D O M I N I C A Q V A R T A
poft Pentécbften.
Eftotemifemordesftcut & Pater vefter mïfericorseft. Üolttei«. j
cibuA furair, ciirn quibus Apoftolus ptxcipic cibum non
fumere. Ec Dominus quidem vt cóndertat, Ap'oftólus verb
vt tcrreat : ifte térret fuos,ille vocatextraneos. Vtrurti-
quc igitur bonurn ëft, Sc terrere proximos &' mulccre cxtraneos^
llosmulcetWus vtconiiertan'tuhiftöSrerreniusvi _
erübefcanr&amalo quiercanr.Erranti'gic'ur Pharir^!,pec- dicare,& noniudicabmmi,&c. Lnc. 6:
catores pépitus abömiPantès, nónenimabominandfefed j y
vocandifunt. Vocandiauté,aucblanditijsaut iTiinis'. Vo- ; T J Stotéfinquit) mifericordes : fed quomodo ? Si ein pa.
caceosDomihusblandiepdo, &manducän'documilIis: J-^tervefter mifericorseft.Ipfeeftcnimqüifolemfiuirö
vocaceos Apoftolustçfîçndo, noleös cibüm fumere çum . oriri Facit fuperbonos;& malos, & pluie fuperiuftos&in-
! illis. Sequitur : Er ait ad illös parabó'lam iflâ,dicens: Quis iuftôs.'ïpftnon fojùm mifericors, fed ipfaqupque mi&ri-
ex vóbis homo,qui habet centum oués,&fi perdiderit ÿnâ cordia eft. Ipfe eft qui neminc vult perire, fed omnes vultl
exiliis,nonne dimittit nonagintanouetp indéferto,ô£va- faliios fieri,& adaghicionem veritatis venire. Sicigitiit&
dit ad illam qu* perierat, donee iriueniat illam ? Et efi in- J voseftote.mifeticordès, hanc mifericórdi* reguiam tenc|
uene<iteam,imponifin humerbs fuosgaudcns,&:veniensi.te.- Magna eftyirtus mifericordiae, omnibus alijsvirtthil
domiim conuocat amicos& vicinps,dicenéillis: Congra- bus fuperioreft, Vjide & per Propnetamdicitur rSnauif
tulamini,qiriainueni ouemmeam quæperierat.Hbc'autc Dominus vniuerfis^&mifcrationes eius fùper'Omniào|
quidfignifiqst ,ipfe fubinferens ait : Dico vobisquoditagau
Hum erit incoelofuper vno peccntorepcenitentiam agente, quafupra".
nohagintanouem luftisqumon indigent poénitentia. Dicendû eft
igitur qmddipmo ifte, quid Centum pues, quid vnaperdi-
ta,& quid deferttiro fignificet: vt illud quoque feire pofe
fimus, quidfignificentnonaginta noué tufti, Scvnus pcc-
cator qui poenitentiam'agit. Centum enim dues, totaan-
geli>rum & hominum multitudo in tel! igitur. Ex hisaüfé
vn^errauitjquandopnmushomopeccauirl'VndePf.ait:
Erraljificurpuis qu* perierat: require feruum tuum Do-
mine,quia mandata tiia non fiimbblitus. Remanfcrunt i-
gitiic npnàginta & noué, per qiias noué angelorü ordinès
figu rât ur,fi qui dé torus h ic numer9 eft ex no uenis. Prohac
iraque vna (àiùaror nofter de cceli$defcendit,nohaginta&
nouéfde quibus modo diximusjibi dereli&is;: ifcfiYinqua)
derçliftis,vnde &coelü hpcin lp'cddicitPr defertû. Quo-
dam enim modo ccelu.m Dominusdeferuille videbatur,
quando inter homines corp'dr^liter cohuerfabatur. Hanc.
ënim vnam où'emimpohensinhumerôsfuos(ibi5enim o-
liera feruncur)gaudensdomUmxedijc, cceIosafccndit,'vi-
cinis & alpins,id eft,angelis & archangelis, 1 xti ri anifecit :
|& tantam lxutiatniquâncam pro ompibus iuftis, qui nun-
quam pcfccauèrupt,vnquam habnerunt: Vfitatiffimüete-
nim eft,vr quamuis eum plus non diligamus j rdaiorem ta -
tnc,n de i,Ho Jçtitiam faciamus, qùem de tnaiori periculo di
uinitusliberari vide,mus. Seqiiirur : Aut qua niulier hdbens
drachmas decern,fiperdiderit drachmam vnam, nonneaccendit Iti-
cerndm,&euerritdomumi& ditïgenterquaritdoneetnuentat'i &
cum inuenerirconuocat dmieds & vicinas dtcens -, CongratUlamini
mihi quia inueni drachmam quaperitderam. Haçc au téïlm ili t u-
do eadem eft quae fiiperibr: idem enirn fignificant decern
drachmae quod centum dues, vna qupque drachmà &vna
oüisperdita idem fignificant: npuem vero qnçreftanr,np-
uem ordinesangelorüm funt. Qùoniam aùtem régis imago
in drachmacxpdmitur,non'immeritbperdrachma homo
figuratur : quoniàm ad fui regis imaginé fa&useft homo.
