Matth. 4.
Exod.16.
Exoi.vj. I
S . iM a x im i__ ' ______ _ ■ ^ ; _ L J . j
arcanoq; confilio ftaret Dominus fiipra pinnam templi, ait
illi diabolus :S<filiut Dei es,mitte tedeorfum. O quamftultahçc
fuafio.nimiumqj perueria,yt filio Dei dicetet, Mitte te deor-,
fum.numquidnon reâiùsdix Hët.-fi filius Deies,alcendein
eoelum ï quod vuqi fi faceretDominu8,vere ilium Dei elfe
filiutn comprobarét.fedinitniçus coelinetentando quidem
afeenfum vult luadere cceleftém :deoifum&in imaprouo*
cat : qtiia optât omnes cadere,, qui fc lentit prae omnibusce-
cidifiè. nqc intelligic cæcus, quia illiconatur rUinain fuade-
re,qui non loium cadere nbn poteft,led ruinas venir emem
rëcenfences trmmphum nöftr* lalutisagnouimus,ieiunia
noftrareligiofisfan&ificcmusobfequiis» quid autem efta-
liad'(anóbficarcieiuniiu», nifi iciunii càula lanäaveile iu*
ftafacere, iniquavitare ? San&ificat ille ieiunium,cuius cor
adularit^otCQtunvamicorum paren tumquegratia,clien*-
tum eriam pama magnaué munufeula, à rc&i tramite npn
auertunt. Santätfieat ieiunium fuumycuiusiüftitia pretio
non vftefcit. San&ificat ille ieiunium,qui flammas læuien-
tis iracundix-, manluet* mentis piacabilitate reftinguit»
Sandbificat ieiunium, quj lafciuientesoculös turpi ab al'pe-
Üü habentis caftitatis auetiitvSan«aificatieiüniÜm,quic6-
uiciorum iacula,icuto patientiæ reperculfe; difpergic. ,^an-
dificatieiutuum,quilitigantüm tnmültus paëifiëifenitatë
fènpionis,& linguas prüden tioris arte compeßit.Samäificar
ieiunium ; qui conlurgentes in lemetipfo vanarum çogitâ-
tiohum fpmas.Euangelico (ulcanté vomerè; yelut quidam
peäorismi arator excidir.San6tific3tieiuniurn,qüiinopias
egenorum pro quantitate lubftantiæfuz miferantisthanus
huma nitatc folatur. A pprimc fanébficat ille ieiunium, qui
per omnia præcfptis diuinx legis intentiis,diabolicaa cot^
de lùorefpuit t Aitamenta. Et ideo, fktrcs chariflimiffi vo-
lu mus Deo pladta exhibereieiunià>fimus in fide fortes, in
iudiciisiufti.io amicitia fideles, ininiuriis patientes,in con-
tentionibus moderati,refugiétés turpiloquia, aduerfusdni-
^ h a confiantes, in çonuiuiis fobrii ,m voiu ptatib as-'cp nti-
nenteSjiDcharitatelimplicÿSi inter fubdoloscàùti, ëortdo-
lentestriftibus, contumacious refiftentes, in fufpiciönibus
parci, inter maliloquos taciti, inter humiles çcaequalesi ./Si
huiulmodC virtutibusnoftra voluerimus fânâiifiëarë ieiü-
nia; tribuenteDomino, ad feiliuitarem pafchalis gràriz, &
zdgailtiia coeleftjum promiifionum indubitata fiduda, Ôc
confcientia lxtioreveniemus.
