i l B. Paulïni P faim. I ).
P S A L M V S S'E C V N D V S.
CV r gentesfremuerei& inaniacur m edi cat i
Suntpopuli? adftiterùnt pidceies cum Regibus adi
Aduerfum Dominum & Cbritlum vèfima ferentes.
Vincula rùmpanrns,iuga difcuriamus eorum;
Qui maner æcerno co>y$ moderarnine coelis -
Imdebic eosiuftaqueloquetur in ira, '
T erribiliquetninax ver bo turbabit iniquos.
Aft ego Rex abeoparili ditione creatus,
Præcepcum Domini fuperalmum praxlico Sion.
Ipiê ad me Dominus.Meus inquic filltises cu,
Teque hodie genui, pete lis mihi gentibus hæres,
Ectuafundaturtotis Poflèflio terris.
Ferrea viiga tibreft, valid o quia iuretumentes
Orbe regis totöpopulos:ceuvafiireeöda
Fida luco firajbgèns corda,vc meliora reformes»
Ec nunc ecaeonines ftratis adüertite reges
Mcntibus>£jftuicunque hominum famulantia corda
ludicio regicisrerumque tenecis habe nas:
Deleruite Deo trepidi miftoque fideles,
Exulrate mecu:fiac di/cordiaconcors,
Diilimilis focians affedus pedore in vn’o:v
Ne timor aôligat men tes, velgaudia foluant:
Si careant læto pauidi fortnidine lethi.
Difcite iuftiriam redofque capefcite morés,
Et iufto trepidace Deo,gaudcte benigno,
Nequando mericum Deusirafcaturinorbem>
V olque via iufta iaftè pereatis abadi.
A modo iam’refilire via properetis ini qua,
Ecce breùi cùm magnapotentisinarierit ira,
Ventiler vc totumdiuino examine mundum,
S egreget & p aléas ign i fru me n ta fàluti:
T une om nés quibns eft in eo (pes fida,bcati.
« P S A L M. C X X X V I»
S Edi mus ignocos dijjæBabylonis ad’amnes
Captiuijludteamanusuuiferabileflentès
Cùm patrium me m o ti trahefe mus p edorc S ion»
Et meritum iufta fulpiraremus ab ira
Exilium: lends qua confira ripafalidis,
Holpi tibus populis vm b ras præbebat arnicas.
Ill i c A ffyriæ medijs in moenibus vrbes,
Obliti lætas per m ce fia filentia voces,
De fidieum tamis fufpendimus organa noftra.
Namqùe dabac nobis durumgrauisira dolorem,
'Quod foHca in fando depromi càncica temp Io,
Haecad delitias fibinos cantate iubebat,
Impius ille, domo qui nos abduxcrat,hoftis. 1
Ergóne diuinas laudes & cantina ca (lis
A p ta choris inter facra barb ara foedaque b ufta
Inter & accenfas funeftis ignibus aras,
•Heu,male de noftro ls'cis raoerore canemus?
DccVue pio riru Inxumfaciemus iniquum:
Myllicaad hoftilem modulantes canticafludum:
Quo milèri nunc ore fiicr os can tabi mus hymnos?
Qupûeloco Babylon poicitfibicanticaSion?
Sed Domini carmen cellus aliéna mere ri
Non capit, indignas facra vox auerticur aines.
Siiamen vtcaptis Dominus violenrior inftas,
Ec fîtancus amor Sion pia nofeere vobis
Cantica.fipergis me cogéré,non tuafari, ' .
Erdiuinatibiqiiænam tint canticaSion,
A ccipe,quid captae Deus vlror fpondeat vrbi. •
Ne longum fperes ifto gaudere triumpho
Impie:quo facrumprodi tijbipræcipis nymnum:
Ecce quis eft h y ranus Domini? quae canticaSion?
Si fuerooblicusmeamoenia,temeàcura, '
V rbs Hiecn falem, fiat mca non memor vnquam
Dextra mei.mealinguameis &adhæreat arens
Faucibus,aeterno nili te compledar amore:
.Et nifi principio promifli i'n feculà regni.
Lætitiæque tngse primo, teminilcariijanno,
Te cundis Hiçrulalem præponere terris;
Eftô memor turn prolis Edom, vtverla vice noftrum
Alpiciacconfula diemrquoplebs tuaclaram
Mcènibus «ternis Hierufalen habitable,
Cui nun c gens oblita tui crudele minatur
Excidium,4jicens :înui(àm fundi tus vrbetn
Dirui te,& vacuate manu veftigia donee
Nullarelinquantuf,mûris ad inane redadis.
W Tnfelix miferx Babylonis fîliaj felix
Qui tibi pro nobis in nos tua gefta rependet.
