideîibus honorari folent
vlnaspoluit.quia ilia eft placitaconfeffio, quæàbono b- ; pro eo quod ellè fidelesvidentur. Mater ergo & fratres
pere proccdir ; vel cerre aquam præbuir, quia in hoc quod donapercipiunt,à forte rarhenhereditâtis alieni.-quia fiue
credidit,vacua non remanfit. flam mox praedicare ftuduit
lmé carnales.quiintrafideiprofclfionem tetien-
quod audiuit, & docendo multos exle prxdicacores pro-
tulit. Aquaquippe in hydriaeft feientia prasdicationisin
men(ura,quia finda Ecclefiaftudet nonplusfapere, quam W
porterftpere,fedfitpefeadfobr'tetatem. & hydrixaqua in vlfla,
eftdodlrina prxdicationis in opere .* quae non Iblum eius
comiabus,led porumetiam camelis pr^buit.-quia verbum
yjtz non folutn prudentibus,led etiam ftultisprxdicat.iuinfideles.
tur,ad hereditatis æternæ forrem non veniunt, ltd tarnen
fiipernæ lacgitatis gloriam temporahter confequuntur.
Rebecca autem cumpuellis fuisfignificäif, quiafanâaec-
clefia habet lècum minorismeriti animas fodales fuas. nä
etfi in quibufdam per fenlum mentis in toto contempla-
cionem non habet,tales animæquafi puellç Rebeccç finit»
quam fecfutinrériribribusded tarnen.äd cpretUpia'tiöileoi
... ... 'fjrl ’ " jOaruin
iftarum atiimaiafcendunt. &eiireifdcm püerquafdamha- : ccdefiàptoperânfc, intôriisvitïbfifqj vitæ veteris cbhiier-
buitincpmitâVu;quiacum fandis^ropnetîsruérutttqùi-1 fationibus inuchitur. t^üæVtilàacvidit, defcàmélodc1
dan*>'<lu‘ ^en* viùeteht, & ^ro^hetiàî Ipiritum non habe- . fçendït : qùià fanda ecclefia quanto redertiptorëm fiium
rent:& cum beads Apoftolis atqiie Do&oriDui fuereple- ! fubtiliusagnofcit, tahtb cathaiis viræ ftudia humilius de-
rique, qui vitam moribus teherent, led praedicatóris ver- lèrit, atque irt femetipfa tortitiidini vitiofæ iconttadicih
ba non promerent. Feftinus ifùtem puer ad dohium redit,
quiaprædicatoresfilndicüm prædicando vitamau-
dienrium ob ti nen r,illi mbx gratiàs red dun t, de cuius hoc
tuuneré perceperunt : fibi in eà operatibne nihil tribuunt,
fed^udoxi.
io autem tempore ifaac déambulai at pïr viam qua duett ad pu-
teunh cuius ftomen eft v 'mntii & vidèntis. ] Qui s eft viuens,&
videns,nifi omnipotens E)éUS, de <Juo feri Jifcuth eft: Vtuo e-
no in aternum dicit Dominas. De qubrurïùm dicitur: Omnia
nuda & apertafunt oculise'm. Pute us Veto viùentis & viden-
tisefthæclacræ fcriptiiræprofuiiditas, quâth nobis adir-
rigationem mentis p r i a i t omnipotens Deus. Quæ eft
via.qùæ ducit àd puteü m Viùën tis 64 Vidèntis, nifi humili-
raspaflionisvnigeniti, petqüatn notis apertum eft hoc
quod prius latentcifcripruræ facræ fiuenta loquebantur.