Hànc igitur drachmam (Dei iapientia enim fit voea-
tur) Chriftus qjjirere’venit, lucernâm fuicorporis accen-
ditFdiuinitasenim in capite,lumen eft in lucerna)& hnius
mundi amplifiimam dptnum euerrit: 5ieût ipïe ait i No-
lite pUrare' quia veni pacetii miftere in terrârn : nonVeAi'
pacem mittcre, fedgladium. Exhocenim erunt qùinqüe
in domo vna,duo in très, & très diuidentur in duos. Sic i-
gitur vt hanc drachmam inueniret, hanedomum, id eft,
hunemundum Dominuseiierrir,intérfilium & patr5, inter
matrem & filiam,inter focrum ôc nurû difeordiam po-
nenSjâlijs fidem& inftitiam impugnantibus, alijs-derén-
dentibus.'Nemo enim prius pro fide pugnabat , cUtl<ftis in
errpre'cpncdtdantibus. Hancautem malam concordiam
Domlnnsdiifipauiri'domum euerrit, & drachmam repe-
rit. p f | | & Apoftol us ait : ôportet hærefes efle', vt hi qui
probati finit manifefti fiant. Pro huius igittir inuention'e,
omnes vicinæ& amie*, pm nés virtutes & dominationes
fimul cfi Dei Iapientia in Cceleftibus giatulancur. Ccflent
igitur qiiirmurarefcrib*& pharifçi.nô diCànr,necinuidio
fe reprehehdant,quia hicpeccatdtes recipit & mâdïicat cü
illis. Vehit .n. Domrnûs quæreré &Xaluare quod perierat,
6c no venit vocare iuftos, fed peccatores ad pcenicentiam.
pera éiüs. Vnde & bene apud Gr*cos oleum vocatur. Si-1
cut enim in iiquoribus oleum,ita & in bonis op'eribusriiH
fencordia fiiperioreft. Quemcuhqne enim liqpotem in
oleum Fundas, oleum fe'mper defiiper natat: oleP Bapti]
ftnus fiindlificatUr , olecr EcClefia confecratür. Noi quoi
que ideo oleo toties fumusinumfti, vt femper thifelfeorl
dise memores fimus, & nunquam pietatis &' mifericordii
obliuifcamur. Hinceftetiamquod Dominus ait Mile-1
ricordiam volo,& nófecrificium.Sunc autem & aliauiul-1
taqu^ dc mifericordiadici pofiunr,liquidem mifepicórdia
Domini pienaeft terra. Sed quis iapiens & cuftodiensh^cl
& incclligec milericordias Domini? Eftote ergo mi fen cor-,
des,& ita miferieprdes, ficiu & pater vefter m'ilcntors eft!
Omnes diligire,neminem odio habeatis. Orate pro per
fequentibiis & calumriiantigly^ps, vt litis filij patris vcj
Ibiiqui in.cpeliseft. NoliteiuilicjW&nonaidicabimini: Mite
condemnare,&noncondemnabmini.Qnatecrgóhidicesconi
ftituti fiihfTqdaté Sc leges pöfit* font Vgaudeautigitur
homicidie, lieienturadulteri, exuleent fecrileginihil cisi
vlterius tirtiendum eft, fidam neque indicandi deque dal
mnandi funr. Quare ergo fctiptUm eft, Malédiólus oitinis
qui ptohibet gladium luumafanguine ? quare laudantur
filij Leui, quizeloiuftiti*nec iplis fuis'parentibuspeper-1
cerunr? Quare Dei Iapientia dicit: Diligite iu(^itiam'qiii|
iudicatis terrain ? Quare dcPlalmifta ait: Iudicaté egeno
& pnpillo, humifem Scpauperem iuftificate-? qtiare inle-j
gé toties prrecipitur: Si quis fecerithoc vel illud i-morte
moriarur ?Aliterigiturintelligendutiicft. Npn iudicandi
liCentiaaufertur,noriiuftitia'prohibetpr: tcmentasröllir
tur,ambitio vetatur,&crudelitasihtcrdicitur. ;Taleefti-l
giciiracli diceier: Noliteiudicare fine mifericordia, vbij
mifericordia haberi Sc cuftodiripoteft. Nolitecondéml
nare, nPlire in danda fentencia elfe praeeipires: expeflatci
idumira tranfeat.fuftinetedummensa furore cpnqiiicfcatd
Non in volunrate/fediniuftitiafit iudicium veftrum :hon|
fecundttm volumatem iudicetis, led did deliberatefenl
teptiam, tandem nocentcs & impios condemnetis. Sièl
fchiro fecir patervefter qui in ccelis'eft.ficutfacit ille qui plc
nus eft mifericordia* qui etiam damnando impios nun-1
quam recedita milericordia. Ille (inquam^hoc fecit qui I
non vulc mortem peccatoris, fed vt conucrtatur Sc viuat- J
Quare ergo eos occidit ? quare eos damnat & iudicat ?
