De locu-
tione afcl-
i jcBalaâ.
De ftatio
e Solis
fob left
Naue.
B
De Helia
Coruismi
niflranti-
buspa&Oj
acq; ignco
Cjrru
cerium reft
o.
HelAffi-
, riorum
lingua So-
lcmfigni-
ficatjVnde
adlpiratio-
ncadie&a
Grascd
5'a<®-c(V
vocacus.
alii nob
Aflyriom
fodPhami-
cu lingua
putamHel
folem vo-
cari.vndc
Helius de*
ducatur.
Ex Seruio
& Gyral-
do.
C
De quin-
derim an-
is ad vita
Regidefpe
cato addi-
tisEzechi;
De Iona
ceco vo-
ranee for*
uato*
De tribus
Pueris în
camino
flamma
üuience '
non ca-
ftis.&per-
lècuiore
comm in
pecudem
DeNabu
chodono-
for Rege
' i bouem
conuerfo.
yenæpotum cundtis vomuerc multiplicem. His tribus er-
gb rebus iatn magna fuinuncians faerjmeta myfteriiChri-
ltus erat in pelago,Chriftusin panc,Chriftus in faXo*
A • C A P V T I I . Sella vile pecus acftolidum Angelicæ pöteftatls vi-
fiöne pcrterrica;fofibre verbis alloquiturj&rudentis
linguae clamor Incoriditus human# vocis affatibus eXpli-
catur.
C a p V t i i .
SOI in medio cçli cacumine rapides anhelanris flammç
curlus infrenanscontra Gabaon per infolitas diei mo-
ras dilato velp.eré lutem fixus aftrinxit.Necl.una (ui? legibus
mota|>igràe ftacionis limen excedens.ordihem con-
fuetigreflusexercuit, donee gladius viéfcoris. exercitum
hoftilem funditusampurarety cdeleftisauxiln cPUiiirittio-
ne. Virtuti fàmulantia denique videbant iplaiatti fyfiera,
per fimilis vocabuli facramentu m, Ieftim Dominum nomine
præccdente venturumi
C A P V £ I J ,
HEIiam prætér naturtedilpolî'ram Corui diurhis epri-
mante pietatis iuradelpexerat, ferino- vixit ritu per fyfiias
&conlortia pecudum'fë61atusagreftia,aulicideliciofacô-
uiuijpaftusfoeno, potatus fluuio permutàuit, que fub hu-
ius deformitàtis afpcdlu hirlufcüttt fyluis &montibus (èpte
viderrtht rempota per uagat tïim
N Ec minus t>arij poftmbaùiAr^nàîbris dum jprçteri-
tâmfntbrimirecutinïàniam, Dariïel Hebræoru déçus
ampliflîmum cum feris ieiunîo ftittitilatis includitur,
&fimplicis animte corpus inrioxium lænius vorandü mor-
fibiîsdepütahiribelluatâmcn£iél'a mitis &placida nefan-
âfos artusïnïàno dente làfcerareteftriehs,océpi't âmare iam
^memjvultufque terri biles rabies mollira lubmittens.at-
que Ifa feuis faucibus ira blandior conquiefcens, genuinæ
feritatis imifiemores pràdam ferùare d o tu it tü'n'c leoncs;
DIc vbi poft tàlia tuæ furit lëges pêrtinaxô Hàtura, qui
tories tibi iurà’fubtrâicit, qui tfàriilatum nefeire virü
iuflitinfernum, fterllîrnatri foecundam præftititfeneélu-
tem,adaramlponte cprripülitvenire pecudem, muliebre
effigicrpin falis firnulachrum conuertit, rambs incendijs
teftuantes non ardeire monftrauit, virgultum foluit in co-
lubrum, peir’màfiriosfludus^edeftrespatcfecîtinceflus,
lis tran fegeru nt,alefque voracis roftri rapacitari lub-MSB
C a 'p y t T^i
C a H t 19.
nismornbusëféam'deferebatiliælàm.NuncHeliæ bonus I pluentibusliimbisneótareum mannadiffudit,exarentib.
