A
Pfit.77.6*
tfal.79. i+
Pfa l So. 9.
B
f i l . 81. /.
Sxo. 7 .1.
Pfa.8+. il.
Zpb.2.14.
Pfal. 86.2.
c
Pfil.87. J .
FOtl.S7.13.
Pjkl.fi. 6.
D
Pfttl.U2.J.
Abyflus.
Pjnl.103.fi.
7t'
rbilùpia.
j é 2 ' S. Euchcrij Lugdunenf. Epifcopi
Jrit. Quid inrelligendum eft deliocquodferibitur: Et
percufiit hiimicosfuosin posterior a.
Refp. Secundu litera vlcerum illorufit comeraoratio,
quibus func Allophyli in pofterfora percuffi. Secundum
interiorem verofenfum percutiuntur inimici Dei in pofte-
riora,cum in Domini iudiciopuniunturextremo.
Jut. Qucm fignificat dicens: Exterminautt earn aper defyU
I via,&(itigularuferusdepajlus eft earn ? >
Re(p. Aprum hie Vetpafianum, vt quidam dicunt, vult
incelligi, qui Iudaeos bello vaftauit. Singulatem ferum,
Ticum Veipafianxfilium, qui Hierufalem oppugnatione
confurnpfic.
Int. LegimusinPfalmo: lfraelfiaudiosme , noneritinte
Deusmens: quomodo iftq4 accipiemus? , j
Refp'. Idola velantichriftum refutandum eile pronutiat.
Chriftus autem Deus recens non erat jlicetinudo per car-
nemnoftristemporibusilluxerit. Naminprjncipioeratapud
Deum Deus vcfbum,- ipfe mans bominem adfimilitudinem Dei,
quiq; diueifisvicibusatqj temporibus Abrahse vel patri-
I bus'hoftris Temper apparuit. ‘ •
• iwf.Qualitetaccipiendiim eft quod Pfalmus ah:Deusfle-
tii in fyrictgoga Deoruml
Refp. Id eft,in congregation^ fanbtorum.Dominus au-*
cem iiofter fart&os fuosvr regni fui , iti etiam nominis
fuiparri~cipationQ.donauit.Vnde&adMoyfen dieit: Dedi
te Pbaraonem in Deum. Compellantur ergo nomine Dei,
quia appellantur & filij Dei. Nccmirumpro ilia ineffabili
dtuinaeberiignitatis indulgenria-,. fi voluerit vt'homo ap-
pellaretur Deus,cumDeus appellatus fit homo.
Int. Quid hie fentiend'um eft. lufiitia& paxofculata funt
fei Refp. Quod fe . lex & gratiaconiunxerint per media-
torem Dominum noftrum Ie fum Chriftum, qui fecit vtracfe
vnum. Int. Qualiter accipiendum eft quod legimus: Di-
Itgit Dominus port as Sion jfuper omnia tabernacululacob}
Refp. Quod Dominus vmbraculis fynagogaeecclefiae
muriimenta prseculerit.
Int. Mater Sion dicet homo, & bomofaSusett inea , &ipfe
fundamteani altiftinius,quid hie fequemur ?
Rejp. Mater Sibn,vt quidam vqlunc,Maria figriificatur,
in qua natus eft homo Chriftus', ipfius quoqj matris creator.
.Sciendum efttamen , melius & fecundum Hebrxum
verius dici;Nunquid Sion dicet homo, & homo nacus eft
mea,&ipfefundauiteamaltiffimus?Eteftfenfushic;;quis
hochominum nuntiare poffit ? Sicut & illud:.4«f brachium
Domini cuireuelatum eJfcErgo hoc dicit, quod nullus hominum
ei nuntiare poffit , quia faluetur Sion in homine^qui
Interrog. Quid fentien'dum eft in hoc quod lcgitruts:
Draco ifie qucm formafti ad iUudendum ei ? Refp. Draco ifte
' diaboluseft,AÏedahteformatusâDominoii quamianomén
natus fit inea.Ipleautemeft homo altiflimus qui fundauit
earn. Et nofadum quod etiam films altiflimus appellatur. 1
Iwf.Quid hie intelligendum eft,vbi leribitur: Faclus fum
ficut homo fine adiutoriointer mortuoshberl
Refp. Chriftus vtiq; inter mortuos liber.-quia abfq; pec-
cato inter peccatores apparuit. bit.' Quas eft terra ilia,
obliuionis, de qua dicitur : FStinquid cognofemur in tenebris
mirabilia tua,& iufiitia tua in terra obliuionis?
