Tertdlli
diel um
t dcfccdcs
vente cum
3zoo.naui
bus.
C
Marcellin.
Marinus
D
Cap. 43.
Cöftäuus
Gothos
Narbona
expulit.
I commiflacft. Senfit tüc demum Relp.& quam vtilitatem
1 in Romano tandem duce recepërit, 6c quam eatenus per-
1 niciem per longs tçmpora barbaris comicibus fubieôa to-
lerauc. Igitur Conftantius cornés in Galliam cum excrcitu
profc&us.Gonftantinum imperatorem apud Arclatum ci-
uitatem clàufit;cepit & occidit.Iam hinc»vt de catalogo ty-
ranriorümquàm breuiftimè loquar, Conftantem nlium
Conftantini,Gerontius comes fuus,vir heqùam acimpro-
bus,apùd Viennaminterfecit , atque in eius locum Maximum
quendàm lubftituit. Ipfèveré Gerontius à fuis mili-
tibüs occtfùs eft. Maximus exutus purpufa,deftitutufque d
militibus Gallicanis, qui in Âfticam traieÉli deindèin Italian!
reuocati fünt, nunc inter barbaros in Hifpania egens
exulat.Iouinus poftcavirGalliarùm tiobiliffimus>in tyran-
nidem moxvt aiTuirexit,cecidit.Sebaftianusffatereiufdé,
hoc loi lira vt tÿrar.nus morcretur,elegit. Nam continué
vt eft creatus^occifus eft. Quid de infeliciflîmo Actalo lo-
quar,cui occidi inter tÿrannos honbr,8fmori lucrum fuit?
In, hoc Alaricùs imperaiore fâëftj^infe&o, refedio ac defe-
dto,ci tius his omnibus â&is penè quam didtis, mimü rifit,
& ludum l'pedtauicimperij : necmirum fi hue hac pompa
-miler lulus ed,cuius ille vmbratilis conful Tercul lus au (iis
eftin curia diCere, Loquar vôbis patres confcripti, conful ;
&pOntifeX,quoalterumtèneo,alterumfpero,(peransab ;
ed qui nonhabebat fpefti.& maledidtus vtique quiafpem
fuam pofuerat in homine. Attalus itaque tanquaminane
iniperij fimulachrum cum Gothis vfqi adHifpanias porta-
tus eft:vnde ^ difeedens naui,incerta moliens, in mari râ-
ptus,&ad Ccfnftàntium comicem dedudtus,deindè irape-
ratori Honùrio exhibit us, trim ca ta manu,vitæ relidtus eft.
Herachanus interéa Africæ comes milTus,cum idem Attalus
vinbràm geftarct imperij, Africa ftrenuè aduerfum iu-
dicesab eomilïos tutatus.confulatum aiïecutus eft,quo e-
latus fuperciliOjSabinum domefticum fuum, viruminge-
nio callidum,induftriaqi Iblercenri fidâpientem ndminah-
dum,fi animi vires traquillis ftudijs accomriiodâuiflèt,ge-
nerum allegit:cum quo quofundani periculonim fufpici-
ones dum patitur,fecit, atqj aliquandiu Africana ânnona
extra ordinë retenta» iple râdem cum immenla, certè tem-
poribus noftris 6c lâtis incredibili elafte nauium, Romam
contendit.Nam habuiflè tuncin.Mc c.naues dicitur: que
üümérum ne apud Xerxem quidem-prarclarum ilium Per-
farum régeni, nec Alexandru m Magnum, vel quenquam
alium regum fuilîè.hiftoriæ fer un t.Is ftmul vt cum agmine
militutîi ad vrbetii pergens litore egreflus,occuflu corn iris
Marini terrif us 6c in fügam verfiis,arrepta naui, folus Car-
thaginem redijt,atque ibi continué militari manu interfe-
dlus eft.Sabinusgener eius Conftan tinopolim fugit,vndè
poft aliquantum remuons retradlus,exihoque damnatus.