ac fidüs,qui Nôe quondam malus ac perfidus,in terris ab- îàxi Vjfoeribus vndas eiecit,ora mutæ quadriipedis huma-
luit fclilpatn in atjuàrum imindatione contraiftam. A t illfc na Tari verba pérm.ïiît,elèmenta defixis curfibus longa fta-
plenusexiftens poftquam miracula terris plurainoftrauit, * tionè iulpeqdit,vblucrtim mifiifteriis hominem palîit, &
fiiäq; dignu m fiieceffiohe per fpirltùra velut hæreditariâm in coelum corufci eejuitatus axe perdüxit,morien ri iârn re-
largitatem pröpri# Virtutis munus.trahftulkin.arhicumj | gi trialuftradonauic,feri prædortisin vtero portü dédit ef-
nammëis raptus eqiiis & curri b us per illos clarç forenitatis i fo naufrago, rore lÿdereo puerdru iriebra proluit in cami-
exceflus, qualeuior piiri tramitis via nullos in æthereo ca- no, regem vagu dumofa p£r pafcua feris ac petbribus fecit
po feruentistotae fulcos orbita demergete con feruat.Dex- elfe cohuiuam.Ecbnes praéd« parcere, & i api nam docuit
teriotà rtîâiôris Iparijficpetiuitvttriümphi coeleftisaxere- , non amare.Nempe rerum coaitori omnium,cuius cumfta
lpreîidens, humanilimitis metamlongàfretus viuacitatc : feunôtalèu latèntia verbi conftant machinis fabricat^fui
contemneréh Quant bene vóeabulo pariter, ç^pnienter operis rubïaceritfundamentaj&lêquituriubentisimberiâ|
âc mérite Heliæ claritatijvel nomini,Hilgentislèmitæma- creaturàjquocunqi nuturiatiiraeriaxerkdiuiiii*rentcntia.
ieftasarrifit.Cui fi Græco fërmohe queat vnaper accëtum j ^
littera-commutarij fol Ipccialiterexprimi videatur. G
Mißtjl;
C À P y t iq*
EZceliiæ Régi iuftifflmo in extremis vit* terminis ton-
ftituËo quindecimDoiïiinus fu a pie tate,yel.iure âfinos
addiditid falutem, mortif^; clauderispatefatlaiamlimi-
navitain bccaftilanguctemad brtusreûocauit originem.
C A P y t i< ;
«
IOnas irimarihbsflu<Sfc, anxiæ puppis trepidàtionciatfla-
tus, vteroquè forbentiS éèti reçonditus non fenfitaquaà
in pelago con ftitutus,virele fcilicet iêpiilchrum ne mbre-
returingreflusitutafq; mitiflgma lub' voraciventre eufto-
dia, depofitum vrdfibatur efle non præda, Ho.ftiliquelàlu-
briusproteéèioneleruatus venitad terrain vortiitu nô ca-
rina. Cui faélo diuerfitate contrario nautà feritatem præ-
buitjfcra nauigium miniftrauit.
C A P V T I b i
GVm fpirante cçli tus Deo trifim Puerbrum vba cordis
intentio babylonia fàcra.contemnerêt penitus acne-
garet, durumq; mortis exitium tyrannicælegisatrocitate
lufeipere t,cuius tabicsAchemenij furoris ignefuccélà,tor-
renté Fornacis propriæ fiiperàbat ardciré. Rbgd Vindfci tra-
dunturirimedio. pyrafiiuenesnon audente cdntingere,-
qui tantum corde feruentesviceruntimaginém poena de-
ferentefuppliciu. O quantaeft credentibusfalüs,cûglPria
flammisfideiplus can dente, reftin6tatorpuit vis caifiini.
