deftruétio, cuiuslibec anima: perditionem fi^niricare po-
teftjinqua, fidecorrupta& vimttum pbpulo déficiente,
malignorum fpirituum vitiorumfy, excrciruseam nggredi
cur, incendit, 6c diilîpat. De tali autemanima,, Domini
noftrilclùChrifti exempla fequcntes, nos qooqiflere de-
bcmus:& tantb amplius Here, quantöipfa de fciplaHcrc i-
gnorat. Sienim tuas infirmitates intelligeret M calami-
tates quarei fuperuenturæ funt cognouiftet, fleret ytiq» 6c
iplâ. Nunc autem abfcondita Tunt ab oculis eius. Non
cnim muros ciuitatis, quatenus port modicum periturbs,
fedanimarum ruinant 6c perditionem flebat Iclus: nobifi
queexemplum dabat, quid in tali refacere debeamus ,-
quum peccatorem aliquem in æternam perditionem mere
videmus. Capta eft autem ciuitas Hierulâlem poft qua-
dragintade duos annosàChjifti paflione. Quod bene
quidem Elifieus fignificauit , qui afeendens Bethel, quum
pueriipfiusloci illuderentei, dicentes : Afcende caluc, a-
lCende calpe,maledixir eis in nomine Domini. Eft (lat im
rgrefii funt duo vrfi de faim & occideruntquadraginta
duos ex illis, Ideb enim poil quadraginta 6c duos annos à
duojjus vrfis^Tiro videlicet & Velpaliano , Iudæi interfe-
dtilunr, quia Chrifto illy dentes, inGaluariænaontemeu
duxerunr,ibiqi eum crucifixerunt. Sequitur: Ec ingrc (lus
templum,cOEpit eijcerc veiulcntcsin illo dccmcntes. Vtide
& Matthäus ait: Et intrauic lefus in tern plum Dei, & e-
iccitomnes vendentes 5c ententes in templo , 6c mcnlas
nummulariorum ,6c cathedras vendentium columbas o-
uertit. Audite hæcSimoniaci.audfie nefandi negotiato-
res, aut ceflace à negotijs, nut cxitede templo. Non enim
vnum vel duos, lèdindiftercnteromnes&vendences&
einen res Dominus rempli eiécit de templo. Iplè & men
las nummulariorum,& cathedras vendentium columbas
euertit. Vos nummularij eftis, vos columbas venditis,vos
fine numéro & pretio nihîl agitis. Columbas enim ven-
dunt.quicunq; vel Ecclefias vel ian&i Spiritus gratinspretio
largiuntur. Horumautem cathedras Dominus euertit,
vc per hoceos non elle Epilcoposintelligamus. Et di-
cireis.-Scriptumcftquoddomusmea , domus orationis
eft, vos autem feciftis earn fpeluncam latronum. Lacrones
enim voseftis, quia per oftium. non intraftis. Qui enim
non intrat per oilium in ouile ouium, fur efi: 6c lacro. O-
ftium enim Çhriftus eft, qui, quoniam per eum non intraftis,
vefiras cathedras euertit. Per hoc enim oftium illi fo-
li intrant, qui fecundùm canonum inlticuca Epilcopi con-
fticuuncur. Exiteigiturde domoorationis.-quæquoniam
vos in ea habita tis,fa<fta eft Ipelunça latronum. Nufquam
alibi corporaliter Dominus reftitillè.aliosimpulilïè vel e-
ieciflè narratur. Si igitur eum in hoc quoq; imitari veli-
mus, fi aliter non pomimus, violentée Siraoniacos abEc-
cleliapelleredebemus, fi tarnen vires fuppetunt, quibus
hoc fine Ecclefix detrimento facere valeamus. mR
D O M IN IC A V N D E C IM A P O S T
Pentecoften. r
Dixitlefusad quo fiant qui infeconfidebant,&c. Lue.18.
