A
Ca/.i.ïp.
& 2.p.
Apot.t.i.
ft. 66.2.
, Matt.5. d.
Mat. 21.19
Mar.11.1+
B
E{ee.yt.ii
Mar.1t.13.
c
l.Cor.9.M
Mat.3.12.
Luc.j.17.
laan. 1. n>
Matt.27. :
?4-
: 'LuTc. i}.' 36
Tfal 68*3
. Veut.32.32
ifa.s.T '
Ifa.i. 9.
Rom.9.29.
1 loan. 2.
' l g- - j
Luc.3.9.
'\luc.13.t.
i d Luc.12.+0.
Ijf8 SArtfti Pàulini
expone mihi refcripto myfteriaregni &làcram<£çaà feculis
repolira, & pro feculis reuelatain Chrifto Ielù, in quo cp-
curric diuerfo omniû forma lan&orü, qui in Patriarchis n-
guratur,in Prophctis loquitur,in Apoftolis operatur,&o -
mniain omrub.adimpleturtquia in iplo placuit inhabitare
omnis plenitudo,qui omniüiuitiü& finis eft.Quod fi ncc-
dum accepifti, quiaforce dum proximo tuo mihi donaca
crépis, quafi iamtin tuo patata promptuàrio petere tibi
Ipecialiter à Domino diftulifti, pete &.aceipieslecundum
fidem & animam tuam. Quae quantb caftior raembris,
tanto viuaciorfenfibus:& quantà mundiprcorde, tanto
capacior Chrift 1 ell,qui ab humilipolfidetur, ;& arpundo
.corde colpicitur. Te auté vt tua opinione deceptuab ino- •
piamca minusmoleftèferas, fichabe tanquaidem de me
palfiis fis,quod ipfeDominusab ifiaficu, ad quamefuriés
accelfit,& fine fru élu inuentam perculïitverboorisfui,vt ■
quæ fterilis fuerat b enediéto Domino , fieretaridamàlenierite
fecurus lim, omni tempofe, omni die, me fertilem
fibi Chriftus inueniat, ideft, vtnunquam cuiquam operi
voluntatis illiusimmat urusappaream : fed fi fortèin tempore
iracundiæ defiderauerit à mepacemfifara, non fie
mens meæ per iracündiæ acerbitatem cruda concordiæ,
necexpeâem,vtloi occidat fuper iram meamfnb occidat
vita mea'j .fi antè clauferit velperdiem, quamextinxerit
pax furorem. < Quod autem aè iracundia pofui, de omni
vitiorum genere diélum puta. Hocenim arbîtror eHê il-
lud, quod Dominus in arbore ilia ante tempus luum po-
maquæliuit. Ncqueenimille , qui nouit occulta cordis,
& qui cogitationes hominum perlpiciebat,id quod in ho-
minum oculis erat poli turn,non videhat^aut etiam huma-
no fenlu minor erat,vt etiam in paruulorum feien tia pofi-
tumanni tempusignoraret, & autumnifrüétum in vert
depofeeret, fed artifex falutis noftræ creator ( cuius vita &
adus omnis in terris formanobisconuerlàtionis &morû
dido. Sed dbfecro fraternitatem tuam, ne me( licet fimi- fuit) ideo vifibiliterinuifibilia fua confilia difpefuit,&in |
lemilliarbor!infeliciinl|eneris) fimili voce percutiafs , ne creaturisirrationabilib. animte rationalis fpeciem fu® co-
penitus arefcam, 8c vacuus dcbito fiudu etiam foliorum formationis exprelfit,vt nos ad omnianobisfalutaria feri-
amidUjideft,gratuefrondedclpdlier: fediterucogitans, ptis operum fuorum atque verborum infignibus erudi-
quiamilericors &miferatorDominus,neminem vult mor- ret. Et hoc e ll, quod vbluit intelligi per Euangeliftam
te morientem :neqj creaturam fuam in ilia arborc,fed ini- rnobis indicando non luo tempore frudum ab arbore fel
rnicuplantationis fu* vitium,arborismaledrcedodamna- | petille, vt omni tempore homo fe fiudlum Deo debere
uit. Oro tepotiuSjVt maledicas fterilitati meæ,ne.vnquara
ex ilia fruélùs nafeatur, vtpöffit cx me ip lb frudus nalci
Deo. Expeditenim mihi interims ftcrilitatis meæ,vt in me
piantationis DominiC£efd5cunditasreuiuilcat,& morien-
tevitio , qut^nfruduoiiisefiicior , agricole meoreuire-
fcam reditu bonç voluntatis,vteluriens vitam me|Doroi-
nusipfe inueniat me feracibus ramis fnidus fibidebitos
offerentem. Sed in haceadem arbore non modicæ quæ-
ftionis argumentum Marcus adj^cit. Nam alij.Euangeli-
ltæ de maledidä & arefadaficuconlbnanshoc altiuseft
cognofcat.fi Quia bonus Dominus,quiHominem mörta-
lem immortalitati prteparat,iara 6c in hocleculo vult eum
Ipeciem perpetuitatis induere, vt frudum non äccipiat de
tempoEe-jled omni tempore fit maturusilli, cumquovel
in quo manfurus eft fine tempore. _ A
SANCTI PAVLI- docutus,quodcùmdixilïètnoninuenilïe1Dominuminar- y X 7 T > T Ç T T T a a t \
bore illä* frudum , idquod arborem excufare videatur, IN -JL . L X i X U X-/ xV A . XX
appofuit dicens : N on mm erat tempus, vt fruftum baberet.
