Synejn
— «i!rt «lirimain Inerédienti autem in vitam perueniant, faltcmeleracùtprum extremitatestrahfcens
a ï ü s — b x ï T È ï & a
lede coniiltit. Scd (ie c;i pane.q’.iiv e.x idcmcncis petiiur
anima: pro obliuiofo poculoporrigiturvitæfii;
quc iucunditas , nam cum mercenaria ad primam vitam
(ponte delabanir, pro mercénaria^opera
emit, iilud aiitcmeftmunus quoddam, acmihiftenum
niueriitati predate ex Adtafti* legnm prefcitpto : fed
1 - ■ dillim 11p nntn—
ha&enüs di&umfit, quibusomnibusfidem habere »-put
abrogarecuiuislicct. Qupd autem ad corpoream illam
maicLt® qua^i atitoramentis Uledto non diffimdc quid- natutam att.net, qua; lilnic cnm anm^ delabltur, fieri
danvlibeLumlmnfinum, fedadtemposconduaotnm aullopaftojioteft, qum, fi feenndnm natutam amma
Datitur ' quian cill® pulChritudinecapti manere volants! furfiimtedeat, .vnielapfufcfe etigensattollatui,& cm-
P v * *•=. Tea nos vi- leftibus orbibus coigmentetur. & cùm amie* hero de feruitute pàciïcuntur. Ira îjos v Qubd idem eft atque
demur cum ob corporum eum atque externum aliquid,
quôdbonum videatur ex incimo corde voluptatem capi-
muSjCuin materiîé natura ftipulari quôd pulchrafit,«tilla
coùuènrionemriôfiramftânquam occultas tabulas acciT
pirs& fi,quafi nbftri iuris recedeie velimus fugitiuos elle
calamitat fié retraherè nititur, 8c tan'quamà domina i r a
gientes collads tabulis fibi vindicjjx : tum verô robore
imprimis anim* opus eft, & opitulânte Deo, Qtjôd non
leue cectamen fiteonüentiönem fuam præfcnptione re-
feindere,acfortaflisériamviminfèrre: Namtuncpoen*
quædam d materia, etiam praterfdtû^/xort*, çpfttra reb
e lle s^ imperiiimilliusdetredautesinfurgunt
furdè dixènmus idfibi ea experiinehcayelle, qüx lubijlie
Hfirculem, fàcrx hiftqiiæteftantur ,aut fiquisalius în.h-
bertatemièiplum aflererè viriliterconatus eft, doneeeô
îpirirum ttadu'xilTe-iii:^natu»inahuspertingerenon
poflènt. Quôd fi in tra eius limites faltüs illp tuent , deprimetur,&
gràuiora àdhibenda erunt certamina: deinceps
enimtanquam alienisnonparcit, fi yèrodeafcen-
fu aelperauérÿat, conatus iftiufmddi poenas repolejt: Sc
vitas proponit non iam y troque à dolix çromptas, quaS
Homerus tacite duasefle roàteri*partes innuit, ipleque
Iuppiter apud eundem illo in loco materiæ moderator
Deus eftjduplicis fati conditionis*jiftributor : à quo nullum
vhquam bonum fyncerum, &nhemaliadmixtione
frànsfufuni eft, licet deteriorisnonnunquam puri puti-
que particeps aliquis^extiterit. Sed vita prorlus omnis
Pius animximc, &Hiuc ejrat, &flu(ftuât, qu* nonilhco
poftprimum defcehlura^ recdfîent. ^Vide igitur quanto
fhierpöfito fpatip Spiritus ifte in hac vita vetletur.Iîtipn-
misenim poftquam dèorfura anima delapfa eft, noftra
hajc oratio dixit prægrauatum hunc eoufque defeendi^
le, quoad in tenebricofam ac vndequaque obreuram, federn
incidetet : T.um afeendentem illam infequutum
eflèquantum aflequipoifet,poteftautero eoufquedonee
ad maximam oppoiits regionis diftäntiam. peruene-
ric. Audi enim quid de hoc lacra carmina pronüncient:
Neciam matmufecem iapurupid relmquat,
Quin pars idtlo jplendénti inÇede relictaeft,
H*c aiitem caliginof* ex adueifo^opponitm-. Quan-
quäm plus aliquid in his quifpiafc acute peruideat ; nequeenimfolameamnatutam,
qu*illihcprofiCiicitdir,ad
cceieftes glbbos euehere videtufv, fed etiam fi quid ex i-
