. P Aral 31
Vndë & fecundusrirenfis irt lege ÇQncçHus eft .ad facien- j re^, non iam Iebus, fedèherulàlcmyoeata eft; quia n in ) |
düm pafcha, h is q ui i m m 11 nd 1 l u per anima vel in via pro- I ruin gentilitas quamdiu ditrini cuîtusjiefciaperdurabat,
culppfici.ad facienduminprimomenfe pifcka occurirere I ÇonGùlcabatur, & illudebatùr ab immun dis fpiritibus, fi.
nequirent. Vbi nos apertiffime defïguari flimus, qui im- j nmlacra muta proue ducebatur feqCicns: eum vero illam
ra'undifupermoiteanimæ noftræ, &,procul adhuc pofiti } gratiafuiconditorisrefpexit, eontiuuq paçisinfe & Iôcü
à populo Dei,non pocuimus primum palcha facere, quod j inuenif & nomen ,diçenrede ipfaDomino ; Beari pacifia>
in carneagni& fanguine fiebat. Célébra mus aufem hoc, j quoniamfilijDei vocabttntur. Cum crgo Oman injiaociuita-
p a fcha fecu n d u m ,q ij o d i n cörp o reijç (àngnine redempto | te regnu tn adhtic habecet, lé b us vbcabatur: at cum ioeü
ris noftri, à quoquæfjcifumus &mundati, a Aum eft. In j are?evfuæ cum bubus ac tribulis.vemieret Dauid régi, no-
q u o au te m loco te m p 1 u m fi t æd i fica eu m mamfcftius.in li- I* rnenHiçruialemaccepitîquia pedîftens in ftijjadhucok-
brbi?aralipômenon oftenditur» vbjfcr|prumcft-s Etccepit • iftinacionp gentilitas, con culca batur quafivilis & ab icet a
tiyth'A
d malignis fpiritibus. Törro cum orijnia fua vendcrc, ac
verp ,regi offerre didicit, non vltra cQnctilcari;adaEinöni-
bus ac vitijs potuit, fed internxpacis, quam cumfuo con-
dicore haberetiXnagiscomposefteAaeft, fcfc j
?vDomus autem quanudificabat Salvmon Domino, habebat L X.|____
cubitos in longitudine, & XX. cubitos in la tittuline, &.XXX, cu-
Salonion ódificare domum DominiinHierufalem in monte Morta
quidemonfiratusjuerat Dauid patri, eirn in lpco,quemparauerat
Dautd tnarea Ornanlebufti. didiheatur ergo domus Domi-
niin vlfione. pacis, quiadilataraperorbemecclcfiainvna
eademqne fide Sc vcricatis cac bol i ca: focietate cpnfiftit. na
iajciffuraraeqtium Deus pón eft,.fed fayAasef$inpace,io-......... ......... a r_........H .........__
cuseras,& habitarioeius in Sion. i£dihcaturin monte, J bitosinaltitudme.~]Quod in conftrtiAione cempli dicicur pl'
videlicetin ipforDomino faluarore, de quo Ifiiias ait: Ete- I in libro r-egum, quia habebat X X X. cubitos in alcitudi-
nt in nouifimisdiebus praparatus mom domus domini in vertice 1 ne, cum in libroParalipotnenon fcriptum fit i.porro altitumontium.
Êr i pfe de te inEiVangelio : Nonpotefi, inquit, ci-
uitasabfcondifuper montempofita. ipfeenimefttaonsmonti-
um.vqui de terra quidem peroriginem carnis.aflùmptæ
omis eft, fed omnium terrigenarum potentiam ac fanfti-
tatem fîngularis culmine dignitatis tranlcendir. In quo
nimirum monte ciuitas fiue domus domini conftrudaeft,
quia fi non in illoradicem figat, fpes & fides no (Ira nulla
eft. Qui rede mons Moria vocatur,id eft,Vifionis,quia e-
ledos iups quos ad æternam (uæ claritatis vifionem con-
lëruat,in hac in terim vira labo tantes vidcre&adiuuare dir
gnatur. ' ipfe eftenim locus, in quoobtulit Abraham Iiàac
filium fuum Domino, ac deuotione obedicn tix vider i ab
illo ixîeruiE. Ÿnde & nomen accepit,de quo Dominus ait;
tolle ßiumtuum vnigenitupi, qUemditigiti[aac,& vade in terram
vijionù , atque offer eum in holocaußüm. Pro terra vifionis , in
Hebtæo terram Moria habet* Etquia immplatiöliaac ty-
pus dom inicæ pàfiionis extitit y rede in loco/eiufdem im-
molàtionis^teinplumædificatuf, quia perfidemàc myfte-
ri um do minicæ pa filon is ecclefia dedicata, crelci t in tem-
plum fanétum Domino. De quo monte bene fubditur :
Oui demonflratus fuerat Dauidpatri eius. .Oftenfiis.namque
tue rat Dauid, ficut & ceteris prophetis venturus in carne.
