
62______________________ s1 neß>
copftanr , rnmgneplusminufvc ad finemaut accédant,
autfiritdifliti, ab ijs mentibus, quæ ajftione confiant, hoc
efteffe&is , quæ ex aórionibus ipforum confequuntur,
ad id perducuntur. in eoque omnis pofita eft librorum
occupatio: fecultatem ij noftram ad a&um prouocan t : Et
quidem vt cum adhuc incipit, literis perpetuo præeunti-
busindigcat, fenfibufqüeprorfusinnitatur; nihilominus
dum in progreflueft proprias vires experiatur, neq,exfyl-
labis omnino depcndeat. Quemadmodum enim aliud
quoduis problcmalibenter arople&imur,quiarerum per-
plexarum difficultas excogitandi folertiam exercet : Ita
cùmiid quod ad qarrationis tenorem deeft intelligentia
fupplere, atque adtexereqogitur, neque omniaeianteo-
culos fubijciuntur ,ad fimÜe quid per feie audendum ex-
ercitationem fibi comparât,vnaqi confuefcit,vt ab alijs no
pendeat, fed intrafeipfam contineatur. Deprauata quip-
pe ifta monimenta, mentem qua oculis praefit, defiderare
videntur.hoc ipfjs quoque adolefcentibus Pythagoræ do-
ûrina præcipîebat, partim vniufcuiufq; indolis periculü
fe&ura, partüö præexercitamentum illud eile exiftimans,
puerorum ingenijs magi s Conüèntaneum,quàm planorum
illas apudGeometras fumpriones. Non enim öperofum
eftliteravna, aut fÿllaba,autetiamdiérione, velfi mauis
integro vno ambitu orationis accom modato, dein ceps ijs
qiiain libro funt Commode vti,& inpromptu habere.pla-
ne autem fimile quid ei eft,quod Aquilaram pullis euenit:
Nameos, vbiprirnùm volare inceperint, parentes altius
, lublatos dimittunt, fuifque quodammodoalisvüconce-
i dunt:tum ftatira atatis imbêcillitatem anteuertentes reci-
piunr.idque lapius repetun t,donec volare didicerint.Ego
vero apüd alium quidem neminem, fed apud te tarnen ex
reiveritate gloriabor. Sapenumero libn calamitatem êx*
peâandam elle non cenfeo, vt mihiboni aliquid conrin-
gat, fèd fublatisoculis me ad ipfuir opus exerceone » o *
mento quidem intermittens, fed pro re nata foggcrens, &
perinde àcfi legerem, quicquid confequens efle videtur
a me cxcogitatum a^nedens. ■
S Y N E S I I C A L V I T I I
E N C O M I V M .
DIO ille.aurea lingua praditus,Coma encomium fcri-
pfit,adeo fane p radar u m, vt vel ex ipfa oratione eum
qui caluus fit pudere necefle Er. Nam natura ipfius prafi-
diofrétaqucndamvelutimpetum facit. Naturaenimo-
mnes forma ac pulchritudinisdefiderio tenemur, ad qua
magna ex capillorura laude fit acceflio , quos iam inded
pueris nobis naturaconciliaiiit. Arque ego quidem male
ipfo iam incipientej, dcfluenteque capillitio penitius a-
nimo difcruciari coepi, cumq; magis acmagis ingrauefce-
ret& alius fuper alios pilus decideret, acduo fubindeplu-
ré(ue,& ingens bellum exarfifler,capitc agi, ferriqj ccepto,
tune mihi quidem vifum eft multo agi me cum iniquius,
quam cum Athenienfibus olim,fuccius ab Archidamo A-
charnenfiumarboribus, ftatimque me ferium acminimè
affe&atum Euboeenfem cafhs ille fecit, quos pone coma-
tosadTröianam expeditionem profedos narrat Poefis:
In quo quidem quem égo deorum aut damonum non ap-
pellaui ? Epicurum fane mihi tum oratione aliqua cöm-
mendandum perfuadebat animus. Non quod eadem de
dijs cum illo fentirem, fed vt viciflim quid poflem often*
derem. Ita enim apud me: Vbinam illaprouidentiaeft,
quavnicuiqae quod aquumeft promeritumque nonre-
pendit ? Nam quo meo.merito, mulieribus turpior vide*
bor? Non illud graue quidem cft,fi vicinis duntaxat ita ef-
fe videar, fum enim circa res venereas iuris atque aqui ob«
feruantiflimus , planequemihi videor de pudicitia cum
Bellerophonte pofle contendere. Sçd matrem ipfam feront,
& fol ores mariu m forma nonnihildefèrré-, idque re
ipfàParÿfàtis comprobauic qua ob form6fumCyrum,Ar-
taxerxem Regem odioeft profecuta. Hæc ego quintan-
