
cur,auferret:futuri regnieratvmbrainsternitatc manfu-* cnlis afiigatur, ita omnisccetus fan&orum vna eadetn’q.
ri. Oleum q^iippeillud quo vn<ftuseftpro'charifmare,;ab fide, fpe& cantate adinuicem conftringitur, vno diuin*
MdiM/i- rmtc^(Ti«rranfi laffaniMiri nrnrf/Vinnic mnnimin* i-ir^n/larnr Dnr.t T.n.1:__ ,
i.Rtg. 24.
Exod. 16.
Dcaduccu
Dauid ad
Nabal.
XXVI.
I Rcg.z3.
Pfd.97.
eo Chriftus eft diiftus. Ne itaq; reus efler tanti lacramenti
in Saule violati,quia vel indumentum eius fic artredauir,
extimuic. itacnim (criptum eft , Et perculfit cor Dauid
fupereum>quiaabftulit pinnam chlamydiS eius. .Viriau-
tem qui cum illo erant, vt Saulem in manus (uas tradi turn
intcrimercc, (uadebant. Non mihi, inquit, contingatd
Domino, vt faciam verbü hoc Domino meo Chrifto Domini,
inferre manum meam fuper cum , quia Chriftus
Domini hiceft.Huicergo vmbr^futuri no propter ipfam,
fed propterillud quod prsfigurabat, tanta veneratio ex-
hibebatur. Moralitervero quid per Saul nil! mali redo-
res,quidperDauidnifiboni(ubditi defignancur? Saul i-
giturventrem purgare, eftprauos Prspoiiros coriceptam
incordemalitiam vfque ad opera mileri odorisextendew
re,&cogitata apud le noxiafadisdeterioribusexfcqucn-
do monftrare. Quern ramen Dauid ferirc metuit, quia
fubditorum men tes ab omui le pefte obtredarionis abfti-
nentes,Prspofirorum vitam nullo linguae gladiopercuti-
unt, eriam cum deimperfedionereprehendunt. Qui etfi
quando propter infirmitatem fe(e vix abftinere polTunt,
vt e&tréma qusdam atque extetiota Prxpofitorum mala,
fi tarnen humiliterloquantur , quafi oram chlamydis fi-
lenter incidunt: quia videlicet dumprslatsdigflitati ial-
terhinnoxie& latenter derogant, quafi regislupc*politi
veftem feed ant. Sed tarnen ad lèmetiplos redeunt,ïèq.
vehemétilfirae vel de tenuilftma vetBi laceratione repre-
hendunt. Vnde bene & illic fcriptum eft:Pofihac Dauidper-
cufiitcorfuu, et quod abfcidijfet oram dllamydis Saui.t'nda quippe
Prspolicorum orisgladioferienda nonfunt, etiam cü
reprehcndendaredeiudicantuc. Si quando vero contra
eosvelinminimislingüalabitur, necclïèeftvt peraffli-
dionem psnitentis cor prematur. quatënus ad lèmeti-
ipfum redeat ,& cum prspofitspoteftatideliquerit, eius
contra lë judicium , aquolibi prslatuseft perhorrefcat.
Nam cum Prspofitis delinquimüs, eius ordini, qui nobis
eos prxtulit,obuiamus. Vnde Moyfès quoq-, cum contra
lè & Aaron conqueri populum cognouilïèr, ait; Nosenïm
quidjumus ? Nee contra nos efi murmur vejbiftn , fedcontraDo-
minttm. Pofihac Dauid defcendit in folitudinem * Aon ,vbi N<*-
balhabitdbat,nomenqsvxoris eius Abigail, Ad quem Dauid mittens
puerösluos,vcquodcumq;inuenilïètmanus eius,mi-
fiflèc Dauid & pucris fuis. Quos ille ftulte repellens.nun-
ciauerunt Dauid. Tune Dauid aCrindüs armis, voluit
eum deprzdare. At Abigail abijcobuiam Dauid,interpel-
lans profc & pro domo fua', quem vir eius ftultitia & e-
briecate fopitus oftenderar. f i enim (urrexerithomo aliquando
perfequens te , & quarens animam tuam, erit anima domini mei
euftodita, quafi infafciculo viuentium apud Dominum Deum tuum.
