
______Eufibij G allie ant , A .
I ailcipuluseft. M àgifl$r ÿfeeundùmdiuinicatëm: dilcipu- , tir.: Quidaucemalrudlaisvertïisfignificatur, nifi quia&.
lus, fecundùm hulnariîtatem. Planum èftitaq; qno'4 ait: me fcîtis 8c me nefeitis ? Giim enim Vnum fit & pater, &
Mm doftrina non eft meafed eius qui mifit me. Talequidemet- filiùs, qui pattern nefeit, &fifium npfcit. Sciebannigitur
iam difeipulis ait : jïo n cnim vosefiis qui lbquimini, fed, .cura,, quia hominem cum efle credcbant : & nefeiebant
fpiritus patris veftri quiloquiturin vobis,. Siquis volue- eum, quia Deum elfe ignorabant. Sciebant quoq} efle de
i^voluntatem'eius»cérç>.côgrtôfcccdtfdô.âiin*Ÿttüb-itî4âiwrcth-yfednpittrdcbaitteii'tncflcdePajtei; picatigk
exDeo fit,anegoàmeipfo lpquar. SoHigitur illi hanc tur&mëleitisy & vnde fiimfeitis, &|;meipfenonveni,
dparinamintclligere&cpgnoicere poflunt § qui patris! ( fiçutille de quo fuprà d ixij alius veniët in nbraiiie fuo-,
voluntatem faciunt. Eft autem voluntas patris,vcm eumilium accipiecjs. Sed d t verus qui mifit me Pater. Verra
credamus quéin ipfe mifit. Nifiigitutcredidefimus, non j igitur & ego|lgo enim & Pater vnum fiiinus, quem vos
intelligeraus. Vnde &Efaias ait: Nifi eredideritis, non in
telligetis. Fides igitur nobis efineceflaria.vtadhancdo-
(Strinam peruenire yaleamus. Sed qujdcftquod ait:^V-
trura ex Deo fit,anego à meipfo lfiquar,nift y crum fecun-
dura diuinitatem Ioquar ? Loquiturenim Dominas a fè-
ipfo, fed fecundùm alteram partem fuiipfius.Qmà feipfb
loquitur,gloriam propriam qùærit: qui autem quærit glo-
rïam eiusquÿnifitilium* hic yeux eft, & iniuftitia ih illo
non eft. Non generaliter de Omnibus , fed fpecialiter de
feipfo & deAntichriftodicitlefus.illeenim non â Spiritu
fanéfcoldquetur , Jedàfemetipfoille nonDei.fed fuàm
gloriam quæret, quifupraomne quod dicitur Deùs, aut
hefcitis.'Egö fcio eu m: & fi dixero quia nefcio eum, ero fi-l
milis vobis mendax.Ego eniiq cum fcio,quia ab ipfp fum,
&ipfc.rae mifit. Abipfo.enini eft, quia Deus de Deo, lu-1
•men de lumirie, eiufdemcura Patre fubftantiaeeft. Pater
enimdenn 1 lo,Filius dePatre,-S piritus verb fandusab v-
troq; procedit. Quid 6ft autem quod &it,qui mifit me, nifi
qui the hominem fieri & carnem lufeipere voluit« :Hsc
autem operatio,cotius Trinitatis, & nOnfolummodo Patris,
quod colitur, fe exaltabit, ica vtin tempi© Deifedeat, o-
ftendens fetanquam fie Deus. Eeoncra verb Chriftus qui
vé'rax eft, imp qui vcïitas eft, & i u quo iniuftitia nulla.eft,
ybiq; patris quiràifit Ülùm, & honluam; gloriam quærit.
