77<f . S.Eucherij Lugdunejyis Epijcopi,
xteratad. Domino vniuerfitatis, i artis, defcrtorartificis |comple&iturque fpeciem j 'cubs
& fi yoluntate aufcruncjiure non lubtrahunc. illiquidem J non miratut autorem. Ec quid de ilia tarn migna multi-
affe&u abiunCjfed ille dominatuadeft: Ita quod improuir j. tudine dulcedinis fua: diximus? Aut quid' de can ta-& tarn
dum &-inconfultiffimum eft, errahtes $iau(i,.viuunt extra ioeffabilis boni fiiauitatev fanilo ac profundo sharitatis
Conßderäfionetn Domini,&intra.poteftaccm. Edi vnuf-j- eins thefauro ,elocutifumus? Autquando in quoqiuun
quifque ' de fuga famuliim miinaci indagine fe &a c u r ,d e iH o , q u i fq u am valet rei ipfius Fando corilequi dignita-
ciiinquedcclinancenv fe inris fui aflertor infcquitur; cur. tem ? Ainareergoeum iam non voluptarium caritum, fed
non de lemetipfö ccelefti Domino ius futim reddit, femi-1 ctiam necefTarium efteducamus.Impiu.mquippeeft hunc
tutique quam pri mum fe in famukitum eins voluntaria j non diligerc, cuirependere non queas.etiam cumdilexe-
oblationc dedii, requus vtiquetamfibi, quarri in fe aibi- j ris.Iniuftidimum eft,vtei,qus poffistribuere,nolis, oui ct-
ter? Cur in, prsefenrium rerumqble$:abili defigimur afpe- i iam fi velis,repen(are non poffis. Quid enim rethbuemus Do-
(ftu? Cur ijs tantumlibctincubare,qu*cemimu's?.Nun- mino,pro omnibus qua retributt nobis} Quidretribiicmus, yel
Iqüid lumimbpsiftis tantum viuimus ,aut f fölosin vfum pro hoc can turn, quod per fidem bomini falutemdedit,
geftamus oculos ? •*: . I itatuitquc,vc quamlacillimum fa£tu eilet, per quod fpem
Viuimusquoque&auribus , vt poffimus -inliiare pro-; orbi terras,acvicam morcalibuspropagaret.
miffis. Magrtinos,per hanequoque corporis partem, afFe-1 Ecvtad iftadefcendam,illaaliquandoexternaömn|a,
öus trahunt. Quaefpondentur, qiueprafdicanrur,fernen- j ideftnarioncs’®na »putasheob aliud in ditionemac
tibus votis.ufftantibus defiderijs expedemus. Fidem pro- | ius ceflifle Romanum, & ob aliud magnam partem gene-
roiflorumfidelisille, illeautorinculeat. Ambiamusad / rishumani,invnumtranfiftepopulum;nifi vtfaciliustan-
optima,quae pollicentur. Quanquam fiipfis quoqueo- J quam medicamentum per corpus vnum, ita per vnam gc-
culis, bene & vtijiter vti volumus-, per iftos etiam in fucu-1 tem fides infula pendtraret, & vt capitiingefta velociter (e
fFort.So-
Officia
- membra ■
tarn tem.
peranda.
rum cupiditate magna ex psirte raptamqr.: fi admiratip-
nera, quam ex mundi contemplatione capimus, retor-
queamusinipfum tantæ machinas autorem. Aut fi eogi-
temus , quancus in pofterum Fplendorlucis, poffit lumi-
nibus occurrere ; eiim fe nunc tandis infinuec Quani
magnifica fiilgebit perpetuis forma rebus, cum fit nunc
cam fpeciola périmas. Non ergo oportec in deterio-
rem nos partem, officia lplicitare membrprum j commo-
depotidsinvt^nquetemperentur vipam:} fiçque cuftq-
diantrempbradte vfitm, ytæternîenôn abijeiant minifte-
rium* Quod fi nos ifta auocatiOatq; amor iuuat, & ip.ium
fenfiim bblf.iftatio folicitat, eft plane bicamorTummæypf
luptatis;eftnonFolum,qu9damarieffufîffimepoffitjred&:l
quod maximedebe^Cjiucuudum, præclarum, vnicumiæ-
ternumbonum.