Porto anima inimicorum tuorum rotabitur quafi in impetu,& cir-
CH/0/«Hd<e.]Pulchcrrimacomparatione ftatum iuftorum a
reproborum force difcernit. Horum quippe animas appellat
viuentes, vt illorum è contrario fpiritali morte prx
occupatasinfinuet:iuxta illud prophets: Anima,quaptcca-
uerit,ipfa morietur. Hos falciculojllos lapidifundsaflimi-
lat.fafciculus enim conftringitur,vt integer maneat,&cö-
feruecur.-lapis in fundaexpeditus ponitur,vt abijciatur.fic
etenimin hoclaéculoeledi prefluris tribulationum coan-
guftantur, vthisadmonitiartius fe adinuicem manü lui
redemptorisin perpetuum conferuenc. At verö reprobi
quanto latius in hac vitavoluptatibus proprijs velutlibe-
ridimittuntur, tantolongiusinfuturo adiuinzvifionis
gloria proijciuntur, vt de eis merito dicatur, Equidem ipfi
demanutuarepulfifunt. Mireautem omnipotentemproui-
dentiam defcribic fiiperni protedori's cum dicir»Ahimam
viri fandi quafi in falciëulo viuentium,apud euitiëllecu-
ftoditam. ficutenimfacillimum eftcuilibet fafcicülu herb
s vél foeni fua manu retcntüm con lëruare,ita virtüs Domini
8c faluatoris noftriomnes pér orbem eledos ab initio
vfq; in finem fsculi ,r në quis ex eis'Vlla ratiohe péreat;
protedionis munimine circüdatur. Patct fane liter* (en.
fus, quia anima Dauid perlèquentibUs licet hoftibus euftodita
(emper fuit in forte viuentium, Porto iniinicieius
infiftentibus fibiaduerfitatibusficut lapis fundacircum-
adlus, fic inftabili motu perturbandi, & fuis de finibus elfe
ne expellendi,vel etiam ab humanis rebus auferendi. Et
in hocfaâo Abigail,quid nobisper renurteiationem fuam
innuiti, nifî quod iracundos melius corrigimus, fi in ipfa
ira fua à commonitione declinamus ? Perturbati quippe
quidaudiantignoraçr, fedadferedutfti, tantolibentius
exhortationis verba recipiunt /qUanto fc tranquilüus to-
leratoserubefcunr. Mentiaute'm furore ebriæ omne rc-
<ftum,quod dicitur,peruerfum videtur.Vnde & reifte Na-
bal ebrio culpam fuam laudabiliterracuic, quam digefto
vino laudabiliter dixit, iccirco enim malum quod fecerat
cognofcerepotuit, quiahocebrius non audiuit. Item
Dauid f ugiens à facie Saul,caftra regis ingrefius eft,& eu m
dormien tem inuenifièt,non percufiit,non occidir, lèd fo-
lam lanceam, quz erat ad caput eius fixa , & feyphum a-
qu*, qui erat ad caput eius, mftulir. Dormientibus cun-
iftis egrelfiis de caftris,tranfîuit-in cacumine montis. Quid
ergo eft hoc? PerfequeBantur namque Chriftum Iudsi,
fed perfèquendo dormiëbant,quia non vigilabànt corde.
Duritia eriim cordis obdormitio eft : dormiunt in vitam
veterem,non euigilant in nouam. Venir Chriftus,non eos
occidir,fed tulitab eis feyphum aquae,id eft,grâtiam legis:
tulit & feeptrum regale, rëgni fcilicet poteftatem, quam
pro magno habebant, & vnde (è protegebant temporali-
ter, & quam aduerfus Deum per incrÂlulitatcm gerebat.
Dcindc victor nofter Dauid de caftris eorum regreflus,
tranfeenditinaltitudinem montis cælorum. întereafim-
ens Dauid dum pergeret ad Achis regem Philiftinot um, in
proelium aduerfuslfraclinfurrexcrunc Amalechitæ, &ir-
rueruntinSicelech,fucceUdenteseam, &captiuanteso-
mnia qu*crant Dauid &puerorum eius. Reucrfusergo
Dauid ad per^equendos Amalechita$,inuenit Aegyptium
puerum lalïcfcentem, quem Amalechitæ sgrotum in innere
reliqùerant. HuncautemDauidinuentum cibore-
ficit, ducem fui itineris fecit: ficq; Amalcchitas perlèqui-
tûr,epulantelquerepcrit,&funditusextinguit. ] Quid
cftquod Aegyptius Amalcchitapuerin innere lafiàtusre*
fidét, nifi quod amator præfentis fieculi, peccati fui nigre-
dineopertus,(æpeabeodemfæculo infirmus dclpe^ufqi!