do, deos hominefq; conteftabar, nihil iam anima medk>-
de hac calamitate reputans. Pofteaquam autem ei me
Deinde ea qua dicun* 8c temporis diuturni tas afluefecit, 8c ratio ex aduerfo oc-
tor cum ij°qua feriptafugr confero , ac memini me fa- j currens perturbationi fefe oppofuit, paulatimeafefefub-
pius eundem non mode fepfum, verum etiam fermonem ducente conualefccre,ac meliufcule me habere ccepi.Nüc
affecutum , alias feritentiamipfam fblerter ita_cönie6fca- verö ille ipfe Dió nouum ei impetumadiecit, ac cum paras
fum, vt ft quid verborumdiffideret, id ramen mirificè|trono,acdefenforerurfum inuadit. Atquine Hercules
ad opens coagmentationem eflèt excogitatum. Qiuodfi I quidem ipfe, quod aiunt, contra duos, qui nec Mblioni-
diuerfus eflèt fenfus, nihilominus libri illius authori con- das fubito ex infidijs aggreflbs fuftinere potuit,& cum hy-
gruebat:&iserat,quem, fi in animum ineidiflèt, nequa* I draconcertans folus quidem cumea , quandiu folafiiit,
quam eflèt dedignaturus. Prxterea memini me adftanti* J per aliquod tempus congreflns eft: at cum eius fubfidium
bus aliquot viris nöbiliflimum quoddam, grauiflimumq;! cancer adueniffet,omnino,nifi Iolaum fibi focium adiun-
opuspr*nfenibus habere, quod cum a me vt omnibus le* j Xiflèt,pr*labore concidiffet. Mihi verb cum nullus exfra-
gerera petijflènt,parui roganfibus: Siquando verb idco* | tre neposadfitIolaus,eiulmodi tarnen quidpiam aDione
mode fieri poffer, aliquid de meo infuper addebam, atque j contigiffe Videtur: Vnde mei rurfum, & rationis oblitjis,
infuper enarrabam: Non id ( per numen illud quod lire* elegos,aclugubres in Comam verfus raolior. Sed tu cum
rispreeft) confulto,cogitatoqucnciens,fedeaqu£efpon* > caluorumoptimusfis,ftrenuumque,acaudacemviruma-
occurrebant mend,iuxta aclingujepermittens:moxque gas, aC te huius adeo calamitatis non pigear, vt cum pul-
ingens ab omnibus ftrepitus, plaiffufq; concitatus> ob ipfa j mentario appofito in conuiuarum frontes ihquiritur, vl-
potiffimum additamènta hominem eum laudantibus, a troteipfumprodas,exeoquetanquam exbohoaliquoho-
quo feriptum opus e ra t: ita mihi Debs animum indidit, 1 norem, gloriamq, affedes: Tu inquam, aequo animo earn
traäabile quoddam expreflarum in verbis ac moribusfi- orationemferas,acmorigercfis&patienti, vt aiunt, cor-
gürärum conceptaculura. Qubdfi in deprauatis libris a- J de. Acvt Vlyffes olimancillarum petulantiam inconcufl
a, nimiattentionem cxercere coatendiffem , ad earn perfe*: fa animi virtu te fuftinuit, ita tibi enitendum eft, vtnihilo
(ftionem tentantis habiram natura(feduxiffet.QuimoXti-1 fiasexhac oratione commotior. At illud nequeam. Quid
biam audiredefierint, eorum aures etiam ceflante modu* j ais^ Ppteriifane. Audi igitur: Nihil verb neceffefuerit co-
latione, fonituquodamperfonant, ac tibiae cantibuslon-1 dicem confulere, ipfe ex memoria dicam; pauci enim ver-
igiufculèdetinentur: Ego autem multotiesTragcedijs tra- fusfunt, fed omües feiti imprirms, ac elegantes, quorum
giceaccinuij&Comaedijsargutaacfeftiua garrulitate re-o infixa animo hxret concinniras :)adeone volenti quidem
fpondi, meipfum cufufque fcriptorislucubrationibus a o vnqiiam c memoriaexciderint. Düucukfurgens—
(fcmmodans. Di&res modo Gratini, me, autGratetis x-
qualem, modo Diphili.&Phdcmonis, neque vllum car-
minis, autpoematis genus eft, ad quod meos ego conatus
atrollere,atque extenderc non audeammunc integra ope-
raintegtisopponens, nunc cum fragmentis contendens:
cumq-, omnimodx diccndi formæ, plurimuraqueà fcfln-
uicemdiiierfx fint, inqualibetimitationepro virili parte
mihi adfonandum eft : non fecus ac ima chorda Rhyt-
roum, numerumqueipfa vniformis manens, varijs
modis agitataeflexæq; modulation!.
