1 A Gen.±2.
iof.àfratribus
aghitus.
Gtn.+j.
Gin.+6.
B
Gtn+7-
G en. 4S.
Qm.49-
'Gen. 5 e.
f G en.si.
Scruitus
Aegypda.
t
iXid.Xm
Sùm.if.
Moylcs.
lobpaticn
ua.
D
, io^2.
l»b.+2.
txfc.J.
DeusMoy
fi appacct.
Plagx Acgyptix.
Exod.S.
orbem tcrrçgrauis frümehti inopia qüatiebat.Qüa riecef1
fîtatc côpulfus Iacob,filios inÆgyptum mifk> Beniamin
tantum fecum domi retento. Igicur lpfepli return fioteh-
tem,pênes quemannohasarbitrium erat,fi àtrés adeunt,&
m ore regio aclorant. QuiBiis ille vifis, callidè agnitionem
diflifrmlans,hoftiliter côs vèhifIe,&lubdolè loca explora-
re.arguebat. A ngebacur au tem,quôd Beniamin frarrc non
Videbar.Res crgb in id deduôla, vt prçfentiam èius pollice-
réturmimirûm yc ex eo qü£re£ecur,aii ifti exploraridi caù-
fa Ægyptum intraffent. Âd promiflîautem fidem Simeon
obfes tradituniplis frumentumgratiSdaturn. Rurfum igitur
reuertentes,Beniamin,vt côhüènetat,deduierünc.T ü
fe cognofcendum Iolèph fratnbus præbuit, riohfîrieptt-
dore.malè merentium.Itaeôs pneratosfriimcntb, multif-
que donatos,domüm remific : praemonens, quinq; adhuc
an nos Fâmèm futuram.-cum pâtre atque omni progenie ac
fâmiliaad Te comhiigràtent. •
igitur Iacob inÆgyptum delcëdit,Ægyptijyadmodum
læcancibuljgaudence rege,b6riigrièàfilip fùfcèptui. ld ge-
ftumàhhoitatislacobcentefimô&trièefîfnb: a diluuio
autem,anno M.c c ç .& lx. Catemnïabebtèmpore,quo
Abraham id terra d h ananæorum confedi t, m id quod Ia-
cob Ægÿptumingreflus eft,referuncurannï c c x v . Igitur
Iacob leptimo& decimo anno, quo Ægypto àduerierac,
vrgente mo’rbo,Idleph film obteftacur, corpüs lepulchro
luoredderèt, Tum Iolèph patri benedicendos fitiosfilos
quetertâm jranis opplefiêc : factentibuS finulià GRàldæis,
magicas efîe art&Sjquarcurique per Moyfen fièrent,pôtiùs
quam Déi vlrrutém, promintiabat, dbrieçfüperduôfis fci-
niphibus terra ppplera eft, Chaldais fàtëntibus maièft'até
diuina ifta fieriiTü rèx malo coa£his,adüocato ad feMoy-
fe & Aaron,dat populo difcedendi poteftatem, fnodo vt
fuperdudtam eladem aùeiterent. Sed vbi ciades exethpta
eltjimpoccnsfuianimusinTe reuerfùs,exire,vt cotienetat,
Ifraelitas nô patîebàïur. Ad.éXtremtïm, dècem plagiscot-
poris & regnifui con tufos & euidhiséft. Sed priùs qtiâm
Ægypto populus eftegreflus,màndarisDbmintihftrûitür:
radis adhuc temporum,menfèm ilium,qui tune eratypri-
mum omnium menfium eflè cognofcerer-Sacrificiiirn aü-
tem diei illius in folemnitatem confequ en tium fçculoru m
ita elfe celebrandu,vt quartadecima die mehlîs a gnus itti-
maculatus anniculus vidtima caderetur, & eitilde (anguine
portes illinirenttu ;carnem penitus éxedehdam,b$ àuté
non conterendum: feptem diebusfermento abftitlerent,
azymis vterentur,ritdmqj hune pofteris traderent.lta populus
egrèfiùs,diüèsfuis coptjs<& Ægypti ipolijs cumulà-
tiorscuius numerus,exquinqj& fèptuaginta Hebræis, qui
prirnuihinÆgyptum defcenderant,ad millia virorumfex-
