Lib.IV.
I Sirlonii
Epift.11.
0*1».
1 Lib IV.Si:
donii E-
pift-.Ul.'
C L A VD IAN V S SID ON 10 P AP AE S.
SIpoffibilefaûueflèt, vtteDominummeum, velali-
quot les aliquantulum conuenjremv non ynde quarü-
piarp pcrfonarumauc volunratcs, aut neceilicatesinqui
rcrem; fedquæinrem debid mei vfuimihidiepoflent.
Quippe reuilionis poteftas malris modis ac miferisperiode
caufis intercluditur. Enimtiero. fciibendi facultas
»ut rara idonea fuppecic,aut neefuppecir. Iftahoeceadem
rcmiffibiliafirit,nccneytüteîudicaris. Porroautemquod
fæpenumerof'cdpdsveftdsalijimparduntur(qùiidipfum
necambiuhtquam egometforfan, nee meiétur amplius)
non arbnror àmicitiçlegibus impune corand.ll'fud etiam
non dolenter Faxo taciturn, quod libellosdips, quostud
nomine nobilitari nonabnuis,nullo vnquamimpaiciuifti
refcnptojied vacuum forte non fuppetit,quod tute modi*-
cum magnæadmodirmimpendasamicitiæ.Ecquo tam ex
occupatu vnquam vfpiamveimplicabere .quin illudina-
liorum commoda reuergat ? Cum pteca.tu Deum plaças»
eundem nonmodö amicis.fcd Scignods quoq, concilias.
Cum Scripturarum coeleftiü mÿfteria ri maris y quo teftü-
diofiusimbuis, eodo&rinam ceteris çopioïius infundis.
Cüm tuais opes in Vfus inopum prodigis,tibi quidem maxime,
fed alijs q'uoqj 'confultu m facis. Proinde nihil Vide
liber, profe&o nihil eft, tarn infaeundum a&ionum rua-
rum omnium,quod tibi vni fob tantum, 6c non alijs quo-
que multis^tecuinjvberem frudum ferat. Nulla ergo cu-
iufquam præpedimenrioccafio pfærendi velfalfopoteft,
cur ego met fpccialis atq-, intimus [tuus, ] nihil ablpeciali
meofruduferam, à quo ighod quoq; mulrü capiant plix—
rimi. Sed, vdegoàucumo.iuxtaformam Euangelici larguons,
quod non dàsamicoefurierid.dabis improbopul-
latori. Porto ft etiam nunc folitO obdurueris, faxim ego-
met quod tete p oeni tebi t. quonia m ft pe’ccàds vitra reticc-
do,ego produits vlcifcar fenbendo. Porro enim ambiguo 1
carer, cam te puniendûm feripto meo, quam puni or ego-
inet.fileritio tuo. Vale.
S ID O t ilV S CtsAVDIAtlO SVO S,
COmmirti,Domine maior,in neceffitudinis ilira pro-
nuncias, cur quod ad falue tibi debitum fpedat, à
ftylo&pugillaribuVdiu temperem,quodq} deinceps nullas
viânturn volas meàpapyrus onerauerit, quæ vos culm
fêdulæftjfpitàtis impartiat. Prêter æquumifta coniedas,
ft reare quenquam mortalium à ( cui tàmen fermocinari
Latialiter cordi eft,) non pauere eümïn examen auriu tuà-
rùm,quippefcri|>tus,adducitur,tuaruminquam aurium.,
qùarum peritiae, fime decurfprum ad hocæuitemporum
prêrogadua non obruat/necFrontoniansegrauitacis, aut
ponderis Apuleiani fulmen æquiparem^cui Varrones, vel
Atacinus.vel Tcrentius,Plinij, vel àuitnculiis, velSècun-
’3us compofitijin prçfentiarum rufticabuntùr.Àftipulatür
ludiciomeovoluiôenillüd,quod tuteftiper S ta t v À n i -
Haæ, return verborumqi feientiadiuitifîîmuspropàlauiftr.
