A
licit tnor-
sm, vide
■ ulp.Scu.
•b. I.C.2J.
Angeficu
illo iocuci
Sul.Se.l.t.
ç. 2 4. Fort.
K 2. c. J . .
Conuitia-
tur diabolus
Martino.
B
Cellam e-
ius irruro-
pit cum
cruentato
cornu. Su.
Seuer. vbi
SupraFor-
tunat. 1.2 .
cap. ♦ .
c
Ruflici
D
jbiaboli .
Varias forme
& illu-
fiohes. Su
Seu. 1. 1 , c.
*4. Forcu
m k m
»
S.Paulïni, Notant Epifcopi
i6i
Eucntusbelli varios, foclicia priraum
Prælia, mox alio triftem in cercamine cladetn.
Qùæc.undavt puro vidit mens ignea Icnlu,
Sic du£ta eueri tu celeri quali vifa pfobauic,
Nam primo opprclfum Regem certamincfudk,
Mox captiuaDuci lubmilît colla reuerfo.
Nec miruip eft tantum mentem vidifle lagacem
Linqucntem cundas fubli mi pedorecuras,
Etfenfu æthereo penîtus lupetàftra volantem.
Nam fæpèangelicis mifcentem yeiba loquelis
Pro foribus ftant.es monachi ftupuere fideles.
Sic nil corporeum corpus, vel membra çaducum
Senferar, atque animo iam libertate htiendi .
Nequaquam edomitæ 'necuerunt pondéra carnis-..
Ipleetiamqaouistentafletfallerevuitu .. £
Perlpicuus.calTp patuit mqlimine Dæmon,..
Nec permutatis permilïùs ludere £ormis.:
Denique cqm crepido penicus fuganullapateret
Efflabat fæuum, per verba furçntiavipvs,
lllæfum infidijs çupiens accendere didis,
Dentibus elapfumlinguæ lacerareveneno
Efhmdcns caflasiam fradis motibus iras,
Quin&rorantem milerando languine dextram
Concutiens.cornuqueoftentanscrimine cædis
Sanguineum,lærufquc malis, Sç rriftia ridcns,
Irrumpit fandam funefto murmure cellam,
Tartaream eftundes per verba procacia voeem,
Cernât vtimpleti tandem documenta furoris.
Hæc fors arma dédit,telum hoçviolcntis adegic
Obfequiunfpecudis, vincens fed ctimine noftro-.
Quo maiorfrudus fceleris,tuus ille, tuique
Agminis, in noftræ folatia concidit irae,
Affcdasrenouans optaco langui ne vires-.
Protinus accitos proceres iubet ocyus omnes
Affcdu celeri monachorum vifere cellas,
Ne forg fallacis mendaçiaverba latronis -
De proprio faltim dixilfetu[crimine yerum :
Qualismoeftorumfol^ac voxefTereorum
Cum pledenda truci clamfub tortore fatenrurj.
Turn referunt nullum penicus de fratribus illo
Signariindiciofcoram le protinus omnem
Sandorum numeraflè gregem,qut claufus ouili
Temnebacrabidam frendentum ad claüftra luporum
Quem vigil aeterno Régi Marcinus alebar.
Attamenacceptaquendam mercede profedum .
V t plauftro aduedis prohibefet frigoralignis>
Haie properèaccurrit Martinus,præcipitillum
Turn focium monaehis vel per coromçrciafadum
Confelîi infidijs credens patuifle lauonis.
Necmoraquiivprariciisiam coiii^lura probetur.
Semineceln.egrelfi.non longèfàlimine^certiunt
Extremaeeiïlantem miferumfpiramina virae.
Ille tarnen letho languentialuminaloluens
Vixfingulcantis præcilo murmure linguae
Adrraxittenuem glaciali sTpedore voeem,
Vulneris exponens caufas, nam forte iuuencum
Dum refolutaardis ftringuntürvinculaloris ,
Liberiorceruice vaga dominoque rebelles,.
Mollia tartareo transtoderatinguina cornu.
Qua: poftquaaï expofuk,preffoque obmutuit ore,
T um felfum lethoppfuit caput, oraque,& artus
Perfidie croceos glaciali corpore pallor.
1 Hoc fine interijt nobis tarnen hie quoque finis
Martini oftendit meritum, cuinolle futura ,
Sic li cuir, nihil vtpenirus Yelamini carnis
T ^rdarent celerem terreno pondéré mentem.
Et quapqUam'niçnium mendax Sc callidus hoftis
Veltegèreinfidijsfraudes, velfallereformis ,
Tenrarec,fruftra haec totics moliinina perdent
Aufiis fidorum formas iimulare dcorum,
Fingejre & effigiem quorum fingebat honorem.
