A
Cap. VI. !
Compà-
ràti Q $o-
domitics
Si Roman
s cladis.'
B
Cap. 7.
f 'T elchi-
nu & Car
certains.
Strab. &
Diod.lib. j
c
Cap. 8.
Iufiin.l.$6.
Iolcph
Ægyptiæ
ftertlicati
profpicit.
Siccap. 10
rotfus eu
tu vulgair
tis Iuftini
fit.-Scabic
& prurigi
nc-Habet
camé Fab.
d uranus.
M.S.exc-
; plar, in .
quo fca- !
bi ein & 1
> vliginc.
fecerant, terra quoque ipla quæ has habuerat ciuitates, pti- :
mümexuftaignibus, poftoppreflaaquis, in æternam da-
mnatiotlcm com muni perirei afpedui. -
Itaque nunc fi pjacet, hi qui in Chri Hum, quem no? in-
dieem fæculorumoftendimus, quantum in lplis eft, fputa
coniiciuntjinterSodomam 8c Romam difccrnant caufas,6c
conférant pççnas,quæ à me vel maxime ob hoc tetradandç
non iunt,quia omnibus notæ fônt.Et tamen quam libenter
fencentias corum acciperfcm,fi illffideiiter ita vt feritiuntfi-
terentur : quanquaro quidde temporibus Çhriftianis rati:
& hoc in angulis murmurent, non vfque adeo molefteac-
cipiendum p utem jCum totiUsP. R. confona voce, parique
rndicio fen lus acfermo fit cognitus., Adeo autem paruo
quodam ôcfeuimotuhæfitafle ergafe parumper confnetu-
dinem voluptatum, indubitatiflime conteflatus eft, vt libéré
■ fCuipla
cet, ob li:.
fcntcntia
Eife r, eftj
tionc pro.
Moxcna. f
coticlamaret> fireciperet Chcum , nihil efle fibi fa-
dum, hoc eft, nihil egiffe Romæ Gothorum enfes, fi Con-
ccdatur Roth. fpedtare.Circenfes. Nifi fotte(vtfe habet
apud plerofque hoc præcipue tempore ) qui ex ionga re-
quievelparuam obortam ioIicicudinem,ihtolerabilcm la-
borem putant, hasclementiffimasadmoriitiones, quibus
omnes aliquando pcrftringimur)aliorum punitiouibus au-
ditis ledtifij; proponunt : quos (ahem de hoc ipfo exitu Go-
roorr. & Sodom, monco, vt difcere arq; intelligere queanr,
qualicer Deuspeccatorespunierit, qualiterpunirepoffir,
. qualiter puniturus fit.
Anteannos vtb. cond. m. lxx. Telchines & CarpAthii ;
peruicax præliumf aduerf us Phoroneurq regein Argiuorü,
Ôc Parapahos ancipicilpcfine fruâu vidtpriçgeflèrunt.Iidé-
qUeTélchir^s&GarMthii poft paululum bello viâi, pa-
trià profogijignariqi rerum,creden tes quia fe penitus icon-
greflîi totius humanæ habitationis abftrahcrcnt, Rhodum
infulam quæ tOphiuflaantea vocabatut,quafi turn poflefi
hone ccperunt.Ante annos vrbiscond. M.XL.in Achaia fe-
imtn diinnium , vaftatione pkuimatotius pene prouineiæ
fuit. Quod quia Ogygii, qui tuncEleufinæ conditor & rex
erat * temporibus effulum eft , norhen loco ac tempori
dedit. • ^
Ante annos coridÿf vrbisM.Vin.fuilfe apud Ægjrptüra
primum infolitarofaftidiendamque vbertatem^ deindeiu-
gem atque intolerabilemfamem,cuiIofephviriuftus&fa-
piens diuina prouifionefu b uenerit, Po m peius h iftoricus,
eiufque breuiator luftinus docet ; qui inter.camera fie ait:
Minimus ætate in ter fratr es Iofeph fuit, çuius excellensjn-
genium fratees veriti^nterceptum petegrinis mercatoribus
vendiderunt. A quibusdeportatusm Ægyptum,çum ma-
gicas ibi artes iolerti ingenîo percepiflèt, breui ipfi régi per-
chatus fuit. Nam & prôdigiorum fagaciflimus erat, & fo-
mniorum primus intelligentiam condidit, nihilque diuini
iuris humantqueeiincoghttumvidebatur : adepvtagro-
tum fterilitatem futuram ante .multos annos ptofpiciens,
fruges congregaflet; tantaque expérimenta cius fuerunt, vt
non ab homme, fed à Deo refponfa dan videtentur. Filins