Hune oranera catalogum,vtdifti,vel manifeftorum tyran-
norum, vel inobedientium ducum, optima Honorius im-
perator religione& felicitate meruit, magria Conftantius
cornes induftria & celëritaté confecitrmaritô fane,quia in
his diebus præcipiente H onorio 6c adiuuante Conftan tio,
pax&vnitas per vniuerfam Afticam Ecclefiæ Catholicæ
reddita eft:& corpus Chtifti,quod dos furdus, redintegra-
ta difci ffione fanatum eft. Impoli ta executidne fandti præ-
cepti Marcel lino tribuno,viro in primis prudenti & indu-
ftrio,omniumq; ftudiorum bonorum appetentilTimo,qué
Marinus comes apud Carthagi n cm (incertum zèlo ftimu-
latus,an auro corruptusj occidit : qui continuo retiocattis
ex Africa,faâufque prîuatus, vel ad pcenam, ÿel ad poeni-
Vcntiam confcientiæ fuæ dimilïus eft.
A nA® ab vrbe condita mille fimo cételîmolexagelîmd
odtauo, Conftan tius cornes aptitf Arelatum Galliæ vrbe ni
confiftenSjmagnarerümgerendarum induftria y Gothos
Narb'oria expulitj atque abirein Hifpaniam coè'gitinter-
dicio præcipuè, atque iriterclufo omni cômeàtu nauium,
&peregrindrum vlu cômerciorum.GothotUm tunepopu-
lis Ataulphusrexpræerat :vquipôft itruptioncm vrbis ac
mortem Alarici ,PlacidiajVtdixi,captiuaforore imperato-
ris in vxorem alfumpta, Alarico irf regnum iucceftèrat.Is vt
fxpèaudicum , 'atque vltimoexitu emsprobatum eftj latiS
ftudiosèfeéfator pacis,militare fideliter Honorio impera-
tori,ac pro defendenda Romana republica impendere vi-
Konalt
auAtiH
(cubiii
ccntcQc
S i c t i J
nos iqcqJ
lumis|J
icriilln
res Gothornm præoptauit. Nam ego quoqu^iple virüm
quendamNaibonenlèm illuftrisfub Theodoliomilitiæ
ctiamreligiofum prudèntcmq; 8c grauen» apud Berhleem
oppidum Palxftinæ, beatiflimoHièronymopresbytero
reièrenté,âùdiui,fefàmilianfl»mum Ataulpho apud Nar-
bonâ fuilïê.-ac de eo fxpèfub teftificatiOne didicillè, quod
ill'e,cum diet anitné, viribus,ingenioé-, nimius,rèferre fo-
litus eflèr, fe inprimis ardenter inhialïe, vtobliterato Romano
nomme, Romanum omne fol uni,' Gothqtumim-
perium 6c faceret & vocaiet :eftetqj, vt vulgariter loquar, L J I
GothiajquodRomaniafuiflec.fieretquenuncAtaulphus, j Hoir J
»quod quondam CælarAuguftus.At vbi milita experientia j^ s ]
probauifler, neque Gothos vllo modo parère legibus pol- l^ 'f
le propter eifrenatambarbariem, neque reipub.interdici ;m,vJ
leges oportere, fine quibtis Refp. non eft Refp. elegiflè le iVcft*
lalutem,vt gloriam lîbi de reftituc^oiniqtegrum, augen- j
doque Romano nômine Gothörum viriKus quæreret,ha-
bereturque apud pofterqs Romans reftiruqonis aptftor,
poftquanf elle non poterat im mutator. O b hoc àbftinere à
bellojob hoc inbiare paci nitebatur, prxcipuè Placidiae v-
xoris fuæ,foeminæ fane ingenio acerrimx & religionis fatis
probaræ,ad omnia boriatum ordinationum opera perfua-
lu& confilio temperatus. Cumqj eidem paci petendæ arque
offerendae ftudiofillimèiniifteret, apucfBarcinonem
Hilpaniævrbemdolo"lùorum,vtfertur,occifuseft. Poft
huncSegericusrexaGothiscreatus, cum itidem indicio
Dei ad pacem pronus diet, mhilominus à luis interfedlus
eft. Deinde Valliafuëcellit in regnü,ad hoc eleéfcusàGo-
this,vt pacem inftingèrer: ad hôc ordin atus à Deo,vt pace
confirmaret. Hic igitur territus maxime iudicio Dei, quia
