
j £ p
C. S Ö L I i l ï A p ö x l i n a r is
S ID o N I I A R V i: R
N O RVM E P I S C O P I
V - , ;A A A :A :ô p e r a -, 11
1 A C . S IR M O N T H S O C . lK S V P R E S I i . C V R A E T
Audio rccognit.1. ; :
JÏlujlrifimcM ïlaierctidifitm» Proejttli, •
D. FR A N CI S C O R V PIF V
C A I . D ! 0 R A n DA X O , S.R.K.
v ; C a r d i n a l i E p i s e o p e |
Siluane&enfi.
E S T IM A T V M tibi Ante Annos
complûtes Sidonium nofirum ylUu-.
firifiime CArdinalis,pro vota accidit
v t per eofdemfere dies preelo fubtj-
cerem -, quibus it ab Italia reàucem
plaudensGaUïipriuaiispublicïfque
gratulationibus projeequebatur. Tdjmcum u meiti-
demex veter'ts client ela ne xu aduentorium tibi mu-
nus aliqtsod deberi fient irem , optandumeratprofieEfo,
v t taie nancijcerer , quod non fiolùm dèfiderianofira
teftari , fed tuêtm quoque gratiam inire acprometeri
poffet .Nitnc vetofiuaffonte id oblatum eîtiquodaniari
abstefite amas,probariqüe neceffefijt,. fihsidenim a-
iïitd tibi offero,cam Sidonium offer o^quam aiterum te
tibi ; hoc eft, praftantifiimufHgenere, doBrina, vtrtu-
te Antifiitem, ijfidemlAudibusornament if que pr.adicana
militia Magifirifilio ? Prafcftum VrbiRoma,
Cardinali tant-uni nonprimo inEccléfiafiomana grA-
duconftitùto? Épifcopumderitfc Àruernorum Aruer- ,
mcaficdis eiufidem EpifcàpofTarnetfie::im te Aruernis
fuis iampritfim:fiubàuxeris\rnalue/ifiqtie defiderari ab
fis prafentiam tuarhiquam perpernuw Hits bohumefiffi
quo fruebantunharet.t amen, vigetfiuein omnium a-
nimisgratifiiriiapomficattutuirecordatio.NequeVfi
itivnquam erit at a s qua lufira ittd, qui tique non ce le-
bret,quibus ad Ècclcfia Clarçmontâna clauumfidens,
omncS Ïlli prudentïfimi , fifigilantifilmique pafioris
numéros reddijh. Gum crédit am tibtplebem coeleffi-
bus diJe f i lin is,ne c verbis tantum acfierniohèfied Jet : -,
:ptis ctidmvoluminibus j ver a pie t at is m agi fier et
dires. Tumvttamipjè, morumqÜe formant omncmffc
injtmeres\ v t quibusJùcceffffed^ quorumve in eqthr-
dr.aficderes,pcrp.ctuq me dit art, laudandaque imitatio-
j nfiifiudiô, mine Atifircnionfi, iUidiyqiiefianBïintem, ;
\fiantiam, Gallt modefiiam, bènignitatémque amulari
viderere:nn,,:eniti,vt hûmamrum return defpic'ien-
tiaBonïto.s,fiacrorumlocorum'CultuGenefios, reuo-
candis adreB amfidem dleutis AUitos fiubleuandis impuni
cdlamitatibus Sidonios f vniuerjum demque le-
I Bifiimorum- quondam Prffiddw fènatum | Arucrniag
i fu:e viriutum tu arum luminibu* exemplifiqUe réno-
i ttares. JdjHAuquam hac à me qnof/um, qui necjaitdes.\
I Puasfribere irfitïtMjiecfi-jelimyùpushal\iam prate* j
r:saretexcre^cum mpro/upiuffùM'^ émnem j
I if incant, qua in ie.aut R'otna Hupet opener at a elf ,Aui
nunc aula fufficit , autjbrtejua Utipradicant Silita-
ne&enfes tritf . Ahantedhinc videi, rftld1 Cardinality,
quafiducifi bemmleiiiia approbat ionifque tua verna-
culUmtibiacpene domeJliciim mimus exhtheani i v t
cum hbttiinis tui fiudtQfforft^ otnnes hentgne
Complehijoleas ypracipuam tamen Sidonid nofirogra -
tiam tot tibi nominibus addicto efi confccrato deberi
confidant. Itaque ne ifiam quidem tam lentipofi tot
annosofficijtarditatem,ne rhihtfiraudifit pert imefio:
cum facilem veniam yaut laudempoiimy ntfallot, iu-
dicio tuo relaturue videar ; quem ihtclliges hac ipfa
veteris debiti prdfefiione antiqnarii & conflantem in
tu t veneratione Atque obfequio perfeiicrantiam de-
clarare.
a . T. .
|§ . || DeditiffimuS || .
Xa c. .Sjrm q n d V S
, S.oc.IefuPresb,
VITA S. SIDONI I
E P I S C O P I A R V E R -
K OR y M.