Dominus, qui vqcatara de gentious ecdefiam,per ^cra-
mcntaeiuldem fuæ incarnationis ablueret à peccatis, arque
in domum fibifidelem diledamque conlecraret. Bene
autem additur : in loco quem paràûeratDauid. Parauetat
narnque Dauid p{allendo,parauerunt ali jprophette vaticina
n do locum Domino, verovtiqueSalomoni, in quo
domum ædificarêt,quia corda auditorumfiiot'um fideve-
ritatis inftituerunc, fedulo admonentes, vt venientem in
carne Dei filium fideliacdeuotâmentÇ fiifciperent* hinc
etenim dominus de patatisadcredendilmfibi populis, ait
d ifcipûjis i Leuate oculos vefiros, & videte regiones, quia alba funt
iamadfneffem: & qui metit mercedem accipit, &congfegatfru-
ftuminvitant &ternam,nquifeminatfmulgaudeat,&qui ment.
Quafi alijs verbis de ædificatione tempii diceret : Leuate 0-
culos vefiros, & videte locum, quia paracus eft iam ad ædifi-
candum domu mDomini,& qui a’dificat.docendo mercedem
accipit, Ik. congrcgatlapides preciofos in vicam æter-
nam ; vt Sc qui parat lpcum ædificio fimul gaudeat, & qui
ædificat,id eft,propheta praedlcens venturum, & Apofto-
lusvcnientépracdicansDominum, vna fimul in illo mer-
cede potiantur. Bene àutem idem locus in area état Or-
nan Icbulæi,t]uiaecclefia vocabuloareæ folct dclignari,
Matt b j, dicente Ioanne de Domino : Cuiusvenùlabrum in manu fua,
& permundabitaream fuam. Oman qui interptetâtur lllu-
nunatus, 6c erat natione Iebufieus,nations quidçm genti-
CX X. cubitorum erat, néquaquarn diferepare, fed vnû-
que verum efie noicendum eft, Nam vt Ipfephi refert hi-
ftoria, XXX. erant çubiti i pauimento vfque ad medium
coenaculumXXX. rutfusà medio vfque ad tertium,quo
vfque porticorum, quæ témploab.auftrali&occidentali
& {èptèritrionali latere cohaerebant,altitudo pertingcbàr,
ideft,fimul LX.deindealiiLX.vfque ad fupremum domus
teâum. Itaque totaeiusaltitudp CXX. cubitis im-
plebatur. Longitudoautem domuslonganiinitatemde;
fignatlànbkæêcclefi*, quæinexilioperegrirtationis huius
patienter aduetlàquîequeto:lerat',doneça4patri am, qua
expe«5fcar,perUeoiar..Latitudoinli nuatcaritatem, quæ di-
latatp finumeôtisÆon folurn amjeos in Deörfed
Cos gaudetdiligere propter Deum, donee vçniat^empus,
quando fine ad pacem fuam eOnncrfisfiue.fundH.(iSrxiirt-
#;is‘, cum folisgaudeatamicis in Deo. Altitu4o(pem dc-
nunciatfuturæretribùtionis, vcuius intuitu libenter infi-
ma quoique fiue quEe demulcent, feu quæ aduerfimtur
contera nit,vfq ue dum vtrifque traniceniis, fola ni ereatur
viderebona Domini in terra viuentium. Vnde apte longitudo
domuffexagenario cubitorum numéro comprchcnditur:
fenariüs namquenumerus, in quo mundusfa<ftfiseftjper-
fedkionem fölec deiigna're-bonorum operum. 'Eç neceilé
eft nósita per longauimitatem moleftias ferre noftraepe-
regrinationis, y t meriro bonae operationis, promi flam pa-
triam, cum a pparueri r, vale a mus intrare. Latitudo vice-
nario numero determinacur, propter geminam eiufdein
caritatis, qua Deum & pfoximum amamus,diftantiam.
