remiflSonis peccàtorum, qifod de Ghriftilatere aperto
manauit-. Quodinferip'ra arcsbicâmerâta& tricamera-
ta conttruunrui, vcab imo furiiifn verfus ténia conlùrge-
rec habitàtio : bicameràta diôa eft propter duo genera
hominum, ckcumcifibnem (cilicet &præputium,quos
Àpollolus alio modo dicitiludsbs & Grxcos; Tricame-
rarà ver o>eo quod om nés genres de tribus filiisNoe poft
diluuium réparai je fint. Polfunt hinc intelligi & tria ilia,
quas cbmmendatApoftolus, fîdes, fpçs, çarkas. Pof-
funt etiam oral tu conuenientius tres ills vbertacës Euan-
gelics, tricena, fexagena, centena: vt in infimo habiter
pudicitïa coniugalis, lupra vidualis, arque hac lupcrior
virginalis. Etiaeoarcs inferiora diôfca (tint , quia in hac
terrena vita eft diuerfitas gentium, in fummo autem o-
mnes in vnum confiimmantur, &non eft varieras, quia
firinansaltirudinem baptifini, in facrando nouo hörüjn^l
adtenendamquietis & rclurrebtionis fidem. Quö4poft
diesquadragintaemiflusebruus non eft reuerfus, auta-
quis vtiqoe interceptus, aut aliquo fiipernatandocadaue-
re illedius, fignificat ho'mibes irt immunditi» cupiditatis
teterrimüs: & ob hoc ad ca, qus fori's funt, in hoc mundo
nimis intentos, aut rebaptizari, aut ab his, quospixter
arcam, id eft, prster-Ecclefiam baptifmus oceidit, feduci
& teneri. Qopd columba emifia, non inuenta requie, re>
uerläeft, oftendit per nouurn teftamentum requiernfan-
»ftis in hoc mundo non eile promiilam. poft quadraginta
enim dies emifia eft, quinumPrus vicam, qua: in hoe mundo
agitur, fignificat. Denique poft feptera dies dimiffa,
propterillam feprenariam Operationen) fpiritalem, olius
fiuctuofs furculum retulit: quo fignifiearet norinulios
omnia & in omnibus Chriftus eft,tanquam nos in vno cu- [ etiam extra Ecclefiam baprizatos, fi eis pingiiedo non de-!
bitu defupercsleftivnitate confummans. Quod póft fè- fucrit charitatis, pofteriore tempore quafi vefpere » in ore
prem dies * poftquam ingreflus eft Noe in arcam, fa&um columbs tanquam in ofculo pacis, ad vniratis fócietaccm
cftdiluuium; quiain Ipè fucurs quietus,, quje feptimo die j pofte perduci. Quod poft alios leptem dies dimifla, ref
fignificata eft, baptizamur. Qqod praeter arcam. omnis: uerlanOneft, fignificat finem fieculi, quando erit fan&oj
caro,quamterra fuften.tabat,diluuio confumpra eft: quia; rumrequies: non adhuc in facramento fpei, quo in hoc
praerer Ecclefiae fpciecatem, aqua baptifini , quamuis ea- tempore fatiatur Ecclefia.quamdiu bibitur quod de Chrif
dem fit, non folumnon valet ad falutem, led valet potius j fti latere manuit: fediam in iplä perfebfcione fälutis ster-
adpernicicm. QuodXL. diebus, & X L . no&ibusplüit:' n s, cum träditurregnum Deo & patri, vc in illaperfpicua
quiaomnisreatuspcccatorum,quiinX.prsceptisadmit- contemplacioneincommutabilis vericatisnullis myftetijsl
ticur,pervniuerfumorbem.terrarum,qui quattuor parti-! corporalibtis egeamus. Nimislongumeft,vtveltarnbre-
buscontinetur: decem quippé quatec duCta X L . Hunt; iuiter,quam hsccucurri,cun£fcacontingamus,cur lex-
fiue ille reatusqui ad dies pertinct, ex reruin prolperitate,j centert in o primo anno vitx Noe , ideft, peraófeis lèxcentis
fiuequi adnodtes, ex reruin adqerfitate contiadtuSfic,lä- , annis.aperitur arcs tedtu m, &,tanquaiu reuelatur quod
cramento baptifini csleftis abluitiir. Quod Noe quin- ; eratabfconditumfacramentum: cur vigefimolcptrmodie
gentorumergtannorum,cumeilocutuse.ltDominus, vt ilècundimenfisdiciturficcafleterra, tanquam finitaeffetl
arcam fibifaceret, &c fexcentos agebatannos cum in eam • baptizandi neceflitas,'iunumero dierum,qiiinquagelimo