centa peruencrat.-ab eo aute m,quo primum Abraham ter-
ram Chanançorum âcceflèrat,anno tricefiiho&qüadrln-
gentefimo,à diluuio aûtem,rhïllequingëncis quinq;Ôclè-
, ri-. 1 ptuagintà4giturprppérecgre{Hs,columrta hubisfntèrdiu
obtulit.-quibùs benedi<Scis,cum tamen benediétionis me* noâu cplftmnaignis pr*Èfei'ebâtur.Sed cum pb intetieâû
ricomaiori minorepr*poluilïèt,fiIips omnes benedidtio- fignpm Rubri maris,præterterramPhiliftijmviaduceret,
neiuftraùit.Oecéflîtauréannosnatus cxi.vii.Fur.usma- nepofteaHebræiscremurnafpernantibusredéundiiflÆ-l
gnificè curjcum;corpüsin lepulchro maiorum Iofeph cô- gyptum continentibus terris notoitinëre fataltaspatide-
didit.Fratres poftpatris obitumprO cortfcientia pauenteisj retur,nutu Dei auetfi,in Rubrum mare illâii fun t,caftraq;
benigne habuir. Decelïit aurc Ioleph iplè âetatisanno de- ibicundtantes cÔftituerunt.Qùod vbi régi nuntiatum elt,
cimo ÔCcentefimo. Hebræi igitur, qui in Ægyptum deue- Hebramm populum viserrorein obiectu marè déuehrflè,
nerantjincredibile memôràtu eft, qui citb numéroauâi nuïlum ei elfe éxitum obfiftentëelemento, furens aûimi,
fint,mulciplicataqiprogenie Ægyptum tepleuerint. Sed quoangebatur,tot hominum milîiàregno fuo &pofeftatl
defundto rege,quieos o bmeritum Iofeph beniguè foue-1 decedere,exerciturti prbperè educit. lamqj eminuà armâ
bat,fi*ecedentium regum imperio deprrmebât ur. N am & lîgnaq; &protëntæpatentibuslaré campisacies vifebâtur:|
opus durum sdificatidarum ciuitatum eis impofitum : & cùm Hebræis metu rrepidis,& coslum alj)edtâtibus,'Moy-
quiaiam multitudo ibundansmetuebatur, ne quandoq; tes à Deb moiiiius, perçulTum virga mare difcîàit. Ita po-
libertatcm armisvindicarét,paruulosrecens édicosaquis pfulo,cedentibusinlareraaquis , yelutin continènti, iter
mergere edidoregio cogebantur. Necdiffimulare crüen- j peruiurn fùit,liéc eundtatus RexÆgyptjus fcedentts înfe-
tum imperium liçebat.Qua tempeftate filia Fharaonis in- ■ qui“ mare quà patebat,ingreflus:mox coeuntibusaquîs,cü
fanteminflumine reperjum, nutriédum pro filio eurâuit: | omni cxercitu deletüs eft.TûncMoyfçsincolumitate fuo-
notnc puero Moyfes dedit.Moyfes hic, cum viriles annos rum,exitio hoftium,virtuteq; eiultans,canticUmDomino
ageret,confpicatus Hebræum ab Ægyptio pulfari,permo-, cëcinitiidemq; omnis turba virilis ac muliebris feXusfècit:
tus dql ore,fiacre m ab ini uria vindicans, Ægypcium calce Se'd ingreflus eremum, cùm iam per tridqUhr iter âgerent,
perculfuminteremit.Mox fuppliciumè fadto mecuens.in | aquæ pen uria vrgebat,repertaq; ob amaritùdinem vfui nô
terrâMadiâ profugit j & apud Icthro Sacerdorem regionis çràt. Ac turn primqrh impoténtispopuli cô cumacia apparUitdam
a: in Mo vie n linn» I
PafcUll
t (M l
iTtabtl
KubnJI
lu&'ti
PM
,Exdyi
'S»l i a '
jH ins diuerfatus, filiäeius Sephoram in macrimonium ac-