Deusinqùam nofter, cui poffis tarn magno quam pip ;
igne flagrares fi in locum anteriomm cupiditarum, pre-
ciofarurfijm defideriafiiccedunt.Sitçin aliqüö capiebat
tam magnifies rei dignitas, nihil illo magnificentius. Si
té aliquid velutaptumgloriae àccommodatumque rapie-
baCj'nihililloglonofius. Si ad fplendida fulgehtiumre-
rumducebarisyifii, illo nihil clarius. S i ad Ipecio& tra-
hebaris intuitu * illo.nihil pulchrius. Si in aliqqp team-
ple&i pntabas yeritatem, illo nihil verius. Si in quoquam
per menibra diminderet ? Alioqui, non ita cortcurriflet
inter crebras & diferepan tes ritibus linguifque gentes;nec
tamlongeyper nouorum Femper gradumn obiedla tran-
fiffèt. Denique BeatusPanins, per hunc eundern popu-
lum difterminans fidem ^feribit Ce ab Hierofolymisyfquead-llr
Ijncum, Euangelio Chriftt cunfta npleffe. - Quando autem
iftud inter natibnes, aut * multitudine jnnurrieras aut
immanitate barbarasextitiftet? Indeeft, quodnuncter-
ra,a (olisortuôcoccafu, abaquilone&Cmari, Ghriftum
refonât; quod ad vitamornnià mundi latera concurrunt; I
dum fidem Thrax, fidem Libys » fid’em Syrusj fidem rece-
ptat Hifpanus. Magnum ergo ex hoc diuinæpieratis ar-
gumentum eft, quod lab Cælàre Gélàuio , cum vtique
Romana poffeffio verticem tenuic, tune fe Deus terris de-
dit. Itaque, vt tuaapud te proferam , cum abortu regni
huius ceiKefimus & oiftogefimus quintus ferefupta mille- V
fimum ver tat ur annus; quicquid vel fub ilia dominatione
regum vecufta ; vel (ub ilia deinde gemina adminiftratio-
nè cpnfiilum Romano acceffic Imperio, omnia Chrjfti
aduerîtui præparata, & diftunden,dæ fidei prouila poteft,
fi quis idorieüseftaflèrtor,oftehdere.
N os àd propofitum reuertemur. Nolite, in qui t v diligere
mtuidton-, ncqucea, qua in mtwdoCunt ; quiaomniahæccon-
fpedlui noftro infidiofiscoloribus lcnocinantur^ Vis ilia
t Cicer. |
pro M.
Marcello.
A etas Eu-
'chciii An- ]
fnus eftyr-
b is condi-
:tæ i i Sj . '
G
Ghrifti
4)5-S»«o
-4i 7. nota
ßilpiciendam largitatem credebas , illo, nihil munificen- oculorumattributaluminij non applicetur errori : & cûm
tius. Miraris, quod purum eft, atque fimplcx l nihil ilia ! vitæ^vfibus pateat , non admittac caufas mortis. ve<*r«« debonicare
(ÿncerius- (Soliçitaris.affluentium reru m copiai
nihiliilaabundanriacopiQfiqs^ > Diligis aliquid tanquàm
fidum? nihil huius firmius eft fide. Amas aliquid vt com-
modum? nihil commpdius eft huiusipfiüs amore. Èft aliquid,
quod te vel feuéritatis vèl iucüditatis fpecie;: trahat?.
non eft magnitudineilia, dignatione ilia, quiçquam aut
terribifius aatblandius.Réquiriturîn aduerlisbeuighicasi,
inprofperisfuauitasiyq^curaeftexillojautinlætis gaudiü,
autinmoeftls (olamen., Itaque tacionepleniiIimtumeft,te
ilium in,quo habeasomnia, amare præ omnibus.Diuitiae,
& qüaeçunqne ilia funt, quæ te nune^rrioenitatibiis fuis
obtinenr, non fpl um intra ipfumifed ècjarqab ipfo haben-
tur^ Malle haâenusampr jparfus > diuinis deincepsred-
daturexcubijs. yagaadhuc.âffeétibusfuis,tnlâçrosrédur’
catur vlus iarajcaftà .charitas : diledtionemque opinionifideria,
vt egtegie Apoftolus ait, militant aduerfus animam-}
omnifque ill(sjn perniciem npftram clademqüe proçin-.
