iÿ. Seue riß iiitfiitv fiS Archieÿifc.
diumultumqüedifcutcrécoriatuseft ; fed repelli pènituS
vel cacica confcientia vahitas, peflèuerante virtute, non
potüit. Vbiqüë nomen eius demones fatebantur : exelii-
dcreàlècohfluentium populos non valebat. Virusinte-
Obcdien •
tic exemp
t
Abbas ini-
tiandum :
ignc ex- 1
piorat. j
Duo vobis referam incrédibilis obedientiæ adrtiodum
magna miracula,licet {appelant plura recolenti.-fed ad ex-
citandam virtutum æmulationem,cui pauca non füfKciûtj
niulta non proderunt. Ergo cum quidam fieculi aâibus
abdicatis, monafterium magnæ difpofitionisingre Auras,
coepilTet togare : Abbas ei coepit mülta proponere, graues
eflèiftiusdifciplinælâbores > fua vero dura imperia quæ
nullius facile valeretimplere patientia : aliud potius monafterium,
vbifacilioribuslegibus viueretur, expeceret:
non tentarefcaggredi, quod implere non poflèt. Il le vero
nihil histerröribüspermoueri, fed magisita omnëm obedient
iam pbÜiceri » Vtfieum Abbas in ignenfire præcipe-
ret, non reeufaret iticrare; quam illius profeflionem vbi
raa&ifteraCcé^itjhoh cun&atür probare profuentem.Ca-
fu clibanus prope ardebat, qui multo igné fiiccenfus, co-
quendispanibusparabatur : ëxundabat abruptisflamma
fornacibus, & intra camini illius concaua totis habenis
rim latens ferpebat in pebtore , & cuius nütu ex aliorùm
corporibusdæmonesfugabantur,feipfumoccultiscogita- Dï
tibnibus vanitatis purgare non poterat. Totis igitur preci- celcU
bus conuerfusad Dbminumfertur orafle j vt permiflà in W w
lèmenfibusquinquediabalipoteftate, fimilishisfieret, tot à de
quosipieciirauetat. Quidmultisihorer ?ille præpotêns,
ille qui fi gnis atque vifctu tibus roto Oriente vulgacus, ille 11
ad cuius liminà populi ante conflüxerant* àd cuius fores
fummse iftius fàrculi fc proftrauerant pote liâtes i corrë-
pciis à dæmohe eft,tentus in vincülis,omniâilla quæ ener-
gumenifoleritferre» perpeflus. Quinrodemum menfe
purgatus eft non tantum dæmohe j fedqùod illi eratvti-
lius arque optatius,vanitate. Sed mihi ifta replican ti,no-
: regnabatiuéendium» hocigitür aduenam iliumiubet ma- ftrainfoelicitas, noftra occurrit infirmitas. Quis enim no-
giller intrare;necdiftulitparerept£ecepco,mediasflammas j ftrumeft , quernfi v,nushomunculushumilis(alutauerit,
nihil cun&aru.singreditur;(}ii$moxtamaudaci fide viä^, autfatuisatque adulantibus verbis feemina vnalaudaue-
veliitillis quondam Hebtasis pueris.ceflerc venienti. Su- j rit,non continuo elatus fit fuperbia, non ftatim inflatus fit
illarfas ab petata natura eft,fugitineendiiim:& quiputabaturarfu- I vanitate? vtetiämfinon habeat confcicntiam fan&itatis,
ignc egre- rus,vclut frigido rore pérfufusfe ipfe miratuseft.Sed quid j tarnen quia Vel ftultorum adulatione, autfortafliserrore
ditut. mirum, fi ttiiimChrifte tytohem ignis ille non attigit,vt 1 famous cllcdicatur, lan&iflïmumlèputabit.Iam verofiei
nec Abbarem pigeret dura mandaflè, necdifcipulum pee- muneracrebra mittantur; Dei (emunificentiaaflerit ho-
niteretimperio paruifle? quieodiequoaduenerat, dum norari,ciqdormientiatque refolutoneceflariaconferantentaretur
infirmus, perfeâusinuentus eftimerito fcelix,
merito gloriofiis , probatus obedientia , glorificatus eft
paffionef 9
In èbdem atitem monafterio fa&um id quod difturus
fum,recenti memoria ferebatur. Quidamitidem ad eun-
dem Abbaremrecipiendusaduenerat, cum primaei lex
obedtenriæponeretur, ac perpetem polliceretur ad omnia
, vel extrema patienturn ; cafu Abbas ftoracinam vir-
gam iam pri dem aridam manu gerebat. han'c foloflxit, at-
que ifli aduenæ id operisimponit, vt tamdiu virgulæ a-
quamirriguam miniftraret, donee, quod contra omnem
naturam erat, lignum aridum in folo arenre viuiiceret.