Idoniam nobililUtnd ititer Gal-
1.GS genere,acpacrç auoq; Prefer
(ftjs piætQrio Ga,lliarjuni natum
conftac. De patria cum alii di-
;ierfa fentianr, ipfélAïgdunefi-v
’em feiipn femel nec-obfcuri?
verbis Egmficat* Sed crebra in dus 1'ibris Aruèf-
norum mericio^pudquds cohiugerh pritiium A-
uitilmp.filiam , deindeeathedrafn Epifcopalem
fortitus eft, noil lu’lis anfani dedic, vt Aruernurri
fufpicarentur. L rgduni ergo natiis^at^optimis,-
quibüs ttun adhit ' refer tà era c Gâ ilia, 1 iberal i u rtr
artium vfus mag'ftrjs1, .inter cfnos Hoenium id
poetidis, Eu ebiu min philofophipte GommemoV
r a t, earn in omnibus natura & ftudio laudem eft
eonfecutus, vt erudirorum fui aeni (quod Manter-
ciÇlaudiani de îpfo clögia döceriti peritiftimiis
ac dilertiftimushaberccur, Poeticæ in primesfa-
maelarus , norf folum apüdïequalês amieos, ve-
rum eciarn àpüd Principes ipfos in pretib tuit.
Quöruni aite'rum declarant omnium generum
epigrammata & earmina» qùæamjcçrçrm rogatu'
variisde rebusofftciofrOlme 1errpûï:alxernm trés
Pairegyrici y quitus Aificum foeerum, Maioritf-'
n urn , & A nebem i u m Anguftos-publiee laiicjani t,1
beneuûfentiaîqueàiîngulis frudt ü in cuii t .-N a m &
Roinie ftama'm intet Póera's fub Auico ift fort
V, I ' Traënri
f t p
Traiani bibliotheca merüî'cj St à Màioriàno, cüm
Circenfesdarec Arelate, fole**nieius epulo inter
hottoratos adhibitus eft,acq; àSatÿræ, eiiius infi-
rnulabatur.inuidia fîngulari exeniplo vindicacùs.
AbÀnchemiodenique, poftComiciuatta,aliàfq}
quibds ornacus antea fuerat dignicates, Prajfedtus
Vr bi creatus,arque PatriciuSjfamiliâfuàm, qiiam
præfectoriam à maioriDus accepérât, reddidfc pa-
triciam. Nec multopoft defundlo Aruernorum
Epifcôpo Eparchio, in eius loctim -t quamûîis reni-
cens,& nôndum clericus, fuffeduseft. Quod mu-
nus fumiiiacum môdeftia fufeeptum , pari cum
faniftitaté àc vigilatia, turbidiftimis temporibus,
maxittiàfqùe inter difficultatestum priuatâs cum
publicas âdminiftraüit.Primum enimobldfis per
Gochos Aruernis, diucinæ acerriinteq; bppugna-
cïonis moleftias perèiilit. deinde reda<fto ex Né-
poris Àug. foedere in hoftium pocéftatem oppi-
do,ab his pèrlegationis fpcciem relegacusaliquâ^-
diu exulare coadtus eft. Turn fins tandem reddi-
tus, cumig officii curamintencus, rtullam inter
barbaros optimi paftoris partem omitte ret, ac
fingulari inomnesbenignitace, præcipua inege-
nos munifîcencia,neminem ipfe lacefferet, æmu-
iorum camen , vt mos eft, in fe odia Côncitâuiti
duorum videlicet presbyterorum, qui omni Ec-
ciefije fuæ poteftate per fummam çontumeliani
cxucuni | in maximas rerum omnium anguftias
coriieceruntiSed diuturnam earn clâdem efîe di-
uinavltiopafla noneft. In integrum ergo reftitu- i
tu s , necdiutamenpofteafuperftes, Aprunculo j
fücccfTore nô fine diuinapræfenfione defignaco,
âdcæli premia euolauic xn. Kalendas Septébris.
Q^i dies exinde anniuerfariæ ipfîus memoriæ a-
pud Aruernos dicatiis eft , ôt tumulo inferipeus
cum Epitaphio. Liberôs ex Fàpianilla coniuge j
ante Epifcopacum fufeeptos reliquic Apollina-
rem filium)&Rofciani acSeiierianam filias.lnge-
nii veromoriirtlentay quanuiisalia plurimafcri-
pferit, hæc fola quæreftant publici iuris efle vo-
luir. In quibus fané,feu metro vin£Us,fcu liberis ac
folutis y fine nafret àuc fuâdëat, fiue laüdec aut v k
cuperetj&quodcumque argumentum traâe.t,par
irtomnibus félicitas & copia,atqüeea turn verbo-
rum,tum feriterttiarum varieras,vt mira in eo vis
ingenii, & abundantia quædam dodrinx ftacim
ëluceat. Qua opinor fiebac, vt doâis etiàmaicatis
fuæ hominibus, velut Rüricio Lemouicenfi, ob^
feurioratq; interprète egereiudicâretur. Neque
vero in iis tantum, quæatteritiusmeditabatùr &
elabotabat, quantüs effet ôftçndit : fed iri extcrrl-
porafibus etiani repcnciriifque fcripciohibùs.Quâ-
rum îlli tâm promptafacultas eràt, vt noripaucü-
losduntâxat verfusnon medicares funderetève-
ftigio, quale fuit difticiium,quo Satyrie caiumniâ
deprécacuseft aptid Maiorianum,& alcerum reci-
procum quo luficin corfehtem, aut tetraftichum
quddinPliileniàtijgràtiatri compofuît: fed iufta
irtterdutii vcroqueorëcionis genere Ôpufcitlâ pa-^
ri celcrirate pereexeret; Eiufmodi enirti fuit Con-
cio Bifurieenfis'quàni paucis horis diftàuit, & A-
nacréonticum carmen, quod Burdegalæ in Petri
librum Mâgiftri epiftolarum fubitoproferens ,cû
eximiisilliusfæeuli poecis Donvrtiilo, SeùtrianO,
arque LartipridiO decertauit; Sed nunquam quid
in hoc généré poffec clariùs ëhituit, qùam cùm
BiHioth. Veter. Patr. Te •». ç.