AltitudotriceharijpropterfidcmÆnâætriniratis, quæv-
nuseft Deus, in cuius viiione cundta Ipei noftrædelideria
fufpenduntur. Sex ergo ad operisperfe&ionem, duo ad I
dileöfionem-'Dei & proxiroi, tria pertinent àd fpem diui-
nævifionis. Singuliautém nuraeri redke per X. multipli-
cantür, quia lion nifi per fidem 5( cuftodiam decalogrle-
gis vel patientia noftra falubrirerexercetur, velcaritas vti-
iiter accrefcitjVel fpes iublimiter ad æterna defideria rapta
tut. .Et porticos erat ihte templunt XX. cubitorum longitudinis
luxta men fut am latitudinis tempii, & habebat X. cubitosiatitudi-
m antefaciem tempii. De hac porticu infibro Paralipomc-
non ita icriptumeft; Porticus vero antefrontem, quatendeba-
tur tn longum iuxta menfuram latitudinifdomus, cubitorum X X.
Facet ergo quia porticus hæc ad orientalem cempli parte
fàjSka eft. Tempkim namque contierlum erat ad orientem
i!cut& tabfernaculufn, habebatq; oftium porcicusantc 0-
ftium templi V iuxtaqilochhiftonciis ludæo^uip Ioftphus
apertiflime docet, ira vt Solæquinôétialis oriens dlredtis
radiorum fuotumlineisppyoftiarria ,'po-rtici videlicet, Si
lesfignificat, nomineautemeofdemilluftraudosàDomi- ' tempii & Qraculi arcam teftamenti petfi#ndere police,
noatqucinfiliosecclcfiæCommutandosoftendit,quibuS Qüia veto tempi tun fandkam ecdefiam tjefignaf, porticus
t.Thrfj. merito dicat Apoftolus ; EuiRis aliquando tenebra,nurtc iiutem quæ etat ante tempi um & priot lumen SolisaCcipcre fqle.' |
lux in Domino. Icbus eadem eft ciuitas,quæ& Hierufalcra* j bat, quid apeiusquam illam eius partem, quædominicæ
Et Iebus quidemdicitur Conculcata3 Hieruùlem autem j incarnationis tcfiiporapr£ecefllc,typiCe dcnunciar•• in qua
Vino pacis* InquaquamdiuOrnangcntilisregiiabat,Ie- | fuilc patriarchæ &prophetæ, qui orientem hiiic mundo
busdicka eft: cum veroin ca Dauid locum hoiocàtifti' c.- 1 Solera iuûifiæ iufceperuntprimi, Scnafcenti Domino in
itfifh. fcM
mif’m
meret, Sc cum Salomon inea templum Domino æditica- i catnc teftimohiun fine viuendb , luie præilicando , fifi® j
nafeendo
■ ■ j I ________ , f e ,
nd Ô7fc,u etiam mo tiend o p ræbuerunt ? Oftium ergo | mortalibuspolfibileeftfmpræfcnticontendantimitari./'.
tempi* Dominus eft, quia nemo venit adpatrem,nifiper ipfum,
ö^tqu_ialibidicic, Egofumofiium,permefiquisinttoieritffalu/t-
Urör.Oftium porticus fermö propheticus eft, qui quafire-
^ocalleingvedientes ad oftium tempii perducebat, &
araciam Domini faluatoris, qua munaum erat redemptu-
tiism’rædicabat. Fadkura ergo porticus tota fidèles illius
temporis lignât. Oftium veto in porticu dodtores, qui ceteris
lucemy'it* ianuamque inttandî ad Dominum pan-
debant,exxprimit* Et bene vnum oftium,propter confo-
nam in omnibus Iannis fidem ac dileókionem vexi tat is.
Quæ videlicet porticus raxtalatitudthem rempli XX. cubitis
longa erat, quia uimirumantiqui iufti multadiu pa?
ticnrîa, ^lopganimitateexpeékaban.t, quando apparens
in catne Dominus, nouam Euangelij gratiam mundo af-
ferret,non,acceptis ipfis promifljonibus.led à longe cas af-
pfcieiates & falutaïites.Æquabant ergo lpngitudine fua la-
titu4ulen?tempii, quig pçrlonganimitaçemmentis deup|
veroinfimumtabulatumamplioris eratlatitudin;
non Dcus coniugatis,F4iir & Vende qua hales, <& da pauperibust
fedf i vis, inquit, ad vitam iUgredifferua mandata , Hon hotmci-
diumfacies, nonadulterabh, nonficiesfuttum, nonfalfum tefiimo-
nium dices, & c , ; Medium inter hos locum tenait continentes
: qui quantum virginibüsinfcriores,tantum emi-
nentiores çoniugatis : quoruiqpofte.agloriofilfimam pri-
mitiuaminHietofolymjsædificabat Eçclefiam, fcribente
beato Luca,Quia multitudinis credentium erat cor vnum,& a-
nima vna , Sccætera ; quotum maxitiiam partemeosrcli-
quifle complexuSjteftatur hiftoria fandki Stephani, vbi fe-'
minas eàdemreligionepollentes non coniuges,fed viduas
affpellac eorum. Singula autem tabulacain circuitu babe-
bant lacera,id eft,luricas,ne quis in eildem tabulatis.confi-
ftënSjftue refidens polfet ad inferiora decidére,quod Oziç
régi, 'coqtîgifit'legimus in,Samaria*. .Quæ nimirum lacera
noninçoflgrué quptidiana diuipæ proccmoilis erga nos
w defi4erabanc videte dilatatipnem E^clefice in caritate muniminadefignant. De quibuspfalmifta,^w»iirw,in-
Dei,ante eft in Chrifto Iefu Domino^pftio.Qui quamuis quit,angelusDominiin circqitu- timentium eum , & eripteteos.