eftingreflüs: vnde intelligitur per C.annosaccafabrica-1 & ieptimö.-ipleeftenimdieslecundimenfisvigefimuslè-
ta: quid aliud hic videnturC.annifignificare^ifi states j pciniusj qui numerus ex illa coniumäione Ipincus & cor-
fingulas fieculi ? vnde iftafexrastas, quse complctis D. v(-;| poris, fepties odfeonos habet, vno addito propter vnitgtis|
que ad D C'. fignificatur in inanifeftatione Euangeliea j vinculum. Cur de arca coniundh exeunr,qui difiundti in-1
conftrui. Etideo quilibi ad vitamco.nlulit,lit velutqua-1 trauerunt leorlumvii'i&leorfuinfeinins? Exeunt aucem
j dratumljgnum, paratusadomneopusbonutn: &intret N o e& vxor eius, filijeius&vxores,filioruin eius.- nunc
’ in fiibricam landtam, quia f?cundus menfisanni DG. quö
intrat Noe m arcam, eandem fenariam state m fignificat.
duo enim menlès lèxagenarip numero clauduntur. a fe-
narioautemnumero6c L X . commemorantur&: D C .&
V I. millia, & L X. millia, & D C . millia ócfexcentics,
& quidquid dcinceps in maioribuslummis per eandem
coniundti commemorati mareuli&femins, Quiain fine
fsculi, atque in relurredtiorie iuftorum omnimoda & per-
fedta pace Ipiritui corpus adhsrebit, nullamortalitatis-inj
digentia ycl cpncupilcentia refifteiitfe. Sequitur,
AEedtficau'ttautem Uoealure Domino y&toUensde cun ft is pe-
cortbits &volucribus mundis obtulitholocauftafuper altare, odoraarticulum
numéros in infiriita incrcmenta confiirgit:. Et ' tusiLeft Dominus odorem fuauitatis/] Si Deus omnia fccerat
De com
ftruflio-
aiçaris &|
pecoribti
immüdii
quod X X . & VI-I. dies menfis commemorantur,ad eiufi j bona, ßcetiam valdc bonai quid eft, quod tollens Noe de
dem quadraturç fignificatipnem pertinet,quçiam in qua-J cundtis pecoribus& volucribus mundis,ßcfi,cobtulit ho-
! dratis lignis expolita eft : fed hie euidentius, quia nos ad foc.aivfta? Nequaquam aliqiiidin fuinatura immundum
jjomne opus bonum paratos, ideft , quodam modo qua-1 creatumeft, fedadcomparacionemmelioris, quodbonul
dratos tnnitas perficit, in memoria qua Deum recolimüs, j in fug natura eft, quafi immundum putatur. Conftrudtio
j inintelligenriaqua cogn’ofcimus, in voluntate qua dili- : quippe altatis, fandtscrinitacisconfelIk)intelIigendaeft:l
' gimus, tria eiinn ter, &hocter, fiant X X V II., qui eft j de qua Dominus afeendens àd cslos Apoftolis rsgdidit,
, numeri tcrnarij quadratus. Quod V II. nienfe area lèdir, ■ ^icensJte-,doceteomnesgentes, baptisanteseosinr.orfnnepuffis &
j hoc eft, requieuit: ad illaiqfeptimamrequiem fignifica- ßij&jpmm fanfti, docentescosferuareomniaqua pucepivohis-
tio recurtit, qua perfedii requiefeunt. Ibiquoque illius | Super hocaltare fidei fumplit exomni pecore mnndo, &c I
quadratursnuiuerusiteratur. Nam X X V II. dielecun-
; dimenfiscommendarumefthocfaeramencum, fiourlus
' X X V I I . diefeptimi menfis eadem commendatio con-
firmataeft>cumarCarequi?Uir. quodenim promittiturin
Ijpe.hocexhibeturinre: quiaipfa leptima requies cumo-
| dtauarefurredtionc coniungitur.nequeenim reddico cot-
pore finitur requies, qus poft hanc vitam excipit fanctos:
ledpotiustotum'hominera,nonadhucihlpe, fediamin
; re ipfa, omnia ex parte & fpiritus dc corporis perfedta, im- ■
j mpreali lalute ienouatum, in sterns v its munus aflu-
! munt. Quia igitur leprima requies xum odtaua refurre-
' dtione cpmungitur, & hocinTacramento regenerationis
noftrs, id eft, in baptifmo, alturn profilndumque'myfte-
rium eft. Quod quindecim cubitis lupercreuit aqua,^ex-
cedens alticudinem moncium, ideft, hoc facramentum