Vh de, ipfe ait:Zelusdomus tuæ comédie me,&Opprobria
exprofirantium tibi ceciderunt friper mè. Nonne Moyfa de-
dit vobtslegem,&néjnoexvobisfacitlegem*. Hocautemquare
dixeric/ubiungehs oftendit: Quid me quaritis interfteere} Si
enimlcgem feciflènt, fi legis mandata euftodi fient, nun-
quam innocentera 8c iuftum interficere quaefifièiit, Re~
Jpondit turba, & dixit : damonium habes, qu 'ts tequmt interfere î
Sicenimrefponditturba ; ficut fordi4a & turbata^, ficùt -
turbulenta & turbida. ReJpondÜtlefus & dixit eis: Vnumopus
feci.&omnes miramini. Non eorum reiponfione mouetur,
non çonuirijs conuitia;reddit:vnum,inquit,opusfcci, &
omnès miramini' Miramini quidem non quia magnum
aliquid feci^ ( tails enim admiràtiobonaeft^ fed quia in
fabbato feci. Quare ergo & vobifipfisùon indignamini,
qui in fabbato circunciditis hominem . î Si circuncifio-
némaccipit homo in fabbato, vt non foluatùr lex Môyfi,
mihi indignamini-, quia rotum hominem fanurUin lab-
bato fed î Propterea Mojfa dédit vobis circuncifionem, videlicet
vt vos ab'.infirmitate fanaret. Non quia ex Moyfe eft cir-
cuncifio, fedexpatnbus. Priusénim quàpi de eircuncifione
aliquid diceret Moyfesjcircuncifi funt Abraham’, Ifaac,&
lacob,& multialij. Omniergadiejfieri licet,qùicquid ad
falutem pertinet, & idcirco.ih fabbato circunciditis hominem.
: iniuftum eft igitury t mihi indignemini,quia to-
turn hominem fanurn feeifin fabbato. Si enim mihi non
licet»necyobis licet. Lfeetâutdm : fienimnpn licuificr^
Moyiesnon iuifiifet.Præce'pitenimMoyfesyt pdauo die
circundda tur infan tulus, fiue ipl u m Sab batum fiue abus
quilibec dies oeçurrat. Noliteiudicarefecundùmfactetn,fed iu-
jlumiudictum indicate. Aurûmui me cqm Moyfe icprehen-
ditc, aùtme qupquèfiinul cum Moyfe iuftificacc. Ambo
enim! idcm facimus, anibo in fabbato üalutem operamur.
Sed ilium non ieprehenditis>quia;timetis: hoc etenim eft
fecundùm faciem iudicarc. Dicebanè ergo quidam ex HiprÔ-
folymisiNonnebiceftquemquaruntludxiinterficere ? eccepalàm
loquitur, &.riihilei d'tcunt, Nunqutdverècognoueruntprincipes,
quia bu eft Chriftus ? Sed hune famus vndeftt: Chriftus autem cum -
venerit, nemo feit vndefit. Hoc autem taie eft ac li diceret:
decepti funt principes noftri, fi Chriftum hune efle pù-
tant, cuius nos de natiuitatis locum & parentes cognoui*
nuis. Quod enim dicunt, Chriftus autem cum venerit,,
nemo fçrc ynde.fic,exeo loco, hoc teftimonum fumpfifle
videntur, vbi dicitur': Generationem eius quis enàrrabit?
Sciebant tamen Iudçi in Bethleem luda Chriftum Dorai''
eft. Nocandum igitur qüömodö vbiqj jJatremhoho-l
rat atq; glotificat. Qu&rebantergo eum apprehendere, & nemo
in iBum mifit manus, quia nondtim venerat hora eiur. ilia vide-1
licet,qua tradendus & crucifigendus erat.Haecautem ho-
rä, nifi co volente, venire non poterat. Poteftatem eniui
habebat,.( ficut ipfe ait Jl ponendi animam iuam & iternm
fumendieam. De turba autem multi crediderunt in eum. Hocl
eft chi m quod i pfe alibi air: Con fitebqr tibi Domine Pal
rer cceli & terrse, qui abfcondiftr haec afapientibuis & pru-
dentibus,& reuelafti ea paruulis.’-Etdjceban c:C hrifiuscum
venerit, nunquidplurafighafacieti quam qua hie fa it ?■ Septi-|
mum argumentum,huicafiercioni valde idoneuin.Sic
enim Sc ipfe Dominus arr.-Opera quse ego facioin notnine
Patris rneidpfo tcftimdhium perhibent de me,
F E R IA Q V A R T A P O S T Q V A R -
tàmDominieam.