tempore.ad hue fuerint a?|acramentis dominies iucarna- Afcendit quidem i n csnaculum OziasrexSaniaris,qui.fe
tionis ieparati, fide ^menacprsdicatione fperuntproxi- adoroo Dauid feparauerat,fed percancellos decidic: qu:
Pfal.».
çanien ac præàicatxone rperunt proxi
mi. Inhijius façratilfiniæ porticus prima fronte fuerunt
beatus ptotomartyr Abel, & Seth, & Enos, ceteriq-, iufti
. mundi originalis. In intimoautem penetrali & quad pro-
||murum rempli myfticum. , / obtinuere locum parentes
beatipræcuribrisDomini,Simeon&Ànna, ceteriquequi
ctfi natiuitatemeius viderç merueuint,adaudidonem ta-
men,4o«ftrinæeius,&adperceptionetnfacramentorume-
iusper.ueiiire nequiuerunt.Quæ bene porticus X. cubitis
erat lata,quia tales-etfi nccduro verba liue myftèria Euahr
geiij,quæerant per Dominum tradenda, receperunt, præcepta
tanken deealogi,quæ peiceperunc,perfc6kadile Alone
dilatati in Domino leruabant. EecitOj in templo fenefiras
u-j obliquas^}. .peneftræ tempii do Aorcs funt do Ai, Sc Ipirita-
lcsquiqup in Ecclefia, quibus mente excedentibus Deo,
arcanà lecretörum ctfcleftium Ipecialius ceterisviderecon-
ceditur, qui dum ea quæin occulto vident, publice fideli-
buspandunt,-quafi fufceptolumineSoliSifeneftræcünAa
tempii penetralia replent. Vnde bene eædetti feneftræ ob-
liquæ,id eft, intus latiores& foris angûftiores fui lie perhb
bentur,quianimirUm necefle eft vtquifquis iubar fupernç
contemplationis vel ad mdmenrum pcrcepit, mox finum
cocdisamplius caftigando dilatet, atque ad maiora capef-
fenda folerti exercitatione præparet.
etfi hsretici fiue fchifnvatici aliquam bon^aAionis arcenl
confcendere videntur,tarnen compagem vnitatis Ecclefis
non habent, quafi patencibus non folidis latetum prs-
fidijs,femperad vitioruminfimarelabuntUr, dum diuino
deftituti. auxilio fu^ pertinacis faftu in tereufit. Q^a auteln
arte prsfata tabulaca parietibus tempii fint affixa, declara-
tur cum fubditur: Trabes autem pofuit in domo per circUitum
forinfecus,vt non harerent muris tempii. 3 Trabes ergo qu £ in*
crinfecusdomum muniebant & ornabarit, tant^eratlott^
gitudmiSjVt capita eamm forinfecus prominerent, in infi-
mo quidem ordine cubitorum V 1 1 . iii medio VI. in fu*
premo V.atqueineifdem capitibus cärum tabulata com-1
ponérentur, nequaquam muris tempii itlfixa, fediuxta,
muros trabibus,qiue de muris exieranc,fuperpofita* Quid
itaque per träges domus qustabulata port^ba.nt,nifi pr^a
dicatoresfunt typice defignati K Qui dum ipfi fublimem
atque honörabilem in Ecclefia Dei locum tenent, infir-
miores qüofque ac fragiles luis pnedicationibusab infir-
morum appetitu fuftollunt,atque ad csleftiadefideranda
acfperändafulpendunt, fuis etiaminterceflionibus, vt itt
esptis perfiftant adiuuant. Legimus autem iniibro Parali--
pomenon,quod trabes tempii, ficut & ceteta eiusinterio1
ra,fuerintautöyeftits. QuoditafaAum eflènondubium
Et^ifii^uitfuper(mimtcmfliiaMatapitg)riini,&inpu- eftvtiU*t»biumpMKj,qu*incwin templeaurebclent
rittibas tlmim ftrcm u im temfli & miuti, M mM mm til- lami riis vefti w:qu? ycro foris pate bant.har miniine dean«
. - • ' • •. -..a* ■. - .. ■ ' rats,ipfamcedrilpeciemformampue cunAisoftenderent*
In qua tamen impofita fibimet tabulatageftabant* Quod