relinquitur,vt curaco nequaquam currerevalcar,fedfra-
âus aduerfitate torpefeat? Hos ergo digit Deus,quos de-
fpicit mundus, quiaplerumqueiplâ defpeiftio hominem
reuocat ad femetipfiim.isenim quipacretn reliquit',&pàr-
tem fubftantiæ,quam perceperat,prodige expendit,poft-
quam efurire coepir,in fe reuërfus dixit, Quam multi mercenary
patris mei abundant panibut. Longe quipped le receflè-
rat,quando peccauit;& fi non efiiriuet,in le minime redif-
lèt. Quipoïtquam terrenis rebus indigtiir, tunc cogitate
ccepit, quid defpiritalibusamifit. Infirmi quique atque
in hoc mundo delpeifti, plerumque tanto celcrius voeem
Dciaudiunt,quanto& in hoc mundo non habentvbi de-
leiftenrur. Quod bèneiam diiftus Amalechitarum puer
ille defignat, qui Amalechitisprsdantibus âtque curren-
tibus æger remanfit in via,fame fitiqüe aruit,quem tarnen
Dauid ipuenit, eicibum potümqufc præbuit, qui illico
éonuàlefcensduxDauidfatftuseft* conuiuantes Amale-
cKitâs reperir, & eos qui fe debilem reliquèranc, cum magna
fottitudine proftrâliiti AmalechitS quippe Populus
lambens vocatur. Et quid pérlambentém populùm,’ nifi
mens fxcularfs ^ defignatur ? q u i terrena cumftaam-
biendo quafi lambic, dum fcilis temporalibus deleiftatur:
quafi enim populus lambeils przdam facie, dum tfcïïe-
ha diligentes lucra de àlienis damnis Congregant* Sed
puer Aegyptius *ger in via relinquitür, quia peccatöt
quifq; dum iqfirmari ab huiüs mundi ftatu cöeperit, iftox
Quod B;
juid doiJ
abltulu.
XXVII.
F
Dauid in I
ÎAmalctl'
xxviuj
g ]
finelabore tuetür,iuxtâquodipfeineuahgeliofub figura , fscularibus mentibüs in defpeftum Vènit. 'Quem
ouium de eis loquehs,Er/^««»t«r vitam a- men Dauid inuenit, eique cibum & potum przbuic, quiâ
ternani do eu y & nohpenbunt initernùm , ttec rapteteàsquïf- | manu fortis Dominus abiefta mündt non defpicit, &
quam de manu mea. Sicut fafciculus vnus quibuslibet vin- p lc rum q u e jo ^ q u i mühdum feqüi mihiihe Valent »
q u a f i ii
ouafi in vin remanent, ad atnqris fuigratiam conuertit» e-
jlquc verbi fiii cibum porrigit, & qqaûduces fibiin.via dirigiez
du mfuos ctiam prsdicatores facit. dum enim Chriftum
peccarotum cordibus in&runc, quafi Dauid fûper
hoftes ducunt. qui conuiuantes Amalcchitas velut Dauid
gladiofrriurft,quiafiiperbos quofq;, qui fe in mundode-
fpcxerant'i Dotnioî virtutc pipfternunt. Puer-ergo Açgy*
ptiusf qui in viaremanferat, Amalcchitas interfecit>,quià
plerumque ipfimentesfæculatiumptædicando fuperant,
qui prius Cum fieculanb. in hune mundum çurrere nô va-
lebant. Poll mortem autem Samuclis cégregati funt Phi-
liltiira Contraifraçl, cbnlùluitqj SauliDominum, & non
refponditci. Quæfiuit autem SaulPythonifl[am,qu$lu'
fcitarécilliSamuelem,ftacimqçfufijicatus ait adeuimQuare
inquietafii nie vtfufcitareri&c cetera. Quædturfecundum hi-
ftoriara,-vermn PythonilEipfiimprophetamdeiofernô
euoccuterit, analiquamimaginariamillufioneinfallacia
doemonu m fiiftàm.De qua qusftionc béats memoriçAu-
guftiiius Medioianenfi epilcopd SimpliCiano ira faipfit.