Iofeph Moyfes fuit,que præter paternam feientiæ hxtedita-
tem etiam forma; piilcbntudo commendabat. Sed Ægy-
ptii cum t feabiem & v itiliginem pa ter en t ur, refponfo rao-
niti,eum cum tegris , nepeftisadpluresferperet, terminis
Ægypti pellunt. Hxç luftinus. Sed quoniahæc idem Moy-
fes, quemiih fapientem feientemque fuifle atteftantur,ple-
nius veriufque canquam per fê fùofque gefta g confcripfit,
primum fide eius atque auâoritate, quam etiam iftiprobant
horum ignoran tia fupplcnda eftj dchinc facet dotum
Ægyptiotum fallax tnalitia confutanda eft, qui vçl aftu,
j quodmanifeftiuseft, euidentem iram mifericordiamque
veri Dei memoriae fubtràhere conatifunt, particulatim cx-
polîtione confufa , neincontumeliam idolorum fuorum
cum colendum merito oftenderent, cuius confilio annun-
tiatahæc mala & auxilio euitata docuiflènt, vel forte, vt in-
dulgentiusaccipiamus, obliti funt. Ulîusenim hoftnld“
feph,qui fuit veri Dei fêruus,&pro çreatura Domini fui pie
intenteque folicitus, prouifione ipfi abundabant fiugibns
quafi facerdotes.fêd quia falfi facerdotes erant,cum çxteris
efûrientibus non dolebant. Enimuero f cui placet, obliui-^
fcitur.eui dolet,memimt. Quan quam huius tempotis argu-
mentum hiftoriis fitftifque reticentibus, ipfafibi tetra Ægypti
teftis pronuntia c, quæ tune redada in poteftatem ie-
giara,reftitucaque culçoribusfûis,cx opmifrudufud vfquc
ad nuncquintæpartisinccflàbilevedigalexoluit. a, Fuit
iça.que hxc fames magna fub rcgeÆgyptiorumpiapolita,
cui no men erat Amafis, quo tempore ßaleus Afïyrios, Ar-
gitios Apis regebat.' Fuerunt autem ante annos fàmis fè-
ptempræcedentesaliifêptera vbertatisanni : quorum af-
Hucntiam tantonegligcntius petituram , quanto vberius
nàtam Iofephuofter folertia fua collcgit , & condidit , to-
camqueÆgyptum coçféruauit f . Acquiliuit vniuerfam
Phataoni peçuniam,& Deo gloriam reddens difpenfàtione
iuftilfima, cui vedigafvedigal, cui honorem, honorem i o-
m ni um que pecora, terras, cenfufque collegit : ipforautethj
quifèmet cum terris fuis accipiendæ ftipis taxatione vendi-
derant,' ftatùra quintæpartis padione laxauit. Hune Io-
feph,quem confti tuit Deus Ægyptiis çonfêruatæ fàlutis au-
dorem, quis credat ita in breui eorum excidifïè mçmoria,
vtfilios eius atefue vniuerfàm cqgnationem paulo pöftfet-
uitioaddixerint, labotibus^affecçtint, intcrnècionibus
profligarinc ? Quampbtem non eft-mirandurh, fi nunc
quoquealiqniteperiuntur , qui çumàcçtuicibus fuis im-
pendentemgladium præcento Chriüiano nomine auette-
rint,ipfum nomen Chtiiti, quo folo falui finit, aut diffimu-
lent, aut infament : grauarique fè eorum temporibus afférant
quo ru m m eritis libe ra n cur. ^ ^ . v
Anno Dcccx. ante vrbem cpnditam,Àmphidhyon A-
thenis tercius à Cecrope regnauit, cuius temporibus a.qua-
rum illuuies maiorem partem populorumThcffàliçabfum-
pfit,paucispcr réfugia montium libcjcâtis,maxime in monte
Pacnaflo , in çuius çircuitu Deucalion tune regnp potie-
batur : quitunc à Seratibus confugientes fufeeptos , pet
geminaParnafiïiugafouiealuirque , à quo ptopreteage-
nus hum. num reparatum fer un r. Tunc eciam in Æthiopra
peftes.plunmas dirosque morbos, pene vfque ad defola-
ti one m exæftuauilîe,Plato teftiseft. Et nefortediui(atem- i
pora credantur iræ Dei furorifque bellici , c'a tempeftate .