Prateriens leftts vidirhominem cacum a natiuitate, & intern-
gauerttht eum dtfetpulifui: Rabbi, quit peiXaUit, hic aut parentes w
ius,vt caeus nafceretàr,&{. loan.ÿv
ÎPfeSaluatpr nofterapertiflimè oftendit quod eius mi-1
raculaaliquid fignihcentjdum eafaciendo aliquid agit I
quodrationefàter'evideatur.,Nifienimaliquidijgnifica-l
recÿ quidneceflarium fait-in huius exeiilltiminationevt
lutumfacerer, quo oculos eius liniret/j cui folum dicere
fiifficienser^c : Ipfeenim dixit, ôcfadta funt: ipfe mandâ|
nit, & create funt omnia? Quæranàus igitur^ghificatiol
nem, &videamûs quid eæcusiftefignificet.- Cæcus ifte&
à natiuitate cæcusigenùs h'umanum eflevidetur.Sed qua-J
■ rednatiuirate,h'ifi quiadprimohomine î Çumènirapn-I
;mo hominilighum Vetitùth comederèdiabolus fiiaderet,|
dicens.-Comedice&aperieruurçculi veftrijhonnecæcum
eùm efle mon ftrâbat ? Cæcus tamen adhuc non erat, fed
comedenâo cæcusfaâus ëft. Ab hoc ergo vno cæco, o-|
mnes homines nafcuntureæci. Hæe autem cæcitas> non
corporis,fed animæ èft. Hæc cæcitas fgcit,vt homines non
cbgnofcant creatorem fuum.Sed audïamus quid dilcipu-
-iisinterrogantibus Dominus refponderit: Nequéhicpecca-
uitfinefat,netfôpàrérites eius,vt propter hoc cocus nafeeretur .Qu**
reergo cæcus natuseft? Vtmanifefientur opéra Dei in illo-Pcc"
caùerat enim & ifte & parentes eius, fed non propret fe*
vel illo ru m peccata cæcus natus e f t fed potius vf manire-
ftentut opera Deiin illo. Sequirur: Me opoftet operariopt-
ra eius qui mifit me, donee dies eft. VenitnoX quando nemopotefi
operari. Quandiu in mundoium , lux ium mundi. Au
hucigitur operarur Dominus,quia adhuc dies eft.Opera-
tus eft enim per fe,operatus eft &c per difcipulos (uosrope-
ratur nunc quoque, dcoperabiturvfq; ad ieeuli ieoiiiu™*
matio'nemperfidelesfuos. Pofteàvej:ôfequerut;n:ox,in
num nafeicurum eflè,fecündùm,illud:Et tu Bethléem ter- qua nemo poteft operariV Igitur du m cempushabènu's,
ra luda, nonerisniinimain ptincipibus luda: exte enim operemur bonumadomnes , maximè autem ad dome-
exietdux qui regatpopùlum mcumlfeael. Clamàbat er- fticosfidei. Etne pultèshunediemoità finiri, audiquid
go docensin temploIcfus,&^|>cens:Etmefatis,&vndefum ipfeDormnus'dicat ; Ecce ego vobifeum fum omnibus (kebph
fcitis,& | meipfo non vent,fed eft verus qui mfitniequern vos nefeir. vfqmad confummationem faults Sed 'qhaddiaônftùph^0 el!l
1 " iu * î ï ï j
W m *
m M
lux eft mandi. Eft igitur & rqodo lux mundi, quia modo; q £gb(inquk^eius peccara ighofo)egb,eurn depcccqtis ri on
eftin inundo. Si enim nobifdum eft,'& in mundb eft, quia l acciifp: vnu (cio,illud dico,8i prxdico: Gecus c iam^ r eo'
nos in mundo (urnus. Haccum dixijfet,expmtin terrain,&h- | luberiremodb video. Bixerttnt ergo illt: Quid fecit tibi rquo-