1 Inquîris,’ib<}'ba^t: VtiulhTpiftïiîSimmu'ndus, qui erat in
Py thonifiâ,potueri t agere-v t Sampclà Saule videretur, &,
loqueretur curh eos fidmuUo mâioris^ftacufieft, quod
|ip|è fath^nasprinceps immuhd^rum (piriiuort potuit li>*
qui cumDeÔ, &peteré‘tentandumIob iuftiuimam virü,
qui eçiam app ftolos ten tandos petijt. Apt fi hoc idep non
habet difficilem qusfttonè, quia per quam voluerit crea-
turam ,/cui volueritcreacurs.vbiqvpræfénsveritas loquitur,
nec propcerea magni meriti eft, oui loquitur Deusu i n -
tereft enjm quid loquitur, quia & iroperatorcum multis|
inuocentibus non loquitur, quibusprouidentilfirac con-,
fulit ad fâlutemî&cuimmultis nocentibus loquitur, quos
iubet interfici. Si ergo propcerea hinc nulla qusftio e.ft|
terqusquenorainaadhibemusTvcluc cum ihtucncestia-
bulam.aut parictcm, dicimus, file Cicerocft-, fileSalluftiusdlleAcnilie$,
illèHe<ftoF:hocftumen.Simoi»,illaRo-
ma, cum aliud nihil fint ,<quam pi<fts imagines. Vnde
Chérubin, cum fine caïleftes poteftates, f id s tamertex
métallo,quodimperauic Déus fuper arcam teftamenti,
magnærei fignificandægratia,non aliud quam Chérubin
illsquoque cftigipsyocitantur. Item quifquis vidceTo-
mnium, non dicit vïdiiinagincm Auguftini, aut Simpli-
cianijfed vidi Auguftinum, aut Simpheianum, cum eo tc-
pote,quo taie aliquid vidit,nos ignoraremus. vfque adeo
manifcftum eft non ipfoshpmincs , fed imagines videri.,
Et Pharao fe fpicas dixic vidiflè in fomnis, & boues, non
fpicarum aut boum imagines. Siergo liquide confiât no-
minibus eorum quorum imagines funt, ealdem imagines
appellari, non mirumeftquodfcripturadicit Samuelem
vilum, etiam fi forte imago Samuclis apparuir, machina-
nvcntoeius qmtransfigurdtfein angeltm lucis, & miniftrosfuot
veUàminifiros 'tufiitu. lam vero fi illud moucf, quomodo
imalignofpirituSaulvcra p rsdidafint, potcft & filud
mirum ❖ ideri, quomodo dsmones agnouerunt Chriftum,
quem Iudsi non agnofcebanr.cum.cnim vult Deus
etiam perinfimos fupremolque fpiricus aiiquem côgtiô-
fcere,temporaha duncaxat atque ad iftam mortâlitatem
pcrcinençia,facile eft & non ineongmum-,vt omnipotens.
ôciuftUs ad eorum pcenam , quibusiftaprsdicuntur, vt
malum, quodimminecéis,antequam vcniat,præno feen-
do patiantur, occulto apparatu miniftrorum iüorum, ec-
iam ipiricibus talibusaliquid diuinationis imparciac , vt
quod audiuntabangelis, denuncicnt hominibus; Tantum
autem audiunt»quantum omnium Dominus atque
moderator veliubet velfinit. Vnde etiam fpiritns Pythonulla
fit qu^ftio,quoinodo etiam immundus Ipiritus cum nicus in A&ibusapoftolorum at te fiat usPaulo Apoftoio,
anima fand» viri loqui pocuerit: omnibus enin*/andis euangelizareeftconatus. Mifcent tarnen iftifaüacias,-ßc
Deus creator& faniftificator longe vtiqi raaioreft. Quod I verum quod nolle potucrunt >, non docendi magis, quam
fi hoc mouct, quod licueritraaligno fpiritui excitare ani-
mamiufti, & canquam deabdicis mortuorum rccepfacu- i
lis reuocare, nonne magis mirandum , quod fathanasi-
pCam-DoinioamaJfumpfit, &co»fiituitfuperpinnam templi ?