Rejp. Rediflimeappellatur obliiiionisterraimpiorum
caro a Domino derelitfta. Et aliter: terra obliuionis etiain
illo accipi poteft quod didt:Quoniam non eft in mortequi me-
morfit ty.i,in inferno autem quisconfitebitur iibn -
Ini. Quomodo iuuenrusaquilserenonatttrjfecundum
i illud quod legimus:Re«o«4&h«rficut acjuiU iuuentus tua?
Refp. Aquilse dicunturvi nimiaslened«implumes fieri,
& nido relatae viciflim pullis fuisminiftratib. pafei, donee
deterfo fenij veterno reeipiant cum pennisvfum volandi.
Secundum AnagOgen autem iuuentus noftra velbaptif-
m o,yel refurrc6tione ren ouatur. Int. Abyjfus, inquit_//c-
utpallium amittus'eiiu,quid hie fequemur?
Refp. Non bene pleriq; Ubitantur abyflitm hie ami<ftu
DeiappellarijCum potius ami£tum terrse dici ipfefuperio-
rum verfuura ordo declarat, eo quod terra ip fa abyflb
quafiquodam pallio circumfufa veletur.
Int. Quomodo ftant fuper montes aqus?quiafcriptum
eft: Super montesftabunt aqua.
Refp. Vtique cum autplenaeaquisnubes fuper montes
dependent: aut cum m mau vnd»ad montium mftai ex- j
citantur. ^ _ _ _
diabqlivoIuntariænequitiætranfirètinftimftu.Hunc
prophetaÊJ'ii^àparuulisdefcnbitilludi.
« Int. Qua ratione intelligendum èftquodfcribitur * Fer-
rumpertranfiuit animant eius ? Réfp- Chriftus hic manite-
ftiflime defignatur, eoquodrefurgendoaffigentiumcla-
uorumdôlorem cruciatümqjfuperauit.Potefthicferrum
&tribulatio duræ neceflïtatis intelligi $ quia animam di-„
xit:aliquahdotamen anima in feriptutispro præfenci vita
appellatur,vt in Euangelio t Nonne anima plus eftquam efcal
Int. Quid inter pfàlmum&Canticuminterefti
I Rc/p.QuodPfalmi ex Pfalterio appellantur,at veto can-
! ticum ex voce profertur : & quod.canticumprofçientia,
pro opéré vero Pfàlmufaccipitur. Pfalmus ergo ad aétua-
lem,id eft ad pra£fcicen:canticum vero ad theoriam, id eft,
coritemplatiûam réfertur.
Int. lurauitDominus,necpoenitebiteum:q\iomodoima.\\k
Dominus? Refp. Iurare Domini eft immutabilicer pro-
mittere. Récte igitur iftud commutatio fermonis vfurpar;,-
,eo quod prOmiffio eius facramenti obtineat firmitatem.
I»f. Quid indfeit illud quod feribitur: Detorrenteinvia
bibïtjproptereaexaltauitcaputi
Refp. sAdperfonamChriftîiftareferendafunt, quia de
torrerite, id eft,paffione:in via, id eft in fècûlo bibit: pro-
pterea Deus exaltans caput eius, donauit illi nomen quod eft fuper
omnenomen. Int. Quindecim tlliPfalmi quamob caufamcan-'
ticum graduumpranotanturî
Refp. Quindecim quondam gradibus, ficut oftendit
hiftoria,afccndebaturintemplum : arqueideohiPfàlmi
quindecim cantici graduum inferiptione fignantur, quod
nos per quofdam profé&us ad fublimia fpiritalium terum
prouëdtione perducant. Int. Sagittoe,inc]\iit,potentisacuta
cum carbonibus defolatoriis. quæ huius verfus iiitelligentia
eft? ' ' - ,
* Rejp. Sagittæpotentis, verba Domini finît , quæcha-
ritateeius corda noftra cotffigunt.. Carbones vero defo-
latorij funt,qui peccatadiflbluunt,fècundum ilium carbo-
nem Ejâiapropheta,qui ad labia eius defertur,y t pùrget vitia,
qUæ contraxerat, vel loquendo vel ob timorem taeendoi
Int. Quid fibi vult quod fcribitur.-Eftf WO» dormitabit,ne-
que dormiet qui cuftoditïfrael ? Refp. Dormire interdum in
feripturis Dominus dicitur,cumin nobis potius fides dormir,&
dormitanteminfidelem relinquitr Nëfcit vero ille
dëeflè quærentibusfé, non nouit dormire yigilantibus. •
Int. Legimusin Pfalmo de Hierufalem : Cuiusparticipa-
tio eiusinidipfum,quid hiefequemur? | ,
tëêffiQuod diuerfæ partes vnam conftituant ciuitatem,
vel diuerfa membra vnum Domini corpusefficiant.