Non vultquidemvt moriafttur, fic tarnen fi cpnuertan-
tur; fi petuerscagere quiefcant, &ad poenitentiamredé-'l
ant. Hocautem fiicceritis, ■ & fi ita iudicaueritis, neqW
iudicabimini,neque condemnabimini, Iudicatciniquos^
damnate fuperbos & impiosjr eos videlicet fuperbos&l
impios, qui deque ad pcenitentiam redcunt^-neque all»
■ ihiqqirate quiefciint. In.proprijsatltem caufis, &iu qu|*
bus indices con ftituti non eftis, omnibus dimittite* omnibus
vcR iam'date, vt non plus'contravos Fratres veftti va-
leant peccare, quam vos cis peccata ditnittere. Si enim
dimiferitis hominibus pcccata eorum, & pater vefter di-J
tpittét vóbis peccacaveftra. Contra verb, riifi clijofiileriris;l
hominibus peccata eorum, nec pater vefter dimrctct vo*|l
bis peccata veftra. Menfuram bonam Sc confcrcatn & co- l
agitatam Sc fiipércfluentem dabunt in liaum veftrum. His
autem verbis quid aliud lignificatur, nifiqujaomnibus,!
bon»;
*oni^MÔnn*ttfïa»o®n* dignitate.omniquc bcatitudinej
nbupdabitis*lï & vospec^cibusdimiferitis , & apie-
iate Sc mifericordia non recéTOritis; Vride &'fubditur: Ea~
dein quippemenfurd qua menftfuerttis, remetietur vobis. Dicebat
.utem illis &ftnniitudinm- Nunquid poteftcacus' cacum ducére ?;
Honncambo infoueam caduntl Ac fi dicat,Non omnium eft
iudicare, non omnium eft condemnare , n6n ad omnes
pertihetde pcccatis fententiam diare. HocFolummodb
fudieum eftjhoe folummodP prælatorum eft. Cæci igitur
funr mentis oculosamiferünt, quiçünque id quidem
quodFui pfficij non eft, & quod eis mterdidumeft, agece
prsfumunti; Talesautemdum temeritate quadam alios
quamuis iniquos damnant & iudicant j fimul cum eis in
fojjeam cadunt: in foueam vtiqy damnàtionisæccrn*. Et
illi quidem propter peccata ftia, ifti verb propter ccmeta-
riiSc iniquaiudiciafua. Non eft difcipulus fuper magftrum s
perfeftus autem omnis eritftfitficut magiftereiiis. Hoc autem ad
fupeHorarelpicit: Sc tale eft acfidicat : Dixi yobis, eftote
milencordes,&icamifericordes,ficut&Paterveftcr,ficut
Dominus & magiftervcftermiferieors eft. Non eftdifeif
puïusfuper.magiftrum : pcrfejfeusautem omniserit* 6 fit
licut magifterejus. Illumfequiminiwillumimitamini,il-
lius fprmam' & exemplum wnete , ad illius exemp 1 um &
formam viuite. Quid enim videsfefiucam in oculo fratris tui,
trabem autem qua in oculo tuo eft,non conCideras ? Et qiidhtodopo-
tesdtcerefratritUQ, Erater^tneeqciamfeftucadeoculo ttto^&tpfein
-oculo tuo trabem non vides î NpKte,inquif> iudicare, & non
^iudicabimini» Iudicaprius teipFum qùicunq; es, damnai
j prius & corrige peccata rua. EJjcepriut trabem deoculo tuo, &
tunc perJptcies vt educasftftucam de oculo fratris tuu / H,6c enim
imeietFinterfeftacam&trabem,quodintereftinterpcccata
ficicri men. A poftolus autem loqui tur diéèns:T;u quis
esquiiudicasalienumferuum \ Domino,fuoftat aucca^
dit,ftabipautern: potens eftenimDeus ftacuercillum-.Noliteitaque
ante cempus iudicare,qUoadufqiyéniac Dominés
Scilluminabit ablcondita tenebrarum, Sc manifefta-
bit confiiia cordium, & cunclaus erit.vnicuiqj à Deo* qui
viuit&rcgnatjôcc.
