Parèrepoflùnt xtemam vitam pauci dies ; qui tâmen , petatur.Ét fi dih'gicuri tanto magis eft diligenda, quæ ma-
dies, etiamfi illxfam atque incontaminatatn vitae beatitu-^iôr eft-Ego tamen defiderauerim, vt hanc pro expetimen-
dinem polfiderent; tamen, quia pauci eflent, paruo xfti- i tis fui habeas, vt moleftiflîmam atqüe incertisfatigationi»
mandierant. Nihil cnimeft magnum re , quodparuum , bus inquietamf fleuri eft)iudiçes, eamqliecùmoccupa-'
tempore:neclongisdilataturgaudijs,quicquidarûo fine j tionibusfpernasacrefpuas.
cohduditur. lkeuemytilitatemfieculiiftius , breuia ha- Abrumpatur ilia interminabilis Ixculariutn négocia- ■
bcntcommoda. Reâeergoetiambonobreuisvit*, pjrr- rumcatena,Scilledenece(ÏÏtatibusmuldstvnuspertotam
petux vitxcommodumprxponendum videréturtquia il- vitatn labor. Difrumpamus inanium curàrum vincula,
la effet temporalis, hxc xcerna félicitas: quia fragile eflet quorum fuccedentibus fibi nexibusimpliçatis, inquiijus
breuibus bonis perfrui, tutum gaudere perpetoiis. Nunc lèmper oçcupatio noftra quafi ineipit. Remoueaimuillæ
tamvacux,quarncohxrentes'fibi caufx, in quibus, quoad
viuitui,ftudium mortaliu, dum iubinde ncgociisinchoatin',
nunquam finitur. Quorum return infatigabilis incen-
tio.iam breucm 8c ardtam per le vitam,hanc etiam arâilfi-
mam reddidi t.Per qux etiam nûc vana gaudia ; nunc acer-
bi moerores,nuncanxia vora.nunc fulpedH metus veniunt.
Abijciantur poftremo ilia omnia, qux pcxlentetn hanc vi-
tam faciuntbreuem occupationi, longam dolori. Repu
Orod
breue
eft.magnü!
duci noi
debet.
vero xternavitaoeatillimaeft. Nam quid feliciusXterna
vita diet poteft ? Hxc vero brduis,ita breu i lfima,vt xrum •
noli (lima; qua: vndique circumftantium dolorum vrgetur
Vita ifta incomm°d is: 8cdeficicntibus fatigatur malis, dum aCcinihilcala
dentiumiadtaturinhirijs.QuidehimtaminfidumjtimvamitoGus.
rium,tam calamitofum,quam vitx iftius curfus eft ? Quae
plena laboris eft, plena IbliCitudinis, plena curarum,iplo-
B rum quoqu$plenadi(criminum; 8c per ancipitesdiftra£fca
iitudo ci*
UCuda.
cafusjfic corporis vexationibusinquiéta,animiangoribus diemus mundi parum fidi Vitam vtrobique fulpediam, aanxia,
periculorum turbinibus incerta. Qux vtique vtili-
tas, quae ratio,non expetibonaxterna, fequi temporalia,
Prouiden- etiam mala? Nonne vides,vtetiam in hue vitaqftilq; pro-
huma- uidus,locum aut agrum,in quo diutiusfc commoraturum
I putat,copioiis in vfura farciatîmpendijs?& vbi paruo quis
eric tempore,parua prouidet:vbi maiore,maiora procurât?
Nobis quoque,quia in prxfentiarum breuimmumangu-
ftijs coardtan tib us tempus eft,in futuro ixcula erun t,com-
petentibus copijs vitam exaugeamus xtcrnam,competen-
nbusinftruamusexiguam;neprouiiione pcrucifa,impen-
damusbreuitemporicutammaximam , Sc maxirao tem-
pori curam breue m.