• ■ • •
/• Horn ilia fecunda vttdefupra,
€ HOnflidus ifte mirabilis,quetn inter coeli regem, & ref
gui coeleftis tyrannum fuiffè, charitatis veftræauribus
lànâiEuangelii le&io punc decurià teftata eft, dominiez
nobis in^arnationis triumph^e myfterium lbnat.OrópipotensenimDominuSjineffabilîspietatisaffeâùcâptiuitaté
milèra tus humanam.fim ulq ue yolens,diaboltcampotfeità-
temjuo iamretnquetede mundo,mifitvnigenitumfilijum
fuum non diuinitate degcncrem, non viïtute diflimilero,
non voluntate difeordem,qui noftram lùfcipicns carnem,
/prêta vetert códitióne nafeendi, de femina incorrupti côr-
poris noua lege ttonus-filius nafeeretur , quatenus diabolus
iàlutarem hune hominem in confortiutn deitatisadiêitum,
ètfi ten tare p^iutneret,luperare non poflèt.Itaquc cüm videret
lep iîle.fèralis agnumX)ei poil loqgilfimumàtq; continuum.
quadraginta dierum ac noctium ieiunium efurfre,
& eluriëntemDeum eflè lïpn credetet j arte ilium callidif
fi mx ten ta t io n i s aggte di tur, di cés : Sçfilius Dei es,die Vtlapides
ißipanesfiant. Cogi ta bat,v txftirop,apud le tantiartifex doli,
ôc’dicebat : Si hic iplè eft,cuius praÿepto.efürientibus per
deferta populis manna fiuxit è coelo; ü iplêeft, quem noui
ego flumina prodüxifiède petra îpoterit nuncinpanerrfla-
pides*tfansformaré, .& fi non. mea petitione ,.fua tarnen ne-
ceiEtace,qui efurit.quod u.fecent ; Deü probabo : fi nequi-.
uerit} Hominem depeshendam.Expedabatërgo diabolus
panent quem non tarn fibiacquirere, quam mundo cona-
batut auferre.lèd terum Dominus,qui & panem de lapide
pofictefficetCj&exploranti humanæ nolletfàlutis clârefce-
rë facra m e n turn,fie liiumm oderatiis efi.làn<âo in pre relpô-
fum,vtnec iplè,qtii veritaserat,mendaciüioquerëtur,-nec
ille,qui #b initio men dax cil, quam no çrat crediturus, poP
fiygnoltere vritateen.aitergoDominus iScriptumefh Non
in pane tantum riuit homo,fed in omni verko, Dei. Aceepjç tenta-
tor ex lege relpontum,cui ccntraitenon polfit : non accepit
panem,quem nó man ducan di ion fue tu dine, fed decipien-
di fraude polcebat.jn quo enim filius Del papern ncceflà-
rium'haberet bumanum, cui.omhis efac propria in di,uinh
täte lübftantia ? v.eJquarattene.qualicuniqidelapide Cljri-
ftus tcrrenumfaceretpanem^umipfe.ficut legicyr, Ipirita-
fis&panis elbt,& làp;s|ll!ulüs ttsque, inifusq^tentacor a-
-ham machina tentacionisaggred tur. nam cunHecrero fuo
B
Matth, ai.
dam lapförum. Dominus enim,vt ieâum eft, erigit elifos, PJàl.m.
Dominusfoluit compeditos.Qui ergo venerat non decip/,
(ed dècepra faluare, èxpldràntis artem tanta menluta eau-
tifltmærefpdnfibnU cuaçuat , vt tënebrofus hoftis non'io-
lùih tftyfteriùmpro nóbis prôpôfitu videre non ppfiit, fed
magismagisqvrelpôhfisdprhiniçisdrcumaâ:us,obfc^
confûnderetur incercpi aicatimllli^ri|^ proelii bella- ,
tofintri^usrScriptutn ëfi: No» ttntabis Dominum Deum tuum. !