cepit, exqueeaduos filios Gerfon &c Eliefer fuftulic.Hoc
traÄu tempora m lob fuic,legemi>acur;,&agnitioné Dei,
& Qmnem iuftitiam complcxus,pracdiues opibus atque eo
illuftrior,quöd hjs neque integris corruptus, neq; amilTis
deprauat us eft.Nam cum per Diabolü exutus bonis » filijs
eaamefletprbatus,adextremum diris vlceribusaffedtus,
non potuit vinei, vt prx doloris impatientia aliqua in parte
peccaret. Mercedem deniq; diuini reftimon.j conlccu-
tuSjfanitati reddicus,omniaqu^ amiferat,in duplum rece-
pit.At Hebraei multiplicaro ler ui tu tis malo preili.qucrelis
in ccelum conuerfi,q)em auxilij i Deo expcäabant. Tum-
Moyfi pafeenti pues,tepentè rubus ardere vifa fiammis t imen,
quod erat mirabiliüs,innoxijs. Qua nouitate obflu-
pcfadtus,rubo propiüs aeceflic,ftätimque ad eü iftiufmodi
rerè verbiisDeuslocütüséft.'Dómiriülè eflè Abraham, Iliac
öc Iacob:quorum progemem, i£gyptiorum dominatione
depreflam,ereptä mahs'cupiat,iter ergo fufeiperet ad regë
yEgypti, ducenïq^fe populi in libertäremreftitueridi pr^-
flaret.Cun^atem poteflace cohfirmac, vircutem ei figno-
rum feciendprüm 1 mperttens.Ita M oyles in ^Bgj^ptum jp-
fe‘(Sus,fignis prius apöd fups editis,afl’umpto fratre Aaron,,
regem adijc:miflUm fe a Deo prodic, verbifqi leDei dicere,
popuium Hebrajum vti dimitcctec< At die negans fe Do-
minumnollê,paiêtëimperiöabhuebac.CumqueMoyiès
in temmonium mandatorum Dei ex virga draconcxn feci
flèc,mpxaquas omtiêsin lahgujnem cótiertiflèt, tptam a
ruitiiamq;in Moÿièn ferebatüticüm edodus i Deo, lignü
aquisintulitjcuius hçc vis fuit.vt duicem faporem fluentis
reddëret. Exin promotumagmen,apud Elim,dUpdécim
fontibus aquarum & feptuagintâ arborum palmarum repertiSjCÓlèdit.
Rurfurtipopulus famem cóquerens, Moylén
ittcrepabatjÆgypti feruitium cum fàcuritace vétris de-
üdëransjtumgrex coturnicum fupernè miflus, caflraop--
pleuit.Pofteroautem dieanimaduertunt, qui extra caftra
prqceflèrant, paruis 'quibufdam filiquis oppletum fóliim:
quai u m fpecies in modum coriâdri (èmirliS, glacialialbe-
dine erat,vt crebtb hibernis menfibus fupèrdudisprüinis
tegi cetram videniüs.Tum per Moyfen populus admonc-
tur.panem hun c eis munere miflum Deiivnumquemqj in
id paratis vafculis,t|tum vfurpàredebere, quanti irtdic-m
vnum pro numero fingulis fatis eflètrfexco tamefidie quia
labbato colligi non liceiet duplum præluriïercnt. Vérurn
populds,vtfemperparum dido audieus,more humàuiin-
genij,non refrenauitcupiditatem.exreconditis in pöftcru
quoque di em cphfulens.Sed repofiti, foetore dirp in vér-
mes efferuefcebant : eum die feXto in fabbatum reféruata,
incegrapermariererït.Hoc Hebræi per^L.anrios dbo funi
vfi:cuius lapör melli pioximus, nomen Mafinatraditur.In
teftimoniumaucem diumï muUerisSireferuaffeMoÿfesgo-
mor plenum in vafe aureo dicitur. Inde progxefus populus,
cum aqu£ pénuria tehtàretur^grè ab exitio du cis tem-