NVnquam arrogantia placuit Deo, nunquam luper-
biaiuftificataeft. Vnde& dehis qui omnia opera
fua faciunc vt vidcancur ab omnibus, alibi Dominus ait:
Amen diep vobis, receperunt mercedem fuam. Talese-
rant & ifti quibus hareverba Dominus loquebatur, quife
coram hominibusiuftificantes , caeçcrosqualipeccatotes
abijciebanr,& afpernabantur. Dominus autem, qui non
venit vóeare iuftos, led pcccatores ad peenitentiam, ne-
minem repellebat, Icdcura publican is & peccatoribus
manducabar. Duo fin quit ) homines afcenderuntïntemplum
vtorarentivniu Pbarißus,& alterPublicanus.. Dominus Pha-
rifiejsloquebatur,qui inde etiam Pharilâeidicuntur, inde
diuifi, quoniam fepræ cæteris meliores eftè pucabant.Hiö
autem vnüm Phanfæum appofuit in quo quàfi in fpecujo'
cæterilè qualeserant, viderepotuilïènt» EcfortaflèidenH
iplè ibierat, de quo Dominus iftadicebap. Phdrtßusftdns
hoc apudfeörabatydicetis.: Deus grattM ago tibi, quia nönfumficr -j
ututeri homintm ,r4ptores, mufti, adulterii vtlutetiam bic />«.
bliCAnus. leiunobit in Sabbato, décimas do omnium quaMitlco,
Nihil horumrcprchenfibil&eft. Nam d^DeppioDcnefi.
cijsgrariasagere, &bisinhebdomada ieiunare, 8c de0.
mnibuadccimasdare, bonumvaldd&laudabilecft.
liud eft igitur pro quo Pharifieusiftedamnatur. Hocau.
tern inrus eft, in corde eft, in intentioneeft, quod quidcra
nifi dDeoviderinonpotefti Deusenim non quid,fed
quaintentipnealiquiddicamus, confiderar. Non oris,
(ed vocem attendit cordistnon ad nuos,fed ad fan rein rc-
fpicit. Vnde manifcftumeft, Pharifisum iftumpcrHiper-1
biam 6c arroganciam cundta dixille. A tque in his quxfa-
cicbar.magis homijhlb.quàm Deo placcrc volebat. Seul,
tus qui pro tanro talique feruitio nihil ni,fi vanam gloriam
pro merccderecipir. Sequitur: Et Publicanus à longé Jim}
nolebat nec oculos ad ccelum ltuare,fedpercutiebatpe£lus fuum,di-
cens:Deuspropitiusefto mihipeccatori. A longé ft^bat Publica-
nus:qunliserar,talem fe oftendebar. Inde enimdicuntur
Publicanijfiue quia nec publicè peccare erubefeebant, fi.
né quia publica veâigalia colligebant. Ex his enim fuit
Matchæus Publicanus, quem de telonio Dominas voca-
uit. Meritb ergo de P ublicanis ad Pharifacos Do mi n us |
ait,Publicani<Scpeccatores precedent ves in regnum Dei«
Stabat igitur a longé Publicanus : 6c quia tieccatorem fe
efiè feiebar, propius accedere timebat. Nolebat autem
nec oculos ad coelum leuare, ne in eoipfo Dominuin of-
I fenderer.quàd ad fiiperiora 6c ad fedem Dei,de limo pro-1
fundi, 6c de tanrà voraginepeccarorum refpiccrepræliim-
pfifièr. Sedpercutiebatpeilusfuumjicens;Deuspropitius ejlo ml* I
hipeyatori. Mcrirb autem petftus percutiebat,quia ibi pec-
càuerat,1 ibi ferait fons & fouea 6c origo mali. Ibi enim eft
cor,bohorum omnium acquis malprumfecretariiim, inde|
omnia bona 6C omnia mala procedunr. Ex corde enim
(ait Dbminus)exeunt cogitacioncs malaj,homicidia,fur-
ta, periuria,adulteria,&fimilia. Hoc igitur Publicanus
percutiebat 6c percutiendo (è , de ieipfo quodammddo
vindicabat. Ideo enim Plalmifia dicit. Cot mundum créa
in me Deus. Quoniam fi cor mu ndum fuerir, à quo con-1
filiario omnia noftra confilia fufeipimus ÿ malum facere
fionpoterimus, nifi fortafiè talealiquid quod ignorantix
imputetut:fi tamen illud cor mundum dici polfit, quodi-i
gnorantia macularur. Propterhocenim foils,facerdoti-
ous pefetu fculum (èmper de làcrificijs datur,quia in eis to-
tiuspopulicor&confilium, omnifijne dofetrina&fcienJ
tia concinetur,vt bene cordaci & pefetorofi fcmpeffuffici-j
enter habeant quod vnicuiqueinterrogancireipondeanrJ
Percutiebat igiturifte peftus fiiurn, 6c diccbât, Deus pro-1
pitiusefto mihipeccatori. Non atcendas huius cordis
praua confilia,dele peccata,& propitius efto. Nihil in me I
eft, vndetibiplacere, &Veniam confequi dçbeam, quo-l
niam corde 6c corpore, cogitationibus & operatiombus
tibi peccaui. Omnibus iniquior ego fumi& nifi per mile-J
ticordiam tuamfaluari non pofiiim. Ideoque propitius
efto mihi peccatori. Sic igitur non .minus ifte fe accufa-
bat,qudmillePharilasuslc iuftificabat. Sedquofrmftui
qua nnercede ? Sequitur. Amendico vobis, defeendit hie tap-
ficatus indomufuam ah illo. A quoillp ? à templo,an à Deo 1
à templo vtique, & à Deo.A templo enfin defeendit,fed
à Deoiuftificatus. Quarehoc? Quia omnis quifeexaltathu-j
miliabitur, &quife humiliâtexaltabituf. Sicut igitur Publicanus
fehumiliando exaltatus eft, ic a 6c Pharilxus fecxal-
tando humiliatus eft. Radix omnium malorum fuperbia,
cuftos omnium -virtuturn humilitas.