ergo extiinfecusemiuebat trabium,vitam fanAoruin,qu§
nobis in terris innotefeere potuit, defignat; quod incus in
templo deauratum fulgebat, claritatem illam, qua in cs-
lefti patria in a/pcAu fui crearoris iufti gaudent, figuratc
‘denuriciat.1 Qusnimirum claritas trabium aurearumillis
folummo.dojqui templum incrabant,patf bat; quiaquam
cuitu.Tabulatum quod fuper erat V. cubitos habebat latitudinis,<&t
medium tabtilaturn V. I. cubitorum latitudinis, & terttum tabula-
jtb.4 tum VII. habenscubitoslaùtudïnisS] HæctabulatainEuan-
,gelio, vbi Domipusxentatur à diabolo » pinnacy-la rempli
vocancur. Se4 & Iacobum fratrem Domini apoftolum in
pinnacula tempii, .vnde ad populu m concionaretui,leua-
tumeflêaudiuirîius. .Vtrum àutem moris fueritdodfofi-
bus, vein,his fedentes rabulatis ad circumftantem jnferius
tufblm fecerintfergionem ,nufquamin feripturisinuenimi|
I lïtmagna multitudo dulcediqisDei, quam abfeonduti- Pfat.30
menfibusfe , &perfccir.fperantibus in fe , folinoruntilii
s. .PatetergQratiofacramenti,.quiatabi4atahæctria> . i4 ..
totidehi fidelium gradus, coniugatorum videlicet, conti- quiregnum cæleftè meruerunt intrare. Et tarnen cum nos
nentium, Sc virginurh defignanr.* diftinAos quidem altitu-1 vitam,- pafliones, -do Arinas fan Aorum cernentes, fiue in
dine ptofefiionis, fed focierare fidci &t vcricatispmnesad j fcripturislegentes , ad benefaçiendum exemplocorum
domum domini pertinentes,cique fixa menteinhærcntes: 1 excitamur, quafi in capitibus trabium foris apparentium
vbi pulchre dicitur quia Tabufetum quod fuper erat. V. a I terra fubleuamur /Î'L| :*'
quia quamuis internam fan Aorü glocubitps
habebat latitudinis,mediuin V I.teitium V ll.Su- riam perfpicere necdum valeamus; ex eo tamen quod ex-
premum ergo tabulatum erat Ceteris anguftius, quia nimi-i tcrius vidcrC valuimus,fiiblimibus E’eclefiæ mem bris fide-
rum altior profelfio virtucis , altiorcm debet viamtenere | liter adhæremus*Pofiumushæcetiam de fan Ais in hac vi-
viuendi. Nam quicumquc abrenuaciato vinculo coniu- : taadhucpofitiSintelligere , qqorumpuritatenidileAio-
gah, virginitatem fuam Dominoconfecvauerunt, mores J nis,quam fccreto cordiscoram Dominorefulgent, in(pi-
IimuloportetvirginicaticondignoSoftendant,abftuieant j cçrenequimus. Attamenexeis, quçloquendo velagen-
a b otiofiseloquijs ,ira, rixa,decraAione, liabituimpudi- 1 do, velpatiendoforisoftendunt, auxilium noftræ fàlutis
to,comçflàtionib us, potation i b us, çontentiooe&æmu- inuenimus. Domus autem cum adificaretut, delapidibusdolatis
lationeiôç eçontrario vigilijs fan Ais.QtationibusdéAioni-r atqueperfectisadifiçataeft.&malleusérfecuris & omneferramen-
bus diuirafc,&; pfalmis, do Arinæ, & efeemofy.nis„ceterifq} turn non funt audita in domo cum adtficaretur. ]. Hæc ad il'lam
fanÂisfruAibus operam,impendant: vt qui fucuræ (latum i Ecpicliæ partem,quæ pdft huius fæculilabores& certami-
v.ijæ in profelfione tenent , in quapon ntihent, necnubentur, I naad ^terna præmia mernir introduci, proprie pertinent.
fed fu ne ficut dngelï in calo ; huius quo que ftatum, quantum 1 ibi erenirn nemoaliquid coïnqtùnatum faciet, velabommationcm
Btbltoth.Vet.Pat.Tom
4 pte-
& men