peral^at.TumMoyles, mandate Domino,apudlocurhcui
,Qreb nbmen eft,vifgapétram percntleiis j largeaqùæco-
J - ' ■ v'. . piam
ccsàn
na-.'v’J
Ext&tb
Ibiim
pj*i-iij
| jp l^ c ic .S ed yb .R ap h ldin1 pepueptpm, Amalefihit^po- ptimtanhi non metehdos, leid pauperibiis & egeinsi^lxn-
filis in prtfiUum e- quen^os. Hscferè Mpyfcs ad popuJum verba Deixetu-
dufStiSjCpmbfumbellatibuspr^feciflèt,aflumptpA^ron, ! ht^abumquéexduodecixnjapidibusfiib monce confti-
& vtfpeda,tpr pugnas,futpfus fimul precandi P;pminum tuit. Acradun? mpntem, fn qup Doroimis confiftébat,
gratia monteqi confeendit. Sed cum dubio euentu.acics ;. cunkendit: adhibito fecum Aaron,Nabad,& Abtud, ma-
cócinuifentM.pyfi precibus vidor IeiiiSjhoftes iii,npetem ioribulquenatu fepruaginra- Sedhi iroii volentes Domi-
c^idit.P.er idém’tempuSjIechro Moyll focer,cüm filiaSe-11 num itituen,, lpcum randen in quo Pp,minus ftabat, vide-
phpra,qu£Mpyfi nupta, próficiicenteiniEgyptuin yirq 1. tu^pt; cuiusnurabxlis,for,ma,'& claricudo eximiarefertur.
dp.mUclêderat,liberifqvcius,;cpgqitis rel?usqU?e:per Mo- , Mqyfesauteipaccerfitus I Domino, interioxcm nuberaiV
djnes pQpulidiftribuit.tribunps centurioncfq; &djE,cqrio-.;
ritutn po.fteris tradi-
^je4p.r)hrn in patriam regreffuS.Êxin ad Smapxoncem pè.r-
uéiitü,jbi Mpyfes a Dorninoinonetur, populus yt fandifieare.
tur,auditums Dei vöcps:id:qf fplicit|cp.ratö,Sed vbi
Deus montiinftidt,validis tuibarumclapgoribusaëtqüa-'
tiebatur^?mflfe4 nubës crebris cum fulminibus aduolué-1
bantur.SedMoyfts&AaippmmontiscacumipeDo'iiiï-
num propè? populus circa ima tnótis cohftitit.Ita lex laca,
multiplex'&: copiofa,Dei veibis,&f2perepecica:cuiiis fi
quis eritcuriofiör,fontemipfum adeat, nos eam breuicer
perftringimus.Non eruxxt,inquit,tibiDij alieni prater ine:
Non facies tibi idolum: l^pn fuxfies nomenpei tui in ya-
numrSabbato nullum opus facies; Hbnorifica pattern tu-
ura.&matrem tuam.-Non occides: Nó mcechaberis:Non
furtum facies:Npn falfum teftimomum dices adixerfus ^p-
ximum tuiim; Non concupifcés quidquam j^pximi tui.
rHis a Deo didis,cum tuba circumftreperent,lampades
inardefcerent, montemfumus obtegere.c, populus pra ti-
mórc inhorruit,verba Qei non fixftinens ; popofcitque a
Moylè,vt ipfi tantum loqueretur Dominus, atqueita audita
adpopulum ï'eferret. Edida aurem Dei ad Moyfen
iftiufmodi funt; Hebraus puer pecunia emptus, fex annis
feruiet,poft h?c liber eriniponte autem permanèntiinfer-
uitute,auris forabicur. Qui hominem occideric,capite p^-
nasiuetjQui imprudens,ritè exul eric.Qui patré tnatrem-
ve pulfauerit, conuitiumque eis d.ixerit,capitali fupplicio
afficitor. SiquisHebraumfubreptuna vendiderit, morti
dabitur. Si quisièruum proprium, léruamvepereuflerit,
exqveoidu obierit,reus iudicio fiet.Si qujs partum jxö deforhiatum
mulieriexcuflerit,i>ecidabitur*Si quisferuoo-
culum aut dentem extorferit, fcruus vindidaliberabitur.