• :* ftihtr nr.t/lnseius . fb*dixit ei : Vitde laua in natato-
ntddn jhnvuit tilti lirulnc modoaperuit libi oculoss ? AÀ.t i lill>l>e indignarus quia rôties eajd ’-eJ&ndi
niuitlittumfuperiictiloseius , & ei : Vdde&in natato-rioSiloe- Quid autem iriterpretaturSiloe,Euangciiftafub-
dic dicensKQupftinterpretaturmilfus. Diximusiam quid c^-
cu's iftefigniftcCt: nunc autem quomodo Sc quomedica-
minecKciilluraihehcUr,videamus. SputumenimUjquod
liaruraliter ex capire defcehdir,Chrifti diuinitaseft: cuius
caput ( vt ait Apoftolus) Deus eft. Hafe autem in terrain
recedit, quando in yirgihemyenit.; Ec faiftum eft lutum
quia verbu caro fadfum eft, 5f habirauicin nobis. Hoc eft
igitur illudmedicamenq'id eft, inCainatiofilij Deijquqe?-
ci illuminantur. C^ci enim fuhr il.lt oculi qui hoc iuto
nonrangunrur. Hocautemlatoillitanguntur,quiDeum
Sc hominem Ghriftumefle credunc. Nonfufticit tangere
terrain, non fufficit tangere fputum; fufficit autem tarige-r
re & crederejutum , quod ex vtroque fa<ftuin eft. Sic ca-
men fiille quilucUro tetigit, & Deum 8c hominem Ghri-
ftum credidit efle, vadatad natatOriftSiloeifeftinec ad ba-
pcifmtim , ibique la'uecuf-& regeneretur. Nifi enim quis
renacasfheriteX aqua & fpiricu uheto ,'non intrabit irt re-
gnam Dei. Vtrumque enim neceflarium eftj&credere &
baptizari : neque altcrum fine alter© valet. Non autem
vacat'myfterio j quod Siloe incerpretetur mifliis. In ibr-
dane crapit bapu(rqus,' qui per Apoftolos regenerandis
llominibus vbiquegentiqm miflusefi.
Abijt ergo,& lauit,& venit videos. Itaquevicini, & qui vide-
rant eum prius quia mendicus erat,diccbantiNonne hiceft qui fede-
bdt & mcndicabat i -A/itdicebant quia hie eft ,alii autem nequaqua,
fedfiniilis eft eius. Ille verb dicebat,qaia ego fum. Dieebant ergo ei
Quomodé dperti funt tibi oculi'i Rejpondit: illehomo qui diettur le- i gnofcCre meruir. Non enim lndæi poffiihc yidere lt'fiimj
fus lutum fecit & liniuit oculos mess Quid eft enim, 1 uturn fe- I nifipriusde Synagöga exeant.^HdiMiffe^jqww ciecerâtn eunl
cic.niii vci b u car© faâu m e ft ?'Terigit a ute m oculos men- fords,& cum inuenifet eum dixit ei: Tu credit ihfiltum Deii
vcrbadfcebant,air:Dixiyötó^»»;e^4Hd^n,q«idifertfwv«/-
tis'àudire ^'Quid'^^leis«àdêra^réJbeferclû^atî?. nùnquid 8c
vos vultis dilçipuli eius fieri? Si feifem vos qtioqtie eins di-
fcipulqâfierivèllevficùt egôfùm , iteriim atque iterum8c
adhuc mùltôties eadem dfeere h'oh fecufàieih. Maledïxe-
riintefgoilli&dixefunt^Tudifcipulus ittmjis. nosautem Moyftdv^
fctpulïfumus. Beati illi fiiper quos talis malciiiftio cadir! V-
rinarn & fuper nos iftà malediârio veniat. Sequitur: Nos
fcmus,qnu Moyfiloqüutus eft Dcus: hune autem nefcimiis vudefit.
