CongreÊ
(iis fcCUDdici
tie-
in de di-
uinieste
Chrifti &
humamta
&dce-
iuspaisio-
neic morte
f indi&io
Défit
B
Iudxi in
tide mobiles
> Deo
:onroma-|
:es, iiicré-
Dcumlegis, vtnobisadlic8copitulerur,prccemur: quia modutn enim virga d.feipla mo tier i non poceft, -vefaiT
fient videtis, A rehiepifeopus eft hónio val.de Tolers, & di- que terire, ft abfit man us qu* fuö conraólu cam loboret • ' '"«I
Iputator in faens feripnnis fubtilirer exercicacus : 8c vis (icSc crux,predolaquidemiplaerat èterra, vimiteauccm rffl
qux.dam eft non parua,vc ei fide faciamus. Vos feitis quod ex Sione indigebac, yt exrollereturadueifus ini mj cos R i-11«"]
fupra nos noftradogmata fcic 8c intelligit: ludcei veróip- gis Chrifti ; imb verb contra aduerfarios creqturxrcgs |itcJ
fum confirmabanc, & animipradendam huicaddebanc, domini. Ex Sione autem cum audis, ne tu deoilum cu- !po<Ü
nemetulajjafccrec. I cumfpiee. Sinamons, quimentc.&animoccrnicui:hoc '(H
Craftmo rurlus dje Rex confefTum & difputationem eqimanagogicefineffiyftrcèdiöum eft. Sion oninveftfu-
cum adplaufu iullitinftauraii. Cxcerum .eademalacrica-■ pernaciuitatum mater ciuitas Domini, in qua ipfe habi- H
re Regein primo loco lèdence& Atchieptlcopo»aduene- j tat 8c ovnnès Angeli eius. Visigitur fiueporeftas diuina Idecj
runt Iudxi, deinde Herbanum conftituerunc. Ac lanótus j ex fuperna Sione, id eft, è coclo verbum Dei fid eft films) ici|
1 s, ' ________ /i.a . iM ____Archicpifcopus, ait; defeendit, 8c c terra virgam fuftulit : pretfito&fEaAmH Uôrce vent•'
tell
s ' NCTVS ARCHIEPISCOPVS. Hcri dixifti,Mo- randam,atqueviuificamcrucem intelligo.' Etextcndens
. Cor S.
'ater, fi- j
us,& fpi-j
tus,Deusj
nus àït
aiid’us.
termim.
Aäor. io.
z. Tim.
i .C t r .u .
Rom. i-f.
Philip. a.
Rom. z .
Chrilius
Cruciiixus
Iudxis tc;
dal am &
geotibus
ltuhicia.
D
Virga virtutis
hie
cxplicacur
fern Prophctam maledtdhini&execrationein ludæisim-
pofuifle à Deo, & ab Angel,is, 8c dementis, t^uod nequè
ipfedubiro. Ac prxclarc quidem Prophcra feck, feiens
veftratnlubricamfidem, 8c mentis ac cö.nfilij.inconUan-
tiam, Si enim cùmhock.afa&umfirôctooUituturn, vc-
>ftro$tarnen filios Ôc filiasdæruonijs itnmolaftis: quid non
■ faéfcuri 8c demonftraturi fuifletis, fi hanc execrationem
nonvobis tanquanvintheiaurorelèruallèt 2 Nos autem
Chnftiani,. nunqtiididoliscredimus? nunquid alienum
Deum in medium inducimiis ? ÿ Verbum magni 8c prx-
potends Dei,eius'inquam Dei, qui Abrahamum amauit
8c ill ms polleros, quod carnem aftumpik virtute fpiritus !
