•Aftguftiç;
ADiauantes]Id eft,exemplo. Etobfecfamus] Ideft>ver-
facient. Etnçlite iugumducerecuminfidelibus'] Quia iiigum I
lî mul non trahunt, nift eiuldem generis pares. Non ergo L
arandum,iugàtobouefim*u|& aftno. Autqua,[octetaslucii\j
Id eft,fanais,vt: Vosefiis lux'mundi. Cum tenebrit^ld eft,pec- \
catoribus, vt : Fuiftit aliquando tenebra. Belial diabolumfi. ï^ j|
gnificat, incerpretaturqueabfqueiugo. Vosentmeftistent-[
plum Deiviui. Gum vbique Deus eft, tamen in ilhfljkopriè
j habitare fe dicit, qui eius gratia perfruuntur. Wmtabo in
tUis~] Hoc exElaiafumptumefttEferoifiorwwDm] Deus
natura omnium eft?voluntate vero paucorum. Exite de mt-
dioeorum] Non tantum loco,quantum fimili cOnuerfatio*
ne ac lamüiarita.te.Eriwi«i«wdttm]Id eft,peccatum.Ef ero vo-
bis in patrtm^Siv os parentes infidèles abdicauerint,me pa-
trem hàbebitis fempiternum,vt:Patermeus,& matermeade- P/J/,«,
reltquerunt me, Dominas autem ajfutnpjit me, Dicit Dowi»««] Ne
cuiimpoffibilevidereturaddiditomnipotens.'HiCcejgffpro-
mtffa babet]ld^^eft, 8c ero illorum Deus.
bododrinae. GratiamDeiJ Indulgentiam peccato-
rum inbaptifmo. Temporeenirn, inquit ] Id eft, Deus pater
perEfaiam. Accepubilitempore']!deft,nouiceftamenci.Ex-
audiuite]Ad Chriftumeiufqueecclefiam hocdicitur. Ec-,
cenunc dies falutis'] Nuncautemdicit: Nemo in inferno enim
cotifitebiturtibi.
~Nemmdantesvttamoffenfionem]lde(i,neminernmalo exemplo
lxdentes. Sicenim non vitiiperabitur minifterium
praedicatiphis noftrae. Sicut Detminifiri ] Dei miniftri de-
bentproutpoffibile eft,Dcum imitari. In nectfitat'ibus]Pei:
aliquam vim illaris/lnangitftijs'] Anguftia eft omnis egen-
tia. Inlaceratione 1 Id eft, membrorum. Inlaboribus] Seu
mamium,fiue huc& illuc difcurfiium.Iwc<ijhtare]Corpo-
risac mentis. Inftientia'] Scripturarum. In longanmitate]
InfuftinVnCialonga.1 njpirifu[Mao’] Dumdiguosnoseius
habitaculp praeparatnus. Incharttatenonfiäa J Verbo non
tantum.diligentes > fed opere & veritate. InvirtuteDet]
Nonnoftrafacaltate , fed auxilio Dei. Per arm a iuftitW}
Qii« ad Ephefios defcribit, qusefunt,loricaiuftitiae,fidei
fcutum, zona concinentiae, calciati pedes in piaeparatione
•Euangelijpacis,galea falutis,gladij verbo Dei. Adextris &
afiniftris] Hoc eft,ne prolperis eleuemur,ne frangamur ad-
uerfis. Perglonam^ Virtucuma Deo. Etighobilitatem'] Id
eft, carcerum. Per infamiam'] Cüroblafphemamurabini-
micis. Et bonamfamam] Cum laudamur ab ämicis & fide-
Isbus.
Vtjeduftures& veraces] Hoceft, abalijsvt veraces lauda-
mur,vrfedudores ab alijs infamamur, qua: omnia aequa-
literferimus pec extollunt nos laudantes, necdeijciunt
detrahences, quia folec vtraque pars aliquando menciri.
,V-nde ad conlcientiam redeüntcs, nondebemus fliem a-
lijsmagisaccommodare,quam nobis. Sicut ignott] Id eft,
perfidis& ingratis. Gogntti] Fidelibns&iuftis. Quafimo-
rientes] Hoc eft,vfque ad mortem peruenimus, & ecce vi-
uimas, fictitquando lapidatus eft, & mortuusaeftimatus,
furgens docebatilluftria. Sicutegeni]Rebus corporalibus.
