Àpoü. Sidomj
liuiriauirdteföucatis,idcft, vtdebitum gleba: canonem fignificibufq-, illuftris.-lacrauit templis,jformaUidiatuis
hon pctacisi tantum lucelli præftitüm fibi cömputa:pere- cffigiauic imaginibus. Ilium dubia föma conciliât, peiwu-
grinihominiäj,ytcenfus,fic animus anguftus,ac fi in patrio desadbuc&Do.doni^iaspopulosiduabus vaguiii däni-
(olorufticaretuh Htlitfrlcgicimarhi v tm o se ft, folutio- bus, quibus poCtædeincépsfbrmamdVaeonum depuu.
nciri perexiguælcgetis indulgeas,tanquam opiparè viati- uerunt, ignotam circumtulilïè lèmemem.TujVt de médiats,
cum gratiarum à&ione reméabit. Per quem fi me fty- terranea taceamlargitate, viélmi*ciuitatibusT)drheni
lo folitæ digharionisimpartias, mihi.fràternitatiq; iftÿsfi- manserogaturus,granarjjstuisduopotiusflufhina,quàm
ræ,pagina tua veluti polo lapfa reputabitur. Memörno- duo nauigiacomplcfti, Sed fi forte AchaicisElcufinæfuperftitionis
e^emplisi tanquam mihùsidoneis, religiofus
laudatus ofieqditur ÿ*ïèpofira myftici intellçéhis retteren-
tia, vcnerabilis patriarchs Iofeph hiftorialem diligentiam
comparemus , qui contra fterilitatenvfeptem vberes an-
nos in lecuturam, facile prouidic remedium, qûodpræui-
dit. Secundum tamen moralem lèn tentiam,nihil iudicio
meominor eft, quiinfupecuenientefimilinccelfitate non
diuinatj&fiibuenit. il Quapropter etfi ad ihtegrumcpnijl
ftri elle dignare,domine Papa.
E ip I S T O L A x r .
Sidonitu domino Papa Eleutbtrio falutem.
IVdæum pratlèns charta commcndat. non quod mihi
placeât error, per qüem pereuiitihuoluti : lèd quia’ne-
minemipforumnos decet ex-afle damnabilem pro.nun- cere non poirum, quanrastibigraciasAfélatehlês,k.ëicn.
riare,dumviuit. Infpe enim adhucabfoluciônis eft, cui fes,Aiiennicus,Afâufionënfisquoq;, & Albenfis, Valen-
fuppetit poftè coriuerti. Quæ fit vero negûtij fui fériés, i- tinæq^nccnon&Tricaftinæ vrbispofieflSrexfolüâtjquia
pfereétiusprçfentaneacoràmnarrationepatéfaciet.Nam . difficile eft eorum ex afiè vofa metiri, quibus nouerisali-j
prudentiælacisobuiac, epiftolaii formula:debjtam con- : mbnkmfinëalïècollaiamiAruèrm tamen oppidiego no-
cinnitatem plurifàrio fermonç. porrigere. Sane quia le- j minç, vberesperquàm-gratiasago;cui vt fuccurrere medi-
cundum velnegotia, veliudicia terrena, lolenthuiufee- ' dicarere.non tecommunio prouincia:,non proximitas ci-
modi homines honeftas habere caufas, tu quoque potes Uitàtis, nonopportunitas fluuij, tton oblatio pretij addu
hùius laboriofi , etfi impugnas perhdiam ,*propugnare , xir. Iraqueingéniés per me referunt grates* quibus obti-
perfonam. Memornoftriefle dignarejdpmine Papa. git perpanis tui abundantiam, ad fui fufficientiampcrucnire.
E P I S T O L A XII.
Sidonitu domino P apt Pat terni S.
Igiturfi mandat! offipij mriniafatis videor cxplefle.
