
/ttftL Kj4f>plL Sidonij
■ E P I S T O L A X,VI. ,
Sidonius Patricio fuo falutem.
A Gcepi per Paterninum paginant veftram > qua* plus
J .jLmellisan falishabeat inccrtufn eft. Cxtcrùm clo-
quij copiam hanc præfert, hos olct flores, vc bene appate-
at>non vos manifefta modo.verùm eciam furriua quoque
ledione proficere. Quanquam Sc hoc ftirtumquodde-
precaris, cxcmplati libel l i , non Venktam debeat ref pi cere,
quam gloria. Qüid tu enim faCiasabfquevirtUte , qui
necipfa peccata fine laude committis? Ego verb quicquid
impofitum eltfraudis, miJiLvtpptftabfenti, libeiis audio,
principaliquepro munereampledor.quiquodammodo
damjnunr-indemne tolîraui. Neq;enkn quod tuo acceR.
fit vfui, decefllc hoc noftrx propnetati; aur ad in creme n ta
feieutixveftr* per detrimenta veniftis alien*. Quin po^
*ius ipfeiure gb hi iSfc.vberi p'rxconio non carebi& qui tna4
gis igneo ingenio naturain deçenter ignis imitatus es de.
quo fi quid demere vclis, remanec totus qui trajjsfèrcur.
Vnde iaîn parce.trepidare, deqde moribus amici plufeu-.
lum redofecuscfçdcre, Namqueidjaocfadonosmagis
vulnus polluit culpx.fiferiat idusrinuidi*. Vale, ./.
« JÈ P I S T O L Â x y i i v
Submits Aruogasli fuo falutem.
E Minentius amicusmus-jdomihe/ maior, obtulit mi- j
hi, quas ipfedidafti, iiteraslireiètas:, &.grari* trffa-
riam renidentis cultu {gfertas .* quatum vtique virtutum
icaritasprimaeft.qme.te eoegitin'n<^is,velperegrmi|iVtI
iam latere cupientibus, humilia digh^ri.tuhiverekihdiav'
cuius in (lin élu d^mimiberitotrépidas,mérita prxdica-
ris.tértia vrbanitas, quia té ineptire facetiflim.èallegas, &
Quirinalig imbletus foute facundix, potor M pfellxTi-
berim rudas : lie barbarorum familiaris, quodtamenne-
fciosparbarifmorurttf par diicibus antiquis lingua, manu-
que-; fed quorum dextek folebât non minusftylum tractate,
quàmgladium. Quocireafermonis pompa Roma-
ni, fi quaadhuc vfpiam eft, Belgieis olim, fiue'Rhcna.nis.
abolita terris,In te rekdit:quo yél ineolumi, vçl pérorante,
etflapud liir.kem ipfumLatina iura cecideinnt, verba
non titubant. Quapropter alternum faiue rependens,
grandirer lector, faitem in illùftri pedore tuo vanefeen-
i tiumlitetarum remanfifle veftigia | qux.fi -frequenri ledione
conrinuas/experierepcrdiesy quanto anteccllunt
beluis. hom inés, tan to anteferri rufticis inftitutos. Dc pa?
ginis line quo <i fpiri talibus vis y t aliquid,ineerpreis imprd-
busgarkro, iu(lius,h*c poftukbuntur à jaçcrdotibus loco
propinquis, aerate grandaeuis, fide clam., opere vnlga-
,tis, orepromptisj memoria tenaeibus, omni denique me-
ritorum fublimium dote pqt|oribus. Namque vt ari'tifti-
tepi ciuiratis veftr* relinquam , confummatillimum vi-?
rum , cundarumque virtutum cpnfcienria &*famaiuxta
'bcatum;naulto opportufi?usde quibufeurflque quasftio-
nibus tibi interrogantur inclyti Galliarum patres &,pro~
torfiyfe, necfiitis pofitusin longinquo Lupus,nccpartim
Jin proximo Aufpieius d ^quorum doârinæ abundant! e-
uèntilandæ nee confultaciotuafufficit. Proindequpd fu-
:pct hac precumpartc non p|tui, benignusquidemi fefi &
indus ignofçe : quia fi vos iipperitiam fugcrepar eft » me
quoqidccet vitarc iaélantiara. Vale« Mflg
E | I S T O L À ^X V IIÏ.
