S. Setterit Btturtcenßs rehiepifi.
Heli Sa*
l.Reg.io.
B
Area Do
niai capta
t-Reg.6.
i-R‘g-7-
j Samuel
Sacerdos.
I.Rtg.9.
Hem & feriêm téiüportim perfeqüédti, patum continuata
Videturhiftoria! Nam cumpoftSamplbn iudicemSemi-
gar faerk* pauloqüe póft hiftoria configner pópülum line
iüdicibüs egiflè,Heli etiam Sacetdös libris regnórura fail-
fe referatur. fed cümcpiotanni inter Heli & Sampfon hie-
rint.minimèrcripturaprodiderit; video tnedij qufddafail-
fc temporis,quod laboietambiguo.Csfcterllm a die mórtis
Iefu,vf<jue in id tempus quoSartipfon defunótuseft , nü-
merantür anni cc cc J&c x ix . A murfdi autem exordio an-
hiiin .c c c . & rii. Quanquam ab hac fupputatione noftra
cxtcroS difcor<kre,ttoh nefciam. Sed mihi cottfdus ftim,
me non iucurtosê latentptn annqrurii qrdineiti prdtuliflè,
dpne c in hsc te m pora i n ci d i, de qnibus dubitare me f^te-
brinunc reliqua exequar.lgitur,vt ftipra retüli,HeT>r$i fine
iudice aut düce vlto, ptoprió atbitrio agebantur. Heli Sacerdos
erat:fub hoc Samuel nacus eft.Huic pater Elchana,
mater Anna. haec diu ftetilis, éüm conceptum aDeo peteret
,vouilTe traditur,fipUer nafcerecur,fcreraftdutnDomino.
Itaenixunipuetum HeliSacerdoti tradidit.Móxcüm
adóleuifietjDominuS.ad eum locutus eft. Heli Sacerdoti
iram denuntiat,ob vitam filiorum,qui Sacerdoriüm patris
in quaeftum vérterant.muheraa lacrificantibus éxigentes,
quanquamplerumqjeds pater iiicrepaflè referatur.Sedle-
uiór öbiurgatio nófatisfècérat di'fciphns. Igttur Allophy-
lis in lud£ataitruentibus,obuiam itüm.Sedynfti Hebr^i,
parant adem reftituere: arcaïfi Domini lecuitt inpugnam
effemntjSC dim Pa filij Sacerdotis prodeunt: quiafplèan-
nis grauior, luminibns öbdudM^fatisfacerc officio hequi-
uerat.Sed vbi area in cöfpedumnöftmm dedudta eft > ma-
ieftate quacfam pfaefèntis Döttlini territi, fugaih parabant.
Alïumptaqj rurlam conftanda,&non fine Domino muta-
tis animis totisviribus con éurrutït. Vi&i Hebraïi, area ca-
pitur,filij Sacerdbtis cadurtr. Heli delate adfè ifcali nürio,
confternatus,aninum expirauit,cuffiper atinos xx.Sacer-
dotiumadminiftraffet. Vi&ores fecundo prselio Allophy-
' li,arcam Dei,qu? in poteftatë venerëtjéorü oppido Azorö,
intemplum Dagon-intuIerunt.Sed'fimulachrum damoni
dicatum,vbiarca illatft eft,corrutaCu mq; idolum loco ré-
ftituiflent, node infeCuta difcerptü eft. Indé mures per b-
mnem regioné exórti,noxijs morfibus multahominü mil-
lialétho dabant.Quo malo epmpulfi Azotij,ad declin^h-
da calamitatemiarcam Dei acTGcth$os tranftulerünt.Qui
eum fimili cladè afficerenturiinoppidum Afcalonenfium
area tranfuexerunt.His veró,aduócatis gemis eius primo-
ribu$,confilium fait, arcam Domini Hebrais reddert. Ita
ex (èntentia priftdpum,auguruniq; & Sacerdotum,impo-
fita vehiculo,multis eum muneribus remittitur. Illüdmf-
rabile,quód cüm Oneri boues Fcfiminas fubieci Uent, virü-
lofq; earum dömiretinuiflent, itérnullbduce iniüdjeam
pecudes direxCrunt,non reuocar^e afreófcufcbtusrelidd.