Quodiiitaeft, finecaulavideturarborexcepilTè maledi-
dum,quæ culpa fterilitatis carebat,fiadhue per anni tempus
atienum frudus non habebae paratos, non infcecun-
da de vitio,fed immatura de tempore. Sed quod de peco-
te Apoftolusait, 6c de ligno pollumüs vfiirpare, vt dica
tn\is-: Nunquiddearboribuscuraetf Deo ? Propter nos vtique.
fcriptumelt, intjuibus efeam luam Deus (èmper vult ïn-
uenire. Nam &agrum &vineam in nobis habet. Nos in
area lua ventilât,in nobis purgat triticum, disijeit paleas,
vrit zizania. Itaque in ilfa arbore falutem homiqis éfu-
riebat,& ab homine debitumfibi frudum petebat : led6c
cum in lua propria veniflet^ßii eum non receperunt,&de-
bitam fideifrugem ( quam per legjfra &prophetas in eos
feminauerat ) fierilisinfidelium Iudæorum fynagoga non
reddidir:'*yenit ad arborem eoÀm, quæretis à filijs J>lan-
titionis fuaeexpedäii germinis dulcern cibum: At illä fub-
dudis pietaris frudibus dedit in elcam' illius f e i , & vuas
petentiobtülitfpinas, & ipfumbonæ vineaeplantatorem, j
ipfum vcramvitem'&bptrumfuauitatis aceto vrentepo-
tauit. Vade conuerfaell ipfis méniaeorum in laquetim^
6c vua eorum amaritudinis fada eil, & iradraconum inla-
nabilis vinufii ebrurti. Tu verb mifrater,orâ Dominum,
ne ex vinea talium vitis nollra procedat, quiapropago eorum
ex vineä DominiSabaóth degenerauitin vineam So-
domorum. Et nifi Dominus in Apóftolorum palmitibus
de Parriarcharum radicibusreliquilletnobis'feminarium
Vitas, de quö falus gentiuropullularet, & in quo feminis
benedidi venaduraret, totamalitiaeplenitudineSodö-
mis 6c Gomorrae fiipiles fuilTemus. Verum qufariouilfima
hora ell,& lècùris.iam ad radices arborum pofita, aridis &
&infelicibuslignis iuftumminatur excidium : quælo te,
i vt indulgentem mihi &laxamentum temporis deprece-
ris, vt morte dilata forfiran fuccum feracitatis accipiam de
Caritatis tuæ diligentia' 6c follicitudSnis meae cultü , vt cor
meum diuinUs timor fodiat, 6c ftirpem meam neceflaria
poenitudo ftercorehumilitatis impinguet; Deinde ego
ad vigilantiam follidtudinis excitatus omni hora para-
tus alfillam , & Domino abfente fim trepidus, vtadue-
M A C A R IV M ,IN Q V A DE SEN IS
N a v f r a g i o S t v p e n d a N a r -
ratmiiacula.