ex legato nuntius ero, Ilicetlcias volo, peromnem fertui
A quitaniam gloriatua; amaris, laudaris,defideracis, exco-
Jcris,omnium pcélôribus,omnium votis. Inter haec tem-
Aparumrhala, bonuslàcerdos,bonusp a te r,bonus annus Liquis aliqüem, ego ilium præcipuè puto fiio viüerê es, quibus opera: pretium fuit, fieri famèm fiiam periculo,
b o n e ,quiviùitalipno: quûjuefidelium calamita- fialiterefienonpoterattualargitasexperimento.Memor
tes, indigentiamquemiferatus,fàcitin terris opera coe- ! noftri elledignare3dôminePapa,
lorum. Quorfum iftahæc,inquis? Tefèntentia quàni ‘
maxime, Papa beatilîîme, petit-, cui non fufficitillis tantum
neceilitatibus opem fetxe, quas nouerisj-quique vfq;
in excimosrerminos Gaüiàrümcaritaysindage porredta,
priùs foies indigentum felpicere caufas , quàminfpicerê
perfonas. Nnllius'obeft te'nuitati, debilitatjque, fi te ex-
peterenonpoific. nam præuepis manibus iilum, qui non
valueritad cepèdibusperuenire. Tranfitin aliénas pro-
uincias vigilannatua ; Scinhoccifraecutelatitudo difiun-
ditur,k"vt longe pofitorum confoleturanguftjas. & hinc
f u it, vt q u if crebro tenon minus abfèmum verécündia,
quàm præfentum querinronia mouetjlæpè terferis eorum
lachrymas, quorum ôculosnon vidifti« Omitto illà quæ
cotidie propter defe<Stionem ciuium pauperatorum,in re-
quietis coleràsexcubijsîprccibus.expenfis. Omitto te tali
lemperagere temperamenro, fie fejpperhumàrfum, fie
abfteminrniudicari'} vtconftet indefinenterregémpræ-
fentem‘prandiatua,reginàmlaudare ieiunia. Omitto te
canto cultuecclefiam tibi creditam conuenuftarej vt dtj-
bitet mlpeâror meliufne noua opera çonfurganc.ah vetu-
ftarepajenmr^ Omitto per te plurimis locis bafilicàrûm
fundamentaconfurgcre,ornamentaduplicari. Cümque
multa in ftâtufidei tuis dilpofitionibus àugeantur, folum
hæreticorum nünierum minui. teque quodam venatu a-
poftolico, feras Phôcinianbrum mentes fpiricâlium præ-
dicationum callïbus implicare ; arque à tuo barbarôsiam
C. $ O L L I I
APOLLINARIS SIDO
N i l A R V E R .N 0 R V M ,'E P I 5 C 0 P I,
Epiftolarum Liber V II.
E P I S T O L A I.
Sidonitu domino Papst Mamerto S.
Vmoreft Gothosin Romarium lolum ca^
ftramou^fe. Huiclerpperirruptioninos
mileriAruerniianuafumus. Namqjodijs
inimicorumhincpeculiaria fomenca fqb-
imiDiftrarnuSjquia quod necdum terminos
fiios ab oceano Hi Rhodanum Ligeris alueo limi tauerun t
folam, fubo'pc Chrifti, moram de nöftro titum obice pa-
tiuncur.Circumieda^fim verb Ipa^ajtra^umqjregionum
iampri^em regni minacis importuna deuorauit imprel-
fio.Sedanimolitatinoftrjetam tcmeraii^tamqjpcriculo-
fx, non nos aut ambifftam m urorum faciem, autputre'fu-
dium.cratem, aut propugnaculavigilum'trica peOTOribus
........ *.. 5 *. j c p ^ a i 4 ösopitulafura:foloramenin1ie(äarttnweauä61:olequaces,
quorfefcon(fincuntur Verbo,n*on exire veftigio, ; rerogationumpalpämuräUxilio;quibus inchoandis, in-
donec eos a profundo gurgite erforis feliciffiftnis anima- I ftituendilq; po pul us Aruethus;&: fi non effe&u pari, aifeilrorAr.
Th'.varfp ...___ I n \ •rum pifeatorextraxeris. Ethortfmaliqua tarnen cum re- . ............. ... . ' ■ ■ . *
liquisforfancommunicandacollegis. Illud autemde-
beri tibi quodam, vt'iurilconfiilti dicunc, præcipUititulo’,
élu cepe non impari ccepit initiari, & ob hoc circmjifufis
necdum dacterga térrorinus. Non cnim lacet noftrjïm fd-
Icicationem, primis temporibus harumCeLuppiicationü
nec tuns poterie ire pudor inficias ; quod poftGöthieam . inftirutarum , ciuicascoelitustibi crédita p et cuiufmodi
depopulari°nêm,jSoft lege tes incendioabfum'ptas,pecu-
liari lumptu ,’ inopiæ com mufti pe#r dcfolatas Gallias gr^-
tuitafrumenta mififti ; cùm tabefcentibus fame populis
nimiiim cöhtulfflès, fi commercio fui (Te t Ipeciesïfta, hon
prodigiorum terriculfKiefuta vacùabatùr.Nâm modo Ice-
næmoeniumpublicorum crebristerræmotibusconcutic-
bantur; ïiunc ignés fiépè flam maci caducas culmin uni et i-
lias fupeftcftofkuillaru rrtohllé tumulabanqnuhcftupeiîmunere.