p O M IN I C A Q V IN T A PO ST '
. PentecoUèn.
Cm turbairruerentadlefum vt auditent verbum Dep , & ipfe
flabatfecusftagnum Geneeretbi&c. Luc.5.
CTagnüm Genezareth iplum eft quod mare Galil**:
^vnde& Matthxus hæceadem feribens ait : Ambulans
autem Iefus fecus mare Galil**,vidit,duos fratres, Simo-
nem qui vocaturPetrus, & Andream fratrem eius‘ï ; mitr
tentes rere inmare.ferant enim pifeatotes JÔC vocauit eos.
Matth*us itaque alijs omnibus , qii*in hoe Euangelio
narrantur,.pr*termiifis folamyoeationem Apoftoiorum
fi^bit. Lucas autem notî Folùm Apoftoiorum ; vpcatio
nem,fed alia qu* rune temporis Dominusegit,ianus narrat.
Nemo hienarrationis Ordinemquærat, vbi caqu*
retiayeftruin capturam.'Xvinc enim DomiiVus loPui ceftauit,
quando poll pafilonem fuam a pr*dicatione quleuir, Et
tunc quidem prscepit Simpni,aiijsq; A poftolis omnibus,
vt nauiculam in altum ducereiit, Pcretiain capturam lax
xarenc, dicenseis: Itein vniuerlum mundum, Prsdicare
Euangelium orani creaturx. Itemfi;, Ire, dp'ce'teomnes
genres,baptizanreseps in nOminC patris,& Filij, & Spiri-
tus fanfti. Mare igitur eft-mundus> Vnde Pfelm»fti,Hpc
mare magnum & lpatiolum, illic reptilia quotum non.eft
numerus. De cuius etiam altitudine 86 profundo ..ficait;
Deusnofter refugium & virtusadiutor in tribulatibnib. i
quxinuencrunt noshimis;propterea non timebimusdfi;
conturbabiturteira&transferenturmonces in carmans.
Retia verbEuaiigeliafiipt,quorum fentemijsfidelesani-
m* capiunrur&illa<^ueantui'.Mulraehim'rcrja,mulrofq',
pifeatores hsbet Ecclefia. Et rejpondens Simon dixit tdi Prue-
ptor, per totam noitem laboraiitef nihil cepimus. Sic eriim & Sy-
nagoga , quamUis riiulrumlabo^aifet, retia miliftet^ feri?
,p turas expo fuiifet,legem Prophctas prxdicafleciumen
quia hoc in nofte, id eft, in renebris ignorand* facieba t ,
fiquidem quiddicerecnon intelligebac, valdepaycos ex
Gencilipopulo capere Sc ad fe dphuertere pocuir. In verbd
autem tuo laxakorete.Et cum hoc fecijfent,concluferuntpifaumul-
titudinemcopiofam. Hoc eft eni m quod per Plaltmftanr di-
citur: A n nun tiaui & loqu utus fum, multiplicati fun t hiper
numerum. Itemqj, Mihi autem niiius honorificati ltinrai
mici tui Deus, nimis confortatus eft principarus.jepruhr:
dinumerabo eos , 8c fiiper atenam tnultiplicabuntur.