6lu« eft,peruigilem cum infiirgunt aduerfusnosftationem'
tenent, extérnorum plane hoftium more ; dum fibi tantum
virium açquirunt, quantum nobis fubtrahunr. Ita
ego ha<ftenus deincxtricabilibus fæculi infidiantis illece-
bris, dçhonoribus opibufq; iermocinatus (um, tanquam
fi i u cundus blandimen tis fuis mundus vigeret. Qui cquid
eft illaruvn reium facies, adumbratis quondam nitotibus
expolita jjam.obfoleuic, omnifque fucatus Iplèndor m-
tercidit. Vix iam hoc habec mundus, Vt fallat.Perijt imago
ilia rerum,ad dccipiendiim vfque decora. Prius nosfc*
ducetc verocogitabat fulgore, non pocetatÿ prope iam no
valet & ip(a nos falla oftentatione corrumpere. Solidis
bonis carebat.ecce deficitetiam caducis. Non hunc j aut
bus deüiam ,cohibito errore, caftigans dirige , atque in, ! ad tempus (peciola ornant,aut in pofterum matifiita con-
Deuroamoremconfer tuum;quia&q.uicquidnüncamas, J firm^ntmifi nofmetipfi decipimus,pene mundus decipere
foumeftjfiiuminqufm^ luumeft.- Eftenimtantusylle.vt i nos non poteft.
qui non.amanteumjinique quidém^ftd tarnen non nifi e- . Sed quid diffimulamus ea1 expromere, quæ fortiora
ius quicquamamarepoffint. , ' ' I funt î Diffipatas loquimur opes mundi,cum iam ipjè mü-
Sed tarnen conuderet velirn arbiteriuftus, æquumnc dusin finèm fuum vergens/fpacijs agatur extrèmis.Quan-
fit diligere opus o pi h ce neglerfto, de relióbo q ue' o m n i u m to iftud mâius &C grauius eft,quod iam ipfe non'inlongum
creatorererum; ip renr huius,. cupiditatibus J(uis paffim erit? Quidcommemoram.us atttitam eiusrcm ac fuppel-
.arque ipdiffererît^rincurrere : 'cum.ytiqué Deinn opor- le6tilem,? .Nec immeriro in defèétum viribus æuo con-
tuifletillicere ad.amorem fiii, yel per huncipfum.âiFe-- . fiimptis vrgetur,aâminiculifque fuis deftituitur,cümiam
Üuin fuorumppcrnm. Et nunc homo, àduedus in indi- i in fenium nu tan ci onere fuccumbar. • Poftrchia muncli
gnôrum tantumfigmentorum defideriâ atq; officia çon- : ætas refertaeft malis tanquam morbis feneâus. Vifafunr,
^ertitur ,,amp3i(qug^îficqngme. diffidentipus ,appetitpr y videncUrqueianrdudum ifta cano Iseculo, fames, peftilenj
fit.
Epijtola Earanttica t
tiâ,vaftitas , bella, terrores. Hi funt in vltimisiamannis
languores fui. Hinc (æpe ilia eoeli cernuntur figna, mo-
tufque terrarum , permutatte cemporum vices , mon-
ftrofae an*mant*um foecunditatesquae omnià adhuc
procedentis prodigia funt tempbris , fed iam deficien-
tis. Atque hoci non infirmitatis noftræ verbis, fed etiam
apoftolicae auftoritatis confirmatur eloquijs. Illic [
enim legitür : In nos fines feculorum deuenerunt. Quod |
cum iamdildum dictum f it , quid cundtamur, quidex-
pedtamus ? Vrget nos dies ille, iamjion nofter tantum,
fed ôc fæculi. Omnis hora illud débitas refolutionis ad-
monct tempus inftare , cum ancipiti periculo finis al-
ternus, & aifcrimengeminnm vnam omnibus mortem
minatur. Incumbit mihi mifero iam mundi mortali-
tas, tanquam mihi non fufficiat ad terrorem mea. Quid
palpamus metus noftros? Securitati locus non eft,quando
terminus in nos impendet indifferenter, fingulorum
hinc omnium. Quo magiseft in hoc , non iam di-
cam fieculi exitu, led vel in hoc rerum eius defedtù,
hominum miferanda Conditio ; qui fibi nec fiiturorum
fpem gaudiorum reponunt , cum iucunditate præfcn-
tium non fruantur. Voluptatem virae breuïoris non ca-
piunt > perpétuas Iperare non poffiint. Bonis tempora-
libus non vtuntur , non vtentur æternis. Nie rei pa-
rum , illic fpei nihil. Dolendus prorfus atque miferan-
dus homiiiis ftatus ifte eft ; nifi forte faciac de accrbif-
iima conditione congruam neceflitatem ; nifi ob hoc
ipfum , ad potiora vtilitatis fuas remédia (b corrigac,
contendatque ad ilia (àlubrioris vota confilij : Prasfer-
tim , cum ita dilacerata præfentis temporis res f it , vt
qui vnius futuri fieculi commodum perdit, vtriufquc
perdidetit.