Rèjpoudit ille homo, & dixit eis : in hoc mirabile eft,quia vós nefeitis
vndeftt i &aperuïtmeosocuïiîs. Vbieftefgb fepientia véftra ?'
Vbieftdôtftrina qùam prædiéatisîCur lcgemlégitiS,fi no'
incélligitis î Dicitis peccatorem hune efle : inauditüm,&
inufitarum. eft vt peccatores tailia opetemfa.^Scimus entm
quiapeccaidres Deus non audit, fedfiqït is Dei cuit or eft & voluntatem
eius fait, bûnç exaudit. Non eft' mirandui^fi ru'dis
huc 'nouiterque illuminatus, contra Ecclefiæ dobfcrinam
aliquid ignoranteîloqüaturv neque-enîm véfùm eft, vc
Dcus peccatore^ non àiidiat. Afeculo non eft auditum^juia a-
perditquis oculos cact riàtt,nifi effet hicaDéo^opotèratfaerequfa
quam.ftefponderunt & iixeruntei : inpeccatisnatus estotus, érta
dotes dos i Quia enim cæcus natiis fue rat, plus cæteris euiti
peec2rorerrieflc putabanc. Quodipfes qüoquedifcfp.ulds
Chrifti (énfiflé intelligi potcftqui Dominum intenogan-
tes dicebantiQuis pe cca uit^h i c »aurpa re hrçs eius.vccæeuS
nofceretutyEt eiecerunt eum foras. Multùm tî ^rofù;r,quod
foras ciecerunceum,quia foras eieétus Iefum viderébe cotis
noftræi vreumvideamus&vcritetefnintelligamus. Et
dixitmïhi iVadead natatoria Siloe&Uuaï&abii,&iaui,&vi-
di.'ConiideramodÔ quanta læcitià Inec vefba plena fiintj
quantaexul ratio ne redundant. Dixefuntillu vbïeft tfalait,
nt/ciOiDehomine iHiinterrogabant,deh,braine rile îëipô-
dit. Non eft igitur inconueuienè qhod air : Ne/fiju, quia
etfi iam Chiiftianus crat,Propheta camcnnon tïzt.Addu-
cunt eum ad Pharifàos, qui cacusfuerat., Erat autem Sabbatifm,
quando lutum fa i l l i fus & aperutt oculos eius. Quiigiturillu-
mihari volunr;fabbatizent à peccatôjà feruil i o pete^re q u i é
liabèant.|Fale nàrnque fabbarum colic Ecclelia , ex qjio
Deum cognouit -$c Vidit. Icerum ergo interrbgabant eùm
Phàrifei quômodo vidiflcc. Ille autem dïxic eis :. Lutum
mtbipofüit fuper oculos, & laut, & video. iDicebanttrgio ejç Pharif,
fais quidam: Non eft hic homo i Deo,qùifabbatum non euftodit.'
Noudum eninriftullu minatieranc, qui iabbati obfetuandit
ille & dixit : Quis eft Domine,, vicredam in eum* Non de èft
fentiadübitariled'dè perfbria intcrrogar. 'Nondum enird
peribnalicër eXim'ebgrio.fcé bar, q ùcm ram en Dei fil ruih e f-
ië eredebaf^ Dixit eilefùs: & vidifti.eutn ,&qui loquitur tecum',
ipfelft: Atiüeaït : CredoDomineï&procidensâdorauïteum. Dixit
eilefus: in iudtcium in hune mundùm ego vtni,vt qui no vident
ilideant,&quidMentcaelftà'nt.His umèm Veïbis,iqmà hæc il*,
lïus cæciijiüm inatiofignifîcater, o ften d 11.1 qiu d i ciu in(ih^
quit)egoveni inhunc mundumilnquod iûdiciiim?Iufti-
fieacibnis ôcdamnationïs. Iuftificanturenim infibientcs i
çdamnanfuriàpientes-: ifti illuminantüf i illi exeæcanturi
iftilucçfequùntnr,&illiiiitenebrasdemèrguntbi'. Etau-