AC a p v t 17. Vélor igitur tam rie^n^i iudieij,dign|5 faéiis fuppli-
ciumnp cuafit. N a^qfii vgç9rdtVaptqg.inf^nia nu-
HËumiferi qui vanis cultibusinclinàri ftultum ilniftri Drflctc
edrdis offieium fculptis à Ce fimulachris împenduHt, p 0"
fàftoremquepropriumrelinqùenteSjfu^ marius venetan- p01“?
tureffigies!quifüroreft,qusetàhtamentiluditinfania, vc
tutpfem volucrem, oblcænillîtn um bouetii^tortum draco-
iiem, Ôç femihominem canem homo integer merobrisad-
oret, & Solfcm nonnulli nebulofis mentibus obccecatirc-l
rumgenitoremillavdluntopinionecenlèri, quiaterfarâ
trapus&lpatia clarélèrenitàrisliiee pcrfundensiCflipia-
I gas ae Fyderaflammigera luftrarç velôcicatè nbn cèfiàr ; cü
! ab ipfa potius inftabili mobilirate i *quam rapidis difcïirlî-
. bus vagus ignis exercet, offieium confteteflè, qudm.Db*
minum- Qùiqitecerto dilpenfationis ord'ine cuftoditojl
nunfc orituf, nunc ad ocCafum hPriS vergefitibus incliha-
tus vices cum nocle partitur , nec vbique Temper eft con: I
ftitùtus,quique nulla nafeeriris vidit mundi prinùordia.ni-
fi peradlo fineSole die iamgemiho ÿprouiduseüm côhdi-l
tor à tertiæ luçis ihftiruiflèt radiare principio.Sie étiàm lu-
nic fuperuacua plerique vota dependunc, quàm crefcerc
femperatminui præfinitisnncnfîfim teriipbribus in£uen:
tur.Siciftellis quPquê lkare nô definunt, quae depulfie no-
ékisabfçeflumatutinae lucis vultibus effugatur. Hic^qua-
rum.cultor eft.Illc flammacum. ^ed fpeciesfibi naturàco-
trariaé j noriaudentinimiças efficere né prbpioiedifeor-
diaafit ignisardentiorlatices debilioresëxfic.cet, autitn* fl
parvndisingentibusrogusfubitbfttoriatiirextirièlus. A*
liusarboreisradicibiteàraSinffimens,dlapes apponens.rà-1
mo's ac robpraflebiliccrorarë non cellar, vtpatos3domos,
rura,eoniugium,famuloS,cenfiimq; çuftodianr.Lignee,ligna
quodpblé eras? fiirdisoperamdépendis, exclamans à
.rntitis relpbnlà riihilauditurus exlpeôlas.Quæ domprum
..conftaritiam ilia tantum xationeliiftcntant, fi lècuriboî
1 amputâta, pendentia culmina tedifuffulciant, âut £ocis|
, adhibi-
^ggj^lïS^idisdapibosfamalenturaKenfà.NbhiHilli
Jcmentius holerum veneratoresexiftant, & in horàs na-
niina r&anies arentiatranfplantatommfedtotumcdocec
veros eSicalcores.Sed plara dè talibas iam referré pudet,
ne in fan&xreligionis pagina dam numerbfosftuliiiiçca-
ftigamuserrorcs , aueliiianimïo décoré molhflimarubus
afperexurar,anrperviolariaflorentiscampipnrpurca,carduus
& fpinofis armatus acdleis paliuruS exurgat. Igitur
increpanao iam feris eil.qui humanis erroribus coli montra
derifimus, vel potins tales actus miferandodefleui-
H l t u r
fern«
film*
Vjrgilius
C A P V T l u
Vnc per incoeptiiuuatire tramitis inftitutum, mbn-
, temq; fublimcm firmo gradu confcendere, arque ad
N I
vrbem noftræ libertatis auâorem, totarum virium fttidib
peruenire. Ipfadenique tranquillæ domus eft pacis, ipfa
tutum falutishabitaculum, ipfaperpeti
ipfa perpetuum libertatis ob-
fequium. Sienim Si enim de terrena mortalis h
habitaculi ciuitaté
8c à mortali fabricatore fundata, Poëta lècuiarium icàce-
cinitlitterarum, ,
Et que tanta fuit Romatn tibi cattfa videndi
Libertati -
quanto magiscûeleftiumin çiuitate regnorum quam Deus