Monacbi Subieétusaduena dura: legis imperio,aquam proprijs hu-
meris quptidie conuehebat, quæ à Nilo flumine per duo
& obedie- fere milia petebatur, iam queetncnlb anni fpacio, labor
non ceflabat operands, & de fruótu operis fpes elle non
potetâtîtamen obedientiævirtus in laboré durabat. Sequens
quoque annus vanum laborem iam affèÓfci fratris
dudit. Tertio demura (uccedentium remporum labente
curriculo, cum neque nobtu neque inrerdiu aquariusille
ceflaret operator, virga floruit. Egp i p {am ex ilia virgula
arbufculam, quæ hodie intra atrium monafterijeft ramis
virentibus, vidi : quæquequafi inteftimonium manens,
quantum obedientia meruitfi&^antumfidespoflit,o-
Virga ari*
da floruit.
tut. Quod fi vel de modico ei aiiqua virtuds figna {ucce
derent,angelum fe putaret. Cæterum cum neq; opéré ne-
que virtute confpicuus fie j fi qûis Clericusfuerit effeâusj
dilatâtcontinuofimbriasfuas, gaudet falutationibus, iri-
flacuroccurfationibus:ipfe edâm vbique difeurrit. Et qiii
antepedibus aut afelloire confuéuerat j Ipumante equo
fuperbus inuehitur : parua prius ac vili cellüla content us
habitateyerigitcêlfalaquearia, conftruit niulta coiiclauiaj
fculpitoftia,pingitarmaria,veftemtefpuitgrù(fiorem,jn-l
dumentum molle defiderat. Atquehæc,ehaiis viduis,ac
f amiliari bus mandat tdbuta virgi ni b us : ilia, vt bÿrrutü ri-
gentem,hæc,vtfluenrem texatlacernam. Verùm hæcdé-
lcribendamordacius , beato viro Hieronymo rclinqüa-
mus:ad propofitum reuertamuf. Tu vero,inquit,Gallus
meus,nefcio quid Hieronynio reliqueris di(putandum;ita
breuirer vniuerfà noftrorum inftituta corn plexus es, vt
pauca hæc tua v erba, fi æquanimiter acceperin t & patienter
expenderint,njultum eis arbitrer profutura, vtnon in-
digeant libris pôft hæc Hieronymi coerceri. Sed tu illà po-
duseuoluequæcoeperas , & illud quod aduedus falfam
îufti tiam diâurum te eflepromüèras, prode documérum.
nani vt vere tibi fatear, nullo perniciofius malo intra Galbas
laboramus. Itafaciam ( Poftumianus inquic ) nec te
diutius teiiebo fufpenfum.
Galli M
l'de (cIdIU
ftendic.Sed me dies ante dcficict, quam diuerfa miracula,1 quidam ex Afia pradines opibus , gcncrc
quæ mihi de virtutibus Sandotum funicoropcm, cou- clarus, habensvïorem&filmmparuulum ,cuminÆgyfummem.
pcoTribusellet^trequennbuîaduerfumBlembosex-
I peditionibusquædamEtemicontigifler,{anéforumètiam
Duo vobis adhucpræclaramemofabo^ quorum vnum j tabernacula compluravidillet, à beato viro Ioanne ver-
reoitim eric adnedus inflarinn^ mi^r». vanirorfeo^m. 1 buinfilutisaccepit. Nêc moratusinutilem militiam ciim
vano illo honore contemnere,eremum conftanter ingref-
Perpetui>
potos ab-
(liocoda.
