S. f r u i t
P[1U.IO9.
* * T
K S | 4 « . natuS clt,almd
M P ille nihil admiratiorte dignu habebït, Qapd
^llUeriatn. poft panam virginitarennlbtlamreunu« , «
citta omnemcontrouerfiam artano rrodo « ea ortuscft,
quam, cùm per clauiâs ianuasmgreflùsciïec, Apoftohis
Thoniâs in’gemina natuta fubfiftcmem agnouit, agmcû-
quenonabrqucingantiftapMchaiasccmod1 voce cornnequibac.
lùpèreracigitur, y t Deus pro omnium pecciui»
moreretur.qui null» peccato obnoxiuserat : atquc viika
hæcreftabac malifolutiö. Illeitaqüqui vniuerfànvnatuiâ
| | nihilo produxerat, cuiqi nulla ad etogândum facilitas
deerac.vita morti condem nat io niqi addiitis reperjt tqtif-
iimam,mottisq$ folutionem deceolimmam;dum niiim û
ex virgine, modo quem folus ipfé nouit ( tuvlla .n. oraiio
toitaculumh oc aflequ ivalet) i . rv* • - w. t,c^-nffii«meus. mitaculumhocaftequivalet) Hhuummaannaâ nnaattuurraamm aalflTuumtniitt,,
airumptamtji in mortem conu'aditjcumqi in modùnuc-
as Hicenirn foins lalutis antidotum nobis actuiic. Nam fi i dempcionis precium diflohiit,iuxtailludPauh:In quo baas.
H f c e n im l o l u ^ moIterovtig, non oppetmiflet. ' bcmüsredemptionem perfangumemipiius, peevatarû-
exmolterena -i nea iilnmquoqvpermortem queremiiïionem. O rem ftupendaiimmortalttutem, quà
; lus vnqnamfuir.rteceft,necerit,quim t » o . f c § | | §
: nequevu- : qui fecundum difpenfationem elvirginenarnscltfieur
gît, fi donram, q valiulum, quod finxerar, ex eo ! fimul & homo ; non fplum id precium habens, quo reoi u
tamfigulumi . . prt,dnHe, puriifimbmillud multitudinifedimcdse par effet, led ciusmodi.quodmul-
refingtr:rtae _d aufpolluft. Quamenimcitra*llam j tispartibusexcellerer. Namyt filiuseft.tndimlamcupa.
nurnen q ^ JLuaC ouoQue,nulla macula eon- tre vnionem recinct-, vc verb, return opifexnullmsyimuis
irififronfitaaeft: è vtere, in quoarmaaduerfilsmorte ricordiaatqi lympathiapollendeniq; vtponnfcx digmf-
XV. t„„r ■ O aruüm à quo satanéeolonus fine fe- I fimus eft,qni apud pattern intercédât.Horam ante oroni-
ta^re a x(î- ôtemDlum inquoDeus naturamnon ! i^^ S*'^Kgtt0rli>iiiff;nilul4equàltinqlttrtf®tjfn^
periâs.Côfideraimmeniàmilliusbenignitatem^'It-bad
Mclchifèdec induens.noltomifericordiaVabumcarotmôrtéc.ondemnatus.morte.quæcriicifitqrib.debebarur,
g i g cil ctli ludæi Domino td afleueranti non credent:, deftruxit, deciforumquerniqurtateminfceleratorumiav
5 £uPmaminduit cametfigenresmitaculüm lutemconuertit. Pofleîtaqjfaluàre.vinutnpun homims
I J 8 „ „ i J™fcandalum.eentibusveroftultitram.qnâ- li : Omnts.rnquir,peccauerunt,6cegenrgloriaDdnQtm
doauidcmmyfterij huius vim, vt qubdomnem humanâ v. peccitnm peceatorcmdiaboloobftringçbat.obftrittu-
mcionemexcedatvnoncognoueruut. Sienimcognouil- quediabolusinmortempra;cipitemagebat; reshuinai«
„„„hiiam ploriacDominücrucifixillent. Si Verbum inlummumdilcrimcn adduaæccrnebantur. nccvUah-
$ £ & 8 f | | | inlfabitaflét neq- caro quoq; illius (acrum il- ; berationis fpes fefe offerebat. Quare prophet*,qui âtïi-
himihronumoccupallet.Qoodfiignominiofinneft Dco mariimedicidelbnatifiierant.Goncionàbanturqiiidenj,