dominus inftitujt fabricator iura perpétuas libertatis efie
credemusîde qua vates ait fpiritalium canticorum.Ædifi-
cansHierufalem Dominus,& in fequécinihilominnsPfab
mofimilitereXplariaüit:LaudaHierufalcDominum,lauda
DeumtuumSion > quoniam confortauit feras portarum
tuarum.benedixit filios tuos in te,qui pofuit fines tuos pa-
cem> ôcc. Audiamus ipfum quoquererum omnium con-
ditoreni in EuàngelijsfuiS facrofando fermone cuiusefle
memorârithanc vrbem, Dicoautem vobis non iurareom-
nino neque per c'oelum,quia thron ils Dei eft ^neq; per tçr-
ram,quia fcabelluln eftpedùm eius,neque perHierofoly-
mam,quia ciuitas magni regis eft. Tâquam fi diceret,mea,
qui apeftius diflimulauitexprimere, vt humilicate formel1-
nis culmen iuç panderet maieftatis-Itaenim cum doCeret,
admonuit dice ns. T ollite iugum irieum luper voS,& difoi-
te à me quia mitis fum & humiliscorde, Hiceftvbiregia
fuluisaulatholis irradiât, vbi petens accipit, q u i rens in-
uenit.pulfanti mox panditur. Hicille, preciolus enim lapis,
qui ab zdificantibus reprobatus, in anguli nitet capite
conftitutus. .Cuius onus nimis leue fcntitur, cuius iugum
fuaae plurimum comprobatur.
C A p V f ü .
IGitur per digefta quxdam veteris Teftamenti miräeula
retulimus quaenam pater filij conlbrcio fantStöquc fpiri—
küs 'tu fecum geflerit conftituto. Per digefta fimiliter quaedam
m & nouiTeftamenti miracula refercmus,quenam filius pater-
no confortio fanftoq; Ipiritu focum geflerit coriftitiito, ve
aeitatisvna potentiainfoparabilifompervirtute cöfpicua
& fimplici maieftate fit triplex,& triplici maieftate fit lim-
plex.Hiceft verafides & farma ctedulitas, Hanclalutem
infoelix Arrius habere cötempfit, qui per deuios eurui cal-
}is anfra&us dum return nitituriter auCrtere, tetram de-
lapfus ih foüeam, caligan tis tarrari focutus tenebrofo eft,
tam fcnfu vacuus 8c inanis quam tempore iufti lupplicij
ventre quoque vacuus fufis yifcetibus expirauit. Demens
qui paternxdininicatis iura nullius exemplo fimilitudinis
co^quanda caducis putauit gradibus computart.Interho-
minesnamque carnali lege nafcctes filius minor eft patre,
quoniam pater ipfe qui filium nuncpr£ecedit, paulo ante
nlius fuit,& qui filius efle nuc cernitur,compatcr fieri pof-
fe nö habetur ambiguum.Sic per omnem nepotum foriem
noua proles excurrit, & auorum araui fonio numerantur
ingenti. Dominus qui verbum,virtus, fopientiaj& to^um
commune patris,eft Chriftus, de ly mine lumen exottum,
de lolo folus eft natus,qui neepatreminorin aliquo, nec
eft quo crefcat rebus vniuerfis excelfior, quippe qui geni-
tus non creatus, nomen habet pro ffimmfiäte principium.
ha enim fecundum Ioannemludcisrcquirentibus lefe-dixit
eflè principium. Qujdergo principium cft,niflcacUmc
excelfum fupra quod nihil penitus reperitur,fomperin patre
perittanens, quiifiipfofompermanetpater reruroque
omnium caput vnus indiuiduæ maieftatis eft Deus -, non
quia filius hiC ccedatureflc qui pàter eft,fed quia nlius hoc
ctedatureflê quodpater eft,ficutper Eu an g e licam ipfe lo-
cutuseft doótrinam dicens. Ego in patre & pater in me.
Deindeconfoquentef àdiecit. Ego & pater vnum himus.