In quó dum ad méùm hôraeh prooemiaris , hoë munus
potiffimum cepiy vt meæïamâperfonæ, quamôperêpre-
dum non erat librórum fuorûrii titulis inclarefcere, tub-
rüperpetuareturbeneficio. Adquôd.Deus magnè,‘quàri-
tumeunq; opus illad eft, materia clàufum, déclamation«
confpicuum,prppofidone obftrudum,difputationè refè
ratum. Et quanquam propter haihata fyllogifmorum
punda tribulofura.veriiaàds tàmen eloquij flore mellifô;
Noua tibi verba, quia vetuftay quibufqùe collatüs merico
etiam àntiquarumliteratum ftylûs andquaretur. Q_uod-
que predpfius eft-, tptà ilia didip ftccæfuradm fuccinda,
quôdprofluens,quam rebus amplam ftridàmq;fènfentijs
fèntias plus dpcere quamdicerc. Déniq; & ijupndâm nec
iniuria bæc principàlis facundia cômputabatur,cul ^aucis
Verbis multacphibenti Vcuræfuircàufampôtiusi'ihpl'ere
quam paginam. At verb in libris tuis iam illù'd quale eft i
qupd & reneritudinem qiiaîüquanri contitpatà maturitas
àdinitcit, interferitq-, tempéftiuamccnfurà dùlcedinem,
y t lèd-ofis intendonem per euentilatâ difciplinarüm Philofbphiæ
membra iàflàtam repente voluptupfis exceffi
bus quafiquibufdam pelagi fui portubus fouear. O liber
mulrifariam pollens, b eloquium non exilis, fed ïubtiljs
ingenij i quodnccpcrfcaturigines hypetbolicasintutnc-
fcitjhecpertapinofifmatadepreflatenuatur? Ad hoevni-
ca fînguladfq; dodrina,& in diuerfàrum rerum aflèrtione
•mohttrabilisjcuimoriseftdefingulis atdbus cùmfingu.
liis àrdficibus philofophari,qnæq}fi fors exigit.tenere non
abnuo cum Orpheo pledrum.cùm Æfeulapio baculum
cum Archimede radium,cum Eiuphratehorofcopiunï, cû
Perdice circinum,cum Vitruuio perpendiculum.-quæque
nunquàm inueftigare deftiterit.cum Thalete tempora,cû
Atlante fidera,cùm Zéro pondéra,cumChryfippp nume-
rosi cumÊuclidemenfulas. Ad extremum nemofæçulo
meo,quæ voluitaflirmàre.ficvaluit. Siquidemdumfefe
aduerfus eum quetn quidem cotra loquitur, exertat, mo-
rum ac ftudiorum linguæ vtriufq; fymbölam iure fibi vin-
dicat. Sentirvt Pythagoras, diuidit vtSocrates, explicit
vt Plato,implicat vt Ariftoteles,vt Æfchines blanditur, vt
Deraofthcncsirafcitur,vernatvtHortenfius,seftuatvtCethegus,
incitât vt Cutio, moratur vt Fabius, fîmulat yt
Crafïus, difîîmulat vt Cæfar.-fuadetvt Cato, difluadet vt
Appius, perfuadet vt Tullius. Iam fi ad facrofandos Pa-
tresprocomparadoneveniatur, inftruit vt Hieronymus,
defttuitVt Èadatitius, aftruic vt Aüguftinus » attdllitur vt
Hilarius, fubmittitur VIîohanheSj Vt Bafiliüs ebriripit 4 vt
Gregorius confolatur,vt profiüs aËuit, vt Rufinus ftrin-
git.vt Eufebius narrat, vt Eucherius follicitat, vt Paulinus
prouocat, vt Ambrofiusperfèuerat. îâftiverode Hymno
tuo fipercundere quid fentiam, tommaticuseft4 copio-
fiis, dulcis,elatus, & quoslibet Lyricos dichyratnbos, a-
moenitatepbeticai& hiftorica veriratefupfctèminet. Idq;
tuuminillopeculiareqùod feruatis metrorum pedibus,*
pédùm îyllabisjfyllàbàrurtique nàturîs intra fpaeij fui ter-
mii\.um,v'erbadida verîus paupér includitmecardati car-
nainls bréûitàs longitudihem phalera'ti fermonis éliminât^
Ira tibi facile fadu eft minutis trochæis, minutiori-
buiq;pyrrhichijs,nonfblummolofficas, anapæfticafque
ternaiias, fed ôcEpitritbrüm etiampæonumque quarer-
nas fuperuenirc iunduras. Excrefcit amplitudo proloquij
anguftias reguläres, &tanquara pàruoautogràndtâ gem-
mavix capitur. Emicatque vt equipotentis ariimôfîtâs,
cuifremend fi inter tefqua vel confraga frehorum lege te-
neatur, intelligis non tameurfum dçelTe quamcarapurti.