adftrepir.
Dijfque ( vtmorishabeo ) fâlutatis comam accurabam:
molliufcule enim mihi turn corpus habebat, hæc autem
diu negletfta fuerar,& conuoluta, cpntortaque fere omnis
erat,vt funt lanæ illi,quæ in ouibus proximæ cruribus dependent.
Quanquam&noftraquoqjfquallidior, vtpo-
te exnilisimplexa tenuioribus. Erat igitur & vifu ipfo hor-
rida cæfàries,& inculra,diflblutuq; contumax,quam cum
diftingueres,vndequaqueaut auulfam, aut diftentam cer-
neres. Quamobrem comae ftudiofos homines impenflus
turn laudab am, qui cul tus, arque elegantiæ amore, coma,
quam magni faciunt,curam habent præcipuam, calamuq;
perpe-
Calait ÿ Encomium. V _______________J
perpetuo, quo earn dum vacat, veilicent, in crine gerunt. J autem diunegle&a fudrat. Acdeinceps itä progreffiis, ex
Ac quodinearemoleftiusefthiimicum iacent terrami-1 incurixeuentibusfenfimadcurationis comae laudcsdila-
pfamverenturatringere, & abeavtabfitplurimum ligrio 1 bitur. Iraenimnobifeumagerefolent peritiilliorationis
aliquo caputfuflulcrant, maioremq; nitidae comce haben- j artifices, vt nunc demulceant, nunc terrorem, f.c ftupo-
dx quam fuauiter dotmiendi curam habent.Illa enim pul- rem incurianr. Ego autem res quidem ipfas percipere, a-
chritudinemaeterroremaddic,fomnus quantumuis fua- nimoquediiudicarchauddeteriusaltero poffim: Orato-
uisinerteSiacimprouidösreddit.Neccerteear^sL'accda:- riam tarnen nequaquam profiteor, fed duas potiflimum
monijs neglcctuifuiffe videtur,quorum reccnti olim cum
veniflèntante graue illüd açformidandum certamenfquo
5oli ex Grçcis Perfarum regis impetum propulfaturi eran t,
comam adornantes fedebant.Sed&abHomcrômultum
ei curæ,ftudijq; tribuitur.Nam fi quas ob pukhritudinem
laudatjoculorum raro meminir, nec in eo præcipuum eflè
putat laüdandæ pulchritudinis argumentum. Neminem
igitur Heroùm ex oculiscommendat, vnoéxcepto Aga-
memnone,idq; cum & reliquum eius corpus laudaret, &C
non græcos tantum omnes nigris ac volubilibus oculis cô-
f piciendos appellat, fed ipfum quoq; Agamemnonem, id
quod Commune erat Græcis omnibus. Comam autem in
fingulis laudeaffick,in Achille inprimis.
Flauaque coma prenßuit Achillem.
Deinde Menelaùm à coma fiauum nuncupans. DeHe-
ftorisverb cæfarie mentionem facit.
—-----&urulapaßim
Cafaries raptata.