invterum quemipfefori^at,illabiieritcrgo&angelis ; &incrifabamiverùmvblififliaumvu hushurtianamdum
YtC ,n hrtmini miniftïare. I fbria mains eflè ahimaduertebant, cceleftis medici opem
ql'oifiUaque fécundum propriam natnram iropatibilis j iraplorabànti&hicqnïdemaiebat: Inclina.coelofiKde-
eft UÖröpcer meram erga nosmifericordiam plunb. per- fccndc.aiius.faname Domine,Stfanabor^lms,excita po-
c 1____:___Me»n.,r.Kriftus Derfucce- tcntiamtuam,&veniadlaluandumnfiS.alins, Nunquia
verè Deus verè habitable inter hominesî âlius,cito anticip
n
eiuisproyica IUfca»i»iv»fc"---------
peffionib- obnoxius efttaélus. Neqi Cbnftus per fuccedentia
vircutum incrementafa<aus eft Deus,ablu: verum,
vt fides noftra prédicat, Deus raifericordia permptus,taäu
s eft homo. Nëq-, hominem rurfum deihcatumprædicamus/
edDeum incarnatum conlitcmur: liquide qurlecundumpropriamnaturammatremnelcit',
nullumqjte-
cundunfearnis difpenfationem pattern in terra agnolcit,
is propnäancillam fïbi in maire adlcmit. Nam quomodo
iuxta Paulum fine patte & matre eft »hemm purus homo
eft vtiq-, non fine matre eft.Matrc enim habet. Kurium ii
purus Deus eft,haüd dubiènpnfînepatreeft.Habetcmm
patrem. Nuncverè vnus ideniqi iïne matre eft» vc rerum
côditor efbfinë pâtre rurfum eft,vr homo cft. Quin Ôc ipla
quoq;' Archangeli virginem faluiantis appellauo^obieruandahicyçnjt.
lUenamq;,quila!tumiUudnunciuMaiiç
detulit, Gabrielis n.omën fortïêbatùr. Et quid quséio Gabriel
intçrpretatum fqnat ? audi & dilce, idem vtiqi ionat
quod Deus & homo. Quiäergo ille, quem annunciabac,
Deus erat & homo,quo difpenfationis myfterium faalius
perfuadeat,rei miraculu <ti nomiriis ratione anticipai. Ad-
uentus caufatnprimùmdirce^& tuncincarnativirtutem
laudibuseuehe. Humana natura propter pcccata multis
obfttiäa debitistenebatuf;neq; quod debcbat,vlla ratione
PfibnÆ
I G I
Hitr.
;P/W.79- 1
PfibnM
Mi ch]. I
Pfibn.m
pent nos milericordiæ tuæ, quia pauperesfaéU fu mus ni-
mis:alius,heu me.periit piusà te r ra ,n o n eftinte|'Homi-
nes,qui æquitati ftudeac :alins, Deusin adiutoriu meüin-
tende,Dominead adiuuandû me fcftina:alius,Adhtrc pu*
fillü Ôc qui venturus eft,veniet, & non tafdabit : alius, Er-
rauitficut ouis,quæ periit : quaere feruum tuum Domine
, fperantem in te.alius,Deusmanifeftèvenier,Deusnofler
& non fiiebit.Iile igitur.qui fuapte naturarexëft, humanâ
naturam tyrannideoppreftàm non dèfpexit i neq> pernu*
fit mifericors DéuSjVtperpeti,!© obligata diabolo tencre-|
tur : led venir ille,qui femper præfens adeft, propriuihque.
iànguinem noftri caufain redemptionis préciun? prbrun* I
dens,& carnem.quam è virgmë lulcejierât-, in cbmmuta-
tionem morti dedens, mundum à legis tnaledi^P rcde- ^
mit,mortem deftrüxit. Atqi hue illud Pauli tenditiGhri- '
ftus,ait,nos redemie de maledidlo legis.Qui ita^nos red-
emitjô ludæe, nonpurùs efthomb *, humanaenim natura
peccati feruiturc oppreflàtenebatur : fed neque tantum
quoqueDeus erat humana natura deftitutus,corpus enim
habebat,c> Manichse, nifi enim me induifIèt,menonfal"
uaflèt.Vcrùm qui ex virgine prodiit, ille mccondemna-
tioni obnoxium aftumpfit.