Quid multisî Arbitro me, in vtroq} généré dicendi ,nec
AthehVefic Atticaï y neeMufâe fie Muficæ iudicabuntur, fi
modo ttiïhi vel cenfendi copiam defidia longior non ade-
mit.Nam diim impadaêprofeflionis obtentu nouum feri-
bèndimoremgradadm appetov&vetëremfaltuadmdc-
difeo, de bono oratorc nil amplius habeo y quam qüod
malus poetaplus elfe coepi. Proin qüà:fôdelidihuius mihi
gradàfa facias, quod àliquàntifpermei rùèihitiens, aré-
tem venulam radus flurhini tüo mifeeo. Tuânl tubàm to-
tus qua patétorbis iure Véncrabitur: quam conftargetni-
natafelicitate cecinifte -, quando ncc æmulum repjiërit,
necæquàleni,cum pridem aures& ora pbpulôrutn me etiam
circumferente, perüagaretur. NobiSàutem grandis
audacia.fi vel apud mtiriicipales & cathedtarios oratores,
àutrqrenfèsràDulàsgarriarnüs, quiëdam cum pérorant,
(falùàpàcepôtiorum) tùrbànümèrofior, illiteradffimis
literis vacant. Nam tey-cui feu liberum, feu ligatum pla-*
ceat àlternare fermonem, intonäre ambifariam fup-
pedt y ami quos &quus amants Iupirtr^miu-
buntur. Yale.-
SIDOÈIVS NTMPHIDIO SPO S.
LIbrum dtftatuanima tribus voluminibus ill uftrem Ma-
menus Claudiamu pedtiflimus Chriftianorum Philo-
fophus.&qiiorumlibet primuseruditorum, tods fèdatàe
Philofophiæ menibns.artibus, partibufqj comere ôeex-
colerecurauit, noucm, quas vocant Mufas, difciplinasa-
periensefrè.tion fqminas. Namq;inpaginis eiusvigilax
ledorinueniet, verioranominaCamenarum,|quæpro-
priam de fe fibi patiunt nuncupadonem.lllic enim&Grâ-
matica diuidit, Sc Oracoria declamar, & Arithmeticanu-
meratj&.Geometria metitur,& Muficapondérât, 6c Dia-
ledica difputat,& Aftrologia prænofcic,&Architedorica
ftruit,& Merrica modulât ur. Huiusiedionis nouitatelæ-
tatusy excitufq; maturitate, raptim recenfcndam transfe-
rendamq;,vt videras,petifti.vtpederasimpetraftifubfpô-
fione.cita: rédhibitions. Nec me falii,nec te fallerc dccet.
Tempus eft commodatareftitui, quia liber ipfe fi plaçait,
exhiberefàtietacem;fidifplicuitdebuir mouerefaftidium.
Tuautemquicquidilludeft, fidem tuam celeriterabfol-
ue:ne fi repetition libellum fenus reddereparas,membra-
nas potius videaris amare quam literas. '■
GENNADIVS HAEC DE CLAVDIANO.
CL a v dx an v s Vicnnenfispresbyter,viradloquen-
dum artifex, &ad difputandum fubtilis, compofùit
très deftatuveljubfiantiaanimahbtos. In quibus agit inten-
tionequatenusoftendataliquid incorporeu præter Deû.
Idem in fa v stO: LEGi&alium huius libellum ad-
uerfuseos qui dicunr elle in creaturis aliquid incorporeu.
In quo6c diuinisteftimonijs ôc Patrum confirmâtfenten-
djs nihil credendum incorporeum præter Deum.
C A P I T A HI. L I B R O R V M
C lavdiami Mamerci de Statu Animæ. Libdprimi
CAP. I. T^ \Eopinionibusimperitorum,&perutcaciin defenfio-
nibuspertinacia.
II In librumfine auftore incumffefe meminit.
Quad diumitas impafitbüü nulUprorfiut affeüuifubiaceat.
Defiatu anima bumana.
Defummo bono Deo,Magno bonojpirituy & bono tantum
corpore.'
Quod cum omne incorporeum inutfibilefit, non tarnen o-
mnecorporeumfitvifibile.
Quoi ex quatuor dementis confiet corpus, & quomodo
quinCfjenfibus conuemant.
Quoi omnis anima ex nuUoprorfus elementOyaut quolibet
corpore fit faila.
Argument u m, quoi anima ex mUo prorfus corpore fit fa-
âa,creata.
Quoi iam forma aut fubft^ntia non poteft diet materia.
Quod omne incorporeum fine corporeum quicquid eft, cre-
atumeft.
Quoiauftor huius operis tant imperitusapparent, vt melius
defidertbus , quam de Angelis mtelligat, Pauli
Apdftoliteftimonio v ictus deRefurreâione.
Derefurreftionedijputqt*
N ullatenus Jpirttualia corporeis ocults videri poffe.
Quoicorporea omnia adtunäione fui mamafiantÿncor-
poreavero omnia nec augeantur in multù, nec minu-
antur tnfingulis.
Quod anima tncorporeafint.
Quoi anima illocaliterviuificet corpus.
XVÛl tresejfemotus,Dei,anima>atqscorporis*
XIX Quoi anima quantitati non fubiaceat*
XX Quoianima qualitat’tfubiaceat.
XXI Quoi non Jolum hominisfed etiam pecoris vita & arbor is
illocalis&incorporeafit.