Ne c minus ille beatus eric,qui parua tenebit
Et fimul *elidet fedidx tua pignorà petrae,
Si cupis extinda Babylonisftirpe bead,
In te ip(o pri mis glifeentia cri mina flammis
Frange fideuarù proprer ade ft pe era C hriftus in ip fo,
Vi peream fob olem validis elide lacerris.
Nam Babylon nomen confufio:filia cuius
Eft caro peccads mater.-qux turba faluti,
Noxia corporeis durit mala femina fibris.
Hæcvincenda tibi,fi vis euincere mortem»
Nam que tuis taleis in clufos ollibus hofteis,
Si permittanturcrefcendoafiumere vires, .
Difficili vinces ludamine:pr*eipe paruos
Dum rudisex vtero cordis'perpedora capta,
Reptat adhuc teneris Vltiorum infantia membris.
Quae ni fi præcaueasauda virtùcè necabit
Concor dem vieijs animam cerrena propago.
Ne parcas igitur calem m adare catcruam.
Non dbi crimen erit nocituram perdere gentem,
Vltricemque malo petfunderç (anguine petram;
Gaudet enim iuftus fi concidac i mpia proles:
Nam roagis atque magispius iftacædepiatur
Si périmât peccaca fuis dominantiamembris,
Ec frada in Chrifto viciorum plebe txiumphe t.
F I N I S,
B. P A V L I N I
a q v i t a n i v . i. e t
S E N A T O RI I D E M V M E PI SCOP I
ÏÏ O X A N I, d e ' v i t a s a n g t i m a r .-
tini Epifcopi Turonenfis libri
v fex. . ,
Eiufdetn de Nepotuloßto verfits.
Ad Perpetuum Epifcópum Turonenfemj».
Omni a nunc fritnum in lucem edit a ex v e t ere manti-
Jcripto codice P etri Bith&i i. c. v . C. ,a
Studio & diligentia F r a 'n c i j c i I v r e t i .
Ï R A N C . I V R E T V S P E T R O PI .
. THOEO I. C. P R AES T ANTIS S I M O
c Aulint libros de vita & geflis Diui Martini qtios ad
me nunc nuper mififii, Ptthoe'ë praßantißime , legi
tum voluptate cttmque flomacbo. Voluptati fun
fanäißimi doätßimiquepoe'u memoria, & ingenij
tabula tanquamè naufragiofuperfiites:ftomaebum
mouit innumer us mendorum & erromm n um crus,
quibusadeo indignemembrana corrupt*,winter legendum fapiu-
fculc hbrarijmambuspcenamimprecarer quafalfi crimen admife-
rant. Quid enim ? vix vnusbieverjusextitit quin euer fus. ora-
tionis plqs erat quam rationis. nutabantfyllaba, nit tab ant verba,
cumpedtbus claudis nihil prorfus ftabat. Denique vixfenfus vllus
quin nullus,vtquotliter*,totLtturapotiusvideremur. Credo vo-
luit defcrtptorpYetamfibi in omnibus fierifimilem.Vt enimvauii-
nus dtimvixit .maximisfortun* opibrn abicchs , fua ipfemetpro
fudtt,faäu$ tnopibus diues, inopsfibidiuitr.Jic librarius in Pauli-
nifcriptis'nouas opesvidtt & fimul inuidit. Itaque prodidit&ptr-
didit, quitimebat ne dominum proderent, neperderent. Sed bac
aqualitate quid inaqualius ? Abicccrit ohm Paulinus bonafortuha,
volent & confiât o confih* Bonis quidem ingenij, libcllis dice fuis,
non ntfi inuitus car ere potesl. Ilia enim pro Jiolidis duxit ,ifia pro,
folidis. Egoveroferrenecdebut,neevolui nudum toties denudari.
Quare vfius indicia veteris tui codicis,veftigia rerum amifiarum per-
fiecutus fum, & mult a detrqtta Paulino tandem reddidi, omnia red-
diturusornamentafialtmtmexemplaradfuifsetauxilio. Spero tarnen,
Ptthjxe,futurum aliqtiandofingulari tua diligentia,vtfecun
dum exemplar babeam,quo poßitplanerefiitui in integrum, Elam
cur hoc nonJperem, qui hoefato natus es, yt veter urn libros fagach I
ter quaras, quafitosfoeliciierreperias, repertos benigneftudiofis com-
munices ? Pergeigitur, oro re, pergeal,tenter, & Pauhru cater as re-
liquiase tenebriserue. Sic enim fiter um vat cm habebimus, qui ly-
ramargutam tnambus, quifrontipatientes bederas &lxuros reui-
wfcentespalmqfquelemnifcatasrecipiet, Admequodatttnet,pra-
ftabo quant Itcehit operam iftiufmodificriptonbus, in quibus etfi ha-
clenusalqlaborxrunt, nonpauca tarnen cafttganda fiuperfiunt : vt
non videatiir actum agere qui quod egerunt iter urn agetfedulo. De
finguIts alias,Nunc de Paulino,quern .tuisconfecro virtutibus,quan-
doplacuitvnum vd alter urn enumtro feligi, quifiubeat tudiciorum
aleam. Tuum erit, Pithoee, manum redcunti porrigere, & molli-
ter an^plexarikojpitem, qui nudus & bijpidus à temtjfus, a me re-
•mtjfuscumcultu & niton,prodibit audentius,fi habitum &faciem
nouam in illoprobaueris. Vale, vir praftantißimci & cum
Jludiofos ames quia merentur,ama me vt merear.Dat.