Midtos autem locupletantesJ Eleemoly nis , diuitijs ccelefti-
bus. Et omnia paßidentes] Nam excepto quod omnia Dei
noftra mnt,nemo plus habet, quam qui nullius egetulle
enim nullios eget,qui praeter neceflaria nihil requirit. Per
proipera 8c aduerla in alio loco idem Apoftolus fe tranfif-
fe defcribit, cum dicit: Perarmaiuftit'i£,qu£adextrisfunt>&
afimftr is,id c(t,pergloriam & ignobilitatem -per infamiam & bonamfamam,
vt[eductores & veraces,ikc.Om nia e ig c f lK pro-
fpeiareputantur, dextraedicun turpartis., quae fSretus A-
poftolus gloria & bona lama vqcabulo defignauit, ilia
etiam qua exiftimanturaduerfa,qua per ignobilitatem 8c
infamiam euidfcmer exprelEt, quaque a Gniftrisefle defcribit,
efticiunt ur vero perfedo arma iufticia, ft allata ftbi
magnanimiter fuftentauerit,quod videlicet per hac dimi-
cans, & iftisipftsquibusimpugnariputaturaduerfis tan-
quam armis vtcndo,eifquevelut arcu 4 velgladio, fcuto-
que validillimo contra illos qui hac ingeruntcommuni-
tus,profedum fuapatientiaac virtutisacquirat, glorio-
fiftimumconftantiatriumphunj ex ipfts qualetaiiter in-i
feruntur capiens hoftium telis. Nec profperis dum taxat e-
latus,nec deie&us aduerfis, led itinere piano, ac via regia
femper incedehs, ab illö tranquillitatis ftatu, hequaquam'
l^titia fuperuenientequafi in dexteram motuS.J'Jec ingru-
entibusaduerfisjtriftitiaquedominante, velut ad lauam
rurfusimpulfus.
,C A 1» V T V I I .
MVndemusnosJ ‘Talemhofpitem, ideft, Deumrece-
pturi. Ab omni inquinamento ] Inquinamentum car-1
nis,eft p'eccatum quod per carn.em admittitur, fpiritus veto
, quod folacogitationcpeccatur. In timoré Dei^\ Noul
propterlaudem hominum,vel timorem. Accipitenos]Hoc
eft^capite quoddiciraus,fiue quod viuimus, vt exemplum
noftrum teneatis.
Neminem cinumuenmtu j Malo fcilicet eXemplo, vt per
auaritiam äliquid eius toliefemus. Neminem corrupimus]ld
eft, maladoólrina. Non ad condemnationem dico] Hoceft,
non me excuiando vos tales expono,non enim poflum de
vobis hoc lefttire,quos diligo j vt luperius memoraui,fiue
diledio tantum facit habere fiHuciam, Pradixi enim, quod
incordibusnoflriseflisadcommor'tendum'] Ideft, epißolanoßra
vosefiù , [cripta in cördtbus noßris. Multà mihi libertas] vId eltl
multam mihi fiduciam dediftisloquendi,quiainomnibus
obediftis!Siue,quödmultum me à vobis diligi non.igno|
ro. Multagloriatiopro vobis] Ideft,adaliasecclefias. Reple-
tus[um conjointione^ Id eit, audiens profedum yeftrum &
emendationem, poft multam triftuiam confolatione red
pletusfum. 'M
Superabundogaudio] Intantum gaudeo,Vt omnium pref-l
furarum obliuifcar. Nam & cum venijfem in MacedontamM
Vult i)lis oftenderequanramprelfuram magnitudo gau-
dij faperaueiic. Foritpügna'] Ideft,conrtäinfidèles. ïtitut
timorés ] Ideft, propter falfos fratrês. NÊUblum autem inj
aduentu eius| Hoc eft,non folum quidefideratus aduenitl
fed etiam quiyeftrum profedum nuhtiauft .propter quod
eins maximeexpedabamus aduentum.Vefirumdeßdefium] I
Id eft,adbonaperpetranda,Velpropter aduentümßteumJ
Vfßrummcerorem^ Propter peccata > velablentiam meam.