Cuius rei miifaculo reguli Allóphylorum vfq? in fines He-
br*orumarcamlecuti, rëligiofura officium prieftitcrunt.
ludaei autem,vbi referri arcam viderunticertatim ex oppir
do Bcchlamis cumgaudib obuia ruere,feftinare,ëxultare,
grates Domino referre.Mox Leuitsê,quorum hoenégotifi
erat,facrificium Deo celebrant:bouefq; eas,qu? arcam ad-
duxerant.immolant.’Sed in oppido.^ quod lupra diximus,
teneri area non potuit. Itaq-, paflisn Dei nutüper tota Vrbé
fieuitum. Area inCariathiarim oppidum tranllata eftj-ibi^;
per viginti annosfait.Ea tempeftite Samuel SacerdqsHe-
brreis prieerat, quietis a bello rebus populus in otiodege-
bat.Pax deinde Allbphylorum irruptionc turbata,trepitiare,
liquidem Hothihcs nîenté éorrupti, Deû Regem ha-
bentes,regemfibiexhominibusfiagitarent. His atq; àlijs
iftiufmodifruftra d idis, eùm populUsin fentetia perltùe-
rarctjDo m in u m confùluit.qai permôtus vcscordia inlanæ
gentis, nihil adueifum lè pttendbus negâdum refpondit.
IgiturSaulSàcerdotali priùsà Samuèlé vnguentoper-
fafiis,rex conftitutuseft.-HiçeXtribu Beniamin, Gis pâtre
ortus,modeftusanimi,forma eXcellénti érarivtimticô di-
gnitas corporis dignitati regijecopuéniret. $ed principio
regni huitis aliquanta ab eo parspopöli dëfciueiat, pafere
imperio abnuenSjfe^; Ammqnitis côiünxërat. Verùm hos
Sâulimpigrè vltüseft: vîdiqihoftes,&veniâ Hebriis da-
ta.TumSaul iterarô à Samuele vndus traditur.Indè,Allo-
phylbrûm irruptioné âtrox bellum éxôrtum: locum eXer-
citui ad conuentétidumSaul in GiIgal tôftituerar. Et cùm
per lèptetn dies Samuelem öpperituseflèt, vt facrificium
Domino fierer : tardante illo,cùm populus diläberetur,il-
licita prçfumptionerex ad vicem Sacerdotis holocaüftum
obtulit:mültumq; à Samuèle increpitus ,lèra peccatüpoe-
nitentiafatebatur. Igiturex pèccato régis metus oranem
exercitum perualerat.caftiahoftiüm haudloUgè fita ,præ-
lènspericulum oftendebàt .-neq; euiquamexeundiitl præ-
liü animus,plureslacnrymas & lacebras peciueranr. Nam |
prærer imbecillitarem animorum, qui alienum £ Ce Dominum
delidb regis arbitrabantur,in maxima ferramen torii
inopia exqjrcitus erac : adeo vr præter Saul &c lonathatn fi-
'lium e iu s nemogladinm aut lanceam habuiflè tradatur
Nam Allophÿlifuperiorebello vidotesvfum Hebræjsad{
emerant, neq j cuiquam conficiendi teli bellici, aut ruftici
ferramen ti poteftas fuerat. Igitur lonathas audaci côfilio,
folo armigero fuo comité, caftra hoftium ingrelfiis,viginti
ferèex hoftibus inceremptis,vniuerfuih exercitum terrore
perculerat. Turn verb nutu Dei in fùgam verfi,«on imperia
éxequi, non ordincs obferuate, Omne præfidmm in pe-
dibus habere. Quod vbi Saul animaduertit, luisproperè
edudisjfugiéntes perfecutus, vidoriapotituseft. Eo die
rex edixifle craditur,né quis,nifi confedishoftibus, cibum
caperet. Sed Ionacha interdidionis eius infeius, fauo re-
pertOjtindo lpiculo,meldeguftauerat.Sed vbi régi eXDo-
mini ira compertum eft,morte affiei filium iùlfit. Sedpo-
puli auxilio ab exitio vindicatus eft. Ea tenipeftate Samuel
àDomino rflonitus,regem adijt,v,erbis Domini nutitians,
vtigenti Amaléch,quæ olim Hebræos ex Ægyptqvenien-
tes.trâficuprohibuèratjbellüminferrétiaddko interdido,
né quid ex fpolijsdèuidorum coneupilceret. Ita in fines
hoftium dudus exercitum,rex captuSjgertS fn bada.S au 1 vi-
dusprædz magnirudine,præcepti diuini immemör,capta
ièruari & ferri iuber.Quofado offéfiis Dominus}Sartiue-
lemalloquitur:poenicerefeiquèdSauI régemconftltüerit.