j tranfeendit omnem fapientiam fuperborum. Septequip-
;pe&odtoconiundti, quindecimraciunt. Etquialeptua- ,
J gintaafeptem,6c odtuagintaab odtodenominantur,con-
iundto vtroquenumero centum quinquaginta diebus ex-
jalcata eft aqua, eandem nobis commendans atque con-
ex omni aue munda, Sc obtulit hoftias landtas Domino
placentes,ratiopabile obfequium lariftorum.per pecus c-
nim mundum illi fignificati lunt»qui fimpliciter viuuntin
Ecclelia, lenfumq; rednentinnocentis, riechabeht mor-
fummalitis. Porro pcrauemmundam illi intelligun-
tnr, qui in lege Domini meditantur die acno^e, quipoA pfaU |
fnntdicerecum Apoftolo Noftraautem conuerfatio inedis
eft. non quod naturaliter mundi eflent, in iniquitadbus
concepti, & io deli^isgeneraci; led quod iam renati exa-
qua & fpiritu fan^o redte mundiappellentur : & fiepoft-
modum fuper alcare fidei oblati lint Deo patri, mortifica-
ti carne, viuificati autem fpiritu. Odoratusqueeft Dominust-
dorem fuauitatis.ncc^ac cnim Dcus;pdorecarnium,autlan-
guinekrationabilium pecorum deledtatur : quod fe vti*
que ncquaquatn exquififie per Efaiam prophetam. tefta-
tus efttled odoratus eft, hoceft,deledtacus, humani generis
adfe conuerfioncm & (alutem credentium. Sequitur,
Nequaquarft vltra maledicam terra propter homines,fenfus enim
& cogitatio humani cordu in malum prona [tint ab-adoleftcvtm
fua. Non igtt.ur vltra percutiam omnem antmantem ficut feci- ]
Ncqua- I
Mequaquam enim poft refurredtionem dominabuntur t more beftiarumaduerfksDeifandlosfuam malitiaftifcxet-
corpóribüs;vida atque peccata, neque ebrruptioni lubia- I cuerunti Quod vëto üddidit^ De manu bóminis : eofdfem
cebikk & tnord corpora, qu^poUteliirfedkioncmadglo- ^erfecutores tam ex Iiidsis quark ex gendbus Völuifde-
riamimmütara ,incprrppdonem Öiimmörtalitatemfunc monftrate: quia óchömines funt per nâturam, öc beftis
accepta ra. Sequitur, Iperlæùitiam. Deihdefiibfccutuseft -,
tenedixiïcfa Deus Noè & filiis eius, & dixiïâdeos : Crefcite & ( De mam viri&frâtrîs eins requtram anïmam bominis. J Sal-
mtiltiplicaminh&impleteterrarhi&terlrorvejïeractremorfitfu- j üointelledtuhiftotis,quo iuftus iudex Deusreddic vni-
percurifta afimalta terra, & fuper mines volucres 'cceli,cum Vniuer- cuique iuxta opera fua, fecundlim cceptum ordinem alle-
fisquamoüenturin terra:'] Quorum terror aç tremorfuper górije, hominem qüafi radohabilerri virum & fratrem fan
animalia terræ præcipitur i profedbö elle fuper homines d|iS prtedicàtoribuS, id eft, Apoftolis & comidbus coruM
pfohibetur. homo quippe bru tis animalibus,non alitera • Iudsosdebertiusintelligere, qui ex vlio patre orti funt, &
hominibus ceteris, natura prslatus eft: & idcirco ei dici-
tur, vtab animalibusj &noft abhominedmeatur: quia
contra naturam luperbire eft i ab squab Veile dhiërii Sequitüri
deAbrahs prolapiadelcehderunt, quiebfdempridica-
tores landlos extra fy nagogam fecerunt: &dumeos occr-
derünti vel perlecuti Funt , arbitrati funt Fe obfequiüm
prsftareDpo. QuibusDpminuspromitdt: ideftj&per-
Omnespifces marts mdnui Veftt&tlraiitifunt: & bmnequod | Fecütoribusexgendbus,qüafi irrationabilibusbeftiisi Ik
mouttur&viuit,erit vebislntibufft. quafi bolera virenria trädidi J hominibus, hoc eft, Iudsis, qüafi radonc vtenribus ■, qui
V obis omnia, excepto quod carneM cum fttnguinenon comedetis. ] j fibi lecundum legem videbantur pcifcqui Apoftolos: v-
Mordciniüm autem ad efcam hominum vfui non admi- trifque eos iniufte perlequendbus, pfcr iuftumiudiciuni
fit, eo quod non ocdiforlim, led mortuoriini anirtialium | puniendosefiepromifit.