Rumpebatur autem reteeorumi&annueriint foctp quierant in (ilia
naui, vtvinirent & adiutiarent eos. Etvenerunt,&impleuerunt
ambus nauiculas, ita vt mergerentur. Tunc enim Ecclefia: Sc
Apoftoiorum rete rumpirur, quando fud*i, h*ret>ci, Sc
infideles violentis argmnen tanonibus Euangelic* prijdi;
cati o ni cpntradicunt.,V nde Ap o ft61 us: O ft lumtn ilii .maf
gn um apert u m' eft 8c euidens & a d uerfarij m ul ti. V eni 11 nt'
igitur his in adiutorium focij de alia naui * quia ex alijs o-
m nib us Ecclefijs epifeopi Sc lacerdotes vndique in vnum
conueniunr, veiiratem aperiunr,hxreticosdamnant, Sc
eos quos illifraudulenter dcceperant, ad fidem Sc Eccle-
fiam reuocant. Quod qUum videret Simon Petrus,procidir ad ge-
miaIefu,dicens:Exidine,quia homopeccatorfum Domine. Stupot
enim ctrcundederateum, & omnes qui cum illo erant, in captutd
pifeium quam ceperant. Similiter autem Ucobum & loannemfa
lios Zebedai,qui erantfoctjSimortis. Apoftolus enim dicit,qua:
ftulta filnt mundiclegit Deus: vt perdat fapientia: Sc infir-
ma mupdi, elegit Deus,V t conf undat fdrtia: Sc ea qu* non
fun t,v t ea qu* funt deftrueret. Itemqi, Quia noil agnouit
mundus per fapientiam Deum , placuit Deo per ftulcoS
prxdicatores faluos facerc credentes. Quis igitur non ob-
ftup'efeat? quis non miretur per tales prxdicatores mun-
dum conuerfuin, philofophos luperatos, mundi fepierl-
tiam deftruftam, '8c intra fidei retiaarque in Eccleli* nauiculam
pofterius feribiintur, tempore priorâinueniuntur. Etvi-
ditduós nauesftantes [ecusftagnum: piftatoresautem defcenderant,
&lauabantretia: D u * naties, duo pppuli Funr,Iud*orum
feilicet&Gentilium. Pifcatoresautcm * vttiulq} populi
doft ores & restores incelliguntüri Et in altera quidem
pöntifices Sc faccrdotes, in kltera verb philofophi Sc'Poe-
ræ pifcarifolebant. Rctiaàutémlauareeft , fuæ pr*dica-
tionis fententias exponere Ôc dilucidare. Afccndcns autem
in vnam nauimqu&eratSimonisjogauit eum à terra redit cere pu-
fidum:, &fedensdocebatde nauiéula tùrbas. i In naüfeùiam Sfe-
munis Dominusafeehdit, quià fynagogam & ludæorum
^opifium pràédicare venit. Vndcipfeait: Non.fum/mif-
fes nifiàd oues qu* perierunrdomus Ifiael. De hacenim
Sinionis nauicula Apoftolus dieic,: Qui opeiacuseft Petto
m ApoftblatunTcirCuncifioU'is,opcratuseftôc mihiihtcr
genres.Simonisigiturnauicula.Synagogaeft.inqua Do-
minus refidens turbas docebar, quia ibi Euangeliumpr*-
dicauitjVbi <s>mnesgçntesftocentür,ôcàd fideraVocantur;
fftccjfauitautem loquiydixitad Sïmoneip, duc inaltum, &laxatè
j tantam pifeium multitudinern elle colleftam,
prxfertim quumprxdicarent Chriftumcrucifixum , Iu-
d*is quidem fcandaluro.GentibusSurcm ftultitiam? Sed
quid iignificat quod SimonPetrtts antExid me Domine,qtiia
homo peccator fum , nifi hoc-quod in Canticis Canticorum
Ecclefia dicitrFuge dilefte mi,fugc,afli milare caprez hin-
nuloq; ceruorum fuper’montesaromatum ? V n d e ip fe
Iudxis Dominus loquitur, dicens:Ecce relinquetur vobis
domus veftra deferta,Diximus enim nauicutaSimoms fy-
nagogam fignificare. Hanc igitur Dominu relinquere Fe-
^rus fignificabat, quando vt dfe cxiret,eum rogabar. 'Etait
ad Simonem lefus:Noli timere,ex J/bc tarn homines eriscapiens. Ne
rimeas, inquir, ne obftupefcas,fed potius gaude Sc credc,
quia tnaiori,pifeationi prxdeftinatuS es; Vlq; modo pifees
ccpifti.amodb homines eris capiens:alia nauis & alia retia
dabuntazribi.Etjubduftis ad terramnauibui,teli ftisdtitnibusfc-
quutifunt eum. Faftum eft autem in Sabbaco fecundo pri-
mo, cbm tranfiret per fata, vellebant difeipuli eius (picas,
Sc manducabant,confi icantes mapibus. Quia alia Omnia
ip Matt,h^oexpofi,ta funt,hoc fi>luinreftac,Vt quid fignifi*
cecinSabbatpfecundo primo,dicamus.Triaenlm primd,
id eft,principalja be maxima Sabbarahabebatluo*i:ijuia
! tresinannofeftiuitates primas & maxipias celebrabant.