Didum Sacerdos régi refert. Mox à Domino monicus,
Dauid regali vnguento përlinit, paruUm etiamnümpue-
rumjfub pâtre agenterojpaftoremouiumjaflüetum làepiùs
cichara cancre : ob quod poftéa à Saule àftumptus , inter
miniftros reglos habebatur. Qua témpeftate,Allophylis
atque Hebraeis bello flagrantibus , cùmex aduerfoacies
conftitiffent,Goliath quidam ex Allophylis, virmiïaî ma-
gnicudi nis & roboris fuoru m ordines prætcrgréiïus, fero-
cibus verbis probrain hoftes iaeiens, ungularem pugnam
ciebàt.Tum rex magna praemia,ôc filüe nuptias delpondit,
fi quis prouocahtis ipolia retuliflèt. Sed nemo ex tanto a-1
gmine àggredi audebat-Igitur Dauid ètiamnum pûtr,pugnæ
lè obtulit : reiedifëfue armis,quibu*irtBrma ætas gra-
dantibusÇundisobconfcientiampeccati. Samuel, cæfa uabatur, virgatantùm& quinquelapidibusfumptis, in
i priùshoftia,Domino fiétus,Ijius in prselium deduxitîpti- | prælmm procclTlt,primoque idu,miflo fanda lapide, Al- Goli»^
moq;impetufufishoftibus,vidonapenesHebra;osftetit. f lophylumperculit,caputvidi & lpoliaabftulit, gladium fleroH
SedhoftilimetürémbtOjlecundistraqquillifqj rébus,cor- poftea in templum potuit. Allopnyliautemomnesiiifa- | 8" "
gamyerfi,vidoria concelïeréiSea è prçlio reuerfis,mtiltus
. circa Dauid fauor,inuidiam regis accendérar.Timens aute
tam chavü omnib.cüinuidiaÖCpernicienecare,fub lpecic
honoris obiedare eü periculis ftatüic. Ac primùm rribunü
eum féccrar jVt rein belliÉa curaret.Inde,cùm ei filiam Ipo*
pôdillet,fidemfrcgir,eamq;altéri tradidic. Moxfiliaregis
natu minor,Melçhol nomme, amofe Dauid flagrareoc- ^ J
tionem regiam &fuperbaimperiaexponeréjlibërtàté ex* coepei'at. Igitur nupciarü eius iftiufmodi cöditionem pro-
toUcrc,fefÜÏtUtcdeteftari:poftrémb,diuinâeisiramdetiû- ponit.'fic«ncüpræpucia DauideXhoftibus reruli(Iéc,tegiâ lpn*' I
virginem ______ |
ruptis confilijs, more vnlgi1, cùi prâelèntiafaftidio, infueta
defiderio lunt,regiumnomc feundis ferê liberis gentibus
fempër inuifum) populus defidérabat, planeque non fine
exemplo amentïæ pfæoptabaclibeftatem lèrüirió mutare.
Igitur ftequëtes Samuelém circühififtunt,vt quia iam iplè
fenuiffèt,regem eis conftitueret. A t ille placide,falubri o-
ratione abinlana voluntate dctorquereplebem, dominavirgiUcm
matrimortio illius eefluram. Sperabat enim,
iuiTcnem periculolaaudcntem4facilèpériturum.Sed longé
aliter,ac ratus eratjeuenit» Nam vepropofuerat, impiété
Dauid centum prasputia ex Allophylis retulit: atque
ita regis filiam in marrimonium accepta Gfelèebàtindies
in eum régis odium,ftimulan te inuidia: quiabonos lèm-
per Uiali infedantur. Igitur miniftris & Ionathae filio
imperauit, vitæ eius vt-infidias*pararent. Sed Iqnathæ
charüs acceptuCque iam inde à principio Dauid faerat.
Itaque rex increpitus i filîojcruéntum imperium repref-
fit. Scdnondiumali boni Huit. Nam cùmfpiritu erro-
risSaul affligeretur, eique Dauid alïïfteret, cicharalabo-
rantemdeliniens,lanceaeumferireconatuseft, nifi ille
lethalem idum propere declinallèt. Exinde iam non
occulté,lèdpalàmeineçemparabat; neè vitra le Dauid
régi credidit. Ac primùm fugiens, ad Samuelem lè c©n-
tulir : inde ad Abimelech, poftremo àd regèm Moab
cdnfagit. Mox pej Gad Prophetâm monitus, in terram
IudæregrelTus,.vitse periculum adijt, EatempeftaçeSaul
Abimelech Sacérdotem intercmit, quod Daüid recépil-
fet: & curnex miniftris regijs nemo in Sacerdotem ma-
nus inferre auderet, Doeg Syrus crüentum minifterium
exeçufus eft. -Poll id Dauid delèrtum petijt t illücquo-
que eum Saul perlècutus eft,fed inani opera eius exiûum
moliebatur,quem Dominus protegebat! Etat in délerto
fpelunca, vaftôreceflu patens. In huiusinteyora Dauid
'le coniecérat. Saul nefeiens, in primo Ipeluncæ aditu
reficiendi corporis gratia lècellèrat: ibique fomno ca-
ptus requiefeebat. Quod vbi Dauid animaduertit, hor-
tantibus cundis,Vtopportunitàtevteretur,abftinuit re;
Dauid
Rex.
