
_Ëcee parui tanquam iunior impcratis. Tu modofac
memincris multiplicato me feenore temunerandum,quoque
id f^cilius poffis,voluptûofiu(que,opus eft vefine dif-
fimulationele&ites, fine fine lc&urias. Neque patiaris,vt
te ab hocpropofito pcopediem coniunx dorouro féliciter
ducenda dcfle&at. Sifquc oppido meminens, quod ohm
MàrtiaHortcnfio;TerentiaT(ullio,CalpurniaPlinio,Pudentilla
Apuleio,Rufticana Symmacho legentibus medi-
cantibufque candelas, ôc candelabratenuenint. Cette fi
pister rem oratotiam, contubctnia feeminarum pôeticu
ingenium, ôc'oris tuilimam frequcntiumftudiorum coti-
bus éxpolitam »quereris obtundi, tcminifeerc quod fiepe
verium Corinhacumfuo Nafone complcuic, Lefbiacum
Catullo, Çclcnhiacùm G*tulico, ArgentariacumLuca-
no, Cynthia ciim Propertio, Delia cum Tibullo. Proinde
liquide claret,ftudentibus difeendi per nuptias occafionë
ctibui)delîdibus excufationem. Igitur incumbe.neque a-
pud te litéfariam curam turba dépretietimperitorû : quia
nacuta comparatu eft, vt in omnibusartibus Hoc fit fcicn-
ti* pretiofior pompa,quo rarior. Vale.
E P I S T O L A X L
S'tdonias Rufticofuo falutem. *
SI nobis pro Gtufpatijfque regionum vicinaremur, nee
à fê præièntia mutua vafti i tincris ionginquitate diferi-
minarctur, nihil apicum raritati licere in coeptæ familiari-
tatis officia pcrtnittcrero : neque iamfemel mifla funda-
mentacertantisamiciti*,diueffishonorumgeneribusexftruere
ceflàrem. Sed animorum coniun£honi feparata v-
trinqueporreélioribusterminis obfiftit habitatio, equidc
femel deuin&is parum nocitura pe&orihus.Sed tamen ex
ipfa communium municipiorfidifctctione procedit.quod
cùmamiciffimifimus,raritatem colloquijideprolixa ter-
rarum interie&ione venicntem,in reatum volumus crans-
ferre communem,cùm de natutalium return difficulcate,
nec culpanos debeat manere,nec venia. Domine illuftris,
gerulosliterarumdedHciplinaetuaeinftitutioneformatos,
ôemorum heriliumverccundiampneferentes,opportune
admifi,patienter audiui, competffutcr explicui. Vale.
E P I S T O L A X II.
Sidotim AgricoU fuo falutem. 1
MIfiftitu quidem lembum mobilem,folidüm, lcéti
capacem,iamque<:um pifeibus. Turn præterèa gu-
cuius curatiônem cura npftranoninucnit,potentiafupcr-
namedeatur. Vale.
bernatorem longe perituth,remiges edaro fobuftoSj'expe-
ditofquc, qui fcilice't earapiditate præteruolantâmftis ad-
uerfi terga.qua defluit. Sed dabis vèniam,quèd inuitanti
tibiinpifcatipnem’ comesvenire dilfimulo. Namque me
mqlto decumbentibus noftris validiora mqçrôris retia te-
nent ; quae funt amicis quoque, & extends indolefcenda.
Vnde te quoque puto, fi rite ger'mano moueris affe&u,
quo temponspunûo paginam hanc fumpferis, de reditu
potius cogitaturum. Seucriana follicitudo communis,
inquietata prfinum lent* turns impulfu, febribus quoque
iam fatigatur,ijfqueperno6tesingrauefcentibus: propter
quod optât exire in iuburbanum; literas tuas denique cû
fumeremus, egredi ad villulamiam parabamus. Quocir-
ca iêu tu venias, feu moreris, preces noftras orationibus
iuua, vt runs auram defideranti falnbriter cedat ip (a vege-
tatio. Cerrè ego, vel tuaforor, inter fpem metumquelu-
fpenfi, credidimuseius tædium augendum,fi voluptatiia-
centis obftirilTemus. Igitur ardori ciuitatis atque torpori,
tarn nos quàm doraum totam,præuio Chrift6,pàrirerexi-
mimus : fimulque medicorum confilia vitamus afliden-
tumdiffidentumque; qui parum dodfci ÔC fatis fedulilan-
guidos multos officiôfiflimè occidunt. Sane contuber-
nio noftro iurc amiciti* Iiiftus adhi bebi tur*quem, fi ioca-
riliberetin triftibus, facile conuincerem, Chironica raa-
gis inftitutum arte, quam Machàonica.Qup diligentius
poftulanduseftChriftus, obfecrandufque, vt valetudini,
EPI STOLA XIII.