Sidonitu Luconttofuo falutem.
O Blmifceris quod rogaris , e.que contrario, fi quid
iniuiigas, ex afTe meminiftr rfepetere. Pcrlongum
eft, dc cito reditu qu* tu, tiûqueB promifetitis mihi, meif-
quc * quorum omnium non funtvcl mit^Aa compléta.
Qujn pptius, cum fugam à nobis machinaremini,^^quo rc-
ucriüros ad facrum pafeha vos putaremus, null* graucs
.iarcinje a^prardiujç'eXoDpido d u â ^ fiu llf ferraca, Äullä
efièda fiibueheudisonèribus attrahebuntun Vcque de I
j matronalium partium nil querat fiaude;' quas cutjv expe-
îditis tuliftis.impedifncntis j tuque fraterque communis
Volufîanusvixfingulorum clicntiam puerofumqj cotni-
tatu ambiebamini. per,quod folicitudinem profequen-
tum vanamox recurrenâi fpeïefeliftis. cerîè éater Volu-
fiànus.vquifbrrè pergensin prædia Baiocàffina, tptâmque
prouinciam Lugdun^nlem lecundam peruagaturus, ex-
peéfeatiqneinnoftramipecie breuiorisitineris elufit. Et
nunettt ipfe fie multis contra fidem diëbus otiabundus,
aistibi.fi quaspefteâ Iuferim métro nugas ^mitti opporte-
re., Annuqiaiunélis.quia dignus es,vt tafia legas. Nam
carmenipfum, quod nuncè rajnibus elabitur, tam riifti-
canum èl^^m^âeimp^lîp^t^tinenon illu^advillam,
fed potius è vijk pittere pûtes. Bafilicam ranâiPonrifi-
cis^confc^orifqueMartinivPctpetuus HpiTcopusdigniffi-
mqytanto prsedecefïbre îùcceftbr j nrultum priori
fui^|iaâ:enüs, eapaciorem nouauit. Magnum eft, vt fêtant,
op«s nommandumque, qüodin honorem talisfyiii
faéla roîtilisvir leqfiè dçbùCnt. Huius me pârieribus inrcribetelupradiélusiàcerdôsfibc
epigrammasjEomjielJit,
ouqd reéenfebts^ vt èftinfiis quîcum que depolcit priui-
^fegio caritatisimperiofiffimus. Arque vtinam molisillius
pompatn/fiue donarià, niihuius obfequn rurpét oblatio:
^quo^keosfore pfiirinnfin tiinieo, NififormànihitrO-
*nnk y^ùftaficepigraimmatisi,ftiusfdsditasplaceat,vt nigetm*
UüscaiMidöincorpöre;qui quidem folet fîcfaçere
rifum,quod acciperé fuffragium. Sedquidhincarhpliusî
pqnefiftulasipfepaftorias, & elegi* noftræj quiapede
ciaudicat,manumporrigc.
corpustfoikvenerabtkierrit,
’ InquopoftVif<*temporavtuit honor,
Ttxerat hic primiimplebeio machina cultu,
jQua-conféJforinon erat aqua fuo:
Necdejijtepat eines otiérarefudore
* v Glori^magnavm,gratiaparaaiocih ; r;
qt^ttmeraturfextùsabipfop ' ■
■ longamPefyetUMfuftultpinuïdiami
• Inmnum r.emouens modicipeneeralé faceüi,
$ 4: ^ Amplafaitftaleuansexterioredotno. .