cgregium erit aduetlus inflationé miferæ vanitatisexem
plum ; alteram aduerfiis falfam iuftitiam non mediocre
documentum. (Quidam ergo Sanâus fugandorumde
| corponbus'obfeflisdæmonumincredibili præditus pote-
ftatc,inauditaper fingulos dies fignafaciebat: non folum
enim prælens, neque vetbo tantum,(êd abiens quoque ih-
terdum cilicij fui fimbrijs, aüc Epiftolis midis corpora ob-
fèflk curabat. Hic ergo, minim in modum frequencabatür
àpopulis ex:rotoadeum orbe vënientibus. Taceo demi-
noribus.-Præfedti Comitefque, ac diuerfarum IudiCeS po-
teftatum proforibus illius (æpe iacuerunr. Epilcopi quoque
fan6tilïîini,Sacerdotaliaudoritate dépolira,contingi
fe ab eo, acque benedici humilicer portulan tes, fandtinca-
tos le acdiuino munereilluftratos, quoties manumillius
veftemque contigerant, non immerito crediderunt. Hic
fetebatur omni pbtu inperpetuumpenitus abftinere, ac
pro cibô(tibiSulpiciinaurcmloquar, neGallushocau-
diatj feptem tantum caricis fuftentari.Interea fan6to viro,
vt ex virtute honor,ira ex honore vanicas coepit obrepere;1
quod malum ille vbi primum potuit in Ce lèntire graflàfi,
fijs, breui tempore in omni genere virtutum perfe&us e-
micuitmotens ieiunijs, humiliate conIpicuus,fidefirmus,
fadle le antiquis Monachis Audio virtutis tequauerat:
cum interim lubijt eum cogitatio iniecta per diabolum, In
quodre&iusefletvtrediretad pattiam, filiumqj vnicum 1**^
apdomum totam cum vxorefaluaret: quod vtiq; eflet ac-
ceptius Deo, quam li folu fe {aeculoeriper« contentus, fa- ;noium-,
lutem fiiorum non fine impietatc negligerer. Iftnifmpdi I
ergo falf^iuftiti? colore fuperatusjpoft quadrien nium feie
Ccllulam fuam arq; propolitu Eremiradeleruir. Sed vbi ad
proXi m ü Mo n after i u quod d multis fratribus habitabarur,
acceflit, cauflamdifeeflionis atque confiliiim quasrenti-
bus,confitetur. Renitentibus cun<ftis, &pr®cipue loci illius
Abbate renitente,malo animo fixa (ententia non po*
tuitauelli. Igi.turinfcelici fe obftinatione proripiens,, cum
dolore omnium digreflus a fratribus , vixe confpe&uab-
fccflerat,implctusa d^mone cruentafquefpumas orepro-
uoluensjfuis dentibus feipfe lacerabat:deinde ad ide'.xno-
- nafte-
B nafterium -, fratrum humeris reportatus, cum coerceri in
I
eo ipimundusSpiritus non vaieret, neceffitarecogente,
ferreisnexibus alligatur, pedes cum manibusvinciuntur:
non imhieritapoenafugiriuô, vc quem non cohibueratfi-
des,cathenæ'cohiberent. Poft biennium demum oratione
fanéloru'm ab immundo fpirituliberatus, ad eremutn vn-
dedifeeflèrar, mox regreflus; & ipfe corretftus & alijs poft
futurusexemplo , ne quem aut falfie iuftitiævmbradeci-
piat>auc incerta mobilitas inutili leuitate compellat femel
ccepta deferere. Hæc vos de virtutibus Domini,quaj in
feruis fuis vel imitanda opérants eft vel timenda, feire fuf-
ficiat. Sed quia fàtisfeci veftris auribus, immöetiamver-
Heous1 bofior fui fortafle,quam debuijtu modo (ad me au tern lo-
^piia- quebatur)debicum foenus exoluejvt te de Martino tub,vt
!esfolitus,plurareferentem, iamprideminhoedefiderijs
r meiSæftuantibus,audiamus. Quid?inquam*ribi,de Mar-
| !tino meoliberillenonfufl5cicquëmip{ètunofti,mé deil-
i I lius vita atque virtutibus edidifle,
I Agnofcoidquidem, PoftumiahUs ihquit, neque vti-
- quam à dextera mealiber ille difeedinnam fi agnofeisfap'e-
Lîbrfee rit librum,qui fub vefte latebat)En ipfum.hiç mihi, ihquit,
terra ac mari comes j hie ih peregrinatione rota focius &
■ I*, confolator fhit.Sedreferam tibi plancjquo liber ifte pene-
L trauer;t:& quam nullus ferèin orbe terrarum locus ht,vbi
l non materiatam foelicis hiftoriæ peruulgata teneatur.Pri-
I , museumRomanæ vrbij vit ftudiofiflîmustui, Pauhnus
j inuexic: deinde cùm tota certacimvrbcraperetui^exultan-
| tes libraries vidi:quod nihiLab his quæftuofîus haberetur:
f fiquidem nihil illo prompt lire, nihil carius vêderetur.Hic
io nauigationis meæ curfus , longe antè progreflus: cum ad
W&? Afiicam veniflèm,iam per totam Carthaginem legebatur.