' Quo fit, v t admiranda quaedam commutatio hi c inter'
uenerit. datonamqjfpiritu acccpitcarnem; idemcûvir-'.
gihe, & ex virgine. Et hicquidemipfamobümbrau«,
ille verbex ilia carnem induit. Si alius eft Chriftus, & â'
liusitemDei verbum.iam nonTrinitas irïdîuinis ërit.tc
quaternitas. nam &Chriftus qubq» Deitatisëxpërs>pn
eft. Noli dirpenfatibnis tunicam defuper contextam fein-
dere, noli difcipulus ëfte Arij. lllcenim impiéi èftèntiaro
fecat *, tu noli diuidere cÔiundkionero, ne diuidarisaDco*
Seddic , obfecro , ecquisnamapparuitijs,quiintënebris
dependetepoterat.PerAdamumnamque omnes peccato
quafi chirographum dederamus, omnesq; diabolus'
in fetuitUtcm ced^erat. Ètenim corpore noftco permül-
ris pa fli onibus fubiedo, veluti charta vfiis, nöftraevendi-
tionis precia oftentabat, paffionumq} debitum malignus
ille falfarius, minitabundus ob oculos nobis ponebat,ac
nos vniuerfos ad fugplicium condemnationemqi 4epo-
feebat. Eratitaque alterutrum duorum necefTarium : aut
vtomnes propter condemnationem précipites abirent
iamortc (omnes .n.peccauerantj autcertèvt talis in pre-
ciu di»retur,cui ömnis fuppetebât iuftificatio adrecufan-^
dûmîAtqùi homo,qubdpeccatidcbitorubiac6ret,falua-
renotipöterat; Angelus v. quod tantum redemptionis
preciiim ipfi non fuppeteret, humanum genus redimerc
P/«kiil j
& in vmbramortis fedebant î Homone ? At.quflk
modo homo in tenebrisdiùerfans præualuit ? nam fuxta
Pauli dodtrinam de poteftate tenebrarum nos feripv»^
■ , jjt ncitimt. üominit(jr in transfgura. Domini.
Eramus enimaliquando tenebr®, ficut faiptueft. Ecquis
I ergo illc,qui apparuit nobisiDaüid äd hoc tibi rerpönder.
I Scribitautem : BetteditftuSJqui venit in nomine Domini.
AcclariusdicDauid,quifnam fit illcjCxclama quantu viribus
pocesjnccceftes : exaltaquafi tuba vocem tuam, & e-
dicito»quifnam iUe fit: Dominus Deusfiftquit j^irtutum,
Deus Dominus &illuxtt nobis. Verbum enim caco fadtum
I eft* dusqule invnum fimul coieruntnatur«:ai: id citraVl-
lam omnifio corifufionetm Venit quidem ad faluandiim,
■ fed & patiquoque ilium oportuit. At quomodo vtraque
\ haec fieri potuerunt ? Homo purus faluarenon poterat,
Deus foius pari nequiban Quidigitur ? Ipfe Emmanuel
Deus fedtus eft homo^ & id quidem quod erat * faluauic-,
qjiod vero fadlum eft,pafliones fubijt» Vnde cum Ecclefia
fynagogam cqrneret fpinis ilium coronantem, lugens tan*
tumfacinusaiebat: Filise Ierulälem cxite& videte coro-;
nam, qua coronauit eum marer fua. Ipfe etenim fpineam
pfeefletiSjCUiomnegenu£fe])nedfcat coeleftiumacrçrtcv Jp
ftriilm, & fubterraneorum. Tribus enim dunraxataffimr- J ' j
pris afeendit Dominus, non omnesafTiimensj neque omnes
relinquens, non quq^caeterisiftisglöriaminuidiretj
aut viliores cos iudicaret* nique vt nouetn iftos contriftä^
retî (çum enim iuftus fit omnia iuftedifpenfae* vnius in-
ftar omnes «ftimans yttec eorumj quos coniunxerat, m»i*
tuumamoremdiuellcns, ) fed cum Iudas * qui jpfiim erat
proditurus,indignus eilet,, quidiuinum hoclpcdfaculum*
& tremendam vifionem ipedaret * baede caufa ipfiim &