fubadamlndiam Liber pater fanghine madefecit, cæd.bus
oppieuit, hbidimbus poiluit, gen t em vtique nulli vn quam
hominum obnoxiam , vernacuUuncum quictecouten-
tam. Anno ante vrbém conditam 8Q5. infànda .Ægyptiis
mala,, atque i'ntolerabilesplagas incubuifïc, f Pom-
peius Gorneliufqueteftantur, quiquidem eum hxcambo
de Iudæis referendaprpponant, ahquantulum me pro fui
diuerlirate mouerunt. Ait emm ^ Pompeius,fiue luftinus,
hoc modo : Ægyptii cum feabiem St vitiliginejri pateren-
rur, refponfo itnoniti, Moyfèn cum xgris,ne peftis ad plures
ferperet , terminisÆgyptipellant. Duxigiturexulum
fadus, facraÆgyptiorum furto abftulit, quæarmisrepe-
tentes Ægyptii, doroü redire tempeftatibus compuifi funt.
At vero Cornelius de eàdérh re fie ait s Plurimiaudores
confèntiunt, orta per Ægyptum tabe,quæ corpora feedaret,
regem Bocchorumadito Àmmonis oraculo remedium
petentem, purgaieregnum, tk id g-rnus hominum, yt in-
uifumdiis, alias in terra? auehere iuftiim : ficconquifitum
çoUedumqnb vulgus poftquam vaftis locis relidum fit)
cacteris per lachrymas torpentibus,f Moyfèn vnu|n exulum
monuifle, ne quam Deorum hominumvc opem expeda-
rent,ab vtrifque defèrti, fed fibimet vt duci coelefticrede-
ren t , p rimo cui lis auxilio ctedentes, præfèn tes miferias pe
pulifïènt. Itaque Cornélius dicit, quodipfis Ægyptiis co;
gentibus, Iudæiin defer ta propulfi fintj&poftea fubiutigit
incaute, quod ope Moyfi ducis in Ægypto miferias propu
liflènc. Quare oftendnur, quædam, quæ per Moyfèn ftre
nue ada font, fuiflè cela ta. Item luftinus afïerit, pulfum æ-
que cumpopulq Moyfin , facra Ægy prior um fuiflè fura
tum:quæ Ægyprios arm is rccipere molientesjcoados rem
peftatibusacrepulios domurh redifle. Et hic aliquid am
plius, e t fi n on ~totum,proaidit quod ille celauit. Quapro
pterquia^loyfimagnoilli duci teftimoniüm ambo dixe
runt, ab ipfo licut per eu m & gefta & dida funt, propren
tut., Cum populuo) Dei, hoc eft,genus Iofeph Ægyptii, cuius
opé falui erant, feruitio opprefïumiabore cruciarcur,
infupereriamadnecandamfobolemfuam , crudeli impe-
rio cogèrent, dimittiDçuspopulum fuum liberum, ad fér-
uiendum fibi per Moyfèn nuncium iubet : con tempcufquc
Eufcbiij
tiiftotii
autctiJ!
p m
Cap.ÿ.
Dfluuiâl
D cuca.f
lionis é
quo El.),
feb. & I
Hier, if
eferon. f
Aag. itf
duc».»
Peftisij
tlllùpiü.