Nunclouisinçcftam taciem, Macrilque furorem,
Mercurium fallis ncxrftn veftigia pennis,
Forcipe Vulcanum, chordis velpedipe Phoebum,
Elfieians clypeo infanam etiftifque Minèruam,
iLalciuam Venerem.quarientemluftraDianam,
Inceftam illicita thalamorumlegefororem,
I German* & nomen perdentem.crimine fratris.
Talibus oftentans formis, le, digna luorum
Fada,& mentito vultu lua crimina prodens ;
Nequaquam elabi poruir, fed Fraude recede
I Pcrdidit irrilus mohmina callida Dæmon.
Efflans extremum per verba procacia virus|,
Illælumquc yirum vieijs vèl voce lacelïèns. *
Quæ eunda immototorerans pàtientia vultu,
blanditias cemnens, probra&conuitiaridens,
Atque hoftem agnofeens figmento in.vtroqucdolofum
Criminenecla:dipotuit,neclaude moueri,
Vcrborumiaculisppponens fignalalutis, mk
Et crucisrobiedu confringenstela latronis,
Qui lîepe-adgrellus duris pia cordaquerellis »
Impius objedarejpio pieratis aniorem,
Proh,dolor, audebat coram lie voce refill tans,
Teftibus vt multis feralia dida paterent.
Quarè ait exofos domino (fi crimina damnas^)
Sufcepilïèc vitium culpans,eonfortia quæris
Peceantu m, forfan lateant re fada tnqrum, -
Hortatu turn fada meo, quæplurima fuafi
Er quorum pars magna fui qutquxfo, probable
Infehfum fadis hominem facientibus xquum ?
Ille ait, a^riquoferpensdiftente veneno .•
Non hæcde miferishomini fententia Chrifti eft.
Quill finiri culpam videt, abijeitiram,
Tempora non ftaruens culpæ, nill tempora nox*
Ne maheantpeçcata monens, finira remittens,
Mitis praeceritis fifit correptio prælèns,
Errantes reuocans, reuocatis crimina donans,
Peruerlîs patiens clemens, placid nique reuerfis,
Vi t a h o m i n u m, m orsculparum, m i 1er a t or y tro que
Exitium fceleris caufas iubet elle falutis.
Necdefpcrarem fidens bonitatc probata,
Quod quamuis vin cant cundas tua crimina noxas
Sicommilladmfalthn vèlferô doleres
Quod de te medijs rapcrecclcmetitiaflammis.
O foelix pietas, tantum confidere quemquam
De Dominibonitate Dei,vt fpondere benignè
Audeac ilia etiamquæ non promiflafatetur.
Dum reuocare ipfum coh fiueto à cri mine tentât
Criminis audorem, peccatumàfomite tollens . ,
Et ftirpem exolàm prima ab radice recidens.
Sed quoniam crebros cantate enifa triumphos
Murmuratartareum cetigerunc noftra tyrannum, '
Atque inter laudes titulos replirare yolences
Bellorum feriem nomen relbnauiinushoftis,
Hoc quoquequem dederit Chriftus lèrmone loquemur
Tempore quodgeftumvaidèrairamurinillo.
Sandorum quondam focijs Ghriftique miniftris
Adiedus iuuenis fadoque & nomine Clarus,
Haud pioculàfandocellam dodorelocarat.
Adfcifcens plures îfta ad confortiafratres,
V r modu lata pijs lÿmphonia pfàllere t h y m nis, n.
Conçois connexis refonaret glorialinguis.
Subdolus hune quondam iuuenis limulataque geftans
Compofi tis figmenta dolis» mentitus & omnem
Infontisfpeciem monachifubnominefallens,
Expetijt fub vefte ouiumled mente luporum
Spiràns antiquum vitiaro pedorevirus. ' .
AcprinuimSandisvelfolo corporemixtus
Communis yiræ fpeciem fimulatoragebar.
Poil félè angelicis folitus iadare loquelis
Fallaccm extulerat vana ad faftigia mentem..
Cellius elati cafurus culmine cordis,
Quin & prödigijs fuadensincarna coegit ^
Corda, velut meritisiam per documentaprobatis y
Pro leuibu s fignis tumidis plus credere verbis«
Ipfius interdumfefeiadarelblebac
Alloquio domini, tanquam licreberadillum
Nuntius adfidueceleftidlede referret,
Ollendens magnum focio lèrmone fauorem :
Nec timiiit fandis femet conferre Propbetis * ^
Conoitij}
m MjJ
'Manino j
obiieit
quodpcc.1
cacores I
Iccuin r.
cineac.