gnis & aèris extremitafe id fimillachfi naturàm defeen-
dens attraxerit, anKquamterLeniimputamen indueret :
ôé'Hocjiriquit, cum melioriportionc tranfmittit: liPn e-
,nimmateri* fecem diuinum corpus appellauerit. Pr*-
terea rationi admodum ebnfentaneum eft i- vt quæ ine-
iuîdem natut* edmmuniphemyeneriut^&ih vnum ali-
quandocpäluetint, port dmni inter lè habitudine atqüe
affeétibné carêant,eaqué*priefertim'qu* lèdem in vicino
pofitam hâbent : Quémadmodum ignis in orbem cirr
cumfufo corpori continens eft, nec quémadmodum ter-t
raqüæ rerum omnium intîmaeft. Quare fi præftàntiore
datura prxdita, •deterionbüs no rïhihil conced,e'ntia i n
commumoncm cumijs yenetin^ßciniecçui ynaimmor-
tale corpus çontribucum lie, perinde ac li altcra parte v-
(Urpatùm ,'prbpriumque faàtüra eilet, cui in hac cômpo-
litione fiiperiores partes cancel!* lunt, fieri poteft y tqu*
détenons condiuanisföni^mödbanim* adtiombus non
obluttemur, led morigerafint, fie ad niitura acCommodata,&
ad naturam quodammodo reuocari. Hæ funt ergo extre-
m*dü* fortes,qüamm vna obfcuriflimâ eft}altera^fplep-
dilfimàv qu* felicitatïs ôc infelicitatis extrema inter fe
partit*,'çdn|:ineht. Quotham veràin concauo huius or-
bis fpatio interiecbas fegibireseflèputas, partim lublüci-
das,partim fubobfcurasji'nquibus omnibus cura eo fpifitu
degitahima,formas,atqüe mores,yitafque identidem,
mutans X Atque h*c cum in propriam npbilitatem redicritiVeritatiSjVcitàdiCam.
eonditôriumçft, pura enim
eft,Ôd pelhiçens, atque incorrupta,cum, (i velit, Deusfit,
ac futü^irum præfcia : Y.bi autem decidit, caligine re-
plècur,& cercis finîbùs càreciaç mendax eft: quomam fpiritus
tenebr*, rerum perfpicuitatem non capiunt. Cum
auteni in inedio pofita eft,’partim aberrat, partim vetita-
tem alfeqUitur. Quo'etiam modb dæmonum naturam,
qualibetin l^rie > atqùe ordine collocataro probate, &
difeernere poflis. Etenim dur femper, dut plurimum vera
dicere, diumümeft,aiitdiüinoquamproximum quicquid
autem in füturis prçdicéndisincbnftans eft,idipfum
löci , atque fortis expérs : ;âïfcâ:ibus obnoxia eft.ebium
’qui iamateriavolutanturi ficambitiolanaturæconditio.
Sieènimquodidentid emconflu it, Deum?atqueaùgür-
" ftioris daéïnonis genus fübit, fie nonnubquam infîljc, ac
paratam natura* præftantiorifedern occupât : Vnde et-
ïamanimæqu*inhominib us, e ft , deprêhendete poflu-
raus ratiônem. Nam cuicumqùë phàntafiæfpiritus defe-
catuscftj&circumfcriptufaciliSjVtvigilanSjatquçforn-
niaris véras rerum effigies , atque imagines recipiat : hic
quantum adaniinæfigüram attinet, mêlions fôrtis obti-
nèndæ fidem ac prômilfipnèm habeat ., Præcipuè verb
ex vifis ,q u* fibl'prppvomt,&;ih quibus occupât lé , cum a
nüllb extrinfécùs impellitur, animalis fpiritus ftacum , ac
dilpofitibnem inueftigamuis. A d quôd dijudicandum
nohndllaàphilôfophiaindicia fuppeditancur, quæ do-
céc,quPmodo educare ipfum oporteat, fie vt' ne vrtquam
erret,qua fitpfouifionecurandum. Optfma porrô edu-
catïo éft exincumbente, atque operi intendente v i lern-
per agefe, ôC j vt viio yerbo dicam, quoad fieri potefti in-
telligibilem'efléVit* J)rbgreîïiim,quarénus ablürdorum,
8c temerc bbijciehtiüm fe Viforum impetus anteuerta-
mus: ho c enimidém eft, arque ad præftantius conuerd,
, 'èc à dëteriôri^abftraQruth, & liberum eflè, hifi quantum