A D M A C A R I V M A R G V -
Senem quendamDei potentia abhorrendo naufiagto omnibus
interimjociis atque carinaretinacfilisamißisfaluatum , mtttitad
Macariutn,rogans,vt quem Dominus afeuißimis marisfluctibus li-
berauit, contra dtaboliaßuttm,& 'mproborumhomtmm itftpor-
tunitatem muniat.
i PeraDomini praedicare honorificum eftjquç
5 * mihi caufa huius epi llolæ fuir, quia parrisfa-
milias huius (. quem ad vnanimitatem tüam
profequor ) Sécundiani negotium, vt proba-
bis , nonpoteftfine Domini gloria & laude
narrari. Sicutenim dixit in Euangelio V Prfftr meus adhuc o-
peratur, & ego operor : i ta & n un c racit; neq; definit bonus
Dominus fidein nollram euidentibus veritatis fuaß excita-
réàcverèprouocaredocimentis. Itaq-, in diuerfis (vtfcri^l
ptu ell)argumctis nobis apparens Saluator Deus terra ma-
nqjpronobis operatur;& quodinfingulis agit,multorum
fideifalutiq; procurât. Videt .n.qüä admirabile &prædi-
cabileopus lit,quod Iefus Dominusinvnofene cumAn-
gelisfuislàndisoperatuseft. Hæcenim caufa eftfupradi-
«Sliamici&fratris,qui eft virin Chrifto fidelis. Hyemèfu-
periore eompulfusinSardinia,cumcaeteris quippe naui-
cularijs inuehendas fifealibus horreis frUges minifterio
propriænauisaccipere nö expeftato tempore lbliti com-|
meatus ante aelliuam temperiem, onuftum hauigium vi
publica vrgentedimifit. Ilicofvtmihiretulit) in proximo
freto exorta tempeftas temerè déporta lolutS multarû na-
uiü claflè m à curlibus deftinatis retorfit 6c fregit in littore.
Huius nauero in quo4am ciu$in(uheloco,quem adpului-
rtos vocant » ne fimiliterillideretur »anchoris fundâre co
nacj i
m a
liG
I Bominis
B ix .
natifunt : lèd, hyemis eiusdem violentia præualelcente,
rumpentibus vinculisÿnautaï exrerriti fcaphulam demi-
(èrunt velvt naui fortius côntinendæ reuocatis & alriùs
ftabilitisanchoris fubuenirent, vel vtfeipfos, fijollènt, à
diferimine nauis eriperent : fedillos ftatim cumfîagili per-
fügio lembuli fui arripuilTe infcopulos procella diéitur,&
fiiperfufis fluâibus obruiflè. Vnurn éx omni numero
naucarumfeném, lentinando^dcputatum, velmetuim-
memores, vel vtvilem anima contemnetes, relinquerunt.
Interea dellituta nautis &anchpris nauis aufertur in pelà-
gus. Senëxille qui nelcierat le reliftum, vt iaftari volui-
que le lenfit, ab intime nauis emergit. Vacua omnia,mare
vndique 6c vridiquë cælum videt. ,Cùm'&metum 6c per
riculum milero folitudo cumularet, lèx diés 6C nodes ie?-
iunus condidit. Fuerunt enim illi lacrymæ pahis die ac
node. Tuimplum iam mortis quàm vitæ cupidiorem, fi-
nemquepoenarumanimæexitu defideranrem mifericors
& milèrator Dominus adiré comininus & Verbi cibp animate
dignâruseft. Refertipfe adhuclachrymans felicita-
tem periculi fût, nec lînelachrymis cordis Ségaudio Ipiri-
tus audiri poteft,vt compel latus âdeunte Chrifto, vt con-
fortatushortante fit ; vt arborem iufius incident, quam
excidi ineo tempore remediurti nauis erat.fedquôd multi
arque validilîimi fine fuo & nauis pericùlo faccre vix
pblïèntj.lblus & debilisarripere nonauden^,Deiverbo
aufuseft. Bis tantum Scleuiter (v t àfenili manu) tadus
magisquamidUs leCùrimalus ita proûliuit i vulnere,Vt
longe extranauem in vndas expullus, tuto ceciderit : deinde
varijsfvt marina iadatio ÔC nàualisinftrudio pofcit_)
officijs.Cùm aut artemonc armari oportebat, aut lentinam
depleri necefièeràt, nomine Vidorisvocatusà Domino,
pórrigere tantum Ipecréagéndi manumad quamlibet o-
peram iubebatur.Nonenim in multadc varia circa hune
ïènem mirabilium diuinorum gratia hoc quo que Déi mu-
nus'prærereundum vidètut, quod etiam noménaccepit,
quo nunc 6c règeneratione cenferur, & ab hominibus, 6c
ab angelis feribiturgentilitio enim figno Valgius voca-
batur, qui nunc Vidor à Domino dicitur, &c ft vidorin
Domino qui illi aptum ad,opera fua id ipfum nomen
impofuit, quia videlicet & in mari de tempeftatibus atque
naufragio peradiutorium Chrifti, & nuperin terra
pereiufdem gratiam de peccatis 6c diabolo triumphauit.