D O M IN IC A D V O D E C IM A PO S T
Pentecoften.
Exienslejus definibus Tyri, venit per Sydonem ad mare GaliUs,
intetmediosfinesdeeapoleos, &c, Mar.7.
DEfcribit Euangelifta per quam viäm irt Galiliaw
Dominus redierit.Sicut autem pentapolisa quinqj»
ita decapolis a decem ciuicacibus nominal ur. • BvaäduMM
eifurdum&mutum,&deprecabanfur eum vt impöiiat tili
| ^ ~ ~ Q u ij
ifti qifi fiirdun) & mut urn Dominoatlducunt i
nVTciiiniiî1111 Âpoftoli 6c d oiftp rcs, i ilifiim t E pi fcopi&r fa-
cerdorcs,ift( fun t quicunq.ue alios fanare dcfidcrant,6f ad
fidem perucnircperfiiadcnr. ^urduseftehimbmhis ho-
,,qi)iaudie»di aures non haberi 6c qui Etiangclij verba
mdire conteninit. , Surdi crant jlli quibus Dominas
schar-, eftex Deo, verba Dei audit: prpptcted vos
*ia,uditis,quiacxDcononcftis. Detalibusôc Pfalmi-
ftaait.Furorilji fecundùmfimilitudinein ferpentis, ficut
afpidislurdaïÔcôbturamisaurcsfyas, quâénon cxaudiet
vocem incantantium,& vencfiçia quæ ihcahtahcur à fapi-
entc. Mutus verb eft, qui Deumtton laudât k qui Chri-
ftum non confitctur,qui iuftitidm notl dcfchdit,5C qui in-
iuftitiam non damnat. Talcs illi funt de quibus'dicitur.
Canes myw, non valciùes latrare, Hos igitur debemus
ducere ad tefum, &prûei$tôgarc> vfccis mânürn impo-
nat.Sanatur cnim quem tangit lefus,faiiaturquem tangit
IValuator, quiaipfeeftfalus 6c vita. Non aliundè quærit
herbas,iple eft mcdiciis 6c medicina,tangit 6c fanat,refpi-
cit& medetur. Vndc &fubditur : Etapprebeniewa turbafe-
'orfum, mifit digitos fuos in auriculas dus, & expuens tegit linguam
ÏM,&fujpiciens in coelumingemuit,&ait:Epphcra,quod tjilpen-
re. Cognofcimus hic Ecclcfix làcramenta, haïe nouiter ad
fidem veniehtibus facerdotfesfacere videfrtUs.Dicunt Ep-
pheta.i qüôdeftàdpferire, hônVtfexteribns hominisfen-
fus, qui claufi non tunr, fedpociüsvt incerioris hbmitiis
aureiaperiant, 6c linguamfbluant, quatenus & veirba Vl-
tædiligénterintelliganc, 6c intelleôta alijs fidelfierhunti-
enti Nifi cnim aliiid-hoc fignificarec, hune tantum labo-
rem irt hoc hortiine fanando Dominus no fufcepifict. Po-
teiat efiim èUm fûlo Verb b faiiare, ficut multos alios fanare
cónfueuetat. Hoc tarnen non feciti Sed quid fecit? De
turbaeùm traxj^digitosei in auriculas..mifit,expuit,& tc^
tigit linguam, in cfeeliim fufcipiens^ingemiiit, 6c ait illi:/
Epphçta,quod eft adaperire. Haic enim turba,de qua hie
homo à Domino trahitut,vitiorum eft mulcitudo, 6c ma-
lignorum (pirituUm turbulenrus cxcrcitus. Qui enim de
hac tqrba non ttahitur,a Domino non fanatur. Meritb i-
gitur Dominus de turba eum traxit,quem fanarc volebati
Et mifit dtgitosfuos in auriculam dus. Qujain illius auditum
Sandti (piritus gràtiam infuditjvt haberet fpiriturU (apien-
tiæÔcintelle6tus,fine quibus aures cordis non aperiuntur.