Veflramamulattonempro me] Id eft, ijui vice meaaemiuad
eftis Deiaemulatione peecanrcsi Sànè triplex eft semiila^ g#t3
tio,autimitationis,autindidiæ,aut zeli. EtcontrißauiVos] U I
Et fi me pceniruiflet,eo quod durius vos corripuerim, ta-
menvefter profedüs f y.Efton me pcenireati Qiiafi medi-
eus dicat : licet doleam tam ardénti me yfùm elle cauterio, >bu J
fednunegaudeo., non quia doluiftis, led quia dolor ille
profuit ad falurem* f S
Pcenttenttarn in[alutem ) Êa eft ehim petnitentia ftiaboli- ad
ca aduerlà faluti, fiquis de bono opere poeniteat. Seculi
triftitia eft,aüt de amiffis rebus proprijs, aut de alienisin-
üafis dolere, vei de alterius felicitate torqueri, Mortem o-
peratur) ldeft,delperatione tôrqüeri,Vel mortem anim£:
fecundum Deum autem triftitia eft,fiue fùa, fiue aliéna lu*'
, Os noftrumpatet advosyita fumus Veftro profedu ad vbe- j gerecommifta. Quantum ejftcit in vobis[olliiitudinetn) Id eft,
rem pr^edicationem prouocati, vt tacere penitus non pof -1 vt caùeatis ,ne de cætcro peccetis. Sedexcufttionem) Id eft,;
fimus ; p'rofedus enim dijfcipuli prouocatos magiftri, & i non fuperbiam,âut contemptum,fèdfarisfadioncm. Sed
cor dilatât atqüe amplifiçat,id eft, facit fenfibus abunda- indignationem ) Id eft, aduerfum peccantes,non hegligen-
xf.Nonanguftiamiritinnobis^ Acfi dicat,nonnosanguftiin tiam. Sedtimorem) Ideft,timptem Dei, faottfêcuritatem-
dodrina, lèd veftra vifcéra non- recipiunt. Eandem autem Seddeftderia } ,$cilicet bonorum opérum, non faftidiutn.
j babètmercedem ] Quia fimilis retributio dodoris, 8c obe- Sedamulationem) Id eft,contrapéccantes, ne vitrapeccent,
diencis diicipùli, vt : Quirecipitprophetamïnnortfinepropheta, non remiifionem. Sedvmdiüam) Id eft^nonVeaiàmnoxx»
&c. Dilatamint ] Id eft, lato cordé ac mente fpiritualém ac- led vindidam faiutarcm in eum » qui in ter vos pèccatum
j cipitedodrinam. Cum autem dilatantu r , imperat qüid commifit. '
j 1 • ‘ - ' V J m-, ‘ . V \ Exhi-
I Csïd Cor. toßcrtoremCoL
M E cotripaiftis. U e o confokti fümis.di.ttvv?s
S n IrthW a ro p iia s g a tu b tliu rooe ^m a tta a v ^ sT lti
? rL sM refcâM ,vE n u n qM M d ç .ci9^ m s n r e p # t e , p
Z ü z 'quivùlnusiam propé-Tanatum-bland^y0;^10^ '-
busfouVc!VtfacHipscàutedj vftüra fahctpR QUontamcum
ri»»KlTimebant enim contjiftate quemdlljJtetanK S « '
q a ïd e vobit.audio, credo Se çottfido vera efle.
V U !.
t oumMtmfam Nuoc’infipicdë é le êW y n is,
1 Se ad «m ila tio h e » Macedpnbm proopeAt e d s ^ id
M
VuinDwiinï] Ideft,ieleemo(ynàm. idî»idrèpwte»<i:te
'fame
iucu, s B m a r f n a f i m o h c i t a t e f u n î
probatus. SiuéproTito'JQuod dïcïthoc eft,vt tarei Titi cau-
faj quiéorumobedientiam collaüdauerat, quàm eorum
öüïadiptösfu&rant pariter deftinati,ita fe exhibeant,v:t 8c .
tharitatisfyncçritatèra, 8c Apôftolicæpro ipfisgloriæVe*
ritatemin confpedü omnium comprobarenr. 1
\ * C A P V T IX ï :
BXabuMantiàe^mihi fcribere 3 ïdêft» plus quam feriplî.
Parafa eft 2 Id eft, ad dandam ëleëniolynam. Et veftra
amuUtio] Ideft,imitatid. Nam Aibdia^iHotu prouincia,çu-
iüs caputeftis,per yosàdhoc minifterium prouocataeft.