nifi eftim vnigçnitus Dei filius incarrtatüs,tentatus,ap|tte-
lienfus, colaphis cæfus, fputisillüfusj crücifixus, aemot-
ruus tviltïec, nobis huiüi putei, id eft* fcriptucæ facræ pro-
funditas non patèteh Quid etgo fideîibus hümilitas paf-
fipniiscids fada eft,nifi clauis â^érrionis,pêr quam myfté-
riorùm Dei putcum inueni mus, vr aquam feientiç de pro-
fundo biberémus. Inèarnationem quippe, paflionèm,
mortem,relurredibnem, atquealcenfionemillins, facri
cloqui; pâginæ teftancur. Quæ quia fada cognouimus,
iamn'.incintelligimus aüdita. H^c autem legi pote rant,
led quiafifecdiim eüeneràntjihtelligi nou valebant. V nde
& per îoannem dicitur: Vicitleoàètnbïi Itidà,radixDauid,a-
perireübrUm , &foluerefigti4culàeM'. ipfeenim librumape-
ruit, & fignaculaeiüsîbluit, qui nalcendo, moriendo, re-
furgendo,atque ad cæloà àfcendehdPi feripturæ facræ no-
bisarcanà patèfecic. Et notandiim, quod liori dicitur, ara-
bulabatperviàm, quæ ducit ad puteurll, (ed deambula-
bac, déambulât quippei qui viam, përqüaihàmbulatj e-
undo&redeündo concuiëar.-in huniilitatepàllionis Do-
min iis deambulaùiti qüàndo à Iüdæis vërborum contu-
meliaSj iriodo contra le làlfum teftimbhiùm modo ala-
pas,modo fpuca.mbdo fpiheam cprbnaihi modo crucem
toierando fuftinuit. DeambuUfiè igitür in hümilitate
paflloniseft, rotadiieffixâtes 8c probradiuerfis modisite-
rando pcrtuliffè. Qui Ilâac,VénieritC Rebecca,iq terra au-
ftraîi habitabat, qniavnigcUitusDqminusac redemptor
nofter, Veniente ad fe Ecdefiairï illorum mentibus man-
ût,.quos ex ludæaeditôs non torporis frigus * led feriior
caritahstetiuic. E&illoqùippepopulo Annaprophetifla,
ex illoSimeon eXtitit, qui in vinâs Dominum accepit.Ê-
grejjus autemfuerat admedttandatn in àgro. Quia ager mun-
dus accipitur, iple DominuS per fe exponit, dicéns : Àger
autem efimttndus. Qui in hocegrefius eft, eô quod vmbiiis
I àpparefe digfiarus eft,ficut feriptutn eft: Exifli in faluiempô-
puli tui , vtfaluosfacids ChftftostUos. Soient exèreendi iuuc-
ués,inarmorum vfu meditari ; Ifiiac ergo àd méditandum
ift agro exijc, quia redemptor nofter le lequentibùs for-
mam hunulitatis præbens, pereitercirium longanimiratis
fuæ paffiotiis ifi le & patièntiæ ëxempllâ monftrauit. Me^
Ifaac ergo vifo defèëndit, quia Domino cbgnito vïtia lu'à
gentilitas deferuit, &ab clarionis celfitudine ima numili-
tatis petijr. Quid eftahtehi, quod Ifaac in cainelb fedens
Rebecca cotifpëxit, riifiquod rèdéniptorem füum'ecclefia
ex gciitib us ve h ic ns, du m adhùc vitijs effet innixa, &
needum fpiritalibus, fed animalibus m'otibus inhæreret,
agnouic. Necmbuèredebèt»quod puerquoque cum camelis
venbrat,iriquibuS diuitias domini (üiierebat: quia!
ipfi quoque prædicatores lànâi, quamuis iam àd fuperio-
raintclligenda atque præferendaintelleâu & vita emi--
cent, adhuctamenin femetiplîs contraditftionem carnis
fentiunt. nam vident aliam legem in membris fuis, repugnanteiH
legi mentis fua,fefeducentem in legepeccati: 8ç diuitias ih Carnc-
lis portant, quia ne magnitudo reuclationurh extollat
eos, datur eis ftimulus Carnisfuæ. habent enim thefaurum
iftum in vafis fi6tilibus,vt fublimitàs fit virtutis Dei, 8c nô
ipfis.qui enim per carnem cæleftia loqùuntur,&rameri
adhucin carnecontradiétionem devitiofentiunt, quid
aliiid quam fiiper torcuoià camelbrunvdbrfà ihfidënt j
Rebecca verbîlaacvilbqüiSillehomofit, irequifiropue-
ro cognofcit,quiaquotidie fandtaecclefiaàdhuc per Prbx
phetarüm atque Apoftolorum d iâai düidaereâèmptb-
refiio credere debeat,intelligitiquæleiértioxpâllioope-
ruit, quiaquanto fubtiliüs laliiatPris fui mÿfteriâpénétrât,
tanto altius de anteàifta vita confunditur -, oc quia
përuerfe egeric verecundatiir : pallid le bpètirexüraùit.