quolibetenimmodoiecerithocille , & modus quoSa-,
mue.li fadumeft,vrexckaretur , fimiliterlatet: nifi %rte
quisdixeritfacilioremfuille.diabolo licentiam ad Domi-
nuraviuum,vndeVoluir,aflumendum,&vbivbluiccon-
ftituendum- , quam ad Samuelis defund:i fpiritumafuis
fedibus excirandum, Quod fiillud ineuangelio nos ideo
non perturbat.quia Dominus voluit atque permifit,nullaj
dimmutione fuspoteftatis& diuinitatisid fieri, ficiitab
ipfis Iudsis.quanquam peruerfisatqueimmundis, & fa-
dadiabolifacientibus., & tcnerife^C vinciti &,illudi &
cruCifigi atque interfici paflus eft.; non eft ablurdum credere
exaliqua difpenlatione diuin^ voluntatis permiflum
faille ,i ve noninuitus nec dominance atque lubiugante
magicapotentia, ledvolens atque obtempetans cfccults
difp^iiationi Dei, qii* Pythonil&m lllanl & Sarauelem
latebat jfconlentiret fpicitus prophets fandife oftendi a-
fpedibusregis, diuina eum fententia percuflurus. -cur e-
nim anitna bonihomipis amalisViuis euocata, fiveneritz
amittereyideatur dignitatemfuam, cum viui plecumque
boni vocati ad maids venjant»&: aganc cum eis, quod officium
poftulacsquicatis,ieruato atque inqoncuflode,core
virtutis..fiisi & illorum virijs. pro rerum prslentium vel
vfu vel nece ifitate traiftatis?quanquam in hoc fado poteft
elfealius faciliorcxicusj,& expcdiciorintelleiftus> vtnon
vere fpiritum Samuelis excitatum a requie fua credamus,
fcdafiquodphajntafma&imaginariam lllufionem diabo--
liTOaehinationibusfadam.-quampropterea'fctipturaiiomine
Samuclis appellat, quia folenc imagines earumre-
rum nominibus appellari, quarum imagines funnlicut o-
mnia, qus pinguntur, atque fingumur, exaliqua parte
materis metalliautligni, yelcuiufquereiapts ad opera
huiulmodi,qusque etiam videntttr &inibmnis,&omncs
fereimaginesearum rerumrquarum4magines lunr,appelf
lari nominibus lolentiquis enim eftjqui hominem pidum
dtfbitetvocafe hominem, quandoquidem & fi ngulorum
qu oru m que p iduram cum alpicim tis, proprie ip cundgndeçipiendi
fine prçnuncian t.& forte hoceft cum ilia imago
Samuelis Saulem prsdicarec moriturum, dixit etiam
fecumfuturum,quod vtiquelalfum eft. Magno quippe
interuallopoft mortemfepatari bonos à malis in euangelio
legimus ; eum Dominus interfitpetbum illumdmi-
te m, cum iam apud inferos tormen ta pateretur, & ilium
quiadeiusianuam vicerofus iaccbatiaminrequic confti-
tutus,magnum chaos in terietlum elïè teftatur.Aurfipvo-
pterea Samuel Sauli dixitj Mecum crû, vt non ad squalita-
temfelicitatisz lcdadparem conditionem mortis refera-
tur, ,vc vterqùe homo fuecit, & veerque mori potuent,
iamqaemortuus, mortem viuo prænunciàbat: perfpicit
quantumopinor pruderitiatua, lecundum vtrumquein-
telledum habere exitum iam ledioncm.quc non fitcon-r
era fidemmili forte profundiore & perplexiore inquifi tio-
ne, qus vel viriurn mearum, vel tempons excedit.angu-
ftias, inueniaturad liquidum, vel polie velnon polleani-
mam humanam,cum ex hac vitamigrauerit, magicisear-
minibus euocatam , viuorum apparere confpedibus, etiam
corporislineamentageftantem, vt non folum.videri
valcatz led &'àgnofci:& fipoteft, vtrum etiam iufti anima
non quidem cogatur magicis, fed dignetur oltendi,occul-
tioribus imperijs furamslegis obtemperahstvt fi fieri non
ppftc clameriez non vterque fenfus in huius feripeurs tra-
datione atque expofi tione admittatur, led illo e|clu&i-
maginario.limulatio Samuelis diabolicoritufadaintelli
gatur. S sd quoniam fuie illud fieri polfif z fiuenon polite
t amen fallacia fatans, atqz i m agi n u m fi m ulandar u m cal-
lida operaticrdecipiendis humanis lênfibus multiformis
inuigilar,pedetentim quidem neinquifitionibus dtligen-
tioribus pr*fcribamu,s,led tamen potius exiftimeinus taie
aliquidfadum maligno fpiritu Pythonifls illius minifte-
riozquamdiu nobis aliquidampliusexcogi tare, atque ex-
plicare nondacur. Igitur exorto proelio perçu fieront Phi-
liftsi Ifiael plaga magna, mortuufque eft Saul, & Iona-
thas filius eius. Euadens autem quidam, venir ad Dauid
in. Sicel,ech 4, &nuhciauitDauid plagam magnam, qus
faifta eft in populo, Jnfuper etiam mentiendo addidir,
quod illepercufixfiet Saul. At Dauid- chriftum Domini
viiulicaqsziirflïÇ-çumiO^-ddi• . .v . l-
De Cède
Saulis:
X X X :
Etpian