XXII Interrogate adbibita,qualités animaperegrinatur in corpore.
XXI II Quod anima incorpotea i ncorporaliter videtperfe-, corpo -
rea vero per corpus, j - |f|§ ■ ■ ■ H .--.y. v
^ v I -- - - • Ï 4 7 1
XXIV Quod non eft aliud anima, aliud memoria, cogitât io vel
voluntas,quum eadem omnia vna fit anima.
XXV Exemplum de Geometrien, Arithmetic a atqfitAeft'tca ad
erudiendum lettorem in ta qua obfeura funt, quid vi-
deat Animaperfe, quid per corpus.
XXVI Secreta Dei locutio ad anima, qualités fe debeat feifeitar't.
XXVI I Quod quilibetabfens corpore car um fuum vide at mente.
C A P IT A L I B R I S E C V N D L
I ~ P Acilius in comparatione dinofeifi contraria exponantur.
H -*■ QuomodoPhilofophi mundi inuesiigauerint ventatem,
gradatimtfead eumvffcperuenertnt.
I l l / Philofophis Gracisvtiturteftibus & de corporeis Vel incorporels,
exemplum caintli & formica proponit.
IV De menfura,numéro & pondéré corporis.
V De men far a, numéro & pondéré anima.
V I De men fur a,numéro & pondéré diuinaTrinitatis.
V I I Paganis vtiturteflibus, nullas in anima corporeasejfem enfis-
ras vel localia pondera\&de Arcbytatarentino.
VIII Romanis paganis Pbilofophis vtiturteflibus de anima incor-
porahtate.
I X Ecclefiafticù Doâoribus vtitur teftibus de anima incorpora-
litate.
X Tefte vtitur ipfit diuina Sapientia,teftimonia ponens Scrip tu
rarum.
XI Paulo Apoftolo tefteproiliocahrateanimavtitur, &qualiter
in tertium coelum rapt us ejfe credatur.
XII Ex Euangelio Deo tefte pro incorporalitate anima vtitur.
C A P I T A L I B R I T E R T I I . .
I V
VII
VIII
XII
XVI
XVII
I T \ E Lazari corporequaliter txanime iacuerit hcaliter,
cum anima a corpore tllocahter dtfceffent.
II Ou ia non localiter corpus continet animam,feil anima continet
corpus illocaltter.
III Ouia ficut corpus cum locale fit Motaliter eft in anima -, fic
mundus cum localisfttjilocaliter in Deo eft.
IV Quiaficut anima illocaliterdifceditacorpore, vtmoriatur
corpus,fic diuinitasChrifti tllocaliterdtfcefiit, vt moreretur
in cruce Chnfius■ films Dei.
V Quia non Maria Gabrielem in ea fubftantia, qua Jpiritus eft,
vidit, fed exeo quoddeaere corpus vifibile temporaliter
fumpfit.
V I Quanumdiftetmateriainformisanihïlo, veliamformata
quant um diftet ab informi.
V I I Quod angeli bomfiue maltjpiritusfint, non corpora: nec Angelusbonus
videt Deumper corpus, nec homo corporeusvi-
det Angelum,ntfi angelus affumpferitvifibile corpus.
VIII QuodJpiritaliter non corporaliter inttüïgendumfit cum Lazarus
infiinu Abraha,&diues in infemum chaos interpofi-
tuminuicemloquerentur.
IX Quod multum diftetinter vifionem otulorum,ér vifionem atiima.
cum anima vifio Intellect usfit. Quodfiperfe vidiffet.
corporalia interna vtfeera fuaprimum vidiffet.
X Contra eosqui dicunt anima libi in corporea eft, Deo corporea.
XI Quod ex duabusfubftantiis conftathomo,ex immortali & il-
locali anima,& mortali & locali corpore.Etficuti tmmorta-
litir &illocaliter anima patitur, ficimmortaliter & tlloca-
liter gloriatur.
XII Quia anima in corpore non teneatur inclufa,nec mouetur localiierdeloco
ad locum, cum moueqtur temporaliterperaf-
feftum. •
XIII Quia fol&luna velfidera corpora tantum funt non habent
Jpiritus; & ficut corpus melius inferiori praponitur corpori,
itaJpiritus melior inferiorijpirituipraponitur.
XIV Superiorum in breui recapitulatio librorum.
I. Deincorporeo. II.Devita. I I I . Derationé. tV.De
voluntate. V. De memopia. V I. De taftu. V I I . De*c-
ceffuac receffu. V 111. 0e motu. IX . De menfurm X.De
dextro&Jiniftro.
X V InfinehuiuslibriveniatrtpetitconJlUlori, &intervtrumq3
eer tarnen ipfum deligit iudicem.