De hoc enim digiro iplè quoque alibi ait. Si ego in digito
Dei'eijcio dæmonia,quod Matthæus exponens,aic:Si ego
in fpiritu Dcieijcio dæmones,profcdô peruenit in vos te-
gnumDei. Expuitautem&tangit linguam eius, vt per
hoc eum doceat fuperfiua cun&a abijcere.fi linguam vult
6c Dei laudibusôc brakionibus vacantcm,, huius linguim
Chrifti faliua nondubiteselleinfufiim. Sequfiur, F.ffuM
cieh sin ccelum ihgeriiuit. In coelum namq; Dominhsfufpcxitj
(Juialècundùmhumanitatcm pro nobis ad patrem interpellât.
Sed quare jngemuîr, hifi quiahominemqucmad
nnaginem fuam creaueràt,nuh'cfurdum & mutum,& per
om nia infoelîcem elle videbat,qucm cri am per mulras tri-
bulationcs&anguftiasadpriftinam dignitatem redireo-
portc bat ? Poll: haec autem omnia dit illi. Epphetd^uod efiadt-
aperire. quia non prius fenfus noftri Deo aperiuntur, non
prius dus doétrinæpluuijsfoecuttdantur, duim aCbiiftd
de turba trahamur> ciufque mànu tangamùr, deipfius là-
liuædulcedineomniamaritudincmundcmuratquc (âne-
mur. V nde 6c hic dicitur. Etfidtim apértafunt aurei dus,& fo-
lutum eft vinculum linguaeius, &loquebarurre£lè. Non cnim
nifirefeté loqui potcrat, quern Dei virrus 6c fiipicntia fic
tangcndodtmcdcndofiinaucrat. Etpracepit illis necutdice-
rent. Quanto tispracipiebat.tanto magispluspradicabat, &eoam-
pltui aimirabantur,dicentes: Bene omnia fecit, èr fuîdos fecit audi-
re,& mu tos loqui. Qui deft hocfquare eis Dominus hoc prç-
cipicbar, vnde eosinobedientes fore feiebat ? Nobisfra-
tres,nobis fiunt ifta,ad nos refpiciunr,&: ad noftramiafeta-
ciam inclinant: qui fi aliquid dignum laude aliquando fc-
cerimus,hocnqnadvu]gifauprcmcxtoilerc&pra:dicarc;
imbhumilitcrab(condcre,&celare debemus. Ethocin
contrarium vertitur: quia pluslaudantut illi qui faâa fua
abfcbndcre volunt, quàm illi qui ea pro vana gloria mani-
feftare contendunt. Vnde beacus lob dixit, quod lays hy-
pocritæ ad inftar puiifti. De (ânâis vero dicituriRex verb
Iztabiturin Domino, Sclaudabuntur omnes qui iurant
in eo,quia obfttufekum eft ds loqufentitim iniqua.
D O M IN IC A XIII. P O S T P E N T E C O S T E N .
Quidam legijperiius fur r exit tent ans Iefum,ér dicens. Magifter,
quidfaciendo vitam aternam poßideoi&c. Luc.10.