cum magna luperiore ab hinc anno Gbthorum m anus in-
ftruéta armis nauigijfque,tranfire in Afticam moliretur,in
xn.M.palluum Gaditanifreti tempeftatecorrepta,mifera-
bili exitu perierat: memor etiam i! lins acceptæ iub Alarico
cladisjcum Gothi in Sicilram cranlire Conati, in cünfpeflu
fuorummilèrabilirerarrepti& demerit lùnt, pacemopti-
mamcumHonorioImperatore.datisleâifllmisoblîdibus
pepigir. Placidiam Imperatorisfororem hononficèapnd
fe honefteque habitam,fratri reddidit.Romanæ lècuritati
periculumîuum obtulir,vt aduerfum esteras genres, quæ
per Hilpanias confedillent,fibi pugnaret,& Romanis yin-
ceret-.quamuis & cæteri Alanorum,‘WâdalorUm,Suèüo-
rumqj reges eodem nobifeum placiro depaéti forent, nia-
dantes Imperatori Honorio: Tu cum omnibus pacem habe,
omniumq; obûdesaccipe:nos nobifeum confligimus,
nobis perimus,tibi vin cimus:immortalis verô quxftus crit
Reipub.tuæ,ft vtrique pereamus. Qms hæc créderer, nifi
res aoceretîltaqi nunc quotidiè âpud Hilpanias geribella
gentium,& agi ftrages,ex alterutro barbarorü crebris cer-
tilque nùntijs difeimus, prxcipuè Valliâtn Gothorum regem
inftftere patrandæ paci ferunr.Ex quovtculiqtie con-
ceflerim, vtlicenrer Chriftiana tempora reprehendantur,
fiquidàconditione mundi vfque ad niinc firtiili faâum
felicitate doceatur.Manifeftauimus, vt atbittor^ arqué 0-
ftendimuSjhon rriagis verbö penè, qudm digito innumera
bella fopita,plurimos eXtin<ftostyrannôs,comprdlas, co-
anguftatas, addiétas, exinanitafque immaniflîmas gentes
1 minimo fanguine,nullo cêrtamine,ac penè fine cædc. Su-
pereft vtobtresftatorcs noftros rholicionüm fit aru m pceni-
teatjveritatique eru bcfcàn t, Deumque véiü & folu m< qui
poteftömnia^rëdant^imeahtidiliganÉjlèquantur i euiüS
omnia,&quæ malapuraüt,bona elle didicerunt. Expli cui,
adiuuante Chrifto, lècundüm tuùm prïeceptüm, beatilfi-
me pater Augùftine, àb initio mundi vfquemptxfentem
diëm,hoceftjper annoS quinque m.dxc.&Vï i i . cupidita-
tes &punitioneshominum peccatorum , conftiiâationes
fiec.uli 6c iùdiciaDei,quambreuiflîmè&quàm lîmpliciffi-
mèpOtuijGhriftiatïis tamen temporibus, ptopter prilèn-
tein riiàgis Chtifti gratiam, abillainçredulitàffscohfufio-
nediferetis.Itaiam egdcerto&folo, qncm concüpilcere
debui, obedientiæ meæ frùôlù fruor. De qualitate autem
opufculorum tu videris, qui præcepifti itibi adi udicattda,
fi cdas.-pér te iudicata, fi deleas.
FINI S FÀ VLl O RO S IL
E
COELI I S EDVLI I S COT I
PRESBYTERI, MIRABILIVM DIVI -
N O R V M , S I V E O P E R I S P A S C H A L I S ,
L I B R 1 I V.
E X S. I S I D O R O H I S P A L E N S I E P I S C O P O , D E
Scrip coribus Ecclefiafticis.
SEdulius Presbyter edidittreslibrosdaflylohcroico metro compöfitos, quorum primus figna, & virtuos vetéris
teftamentipotentiflimerefonat,reliqui geftorumChriftiläcramenta,&miraculaintonant, Htc iüe. Agit de eodem Stoiber tus de vir is illußribns, cap. 6. quem tamen Epifcopum nominät,&,fub Conßantey & Confiantio claruijfe prodit: at Trithemius
Anno Domini 4)o.fitb Tbeodofio Iuniore. Extat de Sedulij Opere nobile S.Gelasij I. elogium in Romano Conciliobifce verbis expreß
fum: Venerabilis viri Sedulij Pafchaleopus,quod heroicüdeferipftt verßbus, infigni laude praferimus.
E X B E L L A R M i N O , D E
Ecclefiafticis.