Vumeô ver/dri nccéflîcds poftulat; Nihil autem intelli-
gibili illo àd agendùm incubicu ijs perrura'pendisaptius,
qu* aduérfus Ipirirum confurgunc. Quippe fubtilem ilium
lupra qüàrhdici poteft j^eâicitjfic adDeum.attollit:
Qui cùm ad ididoheusfùeric^ mbx diuinum fpintum ad
. ammam quodam cógnatioüisvinculo pertrahir. Quem-i
. admbduiii vbipr* cralfitie conüolutnm in fe,acdiminu-
tum fueritific vt définiras (ibi ab formatrice hominis pfb-
uidenna fedes implère nequeat ( fuhr autem h * cerebri
conceptacula) tunc natura vacuum in rebus non ferente,
maligiius in ealèfpiritusinfinuat. Tum vero quid non
i incom modi ex eo deteftândi mali conrubernio experia-
tiirî Namquæadid vnum fabricat* iunt fedes. vt in ijs
Ipintus refiderec, ^natura poftulat, vt aut détériore, aut
mëliore fpiricu compleantuc'.'Sed h*c impiorum homi-
nüm pcenaeft,quidiuinaminleporcionem dcfoedarunr.
Ii lud autem', pierätis fiais éft,aut fini proximum; C*te-
lüiijjCÜnv de diuinatione per inlomnia lermonem infti-
tucremüs j vt ne ab hominibus cóntemheretur,lèd eius
pbtiusltadiötenerentur^tpbtê qu* ad- vitam plürimum
ipT*<luoque;confeqüahtür,acd'ummedi*conditionis
naturam qùietam,ôc ihconcuflàm fùpérioris impe- vtilitatïs adFèr'at, ad id phantalî* natur'am indagaûimus.
rio éxhibeirt, in æthCris naturam vnà tranfeant vnäque , Verîinrexoranone minor qui dem m vfümpr*lentem v-
iurfum tranlmïttant: Vtfî non ad omnepenitus fpacium,' tilitaV^pparuit f frudus autem lapi àc valentis fpiritus'
longé
De Injomnys. m
longé præftabilior eft,artim*fubucdio,facrum haud du-
biè lucrum : adeoque ftudere vt hie nobis diuinandi vi
: firpr*ditus»quxdain eftpietatisexcrcitatio. Ac nonnul-
li eius rei deliderio , Sc. prælâgitionis auiditatc dcliniri,
inenlàm libi pto intempérante, Sc immoderata, facram,
fiefobriam appofucrunt, Sc caftutn cubile, ac pudicum
amplexi funt : Quilquis enim leiftulo fuo, tan quam Py-
thio Tripodevtiftatuerit,longéabeft,vt noélesineo H-
bidinis atque intemperanti* telles facere velit, quin po-
tius, fic Deum adorat, & pieces ad cum concipit, paula-
timquequod accumulât amplum atque copiolum fit, fic
quodaltcriusgratiaprxftar, in maius aliquid definit: vt
quiprimùmeominimè tenderent, pedetentim amorem
Dei, Sc coniuhaionem cum eo perueniant. NCqna-:
quam igitur negligenda diuinatio eft, qu* addiuina paulacim
cpntendic,ficquaficon(e<5laiiümhabet illud,quod
eftin hominum facilitate pretiofiflimum. Nop enim pro-
pterea anima Deo coniunfta minorem habet ad mferiora
vfiim Sc opportunitatem, quôd præftantiora contreélet:
Neque enim animalispenitus curamabijcir, fié inferiôra
longé clariùs,acdiftindiùs c fublimi delpicit,.quàm fi v - ,
né cum ijs elfet, fie cum deterioribus milceretur: itaque
immota acftabilisperfi(tens,edriim,quæfunc,fimulacra
animalicommunicar.Atquehocdemumeft, quod dici-
tur,fine afcenfu defeendere, cùm fine adhxfione liber, ac
folutus melior,deterioris curamfufcipit. Hapcego diuinandi
lolertiam Sc adeflè mihi, fie liberis meisrelinquere
cupio,ad quam nihil neceflc eft magno commeatu lon-
gumiter, autinexteras oras nauigationem fufeiperé,,ve-
luti Delphos, aut ad Ammonis delubrum, lcd poft ma*
nuurn ablutionemfaullamque precationem dotmire fa-
tis eft,
Hac vbiletafiéii, puroftfe incinxit amictus
CecropUfert vota Dca.