Dirigenda eft pmnis anjmi intentio in (pëm futuri;
quam (pem vt plenius ac manifeftius cbnfcquaris, ape-
rire earn etiam fub alicuiiis exempli conditione tionab-
nuam. Si cui aliquis quinque hodie ex ære denarios of-
ferat, quingentos vero auteos in craftinum fpondeat,
optionemque offerat, vtrum æs ad pr^fens fumere, an
aurum mallet in pofterum ; dubiumneeft, qüîn prie-
optet grandia ilia munera, cum parua mora? Tu quo-
qué breuis huius atque æternæ vitæ conditione perlpe-
dta , non eligas capere vilia , cum fperare poffis pre-
C^ofa. Non eft tanti fiimpfiftè parua , quanti eft expe-
«ftare , quæ magtia funt.- Quod fi omne hoc fragile,
quod.in mundp.eft , Sc videmus , & capimus t ( fpei
vero à Iperando inditum nomen eft ) manifeftum eft,
nequaquam in hoc fieculo fpem poffideri, in quo his,
quæ incuemur, fruimur. Spes enim , qua videtur, non
eÜ Jpes : Nam quis quod videt quid jperati Ergb quæcunque
ilia Ipes rebus milcetur humants , quærenda eft in fu-
tûrum ; alioquin, nec Ipes^ppellari poteft, h non Ipe-
ràtur.
^ Itaque manifeftiorem in futurum rem Ipéilèquimur,
quam fpem rei in præfèntibus experimur. Ecce ea,quæ
nobis in ipfos oculorum admouentur obtutus, nànab-
folute quali oppreffis vifibus intuemur : multo vero
cértius in ea , quæ eminus offeruntur , velue expedi-
tis luminibus intendimus : ita fere eueniflè de præfcn-
tibus futurifque non eft ambigendum. Nam præfen-
tia tanquam in oculos ingefta , non reifte cernuntur:
futura tanquam ab oculis redu&a , manifeftiffime per-
fpiciuntur. Neque banc fiduciam futuroium , incer-
tp autorc præfumimus , Hed Domino noftro I e s v
G h r i s t o , veriffimo fponfore veritatis ; qui
tuftis interminabile regnum,, & ampla beatiffimæ æter-
nitatis præmia pollicetur : Qui etiam per ineffabile ià-
cramentum aflumptæ carnis , idem homo 8c Deus, re-
cpnciliauit hominem Deo ; ac magno abfconditoque
tDyfterio paffionis , mundum crimine abloluic.. league
manifeftatus eft in carne , iuftificatus eft fpiri-
, apparuit angelis , prædicatus eft gentibus , créditas
eft mundo , aflumptus eft in gloria propter quod
P e v s eum exaltauic ;; vt omnia confiteantur nunc
m coelo-, &itrterra, inmari&in abyffis , quia Do minus
IMV S in gloria eft, Rex & D e v s ante (æcula.
Valertanutn. 177
Quin tu repudiatis ilii's Philo ( o p h or ü fii præceptis,
quorum leâioni operam aè ingenium accommodas, ad
imbibenda Chriftiatli dogmatis ftudia animum adiieis.