fan&iex virgjne Maria, integerrima 8c caftillima Dei génitrice,
propterfalutem noltram coguolcences, cum ipfo
etiam patte ÔÇ fan#o fpiritu eius,vnum'verum Deum ado-
ramus 8c çoiimus, neque decrahentes quicquani, neque
adijcicntes, prxeerquam quod veriùs «S^puiiusquàm vos
Deitatem cognqfccntescredirous. Mo (era ver b y& quæ
ab illo (une præ;larc & rite inftituca & fan ci ta, prxdarè
etiam adimpleta,& quatceflaùerunt_, approbannis. Illud
autem, Dixit Dominus domino meo| Dauid locutus eft. lbi e-
nim hefterna die fermone dedudèoi tandem conquieui*
mus; indc denuo cxoïdiri oporrec. St igitur Dauid dominus
erat terræ, cuius rex erat, quod fateor, dominus e-
rat, vmbraôcinlbmnioplenus j-quemadmodum & nos
omneshommes. Quod autem feipfum domin.um appel-
lan it, inuaüdum Arinrinnum,imbeüe arque dubium,ncc-
dum iudicacum. Nunquam enim hanc confuetudinem
inuenimus, yt quis (emetipfum dominum (uum appellet.
Dixit autem Domimis verbo (uo, id eft, filio ei inquam,
quifatftus eft horßo, qui mor t iras eft ,'qui tertio die àii)Ot-
tuis reuixit, & poftA'luadraginta dies è monte Oiiuarum in
ccelos aflumptus eft coram difeipulis fuis & Apoftolis ; 8c
qui omném (iipcriorum poteftacum ordinem (uperauit,&
qui in dextea ma'ieftatis eras confedit. Hoc enim dixit po-
teftas fiue virtus diuinitatiscius, impollutx ipfius atque
incontamin.ua’ humanitatidicens; Scie àdextrismets: donee
mundi finis 8c confiimmatio venerit, 8c mitcam te iudicé
viuonim & mortuorum. EttunejHectetomnegenu fupercoete-
flium, iemßrium, & tnferorum »potentiæ tux,tuique inimici
pcofternentur velue calëandumicâbellum pedum tuorü:
8c reddes vnicuiquc (ccunduin opera fua. Hxc veritas
fie interpretatur 8c expdnit.fi modo velisaffèntiri & ap-
probaic.
HERB AN VS. Magnam certebUfj^hemiam in nrandfi
inuehisdicendopalo &cruciafhxumfedere à dextrisma-
îeftansdiuinæin alriiîîmis.
SAN CT F" S A R CHIE PIS CO P V S. Si cruci cruci-
fixusfuit , anidcirco crux eius tibi eft fcandalumî Vtante
confitmeris, quod retâè fum interpretatusillud, nem-
pè : Dixit Dominus domino meo, fede adextris mets, aduerte
quod in (èquenri verficulo Ièquitur,quoniodo crucis gra-
tiam (ubindicat, cuius eau (a tu oftendi mauis. Virgam
virtutis (in quit) m kw tibi Dominus ex Sion : dominate in me-
dto inimicorum tuorum.
H E RBANV S. Virgam quam dicit crucem eife fufpica-
ris'2 Quod fi icaelTèt, ipfum cirucem, & non virgam dixifle
oporruit, quod ex Sione virgam firemiflurum efte affir-
mat.nonçmonteSinaexcifiumilludlignmn fuit» ex quo
ceux facia eft : lcd non polies illud prùbÇre.
' S AN CTV S ARCHIEPISCOPVS. Odemens,ana-
gogiçè 8c perxmgma Prophera virgam dixic. Quemad-,
manum dcxtram,& cxcellumbrachium, fuosomnesad-
uerfarios pçrcuffit, & vicit : id eft, Orcum iûte infernum,
mortem, peccatum|iudicium', & ilium iplum malignum
ferpentem,eum(inquamJqui-EuamcumAdamo inE-
dera fiuç paradifo jfropia fraude.obftrinxit; atque illico in
mediofuorum inimicorum dominants eft. Huic régi de-
dit Deus & pater, vtraundum vniueriûm iudicet, eum fi «ulffl
nis & confiimmatio venerit, & refurredlio fadlafuerit. !Scbul
Quinetiam landli omnes citcum ipfum fulgebuntveluti ;
luminaria. Acvidcquomodoinfertdicens: Tecumprinci-
pium in die virtutistuain Jplendoribus fanclorurn tuorum. Hjjfl
HERB AN VS. Eumne, qui,ex loiephoprocreatuseft n
dicis ventumm ad mundum iudicandumî Papæ,ô magna W
decepti o, & ingens error! ' L l
SAN C TV S ARCHIEPISCOPVS. R é v é r a , qui^-Q
cxcutit, folem intueri non poteft. Iofephusillenon fuo I
feinine meum Deum Dominum procreauit (àbfit) quem-
admodum tu cæcutieiis aflèris, mente captus &illuius.