Quam fimplëxin hac refponfioheprudent», & quam .cii* '
cumlpeda m W m Ê È M i veritas rpticetur, ncc
reprobus pôtëftprobarë, quæverafunt. Vere,vt fçtiptùm :
cRJuxintèriebrU lucétt&tenebraekm non comprehenderunt.AVI-
dit'diabolus Ôeum non elle tentandum, non tarnen àgno-
feit Dëum höminemqVclß.quem tentât : videt enim.pari-
ter Chriftùmôc relporidëre quæ hpminis(ünt,& pofle quae
Deifunt.Sednequitiæeius nec ifta fufficiùnt .\tertiæ adhuc
-rentationis la^ueos nèdlit :Duxit, inquit, ilium inmontemex-
celfum valdei& oßendit ei omnia régna mündig & honores tor um,
dicens: Hue omnia tibi dabo,ß procidmadoraueris me. | Sollicite,
fratres,âduertite,quia'çadcre eft omnci quod lùadet înirni-
cus.vere enim procidit omnp,qui adorât diabolum iSc ve-
re cadit,qui poteftates honoresqjrnundipcrartesfacrilegas
inimico promittënte leëlatur.SedDominus aplâlùator no-
fterlblitaeumrclponfiónè'confuditjdicensi^de retro Sa-^
thanas: feriptumefi enim : Dominum Deum tuum adorabîs, & ipfi
foliferuies. San&arum illiftriptmarum teftimoniaingeruri-
tur,non vt inconucrtibilfs dbeeatur, fed yt itnpudens cori-
•futetur. Retro iiji abiiepra;cepitGhriftus}ythoitisdurilfi-;
mus,adempta fibiiamloquendilieentia^uius vqluptatem
agnofcerO non potéft vfentiat pioteftatem. Retro ei abire
præcipitur. mundiqui dabit régna} vt imperiofihi Dei, cui
voiuntatiusnbh cedebat,fubiacerct inuims, atqjillu.i quo
le àdorâri improbe pofcebat ,prqbarët metitp ab omnibus •
adorandum. Et quid plurajChapffimi ? d um nefânda tenta-;
tor loquitur, dumque inconceftà prifümir, quafi ab hpmi- t
ne vidils pbrnutuiti&quafi àDeoiuffusabfceffit.&necef--
le erat ab illius iam tëtatione dilcederet, in qùo tbta fe mole
moûensjtotisquë nifusyiribusy ne veftigium quidem fu*
rçperire potùit voluntatis , ftüpens arque demità ns poft tot
læctila ihuënifiehbminefn humanas çoncùpilcentias non
haben tem,nat umqdncarnenihil penituscortyptionisha-
bere car n alis. Di 1 ce dé te itaqj re trorfu m diabolo., aecedentes,
I vt kà um fi&fangeliminißrabant et, Triumphusifte quant*
fit gloriæ.obleqUia nos edbeent angëlorum.Neç mitum/a-
ne, fi eius angeli minifterih oçcurrerunt, cuius viétoriarn
mirabaiitiip £tidëo,ftatres,finolümus à d|abolofpperari,
inhæreâmuseijquidiabolùmtriamphauic.adhçreie^utem
eft Chrifto, credere & patërnæ illidcitatiseire natu ram, Sc
materni corpoiis yëritàtem. Vincere autem diabblup) iplo
fuffragante Domino poterit,quiciimque falutaria Dei pr*-
cepta lulpirans, ftudueric exolam cuntftis tumidæ mentis
fu* inclinarë lùperbiam, radicem bhiriiuiq malorum aua-
ri tia m coërcëre, ihimicam bonarum y/rtutum refrenare lu-
^uriem,hoftemfanâæchâritatisinuidiammitigàre,inuti-
lia&fæpe pëncùlo^ bbtmdantium vitare, colloquia » vlu«
ræetiamperniciofanonamate compendia«euftodempa-
cis iuft i tiam mune rib us non grauare, noxia faôti on um hor-
rerë;commënta,ingloriüm & n onn un quam cruen tu m indebiti
honoris am bi tum déclinare , inccmiua dilcordiæ,
contumeliôfe lingd* malediâa co hi bete, men dacia nihil-
ominii»,quævicam maculant,animam vulnerant,amicitias
di!fipanr,Ghfiftiano ab orerepelleje,atque ab omnibus lu-
perftitibnibus dæmonum,idolorumq;làciilegiis ,perqu*
vçl maxime benjgniras 6’mnipotentis offenditur, yeri Dei
ambre diffuscre, Si ergo ab bis, arque yniuerfis huiulmodi
s | | I fceleri-
IxU)4*
i Matth.4-
fcelcribus,vitiisque iugiter ieiunemus; lànâae huius qua-
dragefim*rite celebraoimus dies, ôc omnium folemnita-
tum noftrarum fefta exultantes çum fiducia lætioris con-
Icientix, & tranquillitate temporum tranfigemus, adiu-
uante Domino noftrô Iefu Chrifto.