fie nos (omnium poftulabimus, ficutHomerus fortaflè
petijt, quôd fi idoneus fis, ecce tibi longé diflitus adeft
Deus , quando eth nihil adid molitus fis , dorraientibus
duntaxàt offert lelè : Ac in eo vniuerlum initiationis ne-
' gotium confiftir,, propter qnàm null us vnquara de pauper
täteconqueftuseft, quafi hac parte minus diUitibuS
naberet.Atqui nonnull* c*remoniæ, quæad futur or um
prxuifionem pertinent , quémadmodum Athenienfes
Trierarchas.ita Antiftitesfuos,maximo ex cenfudeledlos
poftulant:opulque eftingéntiadmodum fumptu, Sc imprimis
fortuna, quo vel Ctetica aliqua herba, vel auis
Ægyptia, vel Ibericum os comportetur, aut fi quid àliud
eius generis prodigiofumin occulto maris terræque finu
prouenitac nutritur, -,
Quajjubit terras & qua Solproditab ortu.
H*c enim 8c his fi milia pleraquc de ijs ferantur , qui ex-
ternam diuinationem profitentur, quibus prxftandis, cu-.
iùfdam priuati hominis fortunx fufhcianc ? At infomnifi
videt cum ijs qui Medimnos quingentos poflîidet, turn
qui trecentos duntaxat habet : Vider lècundi cenfus ciuis
non minus qudm qui prxdium vidtus gratia extremis in
finibuscoliPquin fic remexfimiliter,fic mercenanus, qui
cum âlijs tiibutum p.enfitat,æquèac qui ab inquilinis exigu:
nihil Deo intcreft quis Eteobutades lit, aut nouitius
aliquis leruus.Et quôd in e^diuinatione populäre cft,hu-
inanitatiseftplenillimum, quôdfimplex, Scaftificij ex-
pers,admodum fapiens, quod miuimè violèntum eft,re-
ligiofum, quôd non aquam; âut iàxum, aut hiatum terr*
duntaxat occupât,hoc verô longe eft dminiflimum:quôd
autem ne in vna quidem a&ione diftridi ac impediti ob
eiulmodi diuinationem fimus,hoc primo fane loco cora-
memorari aportjJiir: Nemo enim magoi aliquod momen-
ti negotium,quôd in manibus habetetderelinquens, do-
mum left dormiendi cauia recipic.quaii itaeùm mlomnijs
pepigetit: verum cempusillud quad animait necellâriô in
natüfànü impendendum erat, cùm iioii poflic ilia perpétué
efle vîgili* adtionibus intenta, idipfum hominibus
quod eft, vt bene fit, adijciens. Contra verö futurorum
prxlagitiones alix,.qux varijs ex rebus , 8c inftrumenti? I
arcefluntur, fi cüm maximam vit* partem obtineauc,
nonnihilcxteris vit* necelïiratibus ,8c adionibus temporis
impertianc,pr*clare nobifcumagi purandum eft:
Quarum rerum fi aliqua penitus diftinearc, xgrè admo-
dumadeam adiumentiafiquid ex diuinatione compares;
non enim omne tempus, neque locus omnis cxremoni*
iftius prxparationem admittit, nequeperpetuócommu-:l
dè,illius inftrumcntacircumfcrri pofl'unt: Vt enim nilvT
aliud fit,certé ea ob qu* repleta fic anguftaca fupplicij lo-
ca funt, plauftri funt,aut concau*nauis onera: quibuf-
cum ali* c*remoniarum partes funt defcriptores Sc te-
ltes:Sic enim verius eft dicére.Poftquam *tas noftra cum-
plurimaperlegum ininiftrospublicauit,é quibus in vulgus
elata, prophan*plebis fpedacula Sc acroamata eflè
coeperunt. Prxterquamigitur, quód milèrrimum lit, ad
hxelèlè demittere, vt opinpr, ficinuifum Deo (quippe
non fponte fua venientem expedare quemliÖf t, led con*
tentione, ac impetu émoliri, violenter compellentibus
hmile eft,quod etiam inter hominesimputlitum eflè legislator