V erumtaraen tibi dicam vnde meus dikâ:us,DominusIe-
fusGhriftus.ortusefïloruit. Dicit igitur Deus déco : E.vv-
teroanteluctferumgenui te. Ne verô tu, qui mente & intcl-
ligenriacares, dixeris, qubdfcrmone ten ai & nudo -didü
eft fubiunxit : IurauttDominus, & nonpoenitebiteum. Nevc
etiam dicas poftea, quod nonelt de îpfiusDci ellèntia,vi-
ciflim adiunxir: Exvteroanteluciferumgenuite. lurauit, in-
quitDeusnofter, quod tu es ex mea eiïèntia. Dcindene
dixeris,lacerdotium Aaronisnon transferri,dixit : Jtttsfa-
terdos in aternutnfecundum ordinem Melcbifedtchu. Quémodo
autem humanitasipilusinmundoverfataeft. Efaiasdicit:
Ecce virgo concipiet in vtero, &parietfilium,& vocabuntmmen e-
ius Emmanuel, quod eft, ft velis tnterpretari : Nobifium Deus. II-
lic igitur Dauid effatur, quomodo nuda Diuini tare : Ex v-
teroantelucïfèrumgenui te. Hic verb Efaias, de ea quæ eft Ce-
cundum carnem generatione ipfius, quomodo ex femper
virgine 8c Deipara nàtus eft. Si autem quæ prædicit Dauid,
in hunciplumtransfers: an Dauid,analiusquiuisan-
£jii
te lucifcrum genitus eft î an foiusherus mcus,& Deus meus,
& Dominus meus ?
H E O jIN F S . ScioquodtuusChriftusnàtuseft; fed|
qubdoronino ex fêminelolèphilatusfitjhoccuiuis per-|^H
fpicuum & norum eft, vrprædiâumEiic. I jj!
SANCTVS ARCHIEPISCOPVS. Ne infolenterjy
impie loquaris, non enim ex Iofcphi lâtu, vt tu opina-jAogt,
ris, fed ex Spiritu San&o genitus eft. Nam de ipfo Prophète
locutus eft, & fiibindicans qubd virgo non corrupt!
fuit ab Iofepho hæc dicit : Dabitur objignsttut liber vtro
jcienti liter as, Et dicet vit: Non pojfum legere : Liber enim obfi-
gnatus eft. Quid aliud liber figillo obngnatus, quàm virgo
8c Dei genitrix ? Quis illé vir ? Iofephus faber. Quid
qübd 8c literas lcienti,idcft,qui alijs nuptijs cum alia con-
iuge congrelTuscft, de qualiberosfuftulic. Quid autem
quod is diujnam tabulam, nempe librum legere nôn po-
tueric?id eft,cum iplavirginc commilceri non potuerit,ex
Efii
Dco intelligens, qubd hæc Domino Iefu elïccclaufa, & j .
referuata incorrnpta & integra, vt de Spiritu Sandto Deus “ ü
carnemfcrens.&mqrcalis lecundum ellenciam cxipfana- u jj
feererur. |,hoiic
H E R B A N V S. la m prædixi, te quàm plurima prorfus r,*!
præmeditatum eflcjVt hæc excogitates.- hominem autem Q
duntaxatMari^peperir,&non Deum. U
Quonam igitur modo tu ilium Deumnominas,qüicx
Matia nacus c ft ?