i.Reg. É •
i.Rqg.f.
lëcuti, quiaeamex Apoftojorum a^ibus(ficat fuperiùs
memorauimus ) profedam atbitramur, Samuëlem êc
Saulem xt. annos principatum egiflè referimus.Saul pér-
empto, Dauid irt terra Allophyloruth perlato ad fe mords
eius nuntio, miro pietatis exemplo fleuillè traditur.
TumChebronludaeaeoppidum petijt. Ibi rurfum regali
vnguento illims,rex appel 1 ariis eft. Sed Abner,qui magi-
fter militiæ Saul regis faeratifpreto Dauid,Isbaal regis lin
filium regem conftituta' Crebris deindcprælijs inter du-
cesregum concurlum: pulfus Abnerfiepius : fratrem tarnen
Ioab, qui ex parte Dauidexercituiprseerat, fugiens
pereraic. Qiio dqlore poftea Ioab j cùm Ce Abner Dauid
régi dediifet,iuguiari eura praecepit, nonüne dolore re-
giSi, cuius fidem cruentauerat. Per idem tempus omnes
ferè natu maiores Hebræorum publico confenfu.,re.-
gnmp ci totius gentis detulerunti nam per feptem annos
in Chebron tantum regnaucrat. Ita tertio rex vngttur,
annorum eirciter xxx. Allophvlos in rcgnuçi irruentes,
fecundis prælijs repulit. Ea tempeftate arcam Domini,
quæin Gariathiarim oppido, vt lu pré retülimus, erar,in
Sion tranftulit. Cumque aedificare Domino templum in ^
animo h&beret, diuinum ei refponfum redditum^femini i1 ' Re^ '-
illius id rçlèruari. Bello deinde Allophylos domuit,
Moab iras fubiugauit, Syriandubegit, ftrpendiumque ei l2> Regt
impoluit. Auri atque æris expraEdaimmenfum pondus 1
retulta Bellum deinde aduerlum Ammonitasex iruuria
Ghanum regis eorum exortum. -S.yrisdénué rebellantk labus,
qui cum Am monitis in bellum coniurauerant, Da*
uid fummamrerum Ioab principi militiæ permiferatt ipfe
à béllo rcmotus,intra Hierulàlem commoi%batur. Qqà t R„ h
gis exitio: diploidem tarnen eius abftulit. M o i egrefi- J témpeftate Berfaben quandam,miræ foeminam pulchrlus,
tuto eminus locoà tergo regem allocùtus eft j fua iti
ilium commcmorans bénéficia , vt fiepe pro regno eius
caput periculis obie&alïèt : vtque poftremo prælènti
tempore à Domino fibi tradicum, incerimere noluilîèt.
Ad h®p, culpam Saul fateri, yeniam precari, lachtymas
hindere, pietatem Dauid ex tollere, m ali tiam fuam incu-
fare, regem éum& filium appellans. Tantum ex feroci
illo animo mutatum,crederes nihil vitra aduerfum gene*
rum aufurutmSed Dauid qui penitus ingenium mali Ipe-
âatum habéret & eognitum,nihil régi credendum ratas,
intra eremum fe continebat. Saul vecors animi, quia
èomprehendendi generum poteftas non erat,filiam luam
Melchol Dauid-,yt fuprà retulimusj nuptam, Faltim cui-
dam in matrimonium dédit. Dauid ad Allophylos con-
fagit. Ea tempeftate Samuel diem fandfcus eft. Saul Al*
lophylis bellum infecentibus , Dominum conlùlit \ nul-
lumque efteirelponlumredditum. T um per mulietem>
éuiusvifeerafpirituserroris impleuerat, Samuëlem euo-
éafhm conlùlit. Didum ei ab eo eft * poftero ilium die
Cum filio vidum ab Allophylis,in prælio cafurum. Igitur
Allophylicaftris in hoftili fold po,lids, poftero die aciem
inftruunt, Dauid tarnen ex caftris remifib: quia parum
■ éredidërant libi ilium, aduerfum fuos, fidumfore. Sed
confèrto prælio, Hebraûfufi, filij regis cadunt: Saul e*
quo delapfus, ne viuus in poreftatem hoftium veniret,
gladio fuo incubuit. De xtate imperij eius parum certa
eomperimus,nifi qubd in adibus Apoftolorum xr.innos
regnalïe diduseft. Quanquam ego atbitror,tum à Pau*
lo, cuiusill^ prxdicaciorefcrcur -, etiam Samuëlis annos
fub regis iftiusætate numeratos. Plerique tarnen qui de
temporibusfctipferunt,xxx. eum annos regnafle annoca-
ueruntt cui opinion! nequaquam accedunus. nam ea
tempeftate , qua Domini area in Gariathiarim oppidum
translata eft,necdum regnare Saul cceperac : refemir aù-
cem,pcr Dauid regem ex illo oppido arcam fublatam, cü
pér xx.annosibi conftitiflèt. Ergo,cùm intra id cempus^
Saulregnauerit atque decefièrit, paruo admodum Ipatio
tenuit imperium. Eademnobisdetempo>ribusSamuelis
caligoj vt qui eum HeliSacerdote natus, admodum Ce-
néx Sacerdotio fundus referatur» A n on nullis tamenqui
detemporibus fcriplètCiCquia verènihil de eiusannis là-
cra hiftoria fignauit) lxx* annis.præfaiuè populo refer-
tur. Sed vude haee àudoritas fucrit aflumptaj nort reperi.