morbida Caro eft, nec apta äd làlutem corporis, cuius cau-
la fumimusglimentum. Iliad vero quod in Âdlibüs Apö-
ftolorum prsceptum ab Apoftolis gentibus irabofitum,
vtabftinerent; genres tantum àfornicdtione,&ab itnmolatis,&
à [anguine: ideft, ttonederent camera * cuius fahguisnoft
elfcteffufus. quodalij non fic intelliguiit: ideft, vtne
quis homicidio 1c concaminet. quod quidem àiir ifto, aut
alio quolibet modo: nam ifta tàntummodbobfcrüàndo
nullo modo elle poterantChdftiâhû quis enim riefeiat,
Noe & eius filios figmficaffè Iefum Chriftum & fuosprs-
dicatôres, quid Deo patFC befledidtionem percepcruntin
csleftibus,in omni benediddone Fpiritali ? qui tube iuffi
funt crefeere & multiplicari>xjuando vëluddeârcaëgreA
fi.deHiérulàlem &IudaeadilperlTj quafi rertam ingredi
prscepti Funr, dum euntes in mundum iuIfi funt prædiCa-
reeuangelium omnicreaiuræ: & tune Ipiritaliter creuë-
runtinfilijSjfandtisvidelicet difeipulis, &copiblamùlti-
tudine cetcrorura fidelium : 8c terrbr ac trertior ebrüm
fuit fuper cundtaaftimaliaterrsjgentesfcilicet, qus more
irrationabilium pecorüm vel animalium verlàbàntùr in
mjindo: ôrluper omneS volucrës csli* làpientes vtiqûe
mundi, quiftiore auiumdum decreaturis vël ëlementis
Cæli & terrs dilputare nitebantUr.quafi aues in cælum volare
videbantur. Tune criam pifees maris mânui illorüm
tiaditi'fiinc, quaildo curiofî quique & adliones fieculi lè-
dtantes, &.qui infirmos quofque & pufillos, qui Ce defen-
dere non valebant, dumexpoliabant, quafi more pifeium
eosdeuorabanti fedpofteaad praédicationem Apoftolo-
rum, qui dudum aliéna rapiebant, .coeperurtt etiam pro-
priâlargiri. Impletumque eft illud quodanteapropheta
eXeorumperlbnacecinit, diccns : Subïecit populos nobis, &
gtntesfubpedibus noftris. Et omne quod mouetut & viuit, efit vo-
bisinefeam. quafi holer a virent ia trädidi Vobis omnia: ideft, vt
eumqui excirpumcilîone eft, ira & qui ex gentibus pari
niodoadfidemrecipietur, ficut & Petro didtum eft: Sur-
gePetre, ma ft a & manducà. Cumque illé renuendo diceret,
ncjnleâliquandomanducafte commune & immundum»
didtum eft illi : Quod Deuspurificauit, tu ne commune dixeris. id
eft, quos Deus gratukarmlèrationeeXvafisirâ: vala inilè-
ricordiîë per fpirirum landtibcaribnis remittendo piæceri-
ta peccata fecit, tu noii velüt im mundos renuerë. Excepto
quod carnem cumlàngqine noncbmédetisi ideft, cum
prsterifo;peccato eos ad fidém recipere non debetis : lèd
ipfi more aquç per confeffionem in Conlpeiftu Domini ef-
fundere,aut cerce in terra abfconderejin fua videlicet car-
ne,exquaôftuméft}debentmortifiCâre. Sedcjüiaiftâil- 1
lis inter gentes agentibus,futurumerat illos perlecutio-
bemhabiturosab infidelibus,moXadconlblationem ëô-
rum verba relpondent : fanguinem enim animatuM Vèftrdrunt
ïequiram de manu cunftarum beftiafum. neqüëênim anima
quæres ineörporea eftin fua natura, langui'nem habet,Vël
beftiæ bruts 6S abfque ratione, pto quolibet fââo aliqua-
do Deorëdditiiræfuntrationerh i fedperfanguineril ani-
ms, vitam camis voluit dcmonftrare» Beftiâsautera hoc
\n '°co përfecutptes ex gencibus debemus intclligere» qui
Bibliolh.Vet.Pdtr.Tom.u
Qmcunqueeffuderit huntanuhi fanguinem, ejfundèiur fahguis
eius. 3 Homines hoc in locb, làn dtos vbluit demon ftràre -,
vtpote rationales, quid eft enim diceté : Quicunque ejfude-
rit humanum fanguinem, effundeturfanguiseius ? Ac fi apertc
dicat: Quicunque eos temporali morte iniuftëinultauë-
rit, perpétua morte, hoc eft, damnatibne, puhiëtur.