| folus eiim Cyrenenfis ille presbyter non habebat; fed me
t largiehce defcripfit.Nam quid ego de Alexandria loquar,
I Vbi penè omnibusmagisquâtibi notus eft?hic Ægyptum,
; Nicriâ?yThebaidâ,aç tota Memphiticaregna trantiuït.Huc
fego in eremo d quodàm lène legi vidi:cui cum mefamilia-
tem tuumefle dixiflèm,& ab illo & à multis ftacribus hæc
! mihiîniumfta legario eft, vt fi vnquafti terras iftas te inco-
lumi contigiflèm,ea tefupplerecompellerem, quæinïll'd
tuo libre de virtutibus beati viri profeflus es præterijflè. A^
geergo, quiâ non illad te audite defidero, quæ {criptafufi-
ficiunt,i lia quæ turn vel propter legentium, vt credo,fafti-
dium præterifti, multis id vnà mecumàtepofcentibus ex-
plicentur. EquidemPoftumianê, inquam,cùmte g
dudum de{ànâôrum virtutibus intentus audirem, tacitis
ad Martinum meum cogitationibusrccurrebam, merito
pecfpiciensomniailla quæ finguli diuerfa feciflènt, per v*
hum ilium facile compléta.' Nam cùm excella retuleris
( ^odmihidixiflèliccacpacelahcftorum) nihilàcepeni-
tüs audiui,in quo Martinus eflèt inferior.
Sed ficut nulliusvnquam curri illius viri metitiS ptôfi-
_ UIU *eor c°nferendam eflè virtutem : ira & illud animaduetti
Kho decet, iniquailium cum erejtaicis, vel etiam anachoretis,
■ ilî- eonditione conferri.illicnim abomniimpedimentolibe-
K g " rijcoelo tantum j atqueangelis teftibusplane admirabilia
■ • docentüröperarijftein medio ccecu & conueriatione po-
! Pul°rum,inrer cleri cos di filed êtes, inter Epilcopos fieUieri-
tes,cùm ferè qüotidianisfcaildalis hinc.atque inde preme-
ret“ f»‘" exPuênahili tamen aduerfus Omnia virtute fiinda-
tus ftetit:& tanta operatus eft, quan ta ne illi quidemi quos
ante âudiuimus elle in èremo vel fuifle,fecetunti Acfi illi
panafeciflent, quis index tain eflèt iniuftus j vt non iftum
eue pôtiorcm meritoiudicatetîPutaenimiftum fuiflè mi- '
f Pu8nauerit in iniquo loco, & tarnen viâoireuaent.
i losautemæque compone militibus,(èd qui ex çquo
oco,aut etiam de fuperiore cettaufcrint.Quid ergo? etfi o-
oium vna viófcorja eft^nonporeft eflèpar gloria. Et. tame
cum præclatà retuleris,- d nemine retulifti morcüum fufei-
J “ mJ >qUÔVrnoVl^ ue teheceflè eft eonfiteri Martino ne-
iHmeÆ’ Con.ercndum. Nam fi âdmirandumeftjquodil-
: gyp«umflamma non attigic i hic quoque fiepius
rita^i3^*^! ,nceï'f^^js*' Si reuoluaSi quod ÀnaChoretis fè-
beftiar * ^ ^ ^ ^ h ic cu b u it : hiçfamiliaricer&rabiem
lum ’ °* *erpehtium Venenà compefcuic. Quod fi il-<
11 eras 5 qui i.mmuridis fpiricibus obleflbs verbi
Dial cgi.
CiSr.