Illic quoque , quo facundia tua atque ingenium excr-
ceatur , inucnies;Breuique tibi liquebit, * quanto hfcc
nöftra , id eft,pietatis, veritatifque præcepta, illlispbi-
lofophorum præceptis debeant. In illis namque eorum
præceptis , vel abümbrata virtus t vel falla (apientia : in
his vero confummata iuftitia , folida veritas contine-
tur. Vnde licet dieefe, philàlophiæ alios noinen vfur-
pafte , nos vitam. Etenim , qualia ab his dari pofiuiit
præcepta viuendi ? Caulam nclciunt. Ignorantes enim
Deum , & ftatim ab exordio iuftitiæ déclinantes , con-
fequenti in cætera feruntur errore. Sic fit poftca , vt
ftudiorum talium finis fit vanitas. Si qui apud iilosho-
neftiora definiunt , huic iadantiæ deleruiunt * hüic la-
borant : ita apud eos non eft vacua vitiis abltinenua
vitiorum. Hi itaque funt, fîcut feriptum'eft ,, qui ter-
rena fapiunt. Vnde manifefte oftenditur, veram eos iu-
ftitiam , veram làpiendam non videre. An ne aliquis
ex ilia Ariftippi fchola veriratem videbit, qui ingenio
fup d luibus aut pecore nihil differt. ; cum beacitudi-’
nem in corporis voluptate conftituat : cui Deus ventercfit
& gloria in pudendis eius ? Hic honeftum iuftumque
præcipiet, apud quem prodigus , impudicus, adulter
philofophatur ? Sed alius aduerfus philqfophos dicen-
di locus referuetür -, ego ad hæc veniam, propter quæ
tecum loquor.
Omitte iam illas , quibus oblcdtaris , maxime generales
eorum fententias , breuiter ex omni difpucacio-
nis gencre collectas, atque ad ftudia te noftrorum 8c
feripta conuefte. I b i , tu optime-pe&us tuum , multi-
faria inftrutftione fatiabis. Ibi ; ad inculc&ndam fidem,
non bis quidem verbis , fed tarnen ifta dicentur tibi:
Vêrbum D e i, qui non credit, non intelligit. Ib i, tu
admonebere : Dominum , quia Dominum vocas, me-
tue : quia patrem, dilige. Ib i, tu veras hoftias difccs, au-
diendo : acceptiffima Deo làcrifiçia font, iuftitia 8c riii-J
ferieordia. Ib i, tibi iftud infinuabitur; fiamaste,pro-
ximum dilige : qui nihil magis commodis tins dabis,
quam quodcontuletis alienis. Ibi, tibipræcipietur,nul-
lam elfe caulam tarn dignam putes , qua tibi iufta fiat
mors hominis. Illic , aduerfus illicita moneberis. Li-
bidini refifte , tanquam hofti acerbiffimo ; qui infulrarc
viétis , etiam contumelia corporis gaudear. Illic , ne
concupifcas , iftud edoceberis , melius eft nolle , quæ
non habeas; quam habere , quæ velis. Illic , ne irafea-
ris , hocingcretur. Qui prouocatus irafeitur , tunc lo-
lum non irafeitur , cum non prouocatur. Ibi etiam,de
inimicis audies : Amato non amantem, quia amanrem
vix vilus non amat. Illic, læpiusid tibiiterabitur; Tbe-
laurum is bene recondic, qui indigentibus diuidit.Pcr-
dere enim iam non poterit, quod largiendo collocauit.
Illic etiam , felieiora luadeberis , cum dicetur : Fide-
lium coniugiprum frudlus eft continentia. Ib i, tu dif-
cèrnenda cognolces, cum audies ; Mala læcuii huius^
iuftis iniuftifque communia limt.' Ibi,tibi iftud audicn-
dum offeretur ; Maior ægritudo eft. langnere animam
vitijs , quam corpus morbis. Ib i, tibi adcommendan-
dam pacem iftud pronunciabitur : Impatientibus fimi-
litudo morum caufa difeordiæ. Ib i,nefequarismalos,
iftud-audies : Pmdcntem 8c lapiens informât, 8c ftul-
tus f ille quid imitandum fit , docet ; ifte quid vitan-
dura. Illic,& ifta proferuntur : Mulra profunc nefeien-
tibus ; ideo non minor eft Dei in operto , quam in a-
perto benignitas. Illic admoneberis : Gratias Deo non
magis in prolperis agas , quam in aduerfis : & cum
profpera fint, te non meruiflè farearis. Illic , tibi et-:
iam remotiora parefient, cum ifta prædicabuntur ; Fatum
non elle , interrogent genres vel leges fuas; quæ
vtique non puniunt , njfi miftorum volunratenrw Illic
audies , ad euftodiendam puritatem & ifta præcipi : fi
vis elle verax , lùlpiçax non eris. Non enim fulpica-;
mur , nifi quod nefcimus.i Ibi , de (ublimioribus quo-;
.que iftud audies : Deo. ment&dcfixus-y-à-paffionibus1
---------cum