DecépU'
8*4!
ptioiiuuj
m
t Trogij
Pompeiij
praeter
breuianî
Iuftini
nihil bi
bemusi f
locus 1»
tem enati
apudCot
Tacit., f
inidoti
iaftiffl#
Iadasis.
mèdacit
|ypm
|yptioleurras;
iânuin
f i l
m Æ
iß. lib. .
AurfifîmisContumaces fuppliciisagit)]qui deceftiplagiso-
neratiaepotriti, tandem quo? dimittere noluerant) etiam
feftinare coegerunt. Poft aquas in (anguinem verfàs,atden-
tibus fitigrauioraafferentes poenarum remedia quam poenas
: poft horridos ranartim fqualores, pfir omnia munda
immundaque reptantes: poft ignitos cyniphes,& nufquam
t o t o aere vibrancecuitabiles:poft mufea? caninas,etiam pet
interiôramembtorumhorridis moribus curfitanres, acer-
beque inferentes tam grauia tor men ta qüàm turpia: poft o-
mnium pecôtum &iuméntorurn repenti nam ruiham, ftra-
gemquegeneralem : poft vcficasefferuefcentes, vlccraque
manantia , Sc!' ( vt ipfi dicetemaluerunt ) feabiem ac vi-
tiliginem totis corporibus erumpentem : poft gran-
dinem cum igné permixtam, paffim homines, armen1-
ta atque arb°res proterentem : poft locuftarum hu-
besexhauftis ômnibus, ipfàs quoque radices fèminum per-
fequentes: poft tenebras imaginibus diras,craffitudine pal-
pabiles, diuturnitate ferales : pôflremo poft vniformem in
tora Ægypto primitiuæ fobohs necem, paremque per vni-
uerfos orbitat um tempeftate m, qui iùbenti Deo non ceflè-
rànt, ceflèrepunicnri: fedmox peflimapoenixcnriadimif-
fosperfequi aufi.vltimanefandæperuicaciæexpenderefup-
plicia. Nam rexeorum vniuerfum Ægypti exeteitum, cur.
ribus atquecquitibus inftrudùm, in circumerrantesegic:
çuius numerum hoc folo vel maxime argumento coniicere
boftumus » quodeum fexcenta millia virorum timuerunt
atque fugerunr. Sed protedor depreftbmm,^c vltor con-
tumaciumDeusdiuifit fubico rubrum mare, ac dilatatis
vainque maiginibusrigentium vndarüm y in montis fa-
ciem latera eredafùfpendit , vtinoffenfifpe limitis pro-
ûoeati, pii viam defperatx fàlutis, impii foueam infperatæ
mortis intratent. Itaque Hebræis tuto per ficca gradien ti-
bus, refufis d tergo aquarum aftantium moiibus, obruta eft
& interfeda cumrege fùo vniuerfàÆgypti mulcitudo : to-
taque prouincia plagis ante cruciata, hac poftremo interfe-
dionc vacuata eft. Extant etiam nunc certiffima horum
monimenta geftorum. Nam tradus curruum totatumque
orbitæ non folum in littore, fed etiam in profundo, quou f-
que vifus admittitur,peruidentur. Etfî forte ad tempus vel
cafîi, vel curiofitate tutbantur) continuo diuinitus in priftiinterdum
fàltibus fubuolatem. Nam cum regnum Afîÿrfo1
ram per M.CLX. annos vfque ad Sardanapalum,per quin-
quaginta propemodüm regesadum fit, de nunquam pene
vel inferendis vel exripiendis vfqj in id tempus bellis qufe-
üerit) quisfinisreperietur, fieacomraemorarc numeran-
d o , vt non dicam deferibendo conemur : præfcrtim cum
&Græcorum prætereunda nonfint, & Romanorum vel
maxime reÈenfèndafine. Nec mihinunc enumerate ôpus