I» bàcpartej Id'èft , præpârandæeleëmoiynæ. Erttbe[camus
«os} Ideftiégo 8cTairas. Hancbenrdiftionem] IdeôbeAèdi-
^iônemfeleëmofynamvocat,ne parpa fiât,quod enith be-
nedicitufiad'abundaritiambenedicitur4 Ideo beriédidiq
abùndanselecùibfynavocatur. ;
- ^ïiiebàncbcriedittïohem 3 Id eft, fyèfiedidam Deo confehénëdidio.
eritÿfi grâto animo tribüatur. Hilarèmenimdà-
toymdiitgitDeusi: Àuarusautem hilàritèrdare non nouit,
Sjsnédi-
dioclec-
îofyna ■
feft.
leemo rëlêsffut.nnicminitae.rinrenafacultate,fedinmagnafimplicita;telunt;|
quid dîuitescupicntesplusdarequamquodhabeant ; acpro- j. Hoceft,quiparce&aüarctribuiteleemoiynam^rfe
" oterea Deus magis animüm probat, quam quod potngH id eft, præmikin&t\xo.Etqiït[emwâtin benediftto-
'turdextefa. Qui enim quantum poieft facit, totmnhci.t:|V ^ ^ ^ icappàteç, quod in hocioco beriedidio abundan-
Luoniam pro viribus verbispraepofteris hoodicit. T^iWör I ^lH eIt,volùnta;j
LLw;//«vpddolOuôniamfeCiriidumvirtùtemracientes,lu-j rjns :ri0n'cèadtis. Hilarem «»^rf<itow«] Secundumleh,:
Ipravirtutem
iMukum fuade
iciuoiuau. ulOVUIDUS veroisprajpuu.teeo -rj-- . I
nittmillisre ^ o lQ ëP n i a t t t virtutem tacientes,lu- rjus'^ on cbadtis. tiilaremeniriidatorm] Secundumlen’.
i voluntarij fuerunt.C«!« multisprècibus orâttties] ^ J orn,önis;Iwowöri</a4®
iMultumluadaeenmtevsa nuowsi rvo/Sg»a-ü-e--r-u--n-t-, -p- - * . .{-PotetiseftDetts'jtiocdicit,neinopiamformidareht.D/^ryifJ
ferebanefufeiperemus irt niiniftetium (artdorüm.
[tcutlberaumus) Ampliusenim qpämfpcrauimüsiec^runt; iuftitianvJ6criob miföricordiam diCK?^ui^paifpetibusda-
Ifal Ideft, in tantum ^mulati funt,vtrogaremus Titumil reiuftumeft, Namte oportet, vtqüod Deus tibi gratis-
'freereoiiiitinere celebrandonihilprbdeftviämnofte,mfi n p N f H » « H H
iconaiusacvireäibppeejntamimi}itn<li.itiveiefeicnt^nl- gD J l i ; } . . o j j f c j , j j eus
■ hilnrodeftbtivktnspropriaSe&ciat- # Q l i U u t i n l a i m m f i f d H o c r . ’ U s “ ?
I FtMliac2w(M]ldcft,faciepd*eieemQfyna:. Abunde!»] | tib ivm m fi difpenfes ,; efunre re mimmepefj
Ideli fte eifminaiijs'vincatis , in h o c* a lijsfrtp « emw ?.j ^ it[et^
coniilium dö i vt licot in multis&rffiam alijs H H | raa Untur,an.tdd M g « fnperbum
iirä&in iftdöpere ptarbeansi Eft enim ingemta pierasm j fivnr. U cmnfiii fimflmim«} V t fimpbe.
vobis,vir ab alijs earn difcerenöniii4 ig^atis..5 ift/’mpKi'vor ^ ui0 bqni8 intpntidriisW6 gfetisrcümmultlpbaearcßnoj
. l&KTtiiffi Iprao fl infe Doininusvos diuitesbönis crS-1 releccpturns, SonßlumfufpUt) Dupltcem pöteftis habq
f& n
re mercedero,SeKfcai6nenifäriaq:m m , &gratiarura in
Domino aöioncm , Sc iuipfonnn oratiohe lnec ommd
C^ftetidm'abqndatiBfo-
rLimpaiiperudiorationc pio vobis. Dtfidcranuiülivoi) ld
eft, amantium. Quisebini non defideitt tales proptergra-
tiam & raifericordiariTemihentem|C?r4ri<«/<««w Deo) Qw
tantam nobis gtatiam pietate fniferte dignapus eft.