T aurus fi hominexn oeciderit,lapidabitur.Si dominus fci-
ens beftia vitium,non confulueric,& iple lapidabitur: aut
pretioie redimatjin quantum accufator popofcerio-Si lèr-
uum Taurus occiderit, in triginta drachmis pecunia Domino
numerabitur. Si quis defofliim locum non coope-
ruerit,p£Ä;ufquein lacumceciderit„pretiumpecudis Domino
dabit. SiTaurusalterins TaurumQCÓideric, pecus
venündabitur.pretiumqj Domini partientur,pcremptum
etiam diuident. Quöd ii Dominus yitium Tauri leiens,
«on confulueritjtaurumdabit. Si quis vjculum fubripue-
rit,quinque reftituet. Siouem fubripuerit, quadrupli peena
erit. Si viua.penesabadorem pceora reperientur, du-
pla reftituet.Nodurnum furem occidi licet,diurnum non
lieèt .Si cuius pecoraalterius lata depauerintiDominus pe-
coris euerfa reftituet. Si depofitum perierit, is penes quem
, depofitum fuir,iurabit nihil fe doloegiflè.Fur inuenrus du-
pluih dabit; Commendatum pecus a beftia intetceptum,
nönreftituetur. Siqixis virginem nondum defponlatam
corrupèrit,'dotabitpuellam,& icaeamvxorem aceipiet. S'i
pater pu'ellaè nuptias reeufauerit, dotem raptor dabit. Si
quisle pecudilnilcuerit, morti dabitur. Sacrificansidolis,
perelt.Viduam & orphanum non premendös: Pauperem
debitorem non perurgendum: Necvfuram polcendam:
Veftimentum pauperis pro pignore non. accipiendum;:
Principem populi non increpandum: Primogenita omnia
Domino ofterendarCarnem aferacaptarri non edendam.
Coitiones in teftimonium falfum,autinquacunquemali-
tia,nön eflè.faciendas. Initnici pecus erraps non prateri-
pis,fed reduces. Si animal inimici fuccubuiflèoneriinue-
neris,etigere debebis. InnoCentem iuftum non occt-
des. Non iuftificabis impium pro muneribus. Münera
nonaccipienda. Aduenambenignè habendum. Sexdiequa
circum Dominum fteteratingreflus,quadragiuta die-
bus totideinque no&ibus ibi fuiflètraditur.Qup tempore
* 4lficando tab.ernaçu 1 o arque àrca,ritu u m que làcri-
ficandicdoâus verbis Dei eft : qua ego, quia prohxa ad-
modum videbantur , , inlerendaliuic cam preciofo operi
i noji putàui.Sed immorànre diutius Moyie,quippe qui x t;
dies àpud Dominuxti ducerec, populus defpérato ëius reditu,
Aaron compulitfimulachra fa cere. T une ex merallis
. conflatis vituHeaputextitit, . Çui cùm populus, Domini
immemor,hoffias obtuliflèrjvinoqxie fe & vetitri dediflèc,
defpeôtans haciufto dolore Deus, improbum populuin,
pifi à Moyle fuiflèc exoratus.delêflfec. Sed regreffus Moy-
les,cum duas èxlapide tabulas manu Dominiicriptas de-
culiflèc, populumque luxui & facrilegio dedicum depxe-
hendiiret,tabulasconfregit;indignam eflè genremexifti-
mans,cui lex Domini traderetur. multiscamen increpitis,
Leuitas ad fe aggregauir,eildemque pracepir, vt diftriôtis
gladijspopulumcaderenr. Quo impetu xxm.milliavi-
rorum peremptatraduntur. Turn Moyfes tabernaculum
extra caftra conftituit ; quod quoçies fuiflèt ingreflus, eo-
lumnanubis aftare prolonbus videbatur, coramaue ad
Moyfen Dominus lpquebatur. Pofcence lutem Moy-fe,
vt Dominum in maieftate prppria videret : refponfum,
Formam Dei mortalibus oculis perfpici non pofle,pofte-r
rioratarneneius videre conceflum : Tabulaque, quas .