Vidimusanguftas tuisffugibus-yias.vidihiüs per j da forô cubilia Collocabac àudacium paüenda mànfiîetu-
Arans&Rhodaniripas,nonVhùm,qùodvnusimpleue-‘ do ceraqfum; cÙmtu4ntetiftadifceflu5brimorüm toopu-
rar.horreum.Fabularùmcedantfigmenta|entifi'um,&il- lariümqvAatU vrbisexinanito, adrtoüa celérvetefutnNi-
léquafiin ccelumfelàtus pto iepertà fpicarum nouftate | niuicarum exempladecürrifti.nediuirfæadmonitionitua
Triptolemusi quem Grgcialua câméntarijs', piéloribus, quoque delperatiqçonuitiareturïv Et verèiam de Deo tu
5 ? ~ïUrtitn Lib V J / . 1021
hiihime poteràsabfq; pcccato poft virtutum expérimenta ,
diffidere. Nain cum vice quadamciuitas eonlîagrarecoe-
piflèt,fides tUâîn illo ardore plus càluic : 5c cum in conl|)e-
âupauidæplebis j obieéhilolo tui corporis ignisrcculfus
in rergumfugitiuisflexibusfiftuàretur jmiraculo terribillV
nouo,inufitalo,affuitflammæ cedere perr euerentiam,cui
lentire defuit per natùràitt. l^rimüm igitür & ijs paucils
hoftri qr^inis virisindicisieiuniai .interdicisflagitia, fup-
plicia prædiciS, remedia promittisiexpohis omnibus, nec
|poenam lohgihquam efie,necveniam; doces dehuntiatæ
ïolitudinis minas orationumfrequéntiaamoliéndas : moites
aluduitatem furentis incehdij,àqua potius oculorum y
Iquam numitiumpoliercfting’ui : moues minacem terrac-
imocuum confllétatibnem fideiftabiliratefirmàndaih.Cu-
ius Cbhfeftim lèquax humilis curba confilij, maioribus
quoque luis fuit in cicamehto -, quos cum non piguifièt fu-
gereiredirehohpuduiti Qua deuotione placarus itilpe-
élocpeiâorum Deus,fecit eue oblecrationem veftram yo*;
bis làlutijCJereris imitationi, vtrilquc præfidio. Denique
illicdeincepsnon fiiere vel damna çalamitatij veloftenta
formidini. Quæ omnia fcienspopulusifte, Vicnncnfibus
tuis & accidilïè prius, & non accelîillè pofterius j veftigia
tam làcrolànélîe iuformationis ampleéfitur, fedulo petés,
vt confcientia: tnæ beàdtudo mittat üratiohum fuarum
fuffragia, quibuSèxcmplatranfmifit. Et quia tibi foli concerta
eft i poft aiiorum memoriam, yèl confeflorem Am-
brofium duorulh martyrum repercoremi iri hartibus orkis
[ hçcidui, tfiartyris Ferreoli lolidâ translàtibi adicélo noftri
; fcapirèIuliani,quodiftinc turbitlento quondam perlècu-
j tori manus retulit cruenta tarhifiéis : non iniuriüm eft,
j quod pro cbmpenlàtibfiedepbfcimüs -, vt nobis inde ve-
hiat pars patrocinij, quia vobis hinc redijt pars pâtronii
Memor noftri elfe dignare,domine Papa*
È P I S T O L A îî.
Sidonitu domino P api Gucofalutem
ONeraSifcbnlurnmatilïïme pontifictim, vërêcundiàni
meam m ultifaria laude cumukndo -, fi qnid ftylo ru-
fticante perarauero. atque vtinam featù carcac j quod api-
cUttt prlmore cbngrefl'u, quàhquam circumfcriptus j veri*
tati refui tantia tamen & dmerla con nexui. Ignorâariae fi -
quidem m e i callidus viatorimpofiiir. Nam durti folum
mercaroris prætendir officiüm j literas meas ad formats
Vîcem, lcilicet vt Leélor, elicuic-, fed quas aliquàm gratw-
rüm aâ ionem corttirtere decuiflet. Namque, vt poft coni'iî;
péri, plus Maflllienfium bënignitàte profcâus eft , quam
ftatus fui, feu per cenfum, lêu per familiam forma patere-
turiQuxcamen vt g e ftïfunt, fi qliifpiam dignus relator e-
uolüeret j-fierent iocunda memoratu. ' Sed quoniam iu-
betisiple,vt aJiqüid Vbbisâ me Itètum, copioiumqüe pagina
ferat;datè vfeniam,fi hanc iplàm rabellarij noftri hoipi-
talitatem, comicisfalibus cbmparandam j laluaveftrarum
âutium fèuerirate perftringamus} he lecundo infiuuatum