Cal,lui. M. D.iXXXV.
(o) §**
PAVLI N . LDE
VITA MA R T IN I , LIB.
V I. Adperpetuum Epilco-
' pum T u r o n e n fem j.
r Eiufdem De Nepotulo fu o v e r f us.
Omnia nunquam ante a cxcufa,nunc primum in lucem
edit a,ex Bibliotheca Pe tri Pith ai. y, c . .
Parfcrätin toto 1 umen venerabile mundo
riftus euangelici relerans myfteria regni.
Sed quia non omnes yirtutu operariogentes
Mouerat,&fragilidubitarent credere
Quicquid ab «ternis vulgaflèt rjpncius oris,
(Nam verbis compertamouentpracientia rebus.
Suadenturnon vifa quidem,-fed vifâ probantur.)
Ille ergo in totum ciii par miferatio mundum,
Sæuit 8c in noftris miracula plurima terris,
Donans extremis Martini infignia Gallis.
Quern proculin noftram mifitfcecunda falutem
Pannonia,haud humiligeneratum ftirpe,Tribunus
Nam genitor,t:larus meritorum laude,{ed iftc
Nobiliorpatribus tam clarusqui patre Cbrifto
Spreuit fiicrilegos, bene degener, in patre ritus.
Vixerenimdecimo fenior iani moribus anno
Tranfiitad facrarn conftanti pedore,legem ^ , .•
Signauitque crucis Sandam munimine frontem.
Noniliiin ceneromenslubricapedore. cota
Præceptum 1eruare Dei, vel nolle voluntas.
'Conuentus vitajre hpminum (ecrera beati
Seite heremijfpretoque Deumcognofcere mundo,
Linquere terrenas fublimi pedore curas.
' Haeçvix biflènis cum molliretur in annis,
Præclufa eft tanti lublimis gloria iai^i,
Sed meritum munerame Deo qui velle probauit.
Praecipit Auguftus deleda ad bella parando
Accingi cundamvecerano germine prolem.
Quid,non liuor agat ? prodit pâter, armaque nato
Ingeric heu rancipictas oblitapericli.
iQuinpotius fi quem recipit mens fitxea fenfum
Ctefce tuis titulis,mage lauseft-nam tua vinci.
.Cerne pio tantumquæ.gefièrit omnia voto.
Si bona func, imitate libens. Sin ardua, gaude.
-VinciturCbcifti miles pro milite fiecli
Sed mensnon tralutur,nec cor cum-carne ligatur.
Vana tyrocinij func nomina militât olint
; Qui captusproprijper plumina prxliaRegis »:
VrCicauatitiam,-debeUauitque luperbam
Luxuriam, proftraca iacetiam viribus huius
A mbicio, 6c fir mam fugit furor, iraque mentem,
Excedenfque omnesfunetta luperbia culpas.
Vnum progrelfus focium fibi vix finit ire
Non ope.re adfttidura fed fo!o npm)ne leruum.
O fcelix, cui tale iugum tarn gra ta parauic
Condicio,vt de forte tua contendere tecum
Nobilium poftinc certantia'Vota virorum
Si liceat leru ire tarnen, fed cu quoque duram
Cogeris^ad legem nafeendi lege iolucus..
Nam tibi fubiedi feruit deuotioSandi,
Idem habitus, pare« communis copia mçnfie»
Hic prior ob fequ.ijs, ne falcinl nofeerepoffic
Pcælacum domino qüæuis folcrtia feruum.
Hic iam cum paribusquæ grati?, quamque modefte
Ipfos fubdiderat diledio vera pjipres,
Tum fiimendorum diftridio quanta çiborum
Nediftênta ci tum vitiàrënc vifceralènfum,
N ec premeret vigilçm memb rorum (arci na mentem
Vc diuilàinopi præbereç copiapartem,
Quæque vnum pbrueret, melius refoueret vtrumque :
Nam lie fupplicibus diuiferac omniaegentis
Vt fola exefis (upcjteflènc tegmina membris.
' E
Paul/n>d<
vita S. Ma:
àrcmes.
ùlpit. S c -
uerus li. i.
devita
Marti, en.
Salti m, nô
Cum