S n - Iimperio,
ac etiam fimbriarum virtute curabat : tic in hac
quidem parte inferiorem fuiflè Martinum multa documenta
funt. Si etiam adjllum recurras, qui fetis fuis pro
vefte 'contenus, putabatur ab Angelis vifitari : cum ifto
Angeli quotidieloquebantur, lam vero aduerfus vanita-
tem atqueiadantiam ita inui&um fpirifumgeflk , veilla
vitia fortius nemo cohtempfèrit, cùm quidem immundis
(piritibus adflatos abfens plerum que curauerit ; nec Iblum
Gomitibus,autPræfedis,fedipfis etiam Regibus impera-
rit. minimum id quidem in illis virrutibusi: lèd credas ve-
lim.non folum vanitati^lèd cauflïs etiam atque occafioni-,
bus vanitatis ^ neminem fortiùs repugnaflè^ > Pariia quidem,
fed non prætcreunda diâurus fum.-quia &illelaudâ--
duseft,quifummaprædituspoteftate,tam religiofam ad
reuerentiam beati viri oftenderit voluntatem. Memini
Vincentium Præfedum, virum.egregium, & quo nullus
fitihcraGalliasomnivirtutum genere præftantior., dum
T uronos præterirer,à Màrtino fiepiuspopofciflè,vt ei co-*
uiuium in fuo Monafterio daret: in quo quidem exefn-
plum B. Ambrofij Epiftopi præferebat f quieo tempore-
C'onfuies & Præfedfcos fiibirtde pafeere fèrebatur ; led -vi^
rumaltrorisingenij * ne qua ex hoc vanicas atqueinflatio
obreperet,noïuiflè. ÊrgoraccarisnécçjIeeft,in Marfind o-
mniumillorum qùosenumerafti,fuiflevirtutcs: Martini
autem in illis omnibus non fuiflè. Quid tu, inquit Poftu-
miarius, ita triecum. ? quafi noneadem tfecumfententia
ferhperfenlèrim; - ,
Ègo vero quoad vîuàm& fipiàm ,Ægypti Monabhos
feihperprædicaÜo, lahdabo Anachoretàs , mjjaborEre-
mitas : Martinum Temper excipiam : nonilli ego quenquâ
audèboMqnachorum , certe non Epifcoporum qùem-
piam comparare. HocÆgyptusfacetur, hoc Syria, hoc
Æthibps cbmperirihoc Indus audîuir,Hoc Parthus & Peir-
fa noticrunt; nec ignorât Armenia, Bofphorus èxclufa cô-
gnouit;& poftremo fi quis aut Foftunatasiiifiilas, a'utgla-
cialem fréquentât Oceanum. Quo miferioreft regiolfta
noftra,quæ tantum vitum cuih in proximo haBùeric,noflè
lion meruit. Nectamen huiccrimiiiftniïccbb populates;
îbli ilium cleri ci, foli nefciun t Sacerdo tes, nec im merito.
Noflèilliiminuidinoluerahc : quia fi virtuteS illius no f-
fent, fiiorum virià cognouiflent.Horreo dicère,qüod nu-
per audiui »infoelicfem dixiflè nelcio quem, te in illo librb
cuo plura mentitum.Non eft hominis vox ifta,(ed diaboli:
net Martino in hac parte detrahitur , fed fidei Euàhgelij
derogatur.Nam cuni Donimus ipfe teftatusfit-iftiufmodi
opera, quæ Martinus impleuit, ab omnibiis fidelibus eflè !
fàcienda ; qui Martinum non credit iftafeciflè, non crédit 1
Ghriftum ita dixiflè. Sed infoelices, dégénérés, {bmnolén- J
ti,quæ ipfî facere nonpoflunt, fabla ab illo erubefeune; ÔC
malunt illius hegàre virtIces yjuàm füaiii inértiam confi- ]
Vettimnobîsad aliaproperàntihus omnis iftorum me- ,C*PA9'
moriarelinquatur:tupocius,vciamdudum defidero, refi-
d.uà Martini opera concexe. Atego, in quam, arbicror re- j
âiusiftudàGallbeflèpôfceriduni, quijîpe qui plura no^ |
ueritjf neque enimignorarepotuit m agi ft ri fabta difeipu-
lus)& qüi non inimerito iftam vicem non folum Marrinô,
H
lèd etiam noBisdebeat:vtqiiiaego iâm librumedicmn,ac
tuhadienus Orientaiium gefta meroorafti, iftam demum
neeeflarij (èrmonis hiftoriam Gallus euolat.-quia, vt dixi,
6c nobis debet ibquéiidi viGem,& Martin b fiio credo prç-
ftabit,vt non grauate illius faifta commémorée.
Ego plane, inquitQallus, licetimparfimtantboiieri, ,C*$.
tarnen relatis fuperius à Poftumiano obedientiæ cogcir
exemplis, vtmunusiftud quod imponitis, non reculem.
Sed dum cogito me hominem Galium inter Aquitanbs
verba faóturum, vereör neoffendàt Veftras niniium vrba-
nas aures ferm o rufticior. Audietis me cathen vc Gurdoni-
cum höminem.i nihil Cüm foceo aiitcothurnoloquen-
terpiNamfi mihi tribuitis ^lartini meeflè difcipulum : il-
ludetiamcbnCedire j vt mihiliceatexemplo illiusinanes
fermonum phaleras ik verborum ornamenta concemne-
re.Tu veroj inquit Poftumianus, vel Celrice, aut fi mauis
Galliceloquerejdummodoiam Martinum Ipquaris, Ego
aurem