Creiierumqueßmul, valido tnbuente patron9,
tvjpatijsadèsj^ttditorinméntû:
' Qtu SalcntonidCopêtis eß confltgere temptp,
Septima qua mundo fabrica mir&fuit.
Namgemmù, aura, argemfi(plendüit illud,
<: lttudtranfgrediturcuntta metallafide.
Lmrabimordax,abfoluanturque priores,
v •* /^JilnoHet, autaddatganulkpofièritas. -
Dimquevemt Cbrijhu,populos qui fufeitetomnes,
Perpçtub durent culmina Perpettiû
; Obtulimus, vt cernisj quod cantilenærecentis obuiam
I manui fui t. lèd nec hoc minus, fi moras neélis, aftra quà»
ticmuSjvenßbus quoqv ktyrographis, fi res exegerir, yfiirb
I quos huic carmini lenitate adæquandos falso putabis.
j l^amque efficaciùs, citius^ ardentiùs natura mortaliuns
! eulpae aliqua,quàm laudet. Vale. '.
E. P I S T O U X I ^
Sidonius florentin»fuofalutem.
ETmoras noftras.&c filentium accufas.vtrümq; purga-
bileeft.nainqj&venimus,&fcribimus. Valc.
E P I S- T O l A X X .
Sidonius Domnitiofuo falutem.
* Ë v.V cuifrequen ter arma, &arraatum, & armatosin- :
A fpicereiocundum cft., quam voluptatem putamus I
mente conciperes,lî Sigifmercm regium iuuenem,ritu at-
que cultugentilitio ornatum,vtpore fponfum, feu petito-
Epißvlartlm Liber Tÿ Z
retnvprætonum foceriexpetere vidiffes? Illumequus qui- 'icnti*veftr*vqluptas', quódtamcnnullum fàtiascej^cl
deit» plialéris comptus I imô equi radian tib us f|n i mis o- lam quid- iftic4ele'familiari tua dicatn*'cuius kic ftatus eftl
na fti antecedebanr, vel etiarofubfequebantnr: cum tamg vt tuaexpenfam hoc fit façîlius toleratura, quôd crcbriusa
hoc niagis ibi décorum confpiciebatur, quèd præcurfori- - Nam dominusagricola fi lare ni hicfoueàt, ficfacitfum-
bu.sfuis,fiuepediflèquis,pedes&ipfemediusinceffit,flâ? ' ptum,quôdaugetôcredicurrii Hæcvnus tibi omnium,
meuscoccojrutilusauro4laélèusferico} tùm cultui tahtoi- certèbonörüm ciuium Voro, périra,vicegarrio: qui cum
comafrubore,ciite concolOr.Rëgu 1 ôrum auté,fociorum- tanto honoré te pofeant, tanto arnore defidèlèiit, jiirelli-
que cômitantum forma & in pace tetribili« • quorum pe- 1 gi datur,gatidij plus te,dum tribuis quod rogaris,aflcquu-
des primi péroné lêtofo talos adufqîvinciebantutjgènua, turum. Vale*
crura,lùræqi fine tégminc. Prêter hofcveftis alta, ftriâaj
verficólbr,vixappröpinquanspöplitibusexettis.‘!manic£e
E P i - S T O L A Xxil.
folabrachioruttiprincipia vêlantes, viridarttiafagalimbis
marginatapuniceis. penduli ex hitmérogladij balreisfu-
Sidonius Leonifuo falutenii
pcrcurrentibusftrinxerant claufabullatis latera rhenoni-
bus. £o quo comebanturornatu,muniebâtunlanceis Vn-
IR magnificus He(perius,gemmaamicorum, titera*
catis,fecùribufq; miifibilib. dextræ refertæ, ely peis læuam
Vrumque,nuperVrbecümredijcèTolofatram,pneci-
pattern adumbtantibus , quorum lux in orbibusniiica
^ . gerete dixit, vtepiftolarurncüram;lamtcrminatislibris
fuluain Vmbonibüs,itacenfumptodebat,vtftudiü. Cün- j éarum, conuerteremus ad ftylum hiftori*. Reuerentia
(fta'prorfushuiufmödi,Vtina<ftioftethalamorum nonap- i fufnma, fummo&affcéiu, taleraatqjtanwm fententiam
pareret minor Marris pompa , quam Veneris; Sedquid ampleaor.idoneum quippeprónuncias, adoperamaiohiec
pluribus ? Spedlaculotali fola pratfentia tua defuit.