Videlicet Vt totus in Chrifto nouandüs, neque in nomine,
neque in homine veteri permanerèt. Mira fides &in-
effabilispiétasDominiSaluatoris, qui fenem fi fortelo-'
mno piger lentius adgerenda confurgeret, & molli manu
ante præpalpans, ne trepidus expergefieret vellicatablade
auriculalulcitauit : cùm leuiter adnitens lènexàprimo
ftatim conatufuo manibus Àngelicîs rcs effedas viderèt;
viirudentem quaû dudurus attigerat, cùm vélum vide-
rétiam exfînuatum in contos fu o s fi parùm ftabat, vel
nauis vela faciebat aqua rimis nauis acceptamergereten-
taucrat ; poft vnum vel alterum brèuis lèntinaculi hau-
ftum ore déftrido ficcataque naui quod ageret non habe-
batjftupens laborem fibi fine labore præcipi, & adum
fuum occulta manu præueniri ; fi bene occulta dicitur
quæ tam perïpicüum præftabat auxiliura. Scd nec ipfî o-
peratores fimplicibus innocentifiimi fenis oculislubtra-
hèbantur. ” ‘ - N
Nam læpe vidit armatos ( videlicet de exercitu eæ-
Ii 'l milites cxcubarc nauigio , & ctirtda nàutici mune-
ris adminiftrare. Nec làne nauem illam nifi Angelinau-
tx dècebant , cul gubernaculum erat mundi gubernator.
Iple enim Dominus nunc fuo vultu corufcus, vt inA -
pocalypfi difcribitur, & comä fulgidus, nunc cdnfefib-
risocamicifuiDomini mcicommunis patroniFelicisore
venèrabilis in puppi fedebat ( licut nautico vfu dicitur)
aa temones vel potius pro temonibus , quos cum ancho-
rispariter& nautis in illo naufrago littore nauis amiferat:
infelixfeliciter, vtpro amilfis omnibusviris & armis luis,
aut Domini Märtyrern, aut Dominum Marfyris obti-
nerer. Narrat gäudio laCrymans lenex (e ad ipfiuspedes
nunc Domini, nunc Martyris gubernantis libi folitum
proeubare. Etiath familiariuS iploallcdante, in genibus
quoque ac finibus facrist'beaium 6s adfiatibus diuinis
odorum reciinati capitis püluinar habuille. Dubitemus;
nunc Patriareharum finüsfidelibus in Chrifto leruispa-
tere } cum immenla eius bomtas etiam cafcchumemim
tunciftum, velfüo, vel landifuifoueritgremio? Nam&
infabdofuo ipfe aderat, qui dixit, vtriofti, ad patrèm:,
Ego clafitatem, quam dedifti mihi , dedi eis, vt vnum
fint, ficuti 6t nos vnufti : Ego in eis, & tu in me. Erite-
rum ad Apoftôlos,'in qùibusvniuerlo cörpori fuo dixitf
Ecceegovobifcumfum omnibus diebus, vfque adcon-
fümmationem fæculi. Quod quotidie nobis^in Immanuel
& Apoftolorum fiiörum ßcMartyrum opérante con-
fpicüis Virtutibuspbtcntiäprobat, vt ciredamus Dei Filiu
& Dominum noftrum Ieliim ex reHirrcftione mortum-
rum regnantem in cælis ad dexteram patris, viuorüm elïè
Dominum non mortuorum. Ergo cum & fanfti fui Con*
felforiseffigie fenem nautamfouebat, iple aderat infam
fto lüo, & feflum atque depofitum blandis mulcebat al-
loquijs. Necmagis cibo quam verbbreficieSat; quia iple
eil verus panis , qui de cælo defeendit dare elcam omni
carni.in omni enfin homine opus fuum diligit,& omnem
( quantum in iplo eft) hominem làluum fieri vult; Quia
mortem non fecit vitæ dator & vita totus, nec lætaturin
perditione viuorum ,qui mautilt milericordiam quam la-
crificium . Nec perfonas accipit, qui fecit omnes -, led pro