teliqu.Um Apoftolorum chorüf infra] reliquit ,vt hacra-
tione illitanquam nonfolidcrelido,omncmin pofterum
cxcufationis prætextum pr*riperct,& hoice trcsfufticien^
tés fecündum lcgëm transfigurationisproducerêt tëftes,
reliquosfecumanimbcircumferentcs.Ipfeenim dicit:P<*-
teriufte,feruaeofiVt&ipfivnumfintfiout& nosvnutnfunnu.Et~
enim cum videatludas circa montem Andream,Thoma,
{peut. t$. ■
Mâtth. ii
cotonam portauit & fpinacum lëntenciam euertit-. Idem Philippuma&reliquosipfiadmndos,non mürmurantes:
fi. eerraut min ulinuuu ppa»tr»is &« in^ v t.e»ryo virginis. Item -d-e-t-i-n—eba—tur .i.n. * j nneeqquuee ç coon nqquueerreenntteess,, n neeqquuee c co^nuri fdraÿt es,, ièd gaudio gau-
P termatnsbrachia>&ferebaturfuperventorumpennas.I- dentes,& fuffragiumilludcoelitusdatùm&lçtitiam com-
('• 9‘ dem ab A ngelis adorabatur, & cum publicanis menfæ ac- munem cum abfentibus reputantes » minimeexeufaripo-
|r ‘°* eunibebat.Vix Cherubim afpicere audebant & Pilatusin- tuic, cum in nullo anteaneglcduseiTet miracufoi icd qui
Ù . terrogabat.SeruusColaphis cædebat,& ipfacreaturahor- habebat marfupium,&: Mariæ vnguento.inungéti[Chri-
(04. rebauGrucingebatur, Ôc thronus glori* non deièrebaturk fti pedes ] abfque caufa. fuccenfebat 4 ôc magiftruni aulu
In fepulchroconcludcbatur, & -caelum vti péïlcmëxtén* j plane temerario hoftibusprodidirt Qiud porro ait Euari-
27- débat. Intertnortuos reput^batur,&infernumdcfpolia- geliibî Trtnsformatufifcèfleorameis, inquit copjpeâtfunt
bat. Hicvtdecëptorcalumnijsafficiebatur, ibivtfandus j [eis] Moyfes& Elitu cum eo colloquentes. At Petrus, more fuo|
; gl'orificabatünO myfterij magnitudinemlmiracuia video, j lempet præçeps* quos mentis ocülis ïiunquam antea yfur-
ôc diuinitatem prædico;cerno paffiones, & bumanitatero paiTet,con(picatus colloquentes cumipfô,magnitudinem
Bôn nçgp. Naturaeportas referauit Emmanuel vt homo; aniraculi baud perpendens,neqi confidera^diûnnlplenfed
virginitatis clauftra non violauit neque pertupit, vt
i Deus.Itaenim exytero eft egreflus, ficut peraurein ingrefi-
1 fus.Ita natus,ficut con.ceptus; qui i m patibil i ter fuerat iUa*
pfuSjincorruptibiliter eft elaplus. IndePropheta Ezechiel
44 ajebaf.Conuertit me Dpiminus ad viam port® SanduariJ
exteriprisiqu® refpiciebat ad Orienten»,& ctatclaufa. Et
dixit Dominus ad me: Fili hominis, porta h®c claufa crit,
nonaperietur, & vir non tranfietpet eam : fed Dominus
Deus ifraelfblusipfeingccdietur & egredietur,& crit porta
claäfa. En euidens demonfträtio iäer® deipar® virginis
Mari®. Dirimatur proinde omnis contradidfcip., {criptura-.
rümque illuminemür fcientia,quoregnum coelorum con-
fcquamurin fieculafieculotum, Amern
VC
PROCLI, ARCHIEPISCOPI
C O N S T A N T I N O P Q L I T A N I .
SERMO IN S A GROS AN CT.AM T R A N S -
figurationem Domini Dei ac Seruatorisno-
ftri Iefu Chtifti;
tohän li.
V-29‘
dorisinfolentiam & nouitatem * locum iftumdeferturo
bonum vocat, ex pifeatore factus tabetnaculorum fabri- Matth.iji
catordum feiuatoremhiscompellatveibis : Factamus trtA \verf±.