" : c A P V,T X* I
T Pte autem m FauiusJ Quiprius rogauiftätreSjVt iren^lq
Iobfectatem>qSi;l)gnautempe.tmmpßim,nonperh'aiiesicäfeeri
vespet mtnftitmimih) Ea vos manfuetudine roi
'biiouaCbtiftns.enmrepafretdeiniatrqfisylara.nolmt,
yt velTero eoftigerentni. Manfuetndo autem m
tnödeftiaiii veibiseft. Ä
■’ ; 'oui ipfaiirq^iiOmhmihfim) Sempftfanaornjnptse-
fe ^ p rö p t e n nimiam humilitatem mmns, ^ cd tom o -
bns:doUeffdeon»mptui. 'SineCeffe fnetu,
:conndentdbruamindjdatpqteftaEemo|qqipr*rentesfünt
.iqüailällilpo®nthabetevirtutam,
sc^dnmtepaiantiniitbi'edlis. d«dti'eiff^ifq«os)Vinqtcare
’Qmpntatit noseiteris homidibus Bibilamplms habere
Stouris. i«cirncemmmUamt!.ybz c0xm z cw ,im ^m -
cedere fed vt Dei miniftri fpiritualitermilitämus. Atmä
' quippe «iili'i* noftrae non fantfafta deferro | pst manu
homniisEabribataJnnt,feipotentiaDel * gmpbisvetbo
väiemus, qnininlij homjqes atmls corporeis poflunt. Ai
s . « . ^ < m maBinb»ii^Mnmafen;nl
vobisvvtaD aius.eam uuv.««. ««« ^ «.
pauperfaftm tS]Ergofi ipfe ßominns voadmireabopis j p
leftibusfccit,-fi6öcipfttmvoS'ditaté,ipfienimdatqi:qqicquideiuspàupetibüspômg'tqr...
Etco»ÿîli«îw31neft,tnipe
ttidm: SiMtÿveileêoepÿàlOftshditquoldampoffefaccrç
'nonvoienreSjGUmautinipOttühitaspeientis, apt.autoT|-l
'tas piecipièhtis exegerit-lifoB mm vf dijsprcmwßHon di-
'cOjVtvobis nihil feruetisjftd quod vtrifqqeiuibeiat.Sytfeje
'«wlitott] Omnes enimaqüaliiSi dabuht,fi snufquifae
Itanmm dederit quantÜ poteft. Alirer;|^tquahutcMo^t,
OUQtnödoüros illomm vhlitis fpintuaitbus , uadeiüi ve-J
fttis carnshbns i',namur.Äbter:Ej.'S.7lM:.M«,ld ' " ’ vt' ' ° ? ls
& illis lufficiac.ita diftribuitè. lUorumabundanttajld elt,ao-
drina Storatione. i . - . .
VtfiaUqualitasl WPl,rufficientiavtrifq«e m Vpirituali-
bus & carnalibus bonis» sicutfttrptum eîî] Hoede, manna
Dei dicitur, qviodpopulüs accent in tlclcrto.-cums exem-
^ plo docemur, quod óm nis fu perabundan tià gèneret ver-
! mesïfimulSeoftenditur, quteDïnsdafdmtiibttsæqnalia
cfledebere, &ptöptethuiusteftiroonijautoriatemvult
nabis Apoftolus prafentiaomniaefe cbminunia , vtpit-
fedidodrinam non abfcondanti& habentes fuK ancl1ä™
mun'dinon dénegenteisvidum. £andeni[oüicitudimm[id
eftmnamhabio. .omfoUtiomzu]^ Td eftjextottat'qjreni ad
dbcèndüm vos. ,E3tç.î> *vel a nobis, e cum
!ïft. Deflmatatiï] ldeftpprppofitam,fetvaptatam. P *W -
ttiiwt] Ne quis dicat, qnomodo Cbriftus logera m’.pleuit,
enninbn videamus Gbriftiaho.s tantam ekempiynçm tacere,
quanta fier!in legeprgecèptaeft ï MiJimiuMtemcam
m lie ft , Tito & Luca. Etjratrem mftrumjiffÿfdpm hqp
de Apollo.afTéiunt diaurn. N« neven mull, jolUctmtm j
Euinprobamüs.confidentesquiav^rtraobedienriabrouocetur,
fiue‘,quam audiuit à Titö , fiue quajper te ip e e
H
iMantuctu
dö»
Modeflia.