quia vifo Domihoinfirmitatis fuæadioncs erübuit -, & ilia
quç prius in càmelo libère geftabatur,defcêhdehs poli-
modurn verecundia tègitur. Vhdë eide ni ecclefiæ’aprio-
re eleètione conuerlæ per Apoftolicam vocem j quàii Rebeccæ
de camelo defcendenti, fibique pàllium fupbi'du-
centi dicitur ; Quem enïm fruttum hdbuifits tune in ms i iii qut-
biisnuheerubefeitis. QuamIlaac ih tabernaculum fuæ ma-
trlsintroduxit, atque vxorem a-ccepit: quialoco S/nagP-
gæ Dominus,ex qua per carnem natus^lânâàmEcclefiàhi
diligic, éamque fibi in amore 8c contemplàtiohe coniu n-
xic : vt quæ prius proxima ex cpghàtiotiej id eft; cogna-
taex prædeftinatione fuerat, poftmodum iam cotiiuhètà
in àmore concinuo vxor fuit. Qüam intaritum dilexit, vt
dolorem qui ex morte matris accefferat remperarct : qüià
ex lucro fan«ftæ Ecclefiæ redemptor nofter earn quæ ex
perditiohelynàgogæaccedcre potuic, trifticiam dcceiht:
dum enim Rebecca coniungitiir,/dolor de morre matris
amputatur. quia dum lanéfca ecclefia éxgehtilitàrë venions
vfqüeadcHorum contemplariohisperducitur,Iadæa
jprb nihilo habetur. Qui fi interprerare ipfa eoru m nomi-'
na curabimus, îlâac Rifus, Rebecca àutem Patientia difci-
turirifusverbexlætitiaeft, patientia autrui detribiilatio-
ne. Et quamuis fanda eéclefia iam ih cælèftislïc gaudij
contemplàtiohe fufpehlai habéttamcn àdhuc quod trifle
de morralis carnis pondéré tolerét. Ifaac vèi o 8c RebeC^
; càiùrigitur,ideft,rifus&patiehtiapérmifcetur.; qhiafitih
i fanda ecclefia hot quod feriptum eft, Sfiégàüdentes, ihtri-
buhttionepatientes: vt hanc&prblperade contemplation!;
ditatio armorum eft frequenfatio palïïonpm; qui enim ; lætificcnc, 8c adhucaducrfadëtribulàtiofie perturbèhri
Verbei;amaiiUuit»,lancéam, crUcem pertulir, paffîbnem j Sequitur,
fuam vlque ad mortem in fe frequenfart pertulit. Paffib-
n6s vero arma dicimus j quiS per ipfas ab aditetlario oc-
cultoliberamur. Quiad meditandufri ih agrb inclinata
iam iliecxijtjquia palHomim exercitiaiuitaHnchi mlltidi
fufetpit, ficutperPfalmiftam decracifixionis fuse palfio-
hc loquitur, dicens: EleuatiOmanliuhtiHedruriifacnficium ve-
Jpertinum. Quid eftaiftem quod Rcbccca ad Ifaac dorfo
cam el i deducitur, hill quodpfet jtebe'ccam fficut praefati
fumus) eccltfia:& pet camclum cui prstfidet,- tbrtlS mori-
busatq; inhoheftisidoloriirti cultibiis gehtilium populus
dcligriitur. qui fcnitii ek ftmetipfis' fibi iiiIxttieirutit debt-
quos colerent, quaild feWietjpfiselsJtt doflb oiius excre-1
uerat quod porcatehr; Rcbet'ci tfgP dd Ifdat Vcniens j
dorfocatiielideducitur: qoiafadGbriftlirtijfek gefntilitate
ABRAHAM mb aliam duxït vxorem, nomme Cethurahi.']
Quæftio hic,effet, fi peccatup effet, maxime ia antiquis
dan t ib us operam propagandæ proli. Nequëlricôntihen-
tiafülpicândaefttanti viri ; ih ilia prilèrrith iam sëtate;
Cur aütem dehacfiliosfecetit, qui cum miraculode Sara
iam fecerat ; fiipraditftumëft. quid fieniniéc hoeproui-
fum ëftlii ipfo pâtre mulcarum gentiuni jpoft obitum fcpn-
iugis itëtüm coniugari, vt dëmphftràretlii hoa eflè péc-
catuihîVërùhtameri hoc fa&um Abrahæ, quod poftrhor-
temSaræde Gethurafilios procreaüit ; hoti fie accipieri-
dùmeft,qualî.hümanàcbhfiiëtudirie 8c Cbgitàriôhe tah-
iummodo fubftitiietidæ humerbfioris profit hocfaflUm
f i t . f i c enim pbflèht a c c J p é r e hoftinès fetiam quod de Àgar
fàèiuni eft;, riifi À-pbftblüs adtnphërét,illa fuiflefadta prej
Cap;*f.
tic Ce-
thiita r -
iotc Â-
bràhz:
XLü;
6iùk
Bibliothi Veit Pdtritbtil.ii phetjee _