Homilta tertia vude fupra,
A Duertite,fratrescharilfimi,quantanobislpiritalis vi-
x J L t x documenta luccrefcun t,quam quam magnificis a d ,
propofitum lànftitatis prauocamàr exemplis, quod qua- :
dragenis referuntur diebus B.Moyfes,& Deifiliusieiunaf-
lê.illudlâneperlpicite, quia quantum diftat lêruus à domino,
tantum necelïè eft eorumdiftare ieiunium. Moyfes
enim vëteris editor legis eft, Chriftus noui conditortefta-
men ti. Iciunat Moy fes, vt prxceptis legalibus vnius popu-
li erudiat difeiplinam : Chriftus ieiunat, vt yniuerlàs totius
mundi redimat gentes. Ieiunat Moylcs, vt præfentis vit*
mandata lùlcipiat:iehinat ôc Chriftus, vtxtern* falutis là-
cramenta conflit uat. Ieiunat Moyfes,vt Deum videret ; ieiunat
ÔC Ielus,vt vnum le elle cum Deo, dum drabolum tri-
umphat, oftenderet. Moylêspoft ieiunium feriptas digi-
to Dei tabulaspopulopræuaricante confregit: Chriftus luo
teiunio manlurum per Ixcula euangelium confccrauit.
Quid illud eft autem, quod, cum vrerque quadragenos ie-
iunauerit dies, non vterque poft ieiunium eluriftc perhibe-
tur? Moylèsvtiquenonduriuit, vtinhonfme fragiliôpe-
ratadiuinirasprobaretur: efuriuit Dei filius, vtaflumptio-
nem carnis noftrs fragilem lulcepillè horainem reuelaret.
Quod non elurit Moylès, coeleftis eftpoflîbilitatis exem-
plum: quodefurit Chriftus, noftrx redemptionis eftlà-
cramentum. Huiufmodi Dominus peregit in fua carne myfterium,
vc, ficut Deus elle diuinis virtutibus creditur, ita ÔC
homo elïe infirmi tan bus dignolcatur humanis. Et hinc eft,
quod Chriftus vt homo elude, ôc ciùrientes palcit vt Deus:
hinc,quodfàtigatur itinere,& claudis firtutem tribuitam-
bülandi: hinc, quodoculosluoslaxat inlacrymis,& mi-
rabiliter cæcis reformat alpeëèum ; hinc, quod appropin-
quan te morte triftatur,& morcuum Lazarum lulcicat de Ce-
pulchro. Hæc omnia, fratres, condiçor ac retfemptor vc
Deus & homo agit; non quia r^is illi nafeendi necelfitas
fuit ; fed quia tale in ccelo ôc in terris voluit regnare myfte-
rium.Jllud e tiam quant* eft admirationis in Chtifto,quod
ita ad omnia tentatorisinterrogata relpondit , vtneeve-
ricatem regni lui tyranno proderet, nec myfterium fiilce-
pt* carnis explorator agu olceret ? Tanta denique lèrmo-
nemfuum fiibtilitatecircumtulit, vt ille totius doli artifex
inimicusjfurorislùierrore deceptus, dum Chriftùm tentât
vt hominem, Deum in homine non videret. Nos veto,