Euphorbo deinceps Troianorum formofiflimo occum-
bente,nihil; præter comam aliùd deploratpr.
Sanguinejparfa coma eü^Charitum^ fimiümusiüi
Crinis,& tntorti argent o^ aurojs capilh. [
Vlyflèmquoq;à.Mineruaformofum fadum cùm deferibit:
—
— -— c<er«/ei(inquit)pendentdeverticecrines, 8c rurfus de
eodem, — crijpamfoinverticefudit
Csfarïem,& gratos bjacintbiflore capillos.
Quid quod & capillorum honos ab eodem Homero viris
quàm mulieribus magis conuenice cenfctur i Sanèfcemi-
narum fpeciem cum prædicat, Comæhaudita fæpemen-
tionem facit. Iam enim Dcabus ipfîs aliudlaudum genus
accommodât j, aüreamque Venerem, rotundis atque amplis
oculisconfpicuamIunonem,Talis argenteis infignem
Thetidem appellat. louis vero ex Cæfarie præcipuaapud
eùmlaus:
Cafaries magni fubito eft cobcujfa tonantis.
fiaétenus Dio. Gæterum vt neque omnino malus vates
arres in viuendi ratione pro me femperhabui. Arböribus
enim colendis, alendifq;-ad acerrimas quafqj feras confe-
(ftandas canibus operam omnera adhibui,digitique hi no-
ftri fcaphijs,ac venabulis potius quam calamoattriti funt,
nifi pro feriptorio force calamo laculi noftri arundinem
velisvfurpare, eui.tra&anda: omnino eosintabuifle mi-
rum nön eft. Haud hercle vnquam paternce rufticitati pu-
dorifuturusfuro; neq; contortisatq; incitatis oratiuncu-
lispfoosmijacprajludijloco.vfus videbor, fed quod & o -
ptimumduco, &rufticorummoribus magisefleconfen-
taneumnuda ipfa fenfuum animi fignain medium addu-
cens, folis rebusconcendam. LiceatmodcJ lingua: teno-
rema difputatione ad rei propofits anir-*aduerfionem,
co nfidcrationemq;conuertcre,a Doriofv t aiunt)adPhry-
gium. Atqui (piritus vigore mihi opus eft, qui argumen-
tationibus,& ratiocinationibus fumciat, qux mihi (vt au-
guror)vbedrime cormeum fuppeditabit. Noftraigituto-(
ratione definietur, Homini caluo nequaquam ejfepudendum.
Quid fijeriim glabro fit capire, villofatarnen hirfutaq; animi
prudentia,qualiSiEaddes a Poetacelcbratur? Atiscri-
nes admodum contempfit, quos 8c mortuo amico profuse
fpargebat. Vita liquidem carentij,& viuentibusvita expertes
partes adnafeuntur. Quam ob cagfäm inter bruta
animanda qua:arationeaiieniorafunt, pertotum corpus
pilisveftiuntur. Hominis autem quia Vita fincerior eft,
nudaeftoneriscognati pars maxima, qui ne arrogandus
infolefceret, fi n q lla e ffe t cum caducisac interiturisre-
busfocietas, aliquotfuipartibuspiloshabet. Qubfitvt
qui vel in hispaucis partibus pilis caret, hiefi cum altero
homine comparetur,tanturdem eo fit,quant{) homo bel-
luis pra:ftandor. Sed vt anim^pdum omnium fägaciffimu
iuxtd&nudiflimum homo eft ,itaouescaeterprumomniu
ftolidiffimas efle nemo eft qui diffiteatur ; hoc autem i-
pfum animal eft,quod non diftin<ftos,dif cretofq;pilos,fed
conuolutadenfitate eollc&osemittit.Itaeo ferme iam res
redijt,vt capillitium iftud omne cum prudentia,fäpientia-
que pugnarevideatur; necenimin quoquam firaul efle
fum, vel ipfum feiebam ex hac oratione Thrafymachum. queunt. Quod liquid dicendum eft, quod Venatoribus ex.
pudorefuffufumiri: quod mihiexeo nonaccidit,quod il- vfijfit,quibuscum rtnik.ic/-.rW n^nobis kic amiViria amicitia <•(!*.