S.ARCHIEPISGOP VS.Deum 8c hominem eündem
digne gcnuic. v
HERBANVS. Et quomodo miilierîs vtferus horren-
damillam deitatis maieftatémCapere potuitî ■
S. ARCHIEPISCOPVS. Quemadmodumigftis ru-
bumin defertönon cbmbulIît.Sicprætereavirgo peperit
8c poft partum furfiis virgo permahfit?
HÉRBANVS; Cæteruin-vifiohefiueimaginatiöne&
opinione,non veritate,ex ipfa natrüs cft:néq; hoc fieri poteft,
qubd prorfus eft increaiBile;
S.ARCHIÉPISCOPVS. Indieb us illisquo modo À-
bacuc ad uàmelèm ingreffîis ëftirileonum lacuih fiuè fo-
ücam, öftio fp'èluncæ vihelis &:Ifgillis.obférato ' î Narra
rtn'hi quomodo îùgLclïiis eft,&egi effus, neque oftiuraa-
peruit,neque (igilla & feras effregit.
HERBANVS.In promptu contradidiones exeogita-
fti quas nullus alius",' vertimrâmen quod violenta'morte
cüuS'Chnftus përijtdlocmèum ^»iritum veheméter fean^
dàüzâc^ offendic. -
S. ARCHIEPISCOPVS. Ignorans perpeffionis &
mortis huiuS dîttinum niyfteriiimimeritb offendêris.Au-
! diin primis quæ Propliera de Iudaproditbro.dicit. Qute-
j debatpanesmeos,*magnificauit in mefupplantationem.Et poftea
dicit déco : Et induit màlediâionem ficut veftiméntum, &
etiark in terra perdiem lux teneur a fee t. Qubd in crucemori,- lit Euan-
! turtis efletjEfàias dicit : 'Quemadmodum obftupefcent fuper te
multi, S ignaantepaffionem videntes iacientem : Sic deco'
s ràbitürabbommbus tüaftecies : Et Genres multaadmirabmtur
ftiper te. , Vidimus eum ff&iïon babebatjpcciem,nequepulcbrituy
âinem,nequeglo nam fedfpecieseiusftrtta & contetnpta relïnques hu.Det.
Jpeciem füam àfilijshominum. Qupdverolataslaneeaper-
foffumhabuh,diciv.llomoquiplagamferat,&quifcmtferre
languorem. Q ÿ èd adu erla était faciès eius : Contempttufuit>
&nonréputatus. Vtofteriderét Propheta,quodincumbe-
b'at i p fumpati ,n onpropter fei plu m, (Non enimhabuit
' ipfe peccatum) fedptcjpter noftràpëccata.ÿfübiungit, di-
cens: Ipfebaiulatnoftrdfeccata, &pronobtsdolofecruciatur:
& non xeputauimus ipfum in Ltbore & vülneréi, & in ajjhclione à
j Dcojbfi autem propter ptccata noftra patitur, vulneratus eft, &
attrituselanguit. Intelligis igitur, b Herbane Iudæé,quid
Elàiâs Propheta dicit de Chrifti cruciatibusôcpallioni-
bus,5cquam ob catilàm paftus eft. In terim dicis te often-
i di magis Ipiritu, 5c feandàlo affici,qubd Chriftus perpel-
fusèft. Vidésquodpfopternoftrapeccata,Iiuemundi,
j traditus eft ad mortem. Auribus pet'cipe quod deinceps
fequitur. Difiiplina{m<\mt)paxnoftra htty'fo : peccahcibus
nobiSjCorreritus eftillc,vt nos inimi'cb^econ'ciliateE pa-
tr i, inimicidam ob tranigreffiqnem confiatam deftruehs
in fuis pafiionibus, vt poltea pacém habeam us eu m Deo.