Arrius,vnum,diciaudiat. Sabcllins,fumus,dicicogno-
foat,alter à trinitate refiigiens, alter ab vnitate diflentiens,
ambo pares errore,licet aiuerfa fotftantes. Qualiter Gen-
tiliumdogmatum luis obuiare didlis inuicem conâtur aurores
qui brachia nudis hum'crisprpferenteseXerra nihil
docendo tradere,fod taritùm parati fun t longa dtlputatio-
riecertare. Quorum prudentia iacetinculta, quiavana
eft coram Domino m un danæ (àpientiæ fragilis difeipli na.
Hic plusloquitur,ille plus tacet.Hicambulandodilputat,
ille ftandoproriunciat. AliuS fomperillacrymat, alius ride-
renon cellar. Diuerflsigiturmôdisparvæfanjavideturin
cun dis.
C A 1 V T 23.
INterea dumviatici laboris forrinam formonibus alle-
üamus, fpelque fimulacfidesin ardua raeum comitan-
turinçeflum, blandius ad arcisfummaefaftigium depofita
difficulcateperuenimus. Epee làcræcrucisvexillaiamradiant,
eccemagni régis caftra pijffima corufoum lumen o-
ftendu n t, flatuque fydereo tuba domini.cæ ftationis excla-
mat. Militibus fuæportæ patetacceflus;qui militât ingre-
diaturintrepidus. Ianuavosjctemitarisinui?at, quæia-:
nua Chriftus fcilicet vox paterna. Aurea perennis vitæ re-:
rouneratiotlegaudebitis ,. quiaccelcftia Domini virilitcr
armatradatrah & in fronte decusaffixum,fidelis ligni fa-
cramentamenftratis. "Enegodecus& armacoeleftia'tüje
militiæ pars minima,bone rex,baiulo confocrata.Hic pro-
prias me fodes acciperc,huius vrbis in moenibus exigua di-
gnumhabiratione concede. T uus femper in cola,tuufque
vernaculus paruo fandæ manfionis in angulo conftitutus
inter beati ordinis ciues albo vitalis paging poftremus me-
rear municipalis adferibi, Grandia quidem poftulo,fod tibi
grandia dare fuppeditat magnitude » quern ille magis
ofrendit qui Ipem dubiam de tanta pietate conceperit.
C A P v t 24.
GHrifte annueVotis qui morientem mundumviuifi-
care feftinans, cariituspetifti terrena, humanara di-
gnatus fumere effigiem, aliéna quidem lufdpiens,fod pro-
pria non relinquens.Hoc Matthçus adortus imprimisho-
minem generaliter expediuit, Marcus vt leo mirabilisper
defertavocifératus ihrremifJt, Lucas ^accrdotali religio
nisexordio lumpfitfimilitudinem de iuuenco.Ioannes A-
quilæ volantis impetu ccelum verbi maieftate penetrauit.
Quatuor ifti proceres ac præcones vna te voce cantantes
,ceu tempora totidem per latiffimam to tius mûndi Ipargü
tur effigiem. Sic Apoftoliciquoq; culm inis honoris duo-
denus apex fomper refulgens numeris horas imitatur &
men fos, vt rebus omnibus congregatis annus tibi raflitet
vniuerfus.^gitur hinc yetufta memorans antiquæ m ortis
exordia nouam properaredeledorad viram, vt quifletus
feminauimus in Adam , ltetitiam metamtis in Chrifto, 8c
Dauidicammereamurdicerecantilenam.jQ«i/r»»i»4»fi»
lathrymis ingaudio metent. Euntes ibant & flebant mit~
tentesfeminafua. Vententes autem ventent
in exultationeportantesma-
mpulosfuos.
E x p lic it lib e r p r im u s cum c apitulisve te ris T eß am en t i,
Sigaó crû*
ris armai*
foin albo
beati ordi
nis pofoit
adforibi.
De quatuor
Euan
gel illis,
juomodo
quatuor
animaliû
figurisoftendütob
Biblioth.Vct.Patr.Tomj.