SVrreXit (inquit) legifperituslegisconditoremreprc-
hcnderc vblens: led non eft lapientia, non eft prüden-
tia,non eftconnlidm contra Deum. Peritus quidem crac,
quem iplè Dei filius peritum fuifiè teftatur. Sed quz pe-
ritia vel fapientia ad diuinx fapientiz menfiiram fe extend
e r valeat ? In hocenim quod ait,tentanseum, manifèftê
oftendit, quia non ad hoc vt vitam zternam polfidcret,
I fed vt in aliquo eum reprehenderet fi pofièr, eum interro-
gabar.Atilledixitadeum.Inlegequidlcriptumeft?quo-
haberefolutam&adloquehdum idoneam. Szpeenim modo legisîSifinquitjlegilperifus es, & legem nolti, vti-
fputamadloquendumlinguæfacit impedimentum. Eft que quid de vita æterria lex dicat intelligis: die ergoquid
enim fputum fuperfluitas quædam16c ftomachi capitisqj de hoc in lege feriptum fir. lUereJpondens dixir. Dtltges Do*
purgati'o. Quiigiturvult>bcne loqui, quivulcvt Deo 6c 1 minum Deum tuum ex toto corde tuo, & ex to ta anima tua, & ex
hominibus yetba fua placeant.omni fuperfluo. humore o- omnibus viribus tuis,& èxomni mente tua,&proximumtuumfic-
mniq-, impedimento6c ftomachuiy reieuet, &mentera, utteipfum. Dixitqueilli,Reâèrejpondiftt hoefae,& vtues. Ecce
quam per caput inteiligimus.Poftumus autem 6c per fpu- quomodo Dominus comprehendic lâpientesin a (lu tia
turn Chriftiquodexcapicequidem defçehditI eius diui- eorum. Ipleiegispericusfiiamincentionemreuelat,&ad
nitatisdulcedinemintelligercrChrifti namque caput (ait j quid Dominum interrogaueratmanifeftac. Ipfeincerro-
Apoftolus) Deus eft. Hzcautemdulcedo,hzclkliuano- jgat,iplerefpondec, iplèluiipfias&magifter&dilcipulus
ftriredempRfcis, linguasinfantium fecit dilèrtas, quaso-
limvetitipomiamariciidoligauerac. De hac autem dul-
cedineait Plalmifta, Guitare & videte, quoniam fuauiseft
Dominus; beamsvir, qui fperatineo. Itemque,dulcis&
reclus Dominus. Et Petrus Apoftolus: Deponentfes (in-
quitj oranera maiitiam, 6c omnem dolum, 6c fimulatio-
nes,&: inùijdias Scdetraiftiones,ficut modà gcnici infantes
tationabiles lac fine dolo,conçypifcitè | ytin eo crelcatis
•nlalutemv fitamenguftatisquim dulcis eft Dominils.
Hæcîgiturdulcedo , haecfaliuaChrifti pcllit antiquum
^ ^ yù n i ornnemqueamaritudinem delitigiiafidelium.
tiæcautemlaliuaillprühiHnguas non tetigir,qui Chriftû
nonconficenmr,dôqui de fide interrogaefi le credere non
refpondenti Sivideashominem iTiendacem,liugiôfiim,
® a*edicum,malè loquentem.ttialé fuadenteni,& vaniilo
1 gilijs vacantem ,.dic illius linguàm nort efle baptizatam,
I neq> Chrifti faliuam eaiy cerig^lle. Si verb videas aliquem
fafetus eft. Sciebatenim quid in lege feriptum erat; hoc e-
nim Dominus eum fated coegit. Cur ergo inrerrogabat
quodlciebat ? Ideo vtiq;,quia Dominum reprehendere
volebat. Dominus tarnen eum non reprehendit, led reétê
earn refpondillè air:Ifie autemvolensfdpfum iuftificare,dixit ad
Iefum.Etquis eft proximus meus î Quia enim Deum&proxi-
mum diligere ad iufticiam& vitam ætfernam polfidendatn
fulficere poftè audierat, illico lèipfum iultû oftendere voluit,
quali qui Deum & proximum dilexillèt,nififortèali-
ter quàm iplè quis fit eius proximus, Dominus întellige-
ret.Vnde&ziv.Etquiseft meusproximusî Putabacenim for-
talfè ilium folum fibiefte proximum, qui vèl am ore cariiis
.cbnfiinâionefibiprz'cæcedspropinquio'rerar. Sed non
eft itâjdicente Domino: Si enim diligitiseos quivôs dili-
gunt,quam rnerccdem habeoitis?honne 6c publicani hoc
faciunt i Sujpiciertsdutém lefus,dixït:Homo quidam defcèndcbaf
. ... mam_____.......................H _____ , ab Hiéttifalem tn fluncbo, & incidk ïn làtrones, qui ttiam dejpo- J
r er*cel\i>fapientem,beneloquentein,beneprçdicàntem, | liauerunteum,&pldgisinipofitisablerurit,feitnuiUoreliüd. Qifid I
Èlblioth.V’çt* Pdtr.Tom.f M ü r enim .