taberntcuU >tibivnum, & Moyfe vnum, & Elüt vnum, neftiens Luc.9,
quiddiceret , quemadmpdum optime iplum iapienriffi- ’UAZ-
mus Eucas excufat, nefcietis, inquit,quiddicertt. Verum, o
Petre*difdpulotum caput ôcantefignaoe, quidhumili in-
telleäu Ôc humana cogitationercs diuinas ihfamas,& tria
tabei nacula te excitaturum in deferto dicis. Seruos pari
cumDominocpnftituisdignitate & honore , & Chrifto
tabernaculum vnum de duobus iftis ex ®quo®dificare co-
naris? Num ex Spiritu fan&o quemadmodum hic conçe-
ptus eft Moyûs i Num virgo mater peperit Eliain quemadmodum
hune fanétiflima Virgo ? .num infaris in vtero
eognouit Moyien, quemadmodum hunc pr®curlbr(Io-
hannesîJNumcoelum indicauitEli® natiuitatem ? num
Magi cunabula Moyfis adorarunt.t num Moyfes & Elias
taliacdideruntmiracula? autlegionesDæmonüm exhö-
minibuseiecerunt ? Moyfes aliquando iratuseft,& bacu-
lö pcrcutiens mare diuifit : tuusyero Magifter Deiis fuper ^
mare arribulanstibi Petro prcjfundum peruium fecit.Elias v ^
precatus farinamvidu® multiplicauit, eiufdemqucfilium Mmttb. 1+
à mortüis refufeitauit ; Hic vero poftquam apifcatione te
auocâflet,quinque.chiliadasfàtiauit, &,adinfetosvfqpe 3 *^-‘7
Giteôaroid, ïip4iprnoqûoquedie.tKerau- ] penetrauit, ■
sos Euangelicos appiéhcndamus , vt hi
. more folito d.iuitias * qu® cumftis copiofè ;
J f i l l i & l a fuppeditântur y Xiçfc vUo vnqüam tempore j
'tmsÿJL deficiunt,promamus. Àge,iterumLucamj
Iqui&fapienter, & præclare nos ducit fcquamur* Vt Ghri-
• liam excelfum in montem afcendentëm,&: Petrum,Iaco-
L bum &l6annemdiuinçiftiustransfigurationisteftesafciir j
, czntemfyc&cix\ns.Aj[umptiiemm,'m<{Uv:,Petro>&Iacobo,&
j îoanne, afeendit Dominus in montem excelfittn. In montem ex-
, cellumafcendit, in quo Moy(ès& Elias colloquebantur
j cum Chrifto. In montem excelfum, vbi lex & prophet®
| cum.gratia conuerfàbantur : In montem.excelfum,in quo
Ait. j Moy lès {[ olim ] ma&ato agno pafçhali poftes Hebr®o-
tumianguine aiperfit ; montem excelfum, ybi Elias, qui
bouem pet membra in fruftta diuifir, ôc facrificium aqua
pecfufùm igné confumpfi t: mon tem excelfum,vfai Moyfès
quirubri maris compagem aperuit ôc clauiit:mo,ntem ex-
celfumyin quo Elias qui aquarum agminainhibuit Ôçpro-
dnxit.in montem deniqueexcélfum [,afcèn.dit] vt difee-
tent Petrus,Iacobus * Ioannes? & quj^unijllisenint.quod
m a i iomno
longe eduxir.Ne igitur diçasƒ4fMJHl« tria takernacula,
neque hoc,bonut^ eff nos bu ejfe. Nihil humanum,nihil hu-
mile,nihil terrenum, nihil humi ferpens, fed fuperna lape, coloff.3.
fuperna quxre, quemadmodum Paùlus docuirinon terre • »*«?-*-
ftria. Quorùodôenimbonuraeftnosillicefrevbiferpens
Adamuin verborum lenodnijs deceptum in excreraura
adduxit diferimen , & Paradifi adieu exclufit i vbi in ^
fudore vultuspanem comedendümeflè audiuinaus * vbi 4.
fufpirate & tre mere fuper terrain Cain y didicimus : vbi l
nihil ftabile, nihil firmum,fcd omnia memento tranfi-
bunt. Quomodo igitur bonum eft nos hic eficï fi Cher- 1
ft us nos ilUc dereliquit , cuius gratia coelos indinauiti
Scdefcènditf fiÇhriftusnosillicdereliquit,cüius gratia
vnàdelcendit cum lapfo* Ôc iacentem excitauii? fi bonum
eft in tetra commorari, fi^uftravocatus es coelorucfi claui-
culariùs j quem enim vfumtibi impofterum pr®ifabunt
clauesregni coeleftisjïi huius mentis defiderio teDë.tisjcce-
li curam impofterüdeppne.fi ædificare tabëmacida çüpisi
fe pone titnlü ÔC nome fundamed Ecclefi®., ô réméré, n.
aisformatuseft Çhriftus, fed vt n obis reprefen caret hmi- 1
Y y 4 ram 1