Audi igitur,b Herbane ,. Prophetam dicentem 8c ci ede:
Liuoree'iïisoninesfatiati fumusi Nâdominus hofterleiplum
in mortem dédit pecrcatis noftlis.^f iniq;titaribusmeù(siîtj
ven 'tt'ad mortem, & dabo improhos prs fepultura eius , & eos qui
j inuidia abundant,promorte eius. EtDau/d dicit: Qui non cgi t
I doiitm p lingua fua,risefecit proximo fuo malum. Atq; illi quidem
! intrauitficütaqua in vifeerà élus , & ficut oleumin oftib'us eius:,
; Qujanouitbenediâionem,&eiongabiturab eo. Arqucitëm cjé
icrib'is 8c (acerdotum principibus, 8c de ipforum contra
dominum confîlio; dicit: Contra me murmurarunt omnes i-
' nhniti met: Contrat mecogttabafitmala mihi : Verbum nefarium
) contra mepôfUèrUnt: Etpbfueruntcontra me malapro bonis,&o*
j diumpro àileâtonc mea. Et alio in loco dicit Efaias fub per-
fônàveftra quieftisimpij : Infidtemur ïufto,quoniam intitilis
j eft nobis : Et dé prétio eius dicit Hieremias,qupd jpfetium
j dediftis Iudx proditori.pro meicedé cædis. Etacceperunt
j tr 'mnta argeilteôscfretiumipfitê&ftimati, quem aftimauerunt à
filÿs lfràâis,&impcmkr:int eos in agrunifiguli,ficut pracepit mir
j hidonnnus.Etdc ptoditione ciusdidv.QuarefremutruHtge-
I tes^&populimeditatifunt marital Aftiterunt reges terra,&prin-
cipeiconuenerunt in vnumaduerfus dominum, &adùetfus Cbri-
■ fttmeius,
HÉRBAN VS .Non Gentes ficüt populi fortaflè nomi-
narifumus fedRcgesquam ob çaulam vocati mmusî
S. ARCHIEPISCOP VS.Nonne Deus Abrahamolb-
tütusc(\:,diccris,Trtäamteingentemfnagnam&multam:Ex
cb'Gentes etiam vos nuncupamini. Nunquid etiam dixit
Mofes âd Deum , Oubdgioriftcaborego&hicpopülttsfupra o-
rnnes àsittesï'Ac poftea quidem: Cognofcam(in<imi)qubdpo-
pulu$ tutu gens bac,&populus &gens. Hocautem , Aftiterunt
reges ten<Ç& principesconuenérunt in vnum aduerfus dominum,
& aduOrfus Cbriftum eius : Vtregalé quidem facërdocium
appellad eftis à Mofe,reges ; vt autem primi ele6li fiipra
bmnésgéntes, printipèE Côijftîsenim aduerfiisdomi-
nurftQuidem, VCDeüm 5c feruatorem : adüerfusverb
Chriftum , vt hominem verum: fiquidem Deus eyat, 8c
Homo natus eràt. Quod fi vis verius Sc explanatius intcl-
ligerè,Hcrodes 5c Pilatus aftiterùnt,5c Annas 8c Caiphas
cuni cæteris aduerfus dominum , ôc aduerfiis Chriftum
eius. Vt autemconfirmeris^ -, quod ciufmodi aduerfus
Deum fremuerunt, remuiïèràtionem ipjforum a Dco,, 8c
i Ü quod ipfis huius fremitus caufa èributum ac repenfitfn
fùît,fubiungens deinde Propheta dicit • Qui habitat in cce-
lis, irridebit eos,&dominus fubfannabit eos, Tuncloqueturadeos
tn ira fua,&tnfiiforefuo turbabiteos. Vides Dei ôcpatiis àd-
u er fus eos,qui ip fümcruci confixerunt, indignationem.
Qubdautem' falfiim teftimoniumincum dicebant, affirmât,:
Quia infurrexerunt in me teftes imqui, & mentita eft ini-
quilasfibt. Et quod flagris cæciderunt iplum, 5c colaphos
ci impegerunt,5c éundém côhlpucrunt,teftaturluo varî-
cinio PropHetà Efaias : Dorfum meum dediadfiagelU, &genas
aicolaphosfaciemmeamndauertiafoeditateftutorum.Ex. lî dixcris
ipfuiii præ inlània 5c amentia hæc fuftinuiflë, no in-
I uenies.Quod verb ductus eft,vterueihgeretür,nihil cô-
|tradfecns,prædixitrurfus ElaiasiTdnquam ouis adoccifionem
duttus eft,& ficut aghuscoram tondentefemutus Q|îc non apiruit
esfuum.^ Quod autem ei illuferunt milites, cumque cruci
Bibi. Vet.P at.Tom. y.