Std$nius Serrano fut falutem.
Piftolam tiiam nobis MarcellinusTogatusexhibuit,
__ homoperitus,virq-,amicorum: quæprimoribusverbis
falutatione libata, reliquo fui tradtu.qui quidem grandis
eft, patroni tui Petronij Maximi lmperatoris laudes
habebat. Quemtamehtupertinaciusaut amabilius qua
reâ:ius.veriufquefeliciflîmiimappcllas:propterhocquippe,
cur perampliffimoS fafeium titulos fueriteueâusvf-
que ad imperium. Sed fententi* tali nunquam ego aften-
tior, vt fortunatos puteni, qui reipublic* pr«cipitibus, ac
lubrfçisculminibusinfiftunt. Namdicinequit,quantum
per horas fert in had vita miferiarum vita feliciüm iftotû,
fi tamen fie funrpfonuntiandi,quifibi hocnomcn,vtSyl-
la, pnefumunt. nimitum qui fupergreffi ius fafque commune,
fiimmam beatitudinewi exiftimant,fummam p_6-
teftatem : hoc ipfo (atis miferiores, quàd parum intelli-
guntinquièti(fimofe fublacerefamulatui. Namficut h’° 6
minibus reges,ita regibus dominandi defideriadominan-
tur. Hîcfiomittaipus anteccdentium prindpum caius,
vel lequutorum, fol us ifte peculiaris tuus Maximus,maximonobis
ad ifta dôcumento poteriteflè. qui quanquâm
in aircem præfedoriam, patritiam, çohfularemquc intre-
pidusafcenderar,eofque quos gefîèrat ma^iftratus,ceure-
curren tibus orbitis expletus iterauerat ;'cum tamen venit
omnibusviribus ad principalisapicisabruptum,quandâ
poteftatis immenfç vertiginem fub corona patiebatur,nec
fuftinebat dominus efle, qui,non fuftinuerateflè.fub domino.
Denique require in fupradidto vit* prions gra-
tiam,potentiam,diüturnitatem, equediuerioprincipal
tus paulo ampliùs quâ.m bimeftris originem,tufbinem,fi-
nem : profe<5tô inuenies hominem beatiorem prius fuifie,
qudrh beatiftimus nominaretur. Igitur ille,cuius anterius
epulàé, mdtes,pecuni*>pomp*, liter*,fafces.patrimonia,
patrocinia florebant, cujüsipfa fie deniqüe fpatia vit* cu-
ftodiebantur, vt per horarura dilpofitas clepfydras expli-
carenturj isnuncupatus Àuguftus, ac fub hacfpecie pala-
■ tinis liminibiisiriclii fus, ante crepufculü ingemuir, quàd
ad vota perüënetat. Cumque mole curarüpriftin* quie-
tis teneredimenfumprohiberetur,veteris aàutumregulç
legibus ren unciauit, atque perfpexit paciter irenonpoflè
negotium principis, & otium fenatoris. Nec fefellerunt
futura mesrentem. Namque cùm c*teros aulicos honores
tran quill iifimè percurriflct, ipfamaulam turbulentif-
fimèrexit,inter tumultus militum, popularium, fcédera-
torum. quod & exitus prodidit nouus, celer, acerbus :
quem- cruentauit fortun* diu lenocinantis perfidus finis,
qu* virum, vt feorpius, vltimà fui parte pereuffit. Dicere
(olebat vir literatus ,4tqueob ingenij mérita qu*ftorius,
partium certèbonarum pars magna, Fulgentius, ore feex
eius frequentetaudiffè, cum perofus pondus imperij,ve-
terem fe cu ri tatem defideraret, Felicem te, Damocles, qui
non vno longijus prandip regni neceffitatera tolerauifti.
Iftechim ,vtleeimus,DamoclesproUincia Siculus, vrbe
Syracufanus, familiaris tyranno Dionyfio fuit, qui cum
nimijs laudibus bona patroni, vt estera, fcilicet inexper-
tus efFerret: Vis, inquit Dionyfius, hodie faltem in hac
menfà bonis meis paritwacmalisvti? Libenter, inquit.