fu b trà d ô fibi i v t eft àpiid Gregorium T uronen-
fem,inter facrâlibelio, ex qüo recîtare confueiie-
r a t , totam n ihiiominus dicédorum fe'rieni appo-
fitè àc luçulcntcr expliciiit. Cæcerümcùm talis
omtii ex parte tàiicufque effet Sîdonius , eiufquê
feripea Ômnibus mirificè probarenturj ipfeVnus
de fe medice fen d re , àc parum fibi vfqùequàqué
fatisfacere videbatur. îtaque & multa, y t diéiuni
eft, fuppreftic i & quàedam adorfus, v t Atcilæ bel-
lum,operis pertæfus abiecit. Hiftoriam prætereà
fui cemporis vt feriberet h ortante L e o n e , Euriçi
régis cohfiliario,detré<ftauit,cum diceret hiftoriç
fcribendæcdnfiliumclérico minime conuenire:
Atque hæc fere om nia,niultoque eciâm plura de
Sidonio difeere licet ex ipfis operibus Si do ni a-
nis. |Colicurâutem apud Aruernos,vtiam quoqj
mônuimus.ftatodierituque S an d o rum numéro
præclariAntiftitis memoria v religiofequcafrer-
uaneuf facraeiusofTainBafilicàGenefiana , quo
iam olim ex vecere S.Sacurnini ædiculà.in qiia p rk
müm conditus filera t , translata commémorant.
Eius po rro epitaphium,cuiüs fuprameminimus,
ex veceri codice Cluniacenfi deprompeum fie
habec.
ÉPITAPHIVM SIDÖNIÏ.
O Anftis contiguïté,facroquepatri
d viuitfic mentis Apollinaris,
Inlußris titulis,potens honore,
Reftor militia,jonque iudex.
Mundi inter tumidas quiet us vndas,
Caufarum modérant fubinde motus,
Leges barbarico dédit juron,
Difcordantibus inter arma regnit,
Pacem confilioreduxitamplo.
Bac inter tamen & philo fophando
Scripfit perpetuis habendajadis.
Et poil talia doua gratiarum»
<Summipontificisfedens cAthédràm,
Mundanos foboli refundit àclus.
Quifquehic dumlacrymisDeum rogabis
Pextrumfunde prêtesfuperfepulcrum.
Bullt incognitos, & legendus orbi,
lllic Sidonius tibi inuocetur.
xii.Kal.Septemb. Zenonelrap.
OUamerii cLui'uni Prtsbyttri Viennenfis.
EXtant -Marnera Clatidiàm de Rata animai libritrésad Sidonium
'cripii.in quibus jllilm, inter carrera laudurti eIogià,potiunnmn
difenhrum.cruditiilïraurn virorum, ac veteris eloquentiæ rçpàrato-
rema'ppellat: Epiftôla:autem, quain opéri praîfîxir, titulüshiceft:
P R Æ F E C T O R I O P À T R iC IO , d O C T I S S IM O VI-
R O E T O P T IM O C. S O L L I O S ID O N IO CL AV-
D i A N V S 5.
Gennadij Presbyteri Mafiilienfis devirU
illujlribus Cap.XCÜ.
SIdoniüs Aruerhorum Epifcppusfcripfit varia Scgtata volumina ,8c
t.< oa; doilnnai.Hümo (iqüidcm tam diuinis qiiam humanisad in-
tegrum imbütus, acèique ingenio, (cripfit addiuerfós diuerfo metro
; vel prola cötnpofirum iniignc volumcn, in quoqüid inlitteris poflii
OlFijndir. Vciuin in CHriliisno vigore pollens etlam intér barbarse
fcroci tatis d ü ri tiem ,q nar cotertiporc Gallosöpprefiêtat, catholicüs
p .eer & dódor %becur i n fignis. Florüit ca tcmpeftatqgqua Leo 8c
Zehö Romanis imperabant.
Tn d e x ~”
r
c
H
O o o o J