fratres, quibus propugnator inuiâus hanc venerabilem
quadragefimam dedxcauit, répudiantes carnalia defideria,
lie caftigemus membra ieiuniis, vt animas virtutibus fagi-
nemus. Ieiunet in nobis pernitiolâ luxuries,ieiunet omnis
iniquitas, ieiunet odiolà contentio : abftineamus ab epulis,
magis abftineamus i vitiis;fi<mos remperemus, fie fobrii
fimus à vino, vt nulla nobis voluptatum dominet ur ebrie-
tàs. quid enim prodeft, oblèruarionc quadraginta dierum
iëiunandi nos cempora cuftodire,& legera non tenere ieiu-
nii i quid prodeft vobis, vacare à çonuiuiis,& diem litibus
occupare? quid prodeft, proprium non edere panem ,ôc
vi6tum deripere miferorum ?. Ieiunium Chriftiani, egentis
debet eflè refe&io. ieiunium Chriftiani pacem débet nu-"
t rire, non iurgia. Quale illud eft autem, quod non Vélcéris
car nib us,&de ore tupomni elca fordidius egredit ur male»
difkumïquale eft,quod lànëkificatur venter ieiunio,&pol-
luiturliuguamendaciis? Reâefiine, ftater, ftequentabis,
ecclefiam,fi greflus tuos letaiibus laqueis auida ilia non im-
plicer, ôcinuoluatvlura. Redteorabis Dominum tuum,fi
precibus cuis obuia tibi cordis cui non obfiftat inuidia. Re-
4 e contundcs manibus pe âus, fi omnem inde furore ma-
l'gnç voluntatis excufleris.Iufte etiam dabis denarium pau-
péri, lï alii illud pauperi non tulifti.Hxcergo' eft,chariffimi,
religiolà efuries,hic fidelium paftusanimarum,vt ieiunium
ndftrum làniftificet caftitas, omet patientia, benignitas fo-
Ucat,milèricoiidial*cificet,commcndet hu militas, hisqua-
Biblioth. Vet.Patr.Tom.fr ,
Èxod.17.
dragefimam Chrifti,prout poflumus,virtutibus fubfequa-
mur;vtgeminoquodam corporis animiq; iciunio, diuinæ
nos lèmpergratirë commendemus.
Homilta quartavndefupra. .
PEradum à Domino noftro Iefu Chrifto hoc, quod le-
ûum eft,cum centatorecectamen,noftrx fecurirati,fra-
I très chariflimi,kluciq;proficit:quia quos olim apuî paradi- I fum perfuafione lerpentis paterna prxuaricatio deiecic in |
mortem,dominicus nunc tnumphus erexic ad viram. No- i
bis vdq; vicit,qui dignatus eft efiirire pro nobis. Aggreditur
icaq; diabolus cencareChriftum;exploracq, follicitus,fi force
ilium Dei eflè filium deprehendac,cui nullum corruption
s lu* vider ineflè veftigium. Miracur pariter ac turbfctur,
huiufmodi in hoc Ixculum aduent^lè hominem,qui natus
quidé ejflec de femina, fed non eflet ab homine procreatus.