. Int. Quid fentiendum eft de eo quod (cnbk\iï;Forfttan
pertranfiffet anima noftra, aquam immenfinn
Rejp.Forfitan,in Gqeco feriptum-eft <*ç«,quod latine ma-
nifeftiusinterprëtatur,putas, vt fit fçnfus ifte: putasper-
tranfiffet anima noftra aquam immenfam nifi Dominus
I fiiiflèt in nobis? Int. Quideft quod feribitur. Conuerte
Domine captiuitatemnoftram,ficuttonensin Auftro ?
Refp. Exultantis aninTiE vox eft, & ex vitiorum vinculis
inliberratem oonuerfionemq; rcdcuntis,quapoftulat,vt
itadiuinas miferationis afpiratione ex’peccatorum capti-
uitate foluatur, ficut conftriétiglacie torrentes Auftri te*
porefoluuntur.
I»t. Qualiter intelligendum eft illud.-Ef«bareditasDomini
filii mettesfru ft us vent ris : ficutfagitta inmanupotentis ,itafilij
exeufforum. ,
Refp.. De futuris fe ibi loqui prdpheta fignificat,qui poft
illamfeflxonem furgendi remplis declarat. Idem poftea*
quam dedeuc diledfcis fuis fomnum , oftendit quæ futura
fittefurreâio ilia fandtorum, dum dicit : Eccc hæreditas
Dominidili) merccs frudtus ventris. Ipfâ itaque Domini
eft;hærcditasin filijs,quam pro mercedefru&us ventrisin-
deptus eft ; quia faluator ftudtuseft ventris , cuius vtique
merces cftjVtéi genres hæreditas fint,quas per fide générât
in ftlios.Sagittæ aüt apoftoli re«fte appellatur,qui orbe ter-
rçquafi volatu peragranres,do(ftrinafuainfidelium corda
E ,i
PAl04.ij|
Titult
W-9i.
F
Pfahc^
Iuiarc
Doibini,
P[al.\os,j,
Philip.},,
\pfal.U}.,
■ g ;
CarboKS
jdelolato-
. ljai.6.6^
■ Pfdiic.i
Ffal.iU-l
F film
Pfalm
H
■ Ffii.iti-i\
pene-
Vequteßionibm Nom teftamenti.
i ' ^ ^ acunti>quos;filios excuflbrum,ideft, prqphetarum, r dalum,&impinguabiturlocußat&dißipabiturcapparis: quoniam
1 Pe tirne propheta defignac. Nam vtique cum in prophetia J tbit homo in domum atjrnitatis fua. ,
ftiaexcutiuncur propheti,quid aliud in illis hifi inuenti a- j Rejp. Tradunt perh*c humanörum membtorum fieri
i p0ftoli pauifeftantui? Excuffis itaq; prophetis,quia apoftoli
generati funt,reite appellantur filij excuflorUm.
Int- Quid eft quod legimus: Sicutablattatum fuper matte
* fuajtaretribuisinanima mea ?
Refp. Animas noftraeablaftiq.eft,cumabignorantiain-
fanthead perfeitum cibum virz eonfummationerfenfus e-
ngitur.Igicur fupra dixerat: Si nö humiliccr fentiebam,i. e.
humilia & terrena cogitabä: fed exaltaui animam meam,
hoc eft, fed ad coeleftia mente cqntendi: hzc mihi fiat re-
tributio,vt animam meam incelleitus confummatio con-
fequatur, - i . , ' .‘rt. Q .
Int. Beatus, inquit, quirefiituet tibi quod tureftituißi nobis:
quis hicintelligendus eft.