S C R I P T O R I B V S
COElius Sedulius Presbyter Scotus Fheodofio iunioreferipjit .explânatiôriês in omnes epiftôlas S. Pauli, ex Origcne, Art*
brofio,Hieronymo,&Auguftino excerptas: ex quo inteUigmuserrareidosy qui Seduliumfloruijfe feribunt tempore Con-
llantii filii Conjlantini Magni : & verms [entire Trithemium, qui ponit Sedulium Anno Domini 430. Scripfit praterea Sedulius libros
ouinque carminum de quinque mirabilibus operibus Dei: 6c hymnos duos de Chrifto, quorum alter alphabétisas eft, & in
Ecclefiacanitur inf eft is Nat'alitijii& Epiphanie. : incipit autem, A fobs ©rtus catdirie;
D O M I N O S A N G T O , A C P A T R I BEAT
I S S I M O M A C E D O N I O , A . B B A T I , C O E L I V S
Sedulius in Chrifto Si ,
Riulqnaro.venerabiiis Pater, operis noftri decurfo volumine cenfeas, & rite forfi-
tan feuereque obiurges,vcpoce qui nulla yeteris fcienciæ prærogatiua fuffultus, cam
immenfum Pafchalis pelagus maieftatis, & viris quoque peritilfmiis formidandum,
paruo lincre tyro eucurrerim: huius apud te fa£ii caufas expurgem, vc cum me non
audaccmfuHTeprobaueris,fed deuotum,in pedoris cui portumblanda tranquillica-
te reeipias.quem.gubernance Deo.lætabens nulla perculifle naufragia. Cumfecula-
ribus igitur ftudijs occupatus,vim impatientis ingenij.quod diuiniratis in me proui-
dentia generaûît,nomrnlitari animaafed inani vicædependerem,&liceranæ folertiadifciplinæ, lufi-
bus infrufluofi operis non au&ori deleruirct: tandem mifericors Deus, return conditor, clementius
fabricam fui iuris afpexi t,& ftulcos in me müdanæ fapientiæ diutius haberjjfenfus indoluit, ac fatuum
prudentiæ morcalis ingenium cceleftifalecondiuit.Mox vt cordis oculos interior caligo deferuiqper
fences dumofi ruris errantia, in herbam florei cefpitis reuolui veftigia, cocoquc nifu melioris arbitrij
culcum illuftraci pccioris Deo dicaui, non prærumpcione viriumj farcinam tant* molis arripiens, fed
onus Chrifti quod leue nimis eft,humilipronus deuotione compleiftens .• culpa me fcilicec arbitratus
filentijlion carere/i ftudiofee mentis officium quod vanitaci deruliffem, veritaci denegarem : Cum &
diuina teuetenter afleri, & humana poffinc honeftè traâari. Angebar alia rurfus animi procclla cur-
baci,& xgros anhelitus ilia mihi ratio fatpe commouebac, qua me noueram vel cua(Pater beadftime)
vel aliotum quos gratia fimiliter coeleftisilluftrat. quiddam profecifle doiftrina. Quanquam ipli cun-
cia monftrantes, altquem credacis igtliculum inmcpolfe lucere : fed torpor cordis obtufi, tanquam
filicis pervenas, fcintillam cenuem vix emittir. Et idipfum parui fonlitis rtutrimeatum | quod in me
potuiedoni coeleftis oleo permanare, nefas elfe putabam, mucui tenacicate filerttij cum nullo parciri,
ne vnius tâlenti cteditam quantitatem,dum nitot cautiuS cuftodire, culpa defolfas pecunia: non care-
rem.Inuidiæ fiquidem maculam de fefe non abluit,qui alteri coriferte denegac, quod(cum dederitjno
amitcit. Inter diuerfas tamen anxiæ ttepidatiottis ambages.ad iaciendum huius operis fundamentum,
hoc maxime proüocatüs âccefli, vt alios exhorcacionibus vericatis,àdfrugem bons médis inuitanS : fi
quandoinfirmitatishumana: vicijSine'ceflitateforfitan laceflitus impugner, verbis propria: difpuu-
cionis admoni tus metuath.Et qui furta prohibui/ur videri verear : & qui reâæ folidita cis i ter oftendi,
procliuioris lubrici periculofa feâari, & clypeo dominies proceftionis armatus, mimics iaculacionis
cela.facili repulfione contemnam, Cut autem metricavoluerim hac ratione cortiponere, breuitcr expedite
non diflretam.RatOiPater optime(flcut cua quoque pericia, le&ionis afliduitate cognofeit) di-
uins.munera pietatis ftylo quifqiiam huius modulationis aptâuit: & multifunj:, quos ftudiorum fecu-
lariumdifcip'linapet poeticas magisdelicias 8c carminq Voluptates obleciat-Hicquicquid Rhetorics
L I ♦ ' facun