Atque haud fcio adhanc beatilfimam vitam, quod co-
tura&ma- pellerenos ocyus,autefficaciusdebcat; an ipla future Vila
prxien- excommoda, qux promitt un tur;an prxlentis vitxincom-
cia, nos J moda , quæ videantur. Inde nos ilia blandHlijne prouo-
b*«'in 1 cant>binc ifta vehement« exturbant.Proinde,cum in mc-
iàiutis ftu- h °rem partem etiam peffimafuffragenturîSi bonis non il-
licimur, malis extrudamur. Adincitamentum meliorum,
optima deterionbus concinunt, Sc in eartdem vtilitatem
diueriaconcurrunt. Nam, dum alia nosinuitanr,aliafu-
gant, in melius vtraque nos folicitant. Nam fi hominum
quilpiam clarus ac locuples , in locum liberorum te adopta
turns acciret , ires per oppdfitas rerum difticultates, 8c
per quamuis longi receflus iter vedatus accurreres. Deus
vniuerfitatis return que DomitlUS , te in adoptionem vo-
cac, illud C it velis jtibiblandum filij nomen impartiens,
quo Déüm nofti um, vnicum fuum nuncupat, & non ac-
cenfus raperismon properus yrgeris, ne conditionem tan-
tam celeri occur; u mors feftina prxripiat? Atque adhanc
obtinendam, tu noninuias terras lolitudincs, nec longin-
qui maris incerta penetrabis. Cum volueris, hxc ad op t i o
tui tecum eft. Nünquid nain fegnes ac defides nos res ifta
habebit, idcirco, quia tam prompta quant maxi ma?quo
durius conditionem hanc dilfiraulatores experientur.
Tanto enim nolcntibusperniciolîor, quanto eft voienti-
buspromptior.
Certe cupiditas vitx eft iftud , quod nos dele&atione
dium.C
In ado*
ptionc fi-
liorum
Dei vocati
lumus.
Rom. 8.
Gml 4.
Ephe I.
Ghnftus
eft vnige-
nitus Dei
Pattis.
Ephef.6.2
pud quam perinde alta atque humilia parum tuta funr.
Obteruntur humilitate depre(7a,nutant cel fa faftigio. Pone,
quern volueris ftatum,nonapudinfimaiftic,nouapud
fumma requiefcicur:grauem turbinis fortem vtraque conditio
non cffugit.Subiacet contumclix minor, maior inui-
dix.
Dux res prxcipux fun t, v t arbitror, qux maxime homines
in negocijsfxctili vindtos tenant, & eblanditisfenli-
bus captos, illecebrolo am ore conftringunt : opum volu-
pras,& honorum dignitas: Quarum prior,non voluptas,
led egeftas:fequens,non dignitas,fed vanitas nuncupanda
eft. Hxc vrraq;,alternis nodis irretitis,gteflu impedjt,fai-
laxcomplexa collegium. Hxc peftifere pedtoribus huma-
nis,blauda-deliderijsvitia infpirant; defatigatafquementes
mortalium, facili iucunditatcfolicitanr. Nam, quid
iftis opibus ( vt dehisprimum dicam ) perniciofius, qux
taro,nifi cum iuftitia congeruntur?Taliadminiftratorc res
ifta capitur,tali cuftode feruatur.jR<t«lix enim, (in quit,) omniu
malorumcupiditas. Adeo quxdam focietas eft pene etiam
nominis,duabus his tcbus,vitiis f ôc diuitijs. Nuquidnam
non opes iftx,quxdam materia contumeliarum funt ? Vn-
de etiam quidam noftrorum ait: Quid enim aliud funt diuitia,
nifipignorainiuria? Nunquidnon, velucexpofitaimprobis
prxmia, fadlioforumoculosanimofqueprouocant, pto-
Icriptioncl que iplàs quodam modo often tan t, & inuitant ?
Sed fac, v t ifta non accidant, nunquid quo poftnos errantes,
fugicntelqj commigrent,certi eflè po flu m us ? Thefauri-
in q u i t , ignorât,cuicongrcgetea.Sea fac,vt veniat hxres
ex voto,nunquid non Ixpecenlum hxres intercipit/opef-
que congeftas aut filius male educatus, aut gener male ele-i
Cfcusablumit ? Quiddiuitixiftx in fevoluptatis habent.
qharum eft Sc mifera poflèlîîo,Sc incerta tranfmiflioîQuo
deuius ac prxeeps hominum amor raperis ? Scis ca, qux tibi
obueniunt diligete.Sc iplum te diligere nelcis? Foris eft,
quod amaSj extra te eft, quod con.cupilcis. Reuertere po-
tiusin te,vt fis tibi tu chariot,quam tua.Certe.fi ad te quilpiam
return haudignarusaccedat: , maiis iplum te amet,
quam ifta,qux tecum funr.-idque eliges,vt ille vitx tuç porei
prxlentis innexuir. Ergoamantes vitam,hortamur ad tius, quam opibus tuis affe#um fuum confcrat. Vishunc
vitam. Vera ratio eft perfuadendi, cum id pölcitur,vt im- ho mi ni fidem feruare.no n rebus. Quod cibi tribuere velis
petremusavobis,quod concupifcitis.Pro vita,quam dili- alium,ipfehoctibi,quiestibifidiflimus,tribue. Nospo-
gidsjlegatione apud vos fungimur: Sc hanc, quam omnes tius nos amemus, quam noftra. Et hxc quidem aduerfus
exiguam amatis ,infmuamus, vt ametisxtcrnam. Quam ; facilitatesdidlafinr.