Refp. Pfalmus hic & de captiuitate Iudzorum cumin
Bahylonem duiti func, & de peccatoribus qui expulfi ab
fignificantiam. Nam in flore amygdali canoscapillos, in
impinguarionelocaftxtumore,m pedum , in diffipatione
capparis concupifcentiæ frigus ôftendit. Quæ cum feni in
poftremæ vicæ tempore acceflèrint, tune neceflè eft in terrain,
id eft,quafi in ætërnitatis fuæ domum redeat.Bene ta-
menhæcæternicatis domus etiatn ilia futura terraaccipi-
tur,de quaferiptum eft -.Placebo Domino in régions nuorüm. pfiVu\. 9
•
IN C A N T IC IS C À N T IC O B. VM.
int. QuideftilludquoddeEcclefiaferibitur:Fufcafu'm canti.i.\.
éîjpeciofafilia Hierufaleml S i fufcà, quomodo fpeciofà?
Refp. Qùia ante examinationem fui Efclefia pro diuerfi-
tateinfeeonfiftentiumbipartitaeftiinfànitisfpeciofaeft, ! F
in peccatoribùs fufça. Sicut & Hierufalem njodo fanclam Matt.
Ecciefiaconfuöoni traduncur,inteiligi poceft.Hic ergo fe- ) ciuitatem feriptura commemoratimodopeccatricem.
cundum hiftoriam,vt quidam opinantur, fignificatur Cy- ' Int. Nomen fratruelis quid fibi vult in Canticis canti-
. -w . . -■■ ^ *■'• • ■ ■ rum?
rusrex,quihacreftirutionem fubuerfaBabylonereftituit, I eorum?
Refp. Ecclefia,cuius nomine illic ad faluatorem ifta dicuntur,
fratruelem yocat Chriftum,qui fir filius fynagog*.
E.tquia Écclefiam fynagogz fororem in fanótis noftri interdum
^entire voluerunt, idcircö fecundum quandam
fcriptnrz elocutionem Chriftus ecclefi* fratruelis appellatur
& fponfus.
IN E V A N G E L IO M A T TH ^ E I
I n t e r r o g Axio.'
Scvfque ad paruulos eius illic omni internecione dëfieuijt.
! Interiore vero fenfu, Babyloni vicem illë reftituic qui earn
captiuam ducit, quæ fe prius habuerat peccati lege capti-
uiun,& exordia vitiorum ad petram,quæ eft Chriftus, elidir.
; I
Int. Sæpe in fcripturis,dicitur;confitebor tibi Domine:
qualiter hoc intelligendum eft ?
RefpJ. Nonfemperpoenitentiamvideturfignificare con-
Confitéri. feflio. Nam confitebor interdum ponitur pro laudabo,
vel pro gracias agam,vel pro glorificabo Dominum.
lm. imperfectum meum, inquic, videruntoculi tui : &iplibro
t«oo»i«M/Wièe»t«r.quæljicfigiiificantiaeft? |
Rejp. Oculi Dominiimperfeótum noftruul vident,quia
Deus hominem etiam priu^uam formetur,agnofcit.Et a-
liter.-Imperféiftum noftrum vident oculi Dei, quia cogita-
tiones noftras etiam ancequarti perficiancur, introfpicic.In
libro autem eius fcribenrur omnes, quia omnes homines
non abfque eius voluntate uafcuntur.vel omnes volunta-
tes nofti'ïè apud'eum pleniflime dgferibuntur. Sequitur
autem: Die replebuncur,& nemo in eis.Die,ideft, Chrifto
replebuntur,ac præter Chriftum nemo in eis erit, qui Dep
pleniea quæ Dei non funt,recipere non pofTunt.
. int: Qui funt pulli coruorum de quibus feribitur : Et
pullis coruorum inuocantibus eumî
Refp. Fidèles filiosfignificat deinfidelibusprocreatos?
Int. Quidindicaturinhocquodlcgimus : Antefaciem
frtgorisém quis fubfifteti
'Refp. Tcntationemperhoefrigusoftendit.
Int. Qua ratione appellantur ancipites illi fanâorum
glaflijjde quibus feribitur: E tgladij ancipites in manibus eorum'i
■ Refp. Gladij ancipites dicunrur,quod injudicio corpus,
atque.animam punire fimul poflunt.Et alite^.-quodpuniac
& fdpphcio piæfentis poenæ,& metu futuræ. Echine eft illud
quod in ëodem Pfalmo canitdr.'ÇantaceDomino can-
ticumnôuum. quod qui mundi purgamentacreduntur,
de nationibus ftc regibus iudicabunt.
IN P R O V E R B I IS S A LO M Ö N IS .
Int. Ceruus amicttia & pullus gratiarum fabulcntur técum:
quidhiefequiraur ?