Tum ille confeftim lxtum clientem, quanquam ôçatto-
nitum, plebeio tégmine erepto, muricis Tyrij,feu T aren-
tini, conchyliato ditat induru : & renidentem gemmis,
margaritifque aureo leifto, fericatoque toreumati impo-
nit. Cumque pranfuro Sardanapalicum in morcitij panis
daretur èLeontinafegcte confe&us : infuperdapes cuit*
/ereulis cultioribus apponerentur, Ipumarcnt fàlerno
gemm* capaces,inque cry ftallis calèrent vnguenftglacia-
libus : hinc fuffita cinnamo ac thure coenado fpargeret
peregrinos naribùs odores, & madcfçentes nardo eapillos
circuHifula florum ferta ficcatent; ccepit fupra tergumfic
reeumbentis rcpencè vibrari muCro diftridus è lacunati-
Bus, qui
bus,qui videbatur iniugulum purpurati iamiamqfruitu
rùs. nam filoequin*fet*ligatus, &ita pondéré minax,
vtacum'ine, gulamfàrmidolofiTantalcofrxnabatcXenv
plo.necibiingredipérora, pervulneracxirent.Vndepoft |
niixtasfletibus preces,atque multimoda fufpiria, vix ab-
folutus, emicatimque profiliens ^ ilia réfugie celeritate d i-:
uitias, dcliciafque regales, qua folentappeti. reduÉtusad
deiideriamediocrium timoréfummorum,5cfatis cauens,
ne beatum vitra dicefet, duceretque, qui feptus arirfis ac
{âtellitibus, & per hoc raptis incubans opibus, ferro pref-
fus, preqierctaurum. Quapropter ad ftatum huiufmodi,
domine fracer,nefcio an conftet tendere bcatos : patec cer-
tèîmiferosperuenire. Yale. -
E P I S T O L A X IV .
Sidonius Maurufiofuo falutem.
AVdio indüftri*tus, votifque communypus, vberiö-
re prouentu,quàm minabaturflerilis annus,refpon-
derevindemiam. Virde&in pagoVialofcenfijquiMar-
tialis ætate citeriore vocitatus elt propter hibernaIegio-
nnm Iulianarum,fufpicor diuturniuS temoraturum. Quo
locQ tibi cum ferax vineaeft, tum prXterea prædium magno
non minus domino,quodte.tuofque plurifaria fru-
gum, manfionumque.doteremoretur* Ilicet fi horreis,
apothecifque, leu penu impleta,deftinasillic vfqueadad-
uchtum hirundincum, vel ciconinum , Iani, Numæque
ninguidos menfes in otiofuliginofo, feu tunicata quiete
tranfmittere, nobis quoque parum in oppido frpâuolæ
protinusamputabunturcaulæmorarum ; vt dum ipfe ni-
mirum Iruerisrure, nostefruamur, quibus vt rccogno-
feis, non magis cordi eft, aut voluptati ager cum réditibus
amplis, quàm y i ein us æqualis cum bonis monbus. V ale.
C. S O L L U
APOLLINARIS
SIDONI I ARVERNO.
R.VM EP IS CO PI j E PI STOLA-
rvm Liber III.
E P I S TO L A I.
Sidonius Auito fuo falutem.
VÎtis quidem vinculis caritatis ab ineuntfi
pueritia , quicquid venimus in iuuentutem -,
gratiæ fefe nnituæ cura nexuerar. Primùm
quia matribus noftris liimma fanguinis iunéti
necelfitudo. Dein quod ipîi ijfdem temporf-
bùs nati, magiftrisyfi, artibos inftituti,lulibus otiâti,Prin-
cipibuS eue&bftipendijsperfunftifumus: ôc quod eft ad
amicitias ampliandas his validius,çfîicaciufquc .infingu-
lis quibufque perfonis , vel expetendis*qualiter, vel cauchois,
iudicij pârilitâte certauimus. Propter q ù *omnia,
prXter confcientiam,qu*inieriusribilonge pr*ftantior >
eminéntiorquè, mulcum Voluntates noftras-copufauerat
décurlarum forinfecus aéhonum fimilitudo. Sed quod
fatendumeft, diueredlisvtrinqueamörismachinisi iplè
culmin^preriolà pofuifti* ecclefiam*Aruerni municipielii
Cuipræpofitus ctfiimmerità videor, petopporturta obla-
tione locupletando. cuius pollèffioni plurimum contu-»
lilti Cuticiacenfis pr*dij fuburbanitate , non minüÿ-no*
ftr* profefiionis fracernitacem lociproximitate dignatus
di tare,quàm reditu* Et licet forori* h*reditatis duo Confortes
eile videamini »eXerhplo tamen fidèi tu* *iÜperftes
germana commota eft ad boni operis imitationem. Ica-
que tibi cosinus redhibetur iure tui faéti irxeritum, âlieni
incitamcncum. Quo fit vt reperiafe dighlmmus, quem
diuinitas inufitato lucceflionum genere fublimet. qu*
tamen nec diu diftulit^religiofam deuotionem çentupli-
BiblwtbVet.Pat.Tom 5
catis opulcntare muneribus : quæ'que vt confidimus , ni-
hilolègnimcoeleftialargietur,,cùm terren-a iam foluerici
Nicetiana namque,fi nefeis, hærediras Guticiaci (uper-
num pretium fuit. Quod reftat expofeimus, vt ficut ec^
clefiæ noftræ, ita etiaiU ciuitatis æque tibi fit cura coin munis:
qu* cum olirn, tum debebit ex hoc pr*cipuè tem-
^>ore ; ad tuum patrocinium vel ob tuum patrilnonium
pcrtincrc. Quod cuius merit! elle pome, quippe fi veftrâ
crebroilludpr*fentiainuifat, velGothiscrédite, qui 1*-
penümero eciamSeptimaniam fuam faftidiunt,vel refun-
dußt, modo inuidiofi huius anguli etiam defolata pro-
prietate potiantur. Sed faseft, præluleDco, vobis inter
eos ôc rempublicam medijs, animo quietiorà colîcipere*
Quia ôc fi illi,veterum finium 1 imitibus effra<ftis,omni vel
virture vel mole, pofielfionis turbid* mécas in Rhoda-
num Ligèrimqueproterminant: veftra tamen auiftoritas
pro dignitate lententi*, fie partem vtramque,-moderabi-
cur, vt ôc noftra difear, quid debeat negare cùm petitur',ôc
pofeere aduerfa dcfinar,cùm negatur. Vale.