panxtfünt:ôcqubd iüx obfcurata cftjëc fol rënebris répété
obdu£tuscft,5c lunacaligine offufa. Prætereaqübdei
acetùm ôc fcl potum dediftis, 5c veftimenta eius partiti
eftis prædixit Dauid:Quoniamfubfannaueruntmefubfannn- jf^l.34.
tione,frendueruntfuper me dcntibusfuis. Dominequandoinjpi-
ciesiE t Hieremias'.dé cvucc:Vcnite,immittamii$ lignum itl pattern
eiusi&eradamus ipfum è terra vitientium,&nomen eius non
ihemorettiraniplius. EtHierèmias detiuce': Omnes qui vide-
bant Me,fubfannauerunt nie.Loquutifiint labijs,woueruntcaput, f ^ ^
t Sperav.it in domino,liberetipfum: faltiinn facta?ipfum,quia vult i7.c.2o J e
! euitilDe clauis,quibùs defixeruntpedés ôc manus eius,eu
lulpénderunt,populo Hierofolypiitano éircümftante Sc
Mati-zy.
l|ièâ:àrice,ait: Circundedertint me canes mùlti. Qüodàutem
exvèftralynagogafüèruut j quæalïliôta5cproftrataeftf
audi'.Concilium malignantium obfedit me. Et de elauis: Fode-
runt manus meas & pedes meos, dinunièraller tint omnia ojfa méat
Etdë pattitionè vcftimentoi'uriv éiùs : Partitifuntfibïvefti-
menta mea,& fuper veftem meam miferunt fortem.Et deacèto,
quo potùs füit,5c fcilbjDederuntinefcàm medmfel, & in fui
meapotauerUntmeaceio. Et dé obtênebratione diéi Amos
Propheta ænigmaté quodam dixi't: Occidet in mendie,fimul
jücmad-
moduiti
mplçca j
S.AugJib.
fSï
Quod ne
•lucrcic
facié fua.
VMentes de ipfo veritatém teftati funt : yos autem
j cæci,ameutes,inlipientés , improbi, ftultf, perfidi,incte-
j duli,mütili,fcrmenrad, obtenebrati, ei cfixiftis, D&momü
habes:8c fublatis lapidibus infequebaniini eum atérgo di-
cèntes, De bono opéré non lapidamus te, ffed dé blajpbemia & ]
quia tu homo cumfis facts teipfum Deum. 0 veftram miferiam!
miferâbilibrës eltis omnibus hominibus# Verumtamen
mentem adhibe his quæ dicuntur.Nôw eHjncppxix,invent 11s
dolus in ore élus.H oc dicit pater 8cDeus per os Propheta* de
vnigenito filio filo, quia paftus eft , cùnveftètiplèiitno-
cens,8c pcccan expef siDabdipfieos qui diuirjsimquit/ittima-
bundant,in falutem : Qui funt pitblicani, foimcatoies,
peccàtofës, Sceredideruntnomini eius. Et pro eo quo4
ièpeiifî fiifcepiE,fi cut filij hominüm, films meus dilectus &
cbarifiimüs,pro generishumani làlute, Daboei omîtesgentes,
quainidolorum peruerfttateimpioq? ctiltufniftraoccupantur,&
credent in ipfum,& regno coelorum dignaiudhabuntur. M eree-
deiïï (inquif) his præbebo iplum, pro eaquodpaftiis eft
pcccad exlbrs ÔC ihùocens meus filius, Ôc pro ijs veterem
lupplantatoremjhuirifq; potendam vicie. Hæcomnia, q
Hetfeane,fic fe hàbëfit : atqj tu ipfe liiélius feis hæcita el-
fe'fed feiens vôlenlque yeritatem negas , neque vis ad id
quod cônducit 8c expedit,venire.
~ m
Pfal.Hi
Efai-si.