Rejp: Ceruura amicitiæ aççipiendum hic quidam pu-
tant Chriftum, totiusdiledliohis óf charitatis magiftrum.
P.ullum gratiarum fpiritum fap&um, qui fit omniütii gra-
tiarüm,id eft charifmatum diftributor. ÀdmbnémUr ergo
p i | |
yipites .
JÊnâôrui
» ♦ P .
Iÿ.
QVam ob caufam inpropbeta euangcliftz quatuor diuerfa rj J
animalism fpecie defignantur ? .
Refp. Matthzus hominisretinetformam,quiadnatiui-
tate hominis orditur dicens: Liber generationis lefu Chrifti filij Matth. 1
Dauid., filij. Abraham. Marcus leonis 'fpecie prxfiguratur, G
eo quod vcleoingenti intulit voce : Vox clamantisin deferto: \Mar.i. j.
Parate vMwDowji»o.Lucasannüntiaturin'vitulo,quod afa>
crificijsvelafacerdotiofumac exordium« dicens : Puit in Lucl s
.diebus Herodisregisludaafacer dos quidam nomine Zacharias. Io- (
annesaquilaprxnotatur :,quiafpiritueuolansadfiiperna |
tanquam de1 fublimi profert dicens: Inprincipio erat verbum, Uan.i. 1.
& verbum erat apuiDeum,&Deus eratyerßum.
Int. Quomodo accipiendum eft,quod Dominus Iefus
Chriftus Dauidfilius dicitur , cum vtique natus non fit ex j 1‘
löfeph, qui ex Dauid ftirpe defcendit ?
Refpon. In coniugium tune Iudzi fecundum legem de
confanguinitate proximas aflumebant.Nec dubitandum
eft,quod hac rationectiam Maria exeadem tribuveniens,
ficut IofephexDauidftirpe defcenderit, imo proceflèrit. J
Ideo autem per generationem Iofeph origo Marizfigni-jScnpturai I
ficatur: quiaconfuetudofcripturarum eft, virorum potius K°n uew*:
quam fceminammferiem ingeneratióne contexeie: Cuius
Mariz quia cognataficutlegitur, fait Elizabet, qiuefuifle hue 1.36.
feribitur defiliabns Aaron, manireftiflimum eft, quod in Chri-jEwe.i./.
fto fecundum carnem ex vtroq; genere conuenerit, regum
fcilicet facerdotumqj fucceffio.
Int. Euangclifta Matthacus Iofeph gentium ex lacob dicit: *'r' ' ’ '*
& quomodo Lucas eum ex Heli faille commemorat ?
Refp. Ideo quod alter fecundum naturam , alter ei fecundum
lcgém pater fueric. Confuetudo namque apud
ludzos ex lege erat,vt defunöifratris yxorem ad fufeitan-
dum femenluperftes frater acciperet. lacob ergo atq; Heli
vterini fratres fuerunt.-quorum fuperiore defun<5to,pofte-
riorvfus^ftexlegeconiügio.Ineorumcommemoracipne
Matthzus Iofeph profapiam per regiam oxiginem texuit.
ex hoc.vt fcmp’er Chrifti vel fpiritus fan(fti folatia rcquira- , L ucas gencrationêm eius faeerdotali fucceffionededuxit.
*"us* \ . j . r . Pater tamenlofeph fecundum naturam hauddubie lacob
Int. Quid eft quod fcribituriSepfitt cadet iujtus,& refurgetl j |||||
P I u
Refp. Inïcrmonfe Vtiqué aut iri eogitâtionë, cum labicüri
aut certe intra feptiformis fpiritus gratiam,cum delinquit.
Quidamprpptèrfeptemdies, perqvtósvitæhumanæ cur-
fusréuoliiitur,fep ties hic diéium efle cohfitmantieo quod
abfque pèccato Vitæiftius curfus eflè non poffic. i
I N E; C Q L ; E S I A S T É. <
Int. Q p i d e f t q u o d i n Ë c ç l e f i a f t e l ^ ^ : F f g ^ 4 » y | -
Int. Quare in euangelio Maria Iojeph coniux dicitur ?
Refp. Confuetudo eft feriptura:,vt etiam fponfasappel-
let vxores. <
Int. Quid eft quod legi mus: Ipfe vos baptveabit fpifitu fan-
Ho,&igml ^
. Reft.Qma per fpiritum fanftum vel peccara exurutur in
nobis , vei fan&ificatio tribuitur, vel charitatis in paflib-
S s s 4