noluit.jSed prxter h*c, qu* m olefti* haben t vel
plurimum, hoc infuper ijs accidie, qui carationc futurorum
cognitionemambiunr, vt in agendo fepius in terr u-
pantur,vtque cum longinquam in regionem proficilcun-
tur,velue artem fuam domi relinquanr.Non enim parum
negorij eftquooinquepergascommeatus ad eam necefi
farios conuafare: diuinationis vero per (omnium quifque
fibi inftrumentum eile poteft. Atque ita,nefi velintqui-j
dem oraculum relinquere luum pofliint,qupd Sc manen-q
tibusdomi vna permanec, Scperegrè euntibtis comeseft* 1
in militiam fimul proficifcitur, rémpub. fimul admini- I
ftrat, fimul agriculturam ac mèreaturamexercet: quam I
nequeinuid*reip.legeS|CocVcent, nec vemaximé velint j
pofliinr, cüm nullumhabeant ad eosqui vtuntur con- j
uinccndos indicium. Quanquam quid demum.flagicij
dormientes committamus ? Neque faoè tyran'rtüs vllus
viderianobisinfomnia vllavetuerit/non, inquam, nifi &
fomnum è regno fuo penitus èxterniinauerit: lèd ftiiïti
horniniseft,dumeaqu*fieri nullomodo poflunt iubec:
impij porró dum natur* atque Deo contrariaiura dccer-
nit.Quamobrem ad eam Sc muliercu l*,& viro, fidèni,fic
adolelcenri, pauperi item,ac diuiri, priuaro, & magiftra-
t ui, vr ban o per*qüé,ac rultico, opifici ac oratori con ren-
dendum eft.Nongenus vllum, auc statem, aut conditio-1
nem,aütartem repudiat,omnibus vbique inpromptu eft, [
parata ad nutum futurorum imetpres , optmii coniul-
triXjtacica: eadem facrorum antiftita & initiata, qu* bo- j
num quidem renunciat,vt diuturnior voluptas fir,frudu |
boni prxcepto. Imminen na autem mala detegit, quö ’
pr*ciueriacpropullari<.}ueant. Quicquidenim fpes,qua I
hominum genus alitur, iucundum, ac fuaue proponir,
quicquid in metu ineft cautum, atque y tile,id omne in
‘infomnijs reperitur,nec ab vllarexquéinlpem induci-j
mur. Atqui totumhoefperandigenus tameft in natura
hominuin abundans ac falutare^c eleganrioxibusSophi-
ftisillud in orefic,ne vitam quidem'hömines eflè tölera-l
turosjliineodemquoanteaftatuperfeuerarenc, facile e-
nimjjs raoleftijs quxbpminum vitam circumftant, fac?-
gatumirijfi noafpem in eorUm naturam Prometheus in-
didillet,velut conftanci* medicamentum, quod cum de-
guftauerint, id quod in expeélatione eft eo certiüs pu-
tant,quódapparet: atque hxctanta viprxditaeft, vt qui
compedibus vinélus attinetür, fimul atque géftienti animo,(
perarepermiferit,è veftigio foluatuixfic militet,& di-.
midi*centuri* prxfeólusfit., Scpaulatim eenturio, inde
imperator euadat,tu m vincat,facrificet, coronetur, men-
fam apponat.eaniquc fi libeat, SiCulam,aut fi malie, Per-
ficam: interim compedum SC Vinculorum obliuilcitur,
quapdiu imperator ellè vult. Atque iilud omney era eil
fomniantis vifio,& vigilafi t is infom nium j- in eandem e- !
nim rem fubietftam concurrunt, phantafi* fcilicet naru-
MMi— - ui, , , ... t ram,quam.quidem quoties fithulauhra fingere voiutnbs.
adfcrt,quod vulgö dici(piet maiorem opere iplo aecel- vnum iilud emolumehtüm afFert, qnód vitara noftraml
fioncm,yq^intatium;cum neceflario cbnne<ftens,Sc ad id hiïaritateperfundat, Sc animam vaga Sc inconftanti fpc |
f t - : ' É L . . BibltöthïVet.Patr. Torn.T. 1 r—’ r-. • ; I , H ï . : -Q deli