eft, 8c illorum artis quoque
lico ipfa fum plane oratione vi&us. Nunc iflud mihi oc-
! curritjDionemincredibili quidem dicendifacultate prae-
! ditum efle,nihil tarnen habere de quo dicat,&prx ipfa ni-
I hilominusfacultatiscopiaad dicendum iacitari;qüando-
quidem multo magis admirandus videri potuir, fi vim ille
j fuamadidquodcontrariumeftlaudandum , Caluidum
fcilicet noftrum,tranftuliflet:Nam quiinadeoieiunaino-
piq; materia cbpiofus eft, quid ab eo faCtum iri putandum
peritifiïmifùnt canesij, quiauribus, 8c A:ntre glabrt
funt,Villoficontràattoniti*omnes,temerarij;acvenatione
interdidimelioresfunt. Cùm vero fapiens Platoin bigis
illis, quarumaurigaeft anima,altCrum equorum, quem
improbum vocat,furJum, atque auribus hirfutum faciat,
quam honorificè demum de capillisexiftimat? Scd vel ta-
cente Platoneneceflèjftfurdum eum efle, quiqua audi-
muspartevillofiusfit, v d & cæcum, quiealit partevillo*
eft ; fiin earn incident quîçtantamelôquendi vbertatem £us,qüacernimus..A^queficuihoccondngeret,prodigio-
poflitcapere ? Iamveroc#mei&comaeflèt, & dicendi i fum haberetur. Nonnullisveropalpebræ duplici pullu>
ars,inlaudandacomaartem quam habebat expertuseft;
Quiraverocallidèfëipfuminhocopereinfinuaùit? Nec
eiiimaliuseftisciiiusin hac oratione meminit, comæftu-
diofus, qui calamo comam yeriüftat , quam ille ipfe quo-
cumquc demum calafno haue orafionem feripferit. Ego
vero'cum & caluus fim,5c dicendi non imperitus,matenes
& multo fitipfamateriepræftantior,quamego Dione fiu\
detcrior:cur non contraaccingor, meique & argumenti ilant
pilorum feric,idq; inter extrema mala efle credicur, fi
in oculos hi tanquam peregdni inuaferint, ad quos prohj,-«
bendos artem omnem,ac vim adhibemus,ne oculum nobis
effodiant; Nam qua: viliflima funt cum pretiofiffimis
fociarinaturanonpatitur : pretiofiflima:autcm aniraalis
partes funtipfafeniuum dbmicilia,quib. inter caeteras corporis
partes maxime animal eft. Primus enim his anima
vires luas,acfacultatesimperticur, cumqiprimaria,ac<K
pfius periculum facio,fi forth in crinitos homines vicifli m gniflinia fit videndi facul tas,ea quoqfomnium pilis maxi-
prob Aim iftiid retorquerc poffim ?’ Dicermis fane, neque mevacuaeft. Rurfusitaq;vt in vno homincpilis vacant
tamenconcitatum quid, vibratumquepr£Erabimur,cuiuf-1 ea: partesinprimis,qu$funt nobiliflima::Itaingenere ho-,
modi potiflimum exordijs.certatoritej&contentiofie ora- minum oprimiquiqi coraodoaffe&i fint necefie eft,quod
tiones , non fecus ac roftris triremes ab oratoribus muni-1 a nobis paulo antea confirmatum eft,neq;tantopere abru-
untur, neque praecentiuo vllo vtemur, quod d Dirjne no- j its animantibus quantum a pilorum hiruitie totum ipfum
ftrofadtumeft, quicanorum,fuauemquecarminisaufpi-1; hominumgenusabhorret. Quocircacumcaeterisanimacatum
ante orationem fuam , quafi ante citharcedicum
modum præludij inftar ehiodulatus eft. Diluculo fur- ;
gens, dijfque( vtmorishabepj falutatiscomam acciira-'
bam. MoiUufcule cnim mihi turn corpus habebat. Hæc
tibus fim<5fcitate,ac dignitate homines, & cætcris hominib-
ijiöngè antecellant,quib.pilorum iaâuravdiuina quadam
feliciq; forte contigit, fequitur Caluum eorumefle quæ in
terris funt, omnium diuiniffimu|n. Licet easintueriquas