dieruntquidam ex Phàrifakquicüipfoerant,& dixeruiitei: Non-
quid& noscaci fumusi Si i 11 n q u i t) qu iv id enr, c æc ih iin c ;
nunquid& hos,quia videmùs.cæcoseflè dices î.pirttewïe-
fus. Si edei ejfetis, non haberetispeccàtum. Nunc aucem quia duitis
tiamiicintelligebanr. Nondum enim terigerantdutum , videtmispeccatmn veftrum manet. Idbp(iivquiQmaner peeçà'
nondum venerant ad lauacrum. Aliidicebant : Qumodopo- rtum véftli'ü,quiadùm vos videreputatis.nôquæritiS'vt vi-
teft homo peccatorhacfignafaerex Vdx enfin iam quodammo- : dèatis. Si enim àpud vqscæci ëfléti^,idëft,fi vos cæcos elle
dopropinquabant ad lùcemi&-yidere incipiebant. Etfci-1 intelligeretis,peccacühôn habereti.s,qùialucë quçreretis^
faqerdt inter eos. Dicunt cacoiterùm : Tu quiddicis Meoqui ape-
iuitoculoS'tUosilUeautem dixit : quiaprùphetaeftïËenc quidem
dixit?2fed meliusdicere poterat, nift timuifl^t. Nam ipfe
V. P O S T Q V A R T A M
quoque Dominas prophetam fe efle oftendit,dicèn^. No-
Dominicain. ,
eft propheta,fine honoré hifi in pâtrïa fua.' Non crediderunt
ergo\udai de illo quiacacusfajfet & vïdifteL, dohècvocaUeruntpà- ibdtiefusin citûtatemquà vocatur Nairn ,&ibanicuin illo direnteseius
qui viderat, & interrbguuerunttosditentes vEiceftftlius 'fcipulieïus ,& 4urba copiefa Càni dutem appfopInquÂretporta ci-
vefter,quem vosdicitis quia cacus natuseft l quomodo etgo nunc vi- , uitatiS,ïccedefunfiüiejferebdtuóftliusvnicusmatris fua,&bbtvi'-
deti Refanderuhteisparenteseius,&dixerunt: S(imus quia hie eft
filius'mjter , & quia cacus natus eft : quomodo autem nune videat,
nefeimus :>aut quis eius aperuit oculos, riosnefeimjw, ipfum interro-
fae^&tatefnhabet; defeloquatur. Hsecaucemquare illidixe-
rihtEu'angeHftaexpbnensait-: HacMlebantparentes eius,quid
timebant Iudaos. lam enim confpirauerant ludai , vt ft quis eum
tonfiteretur Chriftum, extra Synagogam ftetet y propter eaparentes
ttus dixerunt,, atatem babetiiiipfum interrogate. Vocauerunt ergo
*utfuih hominerifqui cacus farat,& dixerunt ei: Dagloriatri Deo.
Quid eftjdagloriam Deo ? nega huncefie Chriftum, nega
^ c“ e Ghriftianum .vHoc autem non eft.dare i fedauferre
gloriam Deo. Nqsfcmui quia homopeccatoreft. Dixitergo ille :
dua erat,& turba ciuitatis multacum iü af& c.'Lu c .j.f
T T Æc enim vidua, quam multa turba fequitùr, fan ôa
X XEcclefia<eft,de qua dicitur; Vidiiaih eihs benedicens
benedicam. Vidua quidemeft; non q.ub‘d virilrit nbn hà-
beac, fed quia videre eum non.potéft; quefiiadhuc poft
nïuite tempôraventurümexpèftat. Diciturëfiim vidua,
quhftà-virb diuifa; Idipfùm autem & pèrvidnammulie*
rem,& per han’ceiiiitatem figuf acuf. Huic au tem ciuitatl
Dominusappropihquacj^hiquOTidieE.cclefiamlHfim vi-
fitareh'on cellar. Dehâc tiuuàté tbVies dèfùh6fùs efferÉur,'
qu'OcieSaliqüisinpeCcatomo'rtùhsabcâiëpa'ràtur.quéram
t