Sulpicatur ilium Dei eflè filium, quem concinuatu quadra*
ginta dierü videt explicuiflè ieiuniu : lèd rurfum dubitat di-
uinam illi ineflè naturam,quem,quafi infirmöm,inter cæte
toshomines pcrfpicit cfutire. Stupet at toni tus, qu* fit ifta
nouitas humanum non habere peccatunf, ôc nêceflicatcm
peccatoris hominis luftinere,Chriftus autem Dominus,re-
demptorq; no fier, vt perditum infirmumq; homine reuo-
carec ad Deum,efuriem,laflitudinem, moerorem, ôc omnia
in lè humani corporis infirma lulcepit.Incer ifta ergo diabolus
dubius & incertus, hoc cuyi eluriente domino lèrmone
congr editur : Sißius Dei es,die vt lapides ifiipanesfiant.S t u h us,
ÔC audax,qui putare t Dei filium diabolicàm vol un tatém e-
dend i necelfitate fadutum : quafi impoflibile ei eflet in panem
lapides commutare, qui quondam fitientibus inde-
lèrto populis de petra arida largiflima nquarüflu?ntapro-
duxit :aut efurienti fibi poft quadraginta di^pim ieiunium,
efeam non poterat prouidere,cuius prçcepto,vt innümèrâ-
bilis Hebræorum exeteitus pafeeretur, cceleftia de nubibus
alimentafluxerût.Sefl vero omnipotens vnigenitus,qui no-
ftram magis élu tiret fàlutem, tali tentatorem fiium relpon-
fione coniudit: Non in pane tantum viuit homo, fed in omni verbo
Dei. Quo relponlb, charilfimi, vc explorator, qui incertus
: venerat,incertior redderetrv;,in*ftimat* pruderai* Domi-
qusnec ineflè fibi eluriem denegauit, nccmanducandine-
celfitatem lè habere profèflus eft. Non, inquic,in pane tan-
tü viuic homo,lèd in omni verbo Dei.Hoc eft : eth ego efu-
riam,mihi tarnen diabolenoneft necellarius panis, qui ex
tuo confilio,tuaq;vpluncare defcendit.Reficit quidem efu-
riem corporeus panis,verbum autem Dei cundis fidelibus
fiibftantiam lèmpiternç lälutis operatur.Sed doceti nelcius
inimicus,ftantiDomino luper jynnam rempli iterum aif :
Si filius Dei estmitte te deor fum.feriptum eH enim, quod angelisfuit
mandauit de te,vt manibus tollant te, ne vnquam offendas ad lapide
pedem tuum. Mitte te,iaq\iit,deorfitm. Diabolic* eft cotiluetu-
dinis,fratres charilfimi,prçcipitium perfuadete; lèd obedi-
re ei ille n 5 poterat, <^ii cadere fielciebät.Nec quid quam de
Domino lùrreptor impetrat, quia non funt religio nis eius
verband fraudes. Que redemptor hümani generis rurlus
telo lèntenti* coeleftis euérberar,dicens : Scriptum eft:Kon \jjeU( a
tentabif DonunUm Deum tuum. Qqarefponfionc ne quid ma-
nifefta veritate âu&dr falfitatis audiret,verborû,lènlùumq;
moderator Dominus ex atro dare nec prodidic lè póflè,nec
non pofte mentitus eft : lèd lcriptumcft,ait,No» tetjfabis Dominum
Deum tuum.id eft : Deum tentât,qui iaâanti* (ùæ vi -
Pfal. 90.
tiofuperfluam &inutilem viilt oftencare virtutem. quid c-
nim vtilicacis habet,quid commodi confèrt, fi per prxceps
hinc in plana defcenderoPaüt cur adulationis tuz ten tame -
tis ifta perluadeas, cum tui fie opéris de fiipèrioribus corru-
enté ad infèriora deijeere ? Poft h*C veto, vcledj^> decurià
teftatur : Duxi t ilium in moTncem excelfum.St oftendic lio -
mnia régna mundi dicens:H*c omnia tibi dabo,fi procidés
adoraueris me. Vt fatlax deceptor offert, quod non habet ;
& Vt vere cæcus coelorum Domino terrarum régna promic-
tit.Hæc omnia,inquit,tibi dabo,fi procidés adoraueris me.
Vere procidit, & cadic, qui non largiente Deo, lèd ad nutü
dilboliacquiric læculi dignitares. Relpondit autém ei Do-
minus, l*ade retro Sathanas, feriptum eil enim : Dominum Deâftt \
tuum adorabis,&illifoliferuies. iuftiflime rctrorfum abire pr£-
cipitur,qui tentando ad hoc vlq; peiÿienit,vt le ab' adoran-
do Dei