F i
G .j
Diabolos
ret (aU
liiäisMifj
'tinoadbf
ree. hunc
Sea.l.i.*
25. roat
adolcfo
rem nobi*
iiflimoffl
ficinepilb
la adH
liumapW
lacprptyj
teruinH
linusep*
phia fl«
dctnbabfl
epift.wj
Anatolii'
mentita
fanait*
Sul.Seü-t
pbfM
'm
Spftans,
t May tin t. L ib. 1H.
abbatio
inicam
Rendit
pathoolifidli
Spirans fallacis mendacia verba latfonis.
Iamque adeo plurcs confidis credere verbis
Impulerar,folus conftanti pedoreClarus
Reppulit à làn d o fallaciamurmurf fenfii.
Et quamuis Domini furiofus fingeret iram,
Nec terrere grauem potuir,nec fàllere cautum
Spondens virtutem per plurima ligna probandam.
Namque vt deceptas caperent miracula mentes
Talibus attonitos voluitconfundere didis.
Hac,inquam, menode Deus(ne vanaputerur
Gratia, quarn meritis voluit decernere noftris)
Indutum niue* donabit vellere veftis.
Hxc veftris cum dona oculis manifefta patebunt,
'Saltirn, fi didis dubitatis credere, vifis
Crédité, Sc afpedum facih laudate fauore.
Cum verb ad tantum vigil expedatio monftrum
Curfum prâedidæ nouitatis pergeret ordo,
Ecce autera: mediae iam ferme tempore nodis
Qfio diuila diem non longé alpedat vtrumque,
Proxima venturo,nec multum amotarelido,
Concuflaintremuitteilus, fragorvndique vaftus
Horrendtnn inconic renebris Sc tetrior ignis
Lampade terribili mentira Sc luce micauir.
Terrentnr vifii fiibito trepidantia corda.
Protinus ergo alacerfiiccelfiiqueacrioripfo
Quo lie prædida: fraudis procelîèrac ordo, j ,
Tangendum cuidamvellus dédie arque videndum.
Qui citus acciuic reliquos ne falieret vnum
.Compolici noua forma doli : ftupuere vocati
Comminusinllgncm candore Sc murice veftem,
Exraque follicitis blandè cedenciadexcris,
Mollia dum tenuis percurrunt llamina cel*,
Nec tarnen agnofci poterac quo vellere dudus
Quamuis admotus propter,fulgeretamidus,
Sed vellis vifa afpedu, vel credica tadu
Sulcepcam cenuicmendax in veroque figurait}.
Tum Clarus cundos hortacu vrgere fodales,
V t tam confufis per monftra ingen tia rebus
Addominumprecibus redeant, quia prodere fôlus
Obcedos queatille dolos, fraudemque latronis
E renebris proferre fuis* Vigil ocyus omnes
Turbaad confuetos modulamina dulcia plalmos
Aduolat,& fandis lolatia quæric in hymnis,
Quæ pellanc fegnes vegecacocorpore/omnos,
Cantibus Sc làcris nodurna fiienaia vin cant.
Succedunt pfalmis lachrymae, fuipiria voci,
Gondamat fi lingua tacet,connedicur o m ne
In laudem domini cempus vice mentis 6c oris.
Intereavtprimum tenebras- rarefeere nodis
Vicina iam luce vident, cum præuiaSolem
Nunciatacceptum fpargens aurora tuborem,
Etcroceo obnubens pallcntia lydera fuco;
Comprenfum ad fandi ccrtantperducere cellam
Martini,vt tandem dilleda nubefugatus
Pcrderecingenij Dæmon figmentadolofi
Prodens decedam tanro fub iudice fraudem.
All ille obnitens iamiam propriore periclo
Abnuere, & fandas præfen turn euadere dextras
Certabatgreflufiftens,& vocerefiftens,
Clamans ad fandi veticam fc accedere cellam
Martini, atqueillamproferredlimine veftem.
Turn verb infillunt,prodit trepidatio fraudem,
Compofitofque dolos pallens ignauia pandit.
Vanuÿ:inmanibusprenfancumvellisâmago.1
Attéhcolqueoculoslpecies dilaplareliquir.
Qualiter aercis ncbularum vellera filis
Quæ texere cauas mentito gurgite vallcs
Cum purum nitidus fol altius erigit orbem,
Æquora difpetfis produnt nudata tenebris.