Nam cum fpeéfcarem qu* tibi pulcbra funt non; te videre,
ipfameo tempore defiderij tui inipatientiam defideraui.
Vale*
EP i s t ö l A xxi.
Sidonius Apr ofuo falutem*
EST quidem princeps in genere monftrando partis pa-
tem* prserogariua.-fêd tarnen multum eftquod debe-
mus&matribus. Nonénimanobisaliquidexiliusfas eft
honorari, quód ponderailfamm, quam qubd iftorum fè-
minafumus. Sed originis noftr* dafiriicndai materia, vel
ratio fit penes phyficosinos vndc haec ifta pt^mifiróüsper-
fequamur. Heduus pater tibi, mater Aruerna eft* Primis
Heduis deberis: ergo noti folis. Vel propter illud exemplu
noftriMaronis, quo tefte Pallas fic habitus Areas, quód
patitèr &Samnis,in Mezentium mouerepotuifTet, vt pe-
regrinus , armaHetrufcorum, nimixtus matrcSabella,
pattern quoqi patri* inde traxifièt* Eccehabes magnum
maxim o audore documentum, quod patri* pars compu-
tandafit& regio maternarnifipoetas, &cum ab hiftoria
nonrecedunt,meritiriexiftimabis. IgitutAruernifipor-
tionein tui faltini vicifiim iure fibi vendicant, patieter ad-
mitte querimoniam dcfiderantum; qui tibi per vnius oris
mei officium,non vnius peótoris ptofudere fecretü. Qups
palam & coram dicerc puta, Quid in te iriali tantum * in-
gtatc j commifimus, vrpertotannos quondam hiutlum
altticem nunc velut hofticum folum fugias? Hïcincunabula
tua fouimusihicvagienrisinfantisla&entiamérnbra
fofmaüimus: hïcciuicarum baialabare pondus vlnarum.
Hincauus FröntO blandus tibi, fibi feuerüs^ qui exeiiiplo
efie potuifiet his, quos hab.emus nos iti cxemplo. hirtc a-
Uia Aufpicia,qu? tibi poft tu* matris orbata deeefium,de-
pendit vna curam duarum* Sed & matertera tua htnc, 8t
liinc fuit fanclior fandis Ftontina virginibus, quam vete-
batuemateripatervenerabatur, fumm* abftinenti*puel-
la,fumm i rigotiS, ac fidei ingentis, fic Deutii timens, v t ab
homitiibus titiieretur* Hic te imbuendum liberalibus
dHciplmiSjgrammaticii thetorifqs ftndia floren tia monitu
certantc fouerunt.vnde tu Uontam niediocriterinftitutus
exiftis, vt tibi licöat Arucrnos, vél proptet literas non ara;
quem mediocria putasdeferere deberc. Sed quod fa-
tendum eft,facilius audeo huiufmodi fu fpicere iudicium.