AdimaginemquippeDeifaftusêfthomo.'^V'eteehim adihia»
ginemDeiilli conditifunt , qui ftudentquotidiemortifi- àoîejf.-
care membra fiia, quæfuntfiiper terrain » & tënouari Ipiri- \Bphef.4
tu mentis, qui lècundum Deum cteatuS eft,qui deponünt
mendaemm ,&loquüntut veritatem ^roximis fuis » cum
qilibus funtinuiebmmembrà; Seqüitur,
Vos autem crefcite & multiplicamini, & itïgredimihi fupef iëf*
râto,& impiété eam.~] Ad ëofdem fandtbs prædicatoreS verba
exhorcatoria funr, vt poftpofito timorë quo Corpus oC*
ciâitur, & ànimà nihil impeditür, crelcaht» fiue in virtu-
tibus, fiüe in numerofitate credëntium mtiltipli cehtur: 8t
ingrediantur fuper terram prsdicândo» &impleàhteatn.
docehdo, 8c niirabile dembhftrândo Ghrifti nonieh in v-
niùërlà terra : quia düm hoc in hominibus, hoc eft, Dei
notitia.fides vel religio iiohërat,quafi abfque cultore tetra
deferta 8c inhabitabilis erat. Seqüitiir»
DixitéfDcus: Hocfignum feeder is, quad do inter me & vos: Âr- Ipè arcü
cum meumponaminnUbibus :& erit fignum fopderis inter me & in- X liiii
ter terram. Cumq3obduxero nubibui calum ,apparebit dreus meus
in nubibus: &recordaborfoedcrismei, quodpepigivobtfcum.f Arcus
propter fignum lècuricatis in cæjo pofitus eft » vr ab o-
mnibusinfpicipotuilîèr. Etipfiim fignum in igné &aqua
oftenditur/qüià ex parte eft cairuleus & ex parte rubicüha
dûs, quiavtriulqueiudicijteftiseftjVniuS videlitetfadti*
&alteiius faciendi. Quod teftamentUm pofuicDeuSih-
ter fe& homines, âtque omnem animam viiiam, he për-
dat cam dilüuio : arcutti qui apparctin nubibus, qui nuns
quarti nifidelole relplëhdet. illi enim rtonpereurttdilu^
üio feparati ab Ècclëfiajqni in propnetis &.omnibus ditii-
nis feripturis, tanquam irt nubibus Dei agnbfcunt Ghrifti
gloriam» non qüaîrunt fiiaira Sex quippe statibus huma-
nafinitiirvita, quarnm primainfandà eft, lècünda pueri-
tia,tertiaadblèfçëhtiâ,qUàrtaiuUëntuS, quinralcneblus»
lèxta fenium, qüâîfolâ morte terminator: ica & lëx statibus
finiendus eft hic mundus» cùius prima ætâsfuicab A-
dam vfque addilüuium,quære6feinfantis comparatur,
qus hinc appellata eft» quod fari non pdreft; quart pro-
febto ætatërt primum dimergit obliuio, ficut staS
prima generis humani eft deleta diluliio. ita
8c nunenoftri dperis finiendus
eft liber.
'I
Xx x i S. Ë V C H E -