Hoc quoque Sande -ctuci Martine adfige trophæum
Quo Ipolias fæuum fimulata vefte tyrannum
^indens aeriæ mendacia tegmina telæ,
Difijcienfque cauæ fiauitantia vellera nubis.
i
pnachi I
iprchcu-
O nunquam cefiure furor,rurfumnerefurgis
26p
Elifus totiçns, tocies conamina perdens
. Bibliotb. yet. Patr. Tom.
lrruis, atque ruens,tièefinem audacia ponit,
Nec votum fucoeflus agit ? Tune impie vultum
Mentiris Domini, tenebris &fallere lucern
Conaris.tali vt fpecie dcludere landum
Compolltfepoflic vecors infania form is,
Spirans extremum qua m qua m fine vulnere Virus,
Effoecam &rabicm calfisiam ridibus efflans,
, Non penetrans purum tetra ealigine fenfiim,
Ne claudant verum ncbuiarumvmbraculafolem.
Et quamuis oftro radians , gemmilque corufcans
Subdiderisrutilumplantis mendacibusaurum
Infimulans verum fallb diademate Regem,
Proh dolor æternum clamans te>pcrfide Chriftum
V t velaca pio fub nomine forte lateret
Impietas mentita Deum fuafurabeatum
Credere mendaci fpecie fub nomine Chrifti,
Etcuruare pios in honorem Dæmonis artus,
Sacrilegum vt faceret, nefas heü, Crédita landum,
Relligio.ac fidei meritis credendo carerer,
Ec male cradendi fall acia pocla veneni
Occulere vcin dolum meilis dulcedinefuccum.
Ignaris hæc tende animis^tyronibus iftas
Infidias moliré yiris, qui clallica nondum
Bellica inexpertis tentant præcludere celis.
At quinon rudibus fuecusiiidare fub armis,
Signaque præten to fælicia claudere vallo,
Emeritos celac veneranda caflide canos,
Omnia quæ multododus præcauerit vfii,
Sollicite explorât qtiæ fint loca fida parandis
Infidijs, vel quæ rurfumlùlpeclacauendis,*
Quo clypeum regatingenio, quo turbine telum,
Qui regem capianc tituli, quæ crimina lçdant:
Ille ica conftanri cunda grauicace refillec
Infidijs, cantaque dolos ratione eauebic,
Ne fraudé efficiacfradus çonflidlbus hoilis,
Quod vircuce nequit ; tali tum robore florens
Martinus bellator erat cum clalîîca Chrifti
Subruerencpenicus vitiaticrimin^mundi.
Nouèratille fui lignum dignolcere Régis,
Ec calcare iftas erucifixi nomine pompas.
T u modo purpureo Chriftum mentiris amidu
Arque auro &gemmis peregrinoftaminefèrum
Hanc fpeciem exornas,milèr heu, nec fallere nofti.
Sic fruftrata tuis rôties molimina perdens
Confiliis, rurfus tenues delapfus in auras
Solueris,atquefugam turpi fcetorefaterisr
T u verô im mo ta llabilis vircuce criumpha
Sande Dei,cui perpétua vircuce cohæres.
Firmafti inuidus contra omnia crimina mores,
Manfuetus,paciens,iu^us,pius,inceger,çquus,
Mitis,con fidens,humilis,ii ne fine benign us,
Inftrudus,comis,facilis,placabilis,acer,
Antilles landus, dodor bonus,1, holpesamandus,
Mirandus fignis, imitande in moribus idem j
Corde Humilis,mente excellens,venerandus vtrdque
Dum laudem fugiendo capis, vitando mereris.
Ducens contiguos lèra inieiunia foies,
Ec vix exiguis temper parcillimus efeis
Defellum releuans ftomachum fine pondéré carnis.
Sicexpulfacibi,licfomiii abieda voluptas,
Ne vigilem premerct terrena hæclàrcina mentem,
Sedleuiusanimipollèt confiielcere corpus,
Orandi ftudioinuigilans ftudioque legendi.
Concinuaca iftis hæc lèrupt tempora curis,
Hæc fola &c requics placuic mucare laborem
Succcdentem alio iugetn fine fine precandi.
Iplametiam cundi tanto miremur ouantes
Natiuam cellîlfe viro,licet vlnmus illüm
Clericus oblitus ranci lælillèt honoris;:
Nec læfiis feile intumuic, nec iudicis vnquam
Iure in fubiedos vindidæ exarfit amore.
Non odium furor exciuir, non gaudia rifum
Trilliciamve dolor fandus grauicate verenda.
Angelicus fulfic venerando in corpore vulcus
Qui po flit landi facie m depromere cordis,
b inbol as
,regio ha-
jbitu Mar*
tinum teA
tat. Sulp.
-lSeuer.l.r
»5. Form*
t
JlSIefas vl-
{tima breui '
ht apùd .
Tertüllia*
pum &
[Mariùni
Viftoreni
• inGev
F
[Denjori-
busMarti-
ni. H x c
traâantuc
Seaer. li.i.
c. vit. &
Fortunat,
lib. 2. c
I H '
Ieiunia
longa. .
z J Proferre