Moyles priùs confregerat,refe<3:æ. Sed in hoc eolloquio
DeijXt.diebus diueiTâtus apud Dolninüm Moyfes rradi-
tur. Cumquede montedefcenderct, tabulas prrsfcrens,
tanta claritudine facie*eiusrenidebat,vtintucri eura populus
non valeret. Sed cùm maniacaDei relaturus eflèt
vultum velamentoobtexit atque ita ad populum verbis
Domini iocutuseft. Hocinloco,tabemaculiinteriorum-
que eius adificatio refertur. Quo confummaco,nubes fupernè
deeidit, at_que ita cabernaculumobumbrauit, vt i-
txod. jtf.
pfum Moyfenaditu excluderet. Hacfere duobus libris,
Genefi atque Exodo,continentur.Exin Leuiticus liber fe-
quirur,in quo licandi præccp ta tradunt ut; mandata etiam
lata fuperiùs legis adduntur,plena omnia lacerdotalibus
inftitutis. Quafi quis cognolcere volet, perfe«ftiùs inde
capiet. nosemmfulcepti operis modum cuftodientes,fo-
lamhiftoriam perfequimur. IgiturLeui tribuinSacerdo-
tiumlègregata,.relique cribusdinumeraca , repercaque
hominum d c .& i i i .m. C?ùmeigopopulusmannæcibo,
vr fuprà ret ulimus, vteretur, tot tant-ifque benefieijs Dei,
vt femper,ingratus,viles quibus in Ægypto aflèuerat, da-
pes deliderabat. Tum Dominus imnvcnllm copiam qo-
turnicum caftrisintulk: quas cùm auidè diriperent, pri-
H 1
moribuslabijsadmotis carnibus,interibant. Magnaquc
eodie ciades in.caftrisfuitiadeo vt xx.öc in . virorum.mil- !çes lciha-i
lia peri jfle cradancur. Ira -populus eo , quem deliderabat, les.,
cibo puniras eft. Inde promotum agmen, & inPharan
ventum eft : edoôfcufque à Domino Moyfes, vicinam eflè 1}'
terram,cuiiis pofleflionem eis promiferat Dominus ; ’ ex- tor^s fe£jj.
ploratoribus in earn mil]is,renunriacur,foelicem omni co- tiofi.
pia eflè regionem : led gentes validas, & munitaingenti- Num.i*.
bus mûris oppida. Qupd vbi populo'compercum, magna«
nxentes omnium formido incefleratxeoque mali ventum,
vt fprétoMoyfi imperio,ducem fibiconftituerepararent,. J
cuius duiSkii in Ægyptum reuerterentur. Tune Ielus &
Ghaleb,qui inter exploratpres rerraè fuerant,confcifli$ ve-
ftibus fientes,populuip pbteftantur j ne exploratotibus
credanc , fbrmiaolofa-referentibus : le quoque vnà.cum
his faille , mail raetuendumin folo illo reptcijfle : pro-
millis illos Dei confiderè opörtere , holies pradæ potiùs J
quàm exitio fore.Sed gens indomita, fanis conlilijs male
i bus opus faciendum : Sabbato requiefeendum. FrU&us fe- renitens,in perniciem eorum ferebatur.Queis rebus com
Bibliotb.Vee.Patr.Tom.<t. . .