meritisiudicat, quia Deus iuacx eft. Denique nonillihic
de calamitate riaufragij, neque de fenio & egeftate hauta
vilior fu it , fed-ijs ©ninibus quibus eum & focij fpreüë-
rant, Chriftummouit,&vilceradiuinaconculfit: Oculi
enim ëius femperih pauperem r'elpiciuat. Prófedlo
& file pauper clamauit, & Dominus exaudiuit eum, cui
forfitan ad precandum etiam voces Propheticas Dominus
, 6r ipla periculi caufa dhSlaueritvtclamaret ; làluum
mefac]Deus, quoniam intrauerunt aquæ vlqUe ad animam
meam.Veni inaltitudinem maris,non me demergat
tempeftas aquæ, neque abforbeat me profundum. Cito
anti cipie t me milèricordia tua, priufquam infigâr in limo
profundi, 6c vrgeat fuper me put|us os fuum. Refpice in
mciquoniamvnicus&pauperfumego,&fa&usfiimfimi~
lis pelicanoiblitudinis, ficut nyfticorax in domicilio, &
itainnauimeaficutprfJ/b'vwicitffupertedlum.AudiuïtDo-
minu&r&mifertuselleius , & mifit Angelos in circuitue-
ius,& faftus eft in falutem. Impérauit procellæj 6c ftérit in
aurarïncrepauit mare, & filuerunt fluélus eius:&deduxit
eum in aquis mul tis, videntem opera Domini & mirabilia
eiusinprofundo. Cibauit eum adipe fiiimenti, Sccollo-
quente Chrifto, quafi de petra melle làturatus ell. Relpe-
xithiimilem,qui bcaüitpaupereslpiritu. Flentem alFatus
eft,qui promint lugentibus confolationem. Et qui elüïie-
tibus & fitientibus iuftitiam faturitatem dat, iplè huric dc-
ficientem ( qui & pan 1?, &iuftitià, & fons vitæ eft) defe
iple irrigans pauir. Ne'caliaiftumpictate, quam omnem
norhinemin huius roundl pèlago volutantemfdedita Patri
vlque ad crucis mortem pie täte ) miferatuseft, quia
videlicet vnus homovniuerfitatis portio , & vniuerlitas
vnius forma hominis 6c caufa eft. Denique non lolam nauem,
fed ipfiim quoque cuius caufa nauem tüebatur/re-
gens, & ineo diferetacarnis & Ipiritusdfficiadifpenfans,
nodlufecurumrequielcere , die vigilare lollicitumiube-
bat,.lcpro dormienteyigilaturum,& vigilanticoopera-
turum elïè promittens. Nempe ilium in ijs verbis Domini
recogno fees affe<ft um, quolèmper ita Ipem noftram
fouet, vtTollicitrtdinem non relaxet; Ira infirmæ carni
confulit, vt Ipirituspromptuselle non definat« Ét ideo
lie dormire permifit lenifefib, vt ne leni qufdem & fati-
eato fine vigilandi; negotio lecuritatem remittèret, he
lcilicet relbliieretùr in fömrtos inertes , & inciperet non
folum corpore, led Sc mente dormire. Quod metuens
quidam fandlus ai t.-Illumina oculos meos Dominé-,ne vn-
quam obdormia m in mortem. Vicina enim morti labes
eft, torpor animorum.
Et tunc dieet s inimicusôræüalui aduerfus eumjfi&
mentis oculos fomnus opprdlerit; Recognofcimus ergo
ipfiim fini älFuftfijqui dixit dormitantibiis fiiis.-Vigilate &
orate yt non veniatiSin tentationê, & iterUm vigilantibus
ait iam fcilicet eitefiratorù m tigore fecurus * Dormite iam
Pyi/ijj.25
SapA.iii. à
luifcncus :
vita; da- '
tor & elca
eft;
Mat. 9.131
Mat.22 16 'Mar. 12.14
Luc.2C.2l !
\vfal:7+.%-:
9 -9- *1
Vfal. 10. j:;’]
Hal. 33- f.
Vfal.68. 2.
f{al.7i.i\
VfaLz+.ió’
tPI'al.107. ' I
■ G
]Pfal.i9.il\
Wfal.33.8.1
Wall let
V.
W/al.its.9.
W a l.10 6 .
R &re-
Pfa l it .