eftTantali Sc Pelopis fada turpia , & fabulas turpiotes :
quorum Tantalus rex Phrygiorum Ganymëdem Trois
Dardaniorum regis filium cum flagitiofiifirpe rapuiffet,
maiore confèrti certaminis foeditate detiuuir, ficut Phano-
cles poera confirmât, qui maximum bellum excitai um ob
hoc fuiflè commémorât : fiue quia hune ipfum TTantalum,
vtpote afleclam Deorum : videri Vulc raptum puerUm ad i
libidinem louisfamiliari lenocinio præparafïè , quiipfum i
quoque filium Pelopem epulis eius non dubitarit impen-
dere. Tædet etiam ipfins Pelopis contra Dâidanum atque
T roianos, quamlibet magna refèrre certamina : quæ,
quia in fabulis célébra» lolita funt : negligentius audiun-
tur, Ilia quoque prætereo, quæ de Perfeo, Cadmo, The-
banis, Spartanifque per inextricabiles alternanrium malo-
rum rècurfiis , Palæphato feribente, referuntur. -Taceo
flagitia Lenhiadum , prætermitto Pandionis Athenien-
fîumrcgis fiebilemfugam, Atrei & Thyeftis odi â, ftupra &
parricidia, coelo quoqueinuifadiffimulo. OmittoOedi-
pum inter fedorem partis, mat ris maritum , filiorumfra-
tremvicricum fuum. SilerimaloEteoclem arque Polyni-
cenmutuislaboràflè concurfibus, ne quis eorum parrici-
da non effet. Nolo méminiflè Medeæ ■J‘ *amore fæuo
fauciæ , 6c pignorum paruulorum cæde gaudencis , 6c
quicquid illis temporibus perpçtratum coniici darur : qualicer
homines fuliinuetint , quod etiam aftfa fugifle di-
cuntur.
Anno ante vrbem conditam DLX. atrociffimum inter
Cretenfes atque Athemenfèscettaménfuit, vbi ivDpu-
lis vtrinque infoeliciter profligatis, cru en no rem vidoriarti
Cretenfes exercuerunt, qui nobijjUm Athem^nfitltn fi-
lios Minotauro, vtrum fero homini, an inhumanæ beftiæ
aptius dicam nefeio , deuorandos crudeliter addicebant
nam faciem ventis fludibufquereparantur,vtquifquis non atque in formæprodigium effoffis Græciæ luminibùs fagi-
doceturtimorem Deipropalatæreligionis ftudio, iræ eius nabant. Iifdem diebusLapithæ&ThelTalifamofîsnimium
■ m z o
K P h achète
ré-
«rt.
ftp . II-
Enaidu
sinus
»• io.
'meid.
nid. in
Blotunv1
1 T crci
»usez
P °ium
Huera.
tranfâdævltipnisterreatür exemplo. His etiam temporibus
adeo iugis &grauisæftus incanduit, vt fol per deuia
tranfùeduSyVniüerfum orbem non caloreaffeciffe,fèdigne
torruiflè dicarur : impreflumque feruorem & æthiopsplus
folitum,8c infolitum Scytha non tulerit : ex quo etiam quidam
, dum non conccdunt Deo ineffabiiehi porentiam
fuam, inanes ratiunculas conquirenres > ridiculam f Phae-
thontis fabulam texuerunt '
Item anno ante vrbem conditam D C CLXX V. inter
Danai atque Ægypti fratrum filios quinquaginta parricidia
vna node commiflà funt. Ipfè deinde tantorurtl feelerum
fabricatpr Danaus,regno quod toc flagitiis acquifierat,pül-
füs,Argos conceffic. Ibique indigne petfiiafisin fàdnus Ar-
gius, t Sthetielam, qnieum profugum egentemque fufee-
perat,regn o expulit, atque ipfè regnauit.