quo padlo amemus nefcio, fi non hanc, quam amarauj, I Inhonoribusverohuius mundi,vtcxterataceam,qux
efle quam fpeciofilfimam cupimus. Itaque iftud, quod Sc xftimari dignitas poteft return , cumadhancpromilcue
cum ardtum fir,placet j placeat magis, fi poteft efle perpe- cum bonis mali ambitione confcendant,Sc non vnitis mc-
tuum: Scqnodapudnospreciamhabet, cumfinem ha- riti virosvnushonorambiat, dignolqueScindignosnon
beat, fitnobis fupra pr^cium, fi poteftefle fine fine. Re«äu iam difeernat dignitas, fed confundat? Ica, qux meliores
fit proindeminorem vitam prolpexille maiori, vt ad alte- detenoribusprxferre debebar, xquare ccepit:nouoq*, mo-
ram nobis, led per hanctranlitus conftrnacur: quam vtiq; do opcimi ac pelfimi viri nulquam fere minus dilcrimcn
non conuenit foeix commodis obliquisinteruenirecon- eft,quaminhonore. Nonne honor maior eft, huiulmodi
filijs.Non le opponac,vt obfit,vt noceat.Ablurdum quip- honore inhonorumefle mallejacluisinagisroonbus,qua
pe atque contrariumeft , vtvitxdetrimentuniadferata- promifeuis honoribus xftimati ? Atquehxcipfa ( vrcuftqj
m or vitx. Igitur fiuc vitam hanc contemnendam putas, lehabent) quam tranluolancia, quam caducalimt? Yidi-
fiue co mpledtendam, in vtroque facilis negocij mea caula mus nuper viros honore conlpicuos,cellarum dignitatum
eft.Nam,fi Ipernitur.vnacft Ipernendi ratio, vt meliorap- inledifle faftigijs.Sc diffulo vfquequaque cenlu,perorbem
- - _______ ______ ' patri-
"hic vj
[flos ttDfl
i. Tim. i
p NaGfcun
tilrè diui
jtiis vida.
Diuitix p 1
gnora '
m it.
NuIIain
diui dis
voluptas.
Ooms
honor
breuisp
i n
ÿdiabac
.etallis
Ijaderna.
‘‘-Pore, dofe;
EpijtoU Ear jener ica ad Valer ianum.
patrimonia tetédifle. Cupiditates fuccellibus viceranc,rebus
vota tranlcenderant.Sed priuatas tantum felicitates
reuoluo. Reges ipfimagno lublirhes impetio, gemmifquc
fullerunthorumtcgminajmirUmdiftti, textis # irradia-
bant metallis, diadema diftimftis intermicabat * arbori-
buSjfplcndebat inftruftapalatinisaula cultibus, auratilq;
trabibüs te^arutilabant: eorum voluntates iura hominu,
eorum verba leges appellabantur. Quis fupra hominum
lux. Poilem etiam,nifilongumcflcr .rnultou* innume-
risnominatimretexere', quaiiti in fxculoillulliium viro-
rum hanC arSliOrem diuini cultus obferuantiam, viram-
que Ic&ati funt: quorum tametl cXempla, nc cunCUpcni-
tus omi ttam, ciirfim pauca fubneeftam.