quam füfciperé cönfiUutil. Resquidem digna, quanitu
iuberesded non minus digna quam facéres. Namq; Sc an-
tiquituSjCum C.Cornclius C.Secundo pariafuafiflet,ipfè
poftmodum quod iniunxitarripuitddq-,ab cxemplo nunc
melius aggrederis: quia Sc ego Plinio , vt difcipuius aftur-
go, & tu vetuftogenete narrandi iure Cörnelium anteue-
nis; qui fieculo noftro fi rcuiuifceret, teq; qüalis in litéris,
& quantus habcare, confpicaretur, modó veriüs Tacitus
efTet* ltaqUe tu molcm thematis miffi rede capeffisj cui
prarter eloquentiam fingulatem, feienti* ingentis magna
oppórtünica's. Quotidie namqj per poten tilfimi confilia
regis,totiusfollicitusorbis, paritcreiüsnegotia, &iura,
fcedera,&:bella,loca,fpatia,meritacognofcisi Vndequis
; iuftiusfcfeadiftafiiCcinXcritjquamille.quem conftetgé-
i tium motus, legationum varietates, fada ducum , pada
regnantum, tota denique publicarum rerüm fecreta didi-
cifk? quique pr^ftan ti poll rus in culmine>non neceflè habet,
vel fupprimere verum, Vel concinnare mendacium;
At nofita longè conditiö difparj quibus doloti peregrina-
tionoua , necvfuilediovetufta. turn feligiö profeflioni
eft.humilitas apperitui,mcdiocritaS obfcuiitariinec in pre
fèiltibus rei tantum.quantam infututis fpei locatum. Po-
ftteraö languorimpedirriento j iamque vel fèró propter
hu n c ipfum defidia cordi *qu*ua. Certè iam fuper ft u d ijs
nulla laüs curq.fed ne poftuma quidem.prxcipué gloria m
nobis patuam ab hiftoria petetèfixum: quia per homines
clericalis officij temerariè noftra,iadanter aliena,prxteri
tainfruduosè,pr*(èntiafèmiplenè,turpiter falfa, pericu-
losè veradicuntur. Eftenim huiufmodi thema, Vel opus,
in quo bonorum fi facias menrionem, modica gratia pa-
raturjfinotabilium, maxima offenfa. Sic fe ille protinus
didioni color, odorq; fatyricusadmifcct* Ilicct fcriptio
hiftorica videtüf ordine a noftro multum abhörreïé, cuius
inchöätio inuidia, con tin uatio labor, finis eft odium.
Sed tunc ifta pïoueniunt, cleticis fi aliquiddideturau-
doribus, quicolubrinisoblatratorum molaribusfixi, fi
quidfimpliciteredamus,infani; fi quidexadè, Vocamur
pr*fum ptiofi. At fi tu ipfê j cui datum eft faltibus glori*
prötcrerepofieceruices vituperóiium, feu fiipercürrere,
materi* iftiusliberts prouinciam fórtiarel nemo te éclfiüs
fcripferir,nemoanriqums,eriamfiplaceatrecenria loqui,
itiare. Taceo territorij peculiarem iocunditatem: taceo iI- ! quandoqiWdem fermonum copiaimpletus ante,nunc te-
ludxquoragrorum, inquofinepericuloqHxftuofxflu- ; rum,tionrcliquifti,curveneaatomorfufêcere. Atqueidduant
in (egetibus vnd*:quod in duftrius quifq; quo plug
freqifcntat, Jf oe minus naufragalr.1 viatoribus molle, fru-
duofum aiatonbuSjvenatorib. voluptuofumiquod moti-
tium cingUncdorfa pafcuis,latera vinetis,tertena villis,(at-
xofa caftellis.opaca luftris,apdrtaculturis,concauafonti-
bus,abruptafiuminib. quod deniq; huiu(modie:ft,vt fe-1
mel vifumaduenis, mttltispatri* obliuionc fafipe perfua-*
dear. Taceociuitareipfam,cui femper licamantiflimam,
vtfolinobilitim concubernio prxfetre nildebeas i cuitu
manuiniedafeliciterraptusinfciebare: ficq; omnes prxeo
teinpofterum confuli vtilitas, audiri volu-
ptas, legi audoritas eric.
Vale.
Biblioth.Vet. Patr.Tom.f. (± q q q i