tudiùis, ftupro cómpertam habuit. Hatc yiri Cuiufdam
vxor,qui tum ih taftris erat, fuifiè traditur. Hune Dauid Dau^a^
iniquo pugnae ïoeô obiedum hoftibus , interfieiendum
curaiiit. Itamulieremin matrimonio viduam,led,iam ex ■
ftupro grauidam,numéro vxorum aggrçgauit. Tqm per
Nathan Prophetâm grauiter increprtus,lieet agnito erro-
re,càftigacioncm Domihi non eftugir. Namque filium ex
fartiuQ illo coneubicu editum , paucos poft dies amifit.
multaquein domum familiamque eius exeçranda acci*
derunt. Ad extremum Abfirlonfilius eiusarmaimpia ad*
uerfus pattern fuftuiitjregnoeum dépellere cupiensi Ad*
uerfushuncloabacie'conflixit: âdmonitus à rege, vt vi* mors.°R' :
d o pareer et. Sed ille/preto imperio, parricidialis cona- i.Reg. is.
tus ferro vltus eft. Flebilis ea vidotia fuillè regi traditur : J
Tanta in eo pietas eratjvt etiam parricidæ filio ignofei vo* !
lueriti y ix hocbcllum extindum videbatur: aliudrur- z R^-2#-
fum exortum,Sabæa quodam duce, quipeifimum quen-
que adarmaincirauerat. Sed propere motus omnis mot*
te ducis repreflus. Grcbra deinde aduerlus Allophylos
Dauidpraeliafecundo* ues»ru habuit: cundrlque bello
domitis, & tam extéris quàm domefticis motibus com-
preflis, Horentilfimura regnura in pace habebac. Tum
eumfubita cupido incelîic, ad metiendas imperij vires
populum cenfère. Ita à Ioab militiæ magiftto décies cen*
tena& ttecenta ciuium millia dinumerata. Huius eum
fadimox piguic, prénituitque,veniam à Domino petensi
cur in id animos eXtuliiïèt, vt regni luipotentiam ex lùo-
rumporiùs multitudine, quàm ex fauore diuino æftima-
ret. Itaque miflus ad eum Angelus, trinatn ei pcenam
denuntiac, dàtque arbitriura vnam eligendr. Sed pro-
politatriennij fame,trium menfium fuga, morcetridui :
fugam 6e famem deteftatus j mortem èlcgit. mo men coque
temporis ixx.^rçiillia yirorum interiere. Turn Dauid
videns Angelum j cuius dextera pbpulus profter*
nèbatur j veniam precari » feque viuum pro omnibus
poeuæ obijeere: Ce dignum exitio 4 quia ipfe peecaflèr.
Ita aduerlum plebis fupplicium Dauid in loco, m
quoAngelum viderati araro Domino ftacuit. l^ox an- Dauidi'
nis^Sc morbo infradlior y Salomônem filium ex Berlâ-
bee V r ii vxôre fufeeptum , fuecefforem regni coufti-
tuit; Is regali vnguento per Sadoc Sacerdotem vndhis* j.Reg-z.
pâtre adhuc incolumi, rex appellatus. Dauid, cùm re- i-R*£->*
gnailet annos x i , defunôtus eft. Salomon initio regni l
Nos in tanta erroris copia, Çhronicoruiii aqnotationem , 'vrbetti muro cireumdedit. Huic per loporem aftarc
B b 4 1 Domi- '