E P I S T O L A II.
Sidonius Conßantio fuo falutem.
SAlutat te p^pulus Aruernus,;cuiusparua tuguriamà*-
gnus holpés,implefti,non ambitus comitatu, fed am-:
biendusaffeâu. Deus bone ! quod gàudium fuitlaborio-
fisjCÙmtu famftum pedem femirutis maînibusintulifti?
quàm tü ab omniordine, fexu, *tatc, ftipatiffimus ambie-
bare J qu* falïï ergà fingulos libra fetmonis? quam te
blandum pueri, coraem iuuenes, grauem fenes metieban-
turî Qùas tu laçrymas, Vt parens omhium»fuper*desirt-
cendio prorutas, ôc domicilia (émiufta fudifti i quantum
doluifti campos fepultos ofiîbus inlcpultis^ qu* tua de-
inceps exhorcatio, qu* reparânonem fuadentis animofi-
tas ? His adijcicur,quod cüm inueneris ciuitarem non minus
ciuica fimultate, quàm barbariéa incurfione vacuà-
tam, pacem omnibus fuadens, caritatem illis, illospatri*
reddidifti. Quibus tuo monitu noh. minus in vnum Con-
filium, quàm in vnum oppidum reuertentibus, mûri tibi
debent plebem reduâram , plebs rêduifta concordiam.
Quodrca làtis te toti fuum, fatis le toti tuos *ftimant: ôc
qu*gloria rua maxima eft, minime falluhtur. Obuerfa-
tur etenim per dies meritibusfingulorüm,quàdpérfona
«tare grauis, infirmitatc fragilis, nobilitate fublimis à reli-
gione venerabilis , lolius dile«5tionis obtenru, abrupifti
tot repägula j rot obieôtàs veniendi difficulrates ‘ itihe-
rumyidelicetlongitüdinem,breuitatem dicruth ,niuium
copiam, penuriam pabulorum, latitudirtcs folitudinum,
anguftias manfionuinjviarum voragines,àuthumôreim-
brium pu très, aur frigorum ficcitate tribulolàs: ad hoc
àutaggerçs fàxis alperos,aut fluuios gelu lubricos,àüt colles
âfcenfu falebrolos,aut Valles lapfuum alfidui täte derä-
fàs. per qu* omnia incommoda, qüiâ bon priuatum com-
moaum reqüirebas, amorem publicum retulifti. Quod
1 reftat, Deum prccamur, vt *ui metis (éCUndum Vota pro-
motis, bonorum amicitias indefelfim expetas, capias, referas:
fequaturqiieteaffeàUo.quamrelinqüiS: ôc initiât*
perte vbicunque grati*, longùm tibi redhibeantur quàm
fundamenta, ram culmina. Vale.
È P I S T O L À I I Î .
Sidonius EcSieio fuo falutem.
Qîquândo,nunc màximèAruernis meis defidcràris.qüi-
busdiledtio tui knmanedominatur, 5c quidem muici-
plicibus ex caufis* Primùm quod fummas inaffediu partes
iute fibi vfurpàt terra, quægenuit. Dein quod fieculo
tuo (olus fetme m or tali times, qui patri*,non minus,dcfi-
detij nafciturus,quàm gàudij natus feceris. Adftipulan-
tur aftertis materni quondam puërperij tempora , qu*
profiefente cïmceptu concordàntibusciumm votisnume
rabantur. Omittoillacommuniaquidem,.led qu*non
mediocria caritatis incitamenta fuhr, iftius tibi ceipitis
P p p p 3 . - reptatas