Bufitidis in Ægypto crüentifïimi tyranhi cnldelis ho-
fpitalitas, Sc crudelior religio tlincfuit * qui innocehtum
hofpitum fànguinetn diis feelerum fuorum participibus
propinabat, quod exectabile fine dubio hominibus vide-
tur ) quumipfîs etiam diis exeaabile videtetur; Tnncet*
iam f TereijPrognes 6c Philoftielæ incefto patricidium ad-
i un dum , atque execrabilius v troque contiiuium perin-
fandos cibos addicum eft, cum prop ter fbrotis pudicitiam
ereptam, præcifàmque linguam filium patuulum mater oc-
cidity patercomedit. Iifdem temporibus Perfèus d Græ-
cîa in Àfiam trahfîieduS ) ibi barbatas genres grauî diu-
turnoque bello dbm.iiit, St houîlîime vidor nomen
fiibiedæ genti dédit, namque à ^ Perfeo Perfæ funt vû-
cath
At ego ntiné cogor fateri) ttie profpiciendi fini? com-
certauere conflidibus. SedTheflalos Palæphatus, in libro
primo incrédibilium , prodir ipfos à Lapitnis creditos di-
dofquefuiflè Cencauros, eo quod difeurrentes in bello e-
qtiites veluti vnum corpus equorum Sc hominum vide1-
tentai:.
Anno ante vrbém cbnditam CC C C LX X X. Vefbre?
reXÆgypti meridiem Sc feptentrionem diuifâs pene toto
coelo ac pelago plagas ^aut mifeere bello , aut régno lungere
ftüdens, Scythis belluln primus indiXit, miffis prius
légat is, qui hoftib us parendi leges dicerent; Ad quæ Scy-
thælegatis refpohderunt, ftolide opulentiffimum regem
aduerlus inopes fiirnpfîflc bellum , quod timendüm ipfi
magis verfâ vice fuerit, propter iticercos belli euènrus; nulla
præmia, & damna manifefta. Porro fibi nonexpedan-
düm, dum ad fe veniatur, fed vitro prædæ obuiam i turos.
Necmora : nam dida fadisînfèquun tut. Primumipfuth
Veforem territum refugere in regnurh cogunt : defti-
tutum vero exercitutninüadunt, omnemque belli appara-
cumcapefTunt. Vniuerfàm quoque ægyptum populàffent-,
nifi paludibus impeditij repelleren tur. Inde Continuo re-
uerfiperdomitaminfinitis cædibus Afiam, vèdigalem fè-
cere: vbi per XV. aöhös fine pace immorati, tandem Vxo-
rumflagitationereuocantur, denunciantium, niredeant.
fobolem fe à finitimis quæfitutas.
Medio autem tempore, apud Scythas duo régii iuue-
neSjPlynos ôcScolopythusj per fadionem optimatum domo
pulfî,' ingentem iuuentutem fècum rraxere, 6c ih Cap-
padociæPonticæorâ iuxta amnem Thermodontem con-
fèderunc, eampis demifeyriis fibi fubiedis : vbi ditl proxi-
maquæquepopulati, cbnfpiratione finiciinorum perinli-
diastrucidanrur. Horum vxoresexilio ac viduitatbpermo-
tæ, armafumunt, 6c vt omnibus par et fimili cobditiOne a-
nlodo , de tanta maiorum fæculi circumftantia præterire
plnrima, cunda bteuiarê. Nçquaquam enfmtâm denfam
aliquàndô fîluam prrëteigcedi pofTem j nifi etiam crébris J nimus fietet, t vh°S qtii fuperfoetant, ititcrficiüntîatque
Biblioth. Vet» Patr. Tom» fl - ........ ,, -, „■ j-________ aceenfæ
Tahtali
fcelüs.
PclbpS;
Dfe Àtreô
& Thyé*
fte, legs
Senccæ
Trag .
F
^ Sattlptâ
fuut hæc
verba ex
Ennii Me
i dca. citât
au te ver-S:
Rhet. ad
Hcréniuj
translati
proculdil
bio ex
i Euripide-.
!Cretéfîu
& Athc-
nienfiuirt
pugna.
Diod.li. 4;
I G
Tiw . in
m M .
'FaufnniUS
lib. 1
Cap.14.
Veforcs
Scythas
la ce flens
. ^ Ib qui-
• bufd.codi
H
yefoz'cî
aut Vzq-
j geS Iuftf-
1 nus Ve-
[xores lib;
■ pt. cxiftiliqüi
tnré-
\fe*1 dici
ab Herb;
lib.'i.
Cap: 15»
Origb i
hçcÂma-
zohû funi
ptaefl: ex
luftino.
f â p l l
^ivteftid