Clemens Vetufta profapia fenatorum, atque etiam tx
ftirpe Cxlarum, omili feientia rerettus, omniumquc li-
beralium artium peritiifimus > ad hanc iuftorum viam
vertieem poteft temporariafelicitate confugere? Ecceeo- tranfiit;itaqlie etiam in eaexCcllentcrcffloruit,vtprincipi
rum ille ambitus nufquanreft.amuentilfim^ quoque opes quoqueapoftolotUn) fucceftorcxtiterit.Gregorius oPon-
abierunt,tranlicruntipfitantarum opum domini. j to Sacerdos.philofophia primus apud mundum Sc clo-
Recentium jnclytorumque regnorum apud nos iam! quentiaprxftans ; fed poftea maior prxftanriorque virtu- - 111'
quxdam fibula eft. Omni* ilia , quX hie erant magna, cibus, adeovt( ficutdehochiftorixnoftrxfidesloquirurj L,*' uj
modoiam nullalunt. Nihil,vtputo, imo,vtcertoicio, intcrreliquaadmirabiliumfignametitorum,precibushu- Mu,_ 1
exillisopibus, honoribus,regnis,lecumabftulerunt,ni- ( iusatqueorationibusmonsreferaturfccelfiflc, lacuscxa-
fi^fiquainhis fa it ) fidei pietatifque fubftatuiam. Sola ( ruifle. Alius item (amfttis, atque eiufdem nominis Ore? Gregorius
hxc illos,cxterarumrerumegenos,folaprofequitur:hxc gorius,xquelitcrisacphilolophixdeditus,cxlcftcm hanc N
abeuntes infeparabilis, SC quafifidacomitatun Ilia nunc philofophiam concupiuit. Cuius etiam , tjuod ad rem j Up
opealuntur, in illis nunc diuitijs, in illis tantum honori- j pertinet, nequaquam filendum videturj quod Baliliuin ^ ^
bus acquicfcunt. Hxc bonianuncin benefieijs habent. ftudijs prius lxcularibusfamiliatemfibi,Scrhetorices ad-
Quapropter, fi honoribusopibufquecapimur,verisopi- j hueprofeflioni vacantem, auditorium eiusingreflus, ma-
bus, veris honoribusexcitemur. Optimus quifque in cce-1 nu huncapprehenfum fcholaabduxit, dicens: Omitteifia,
lefteshonoreSjin coeleftes opes,terrenos honores, terre- &dafalutioperam. Et poftea vterquememorabilisfacer-
nas opes cransfert: llluc vtique, vbi bonorum acmalo- j dos , reliquit Vtique in Ecclefix noftrx libris ingenij ftti 'pau?
rumlummaSc inconfufa diferetioeft: vb i, quodfcmel prxclara monimenta. Paulinus quoque Nolanus Epi-
adipifeimur, Temper tenemus:vbi4i locus obtinendivllus fcopus , peculiate Sc beatum Gallix noftrx exempt um, Epiico^us
fuerit,amittendi nullus erit. , . ingenti quondam diuitiarum ccnfu, vberrimo eloquen- j
Sed quando,defragilitemporalium bonorum poflel- tixfonte; ita in (ententiam noftram propofitumquemi-
fione, diximus, aliquid cciam nobis deipliusbreuisvitx grauir,vtetiam cumftasadmodum mundi partes eldqfuio,
conditione dicendum eft. Quid iftuc quxfo , quid iftuc operibulquerelperferit. Hilarius nuper, &in Italia nunc !Hilarius
eft ? Nihil ita quotidie homines, vt mortem vident: nihil antiftes Petronius.am bo ex ilia pleniflimam,vt ai un t, m u- Pctromu J
ib et fa-
ptem uo-
,-riuuQt
ita obliuifeuntur , vt mortem. Agitur humanum genus
rapidàin oçcafu mortalitaté, omnifque pofteritas lucce-
dentium fxculoruralcge decutrit. Patres noftri prxterie-
runt,nosabibimus, pofterifequentur: vejiutexalto vn-
darum ia£tus, alijs atque alijs fuperuenientibus, in littoris
extrema franguntur; ita in tertninum mortis fuedidux al-
liduntur xtates. Hxc nos confideratio diebus ac notfti-
bus, hxc nos conditionis noftrx memoria circumftcepat.
Debitum vitx finem iam iamque afluturum putemus ; qui
nobis tanto magis appropinquabit,quanto magis diftulit.
Vicinum Iperemus diem , longinquum efle nelcimus.
Praparemus, vt Icriptum eft, ad exttutn vias nofir at. Si cogi ta-
musifta, fi iftameditamur , .ndntimebimus mortem, ti-
mendo. Beati, quivosiamreconciliaftisChrifto. Non
magnuS mortis iftostimorinféftat, qui iam dtjfoluioptant,
& ejfe cum Chrifio -, Qui fummum vitx iftiuS die m, iam pa-
ratijiamquicti, in filentioexpeâant. Non enim multum
re f« t, quando finiant temporariam, qui tranfeunt in x f
ternam.
Adnegligentiamvitx, non nos négligentium tiirba
perfuadeat, nec ad damnum proprix falutis, alienis dAica-
mur erroribus. Quid nobis in illo Dei iudicio proderit
multitudo ; vbi finguli iudicabuntur, vbi lola examinatio
meritorum,aâusquenq; ,raon populus ab(oluct?CcfIcnt,
ceflènt folatia malefuada diferiminis. Nimirurn prxftat
vitam propagaflè cum pauciotibus quam perdidifle cum
pluribus. Atque adeo,non nos ad incuriam pe ccatorum,
lola peccantium numerofitas pettrahat, n eque hoc,quod
fibi alij parum confulunt,quçdam nobis efficiatur autho-
ritas. Oblecrpte, deliiftumàlienumfemper ytopprobriü
refpice, nunquam vt exemplum. Quod fi hbet oculos ad
exernplâconferre,inillam potius intendc partem*, qua licet
pauciores fint,tamen funtin fuaparte copiofi : Illam
inquam refpice,in quafunt,quifapienterlntelligunt,qua-
ptbpter nati fint; Sc vtique, * dum ad viuunt, vitx fuxeau-
lamagunt.J Qui vtili dpere infignes,atque egregiu virtute
prxftantes , prxfenrem vitam excolunt, futuram ferunt.
Necfolum copiofa horum exempla , vetumetiam magna
non defunRNam qux mundi nobilicas, qui honore s,.qux
dignitas, quæfapientia,quxfacundia, qux litcerx.non fe
iam ad hanc çoeleftis regni militiam contulerunt ? Qux
fublimitas, non iam le ad iftiid leue cxlefte iùgum., cum
deditione lubmitrit? Et lane fupra omnem errorem atque
ignorantiapi eft , ojlfiroulare quenque; negotium 1 falutis
danx poteftatis lede.vnus in teligionis, alius in Sacerdotij cp^copiB
nomen alcendit. Et quando clariflimosfacundia, Firmia-
num,Minutium,Cypnanum,^Hilarium, Ioannem, Am-
brofium,exillo voluminenümerofitariseuoluam?Dixe* bomina-
rantcredo, Schifibi,quodquidamnoftrumait,cumfed uir,repo.
feculo in hanc beatiorem vitam , hoc vclutftimulo conci- ncn^“m
tarer:dixerant credo , Quid hoc eft ? Surgunt indofti, &
ccelumrapiunt, & nos cum dodrinis nofiris, eccevbiin carne vo- grium. lid
/«ntwttr,dr ƒ*«£«<««? Dixerant iftud ?Sc idcirco ipfi poltea . G
vim intulerunt regno. duos efle
Prolatis ex parte » quoS maior fiaei noftrx feruor ha-
buit,fxculiphilofophia,eloquentia,honoribufque per- »
fanttos, ad ipfos iam reges, Sc illud caput mundi veniam. ntm awe
Nc-que nunc commemorandos putabo,omnes fuperiorcs hiC chry-
il)os religionideuotos.Scregix dignitads viros: folum mi- Jofiomum
hi infignes,Dauid pietate,Iofias fidc,Ezechias humilitate, acc'P °-
ex memoria venerandorum promentur annalium. Non-
nulli quoque ex recentioribusextiterunt,atque hac noftra j^ostb. u.
cempeftate principes , qui ad agnitionem veti regis pro-
piusaccefletunt , fummum que ilium dominocum Do-
minum,fumma cordis conttitione confefli funt;actentam
diuinx maieftaci reuerentiam,etiam vterque fexus ex aula
exhibuit. Hi potius idonei, vt arbitror, adxmulandum
proponantur , quorum exempla cum habcantderuturis
ialutem,habent de præfentibusautoricatem.
Cernis ,v t etiam dies arque anni, Sc cunâa hxc orna-
menta coeli, Dei verbum mandatumque infatigabili ob-
feruatione conferuent, prxceptorumqueeius cuftodiant H
irremiftà lege famulatum. Nunquid nos, quorum ifta yfi-
bus fabricatafunt, quorum luminibus ingefta funt, ccele-
ftium mandatorum non nefeij, nec diuinç voluntatis igna-
ri,prxceptum Dei furda aure tranfibimus? Et his quidem
prxditftis mundi adminiculis, quid in (xcula obleruarent,.
i'emcl hi flu m eft: nobis vero tot voluminibus diuinx legis
itetaiitur imperia, ad hxc laltem, quod ho mini ipfi attri-
bucum eft,voluntati aut oris parère, prxceptifque eius va-
care dilcac;quia omne iftudjCum prxbet minifterium,prç-
ftat exemplum. Et tamen, fi qui ad autorem fuum redire
nolunt,num idcirco Dominum fuum vitarepoflint? Aut
quoluppetitjVtfugiant, quiaDeofcauertunt ? Audiant
fan 6k Dauid, audiant te dicentem : Quo ïboaSpïritù tuo, & Magnas
à facie tua quo fUgiamïfiafeendéro in ccelum , tu illices: Cidèfçendero Dei effu
ininfernum,ades-.fifumpferopennas meat dtluado,&habitauero in gcrc *»e-
extremis marisetiam ibi marna tua deducet me, & tenèbit me de-
T et