hbnnühcprirhumnoflè videamur. Simtil etfi mods eft
tegularumjvcexmaceri^oinhivlurpehtürpriheipiadicen*
Pb Gurhicqüoque quüdcumque mihi fermocinaturo ma*
tferiàldhgiusqua:râtuf expetarurque j nifi Vtlermonjno1*
ftrofiripfepro caulà, cui noftér fermo eritpro fitrcinaîAr-
uerni hui^ atria,pa renté s hâtalibus non fuperbis, fed ab-
folüds,& ficut hiliil illuftre iaétantes * ita hihil feruile me*
mentes} contenti cenfii modico, led eodem vel fuftiden*'
te,vel liberàlmilida illis iri clericali potius,quam in palan-
no deairfacomitatUi Parerifti granditerfrugi,&libcris
parumliberalisiquiqueper nimiam parfimbniam iuüéni
filioplusprodeflc, quaih placerc maluerit ? ; QjjLoreliétp
tune puer ifte .vos pedjt nimis expeditus; quod erat maxi-
mum conatib us pripifs impedimencutmnihil eft enim via-
ticoleuigrauius. Actaihen primus illi in veftra m ce nia fatis
lècundus introirus. Sanéli Éuftachij , qüi vobis deccfltt,
adf-titum diéto faétoqùegemrna; benediélio eft. holpiduin j
b,reui quæficum, iam Euftachij çnra facileinuentum,cele- I
nteràditum, ciuiliter locatnm.Iam primum crebro accur- i
fu excdlere vicihos, idenridemabijs iplè haudafpernan- '
ter relâlutari. Agerècumfingulisrpiôiit ætatis ratio per-
mitterér; grandæuosobfequijs.^quæuosoÉcijsobligare;
pudicitîam prae c*tcris,fobrietaceinque feélad :quodràm
laudadum iri iuüentüte, quam tàrum. $umrtiatibus dein-
cepSj& tune Comiti ciuitaris, non mihus opportunes, quâ
frequendbus excuBijs agnofei, innotefccre, familiarelce-
rejficqueéiusindiesledulitasiTiaiorum fodalicatibus prb-
moueri:fouerc boni quique Certädhi,votis Omhes, pluri-
mi confilijs,priuàti dohis^uhélis beheficijs adiuuate-per*
que haec lpes,©pelquc iftius raptirhjlalutatimque cumulan.
Forteaccidit, vcdiuerforiôjCüiiplèliicéelTèrar,quædam,
foemirta non minus Cerifu quant rhbribus idonca vicinarctur.
atiusfiliâinfantiæiamteniporibusemenfisjhecdum
tamen nubilibus annis appropinqiiabat. Huic hicblan*
ditis ('liquidem ea jetas infantulæ,vt adhuc decentcr)nuhc
quaedam friuola,nunc ludo aptavirginéo feruta donabat:
quibus ifti parum grandibüs caufîs plurimüm virgunculi
animus copulabatür.Anni obiterthalamo pareS.quidlnprormulds.
V Adolefcens folusjtenuis» pfetegrihiis, filius fa-
milias,ÔC è p^tria pâtre non lolum non volente, verum et-
iam ignprantë.dilcedens, puellam non inferiorem natali-
bus, facultatibufqufe fupedorem j medio Épifcopb, quia
Leélor, lolatio Comids,quia clieris, locru noft inlpiciente
fubftandam j iponla non dilpicienre perlonam , vxorem
petit,impe,trat,dueic. GonfcribUhtUrcabulænuptiales:&
fi qua illic muaicipioli noftri fuburbanitas, matrimohiali*
bus illic infertadocuihentis -, ttliihicalargitate recitacur.
Peraétà circumfcdptionelegitima & fraude folenni, Ieuat
diuitem coniügem pauper adamàtus: Ôt diligenter quaé ad
1bcrumpertinueràtttrimatis i cohuafadfqüe , hart patuo
edamcotollariofacilitatem credulitatëmque triürtifîcen-
tiaefocrualis emuhgens> rcceptui itl pâtriam cecinit præfti-
giacoritlüiélüs. Qup profeéto materpuellæ pro hyperbo* [
licis inftrumerids ccepit aftionem repetüdatüm vellé pro*
poneré; & tunedemum dé mancipiorum fponlàlitiæ db*
nadonispaucitaté moerere, qUandbiamdeneporurti nu*
merofitate gaudebat. Àd hanc placandàm nofter Hippos
lytuS perrexerat, cum literas meas prius obtulic. HabétiS
hiftbriam iuuehis exiitiij,fabulàiü Milelué, vel Attic*pa*
reihi Simul & ighofeire praéter æquum tpiftolarém for-
mulam pbrrigemi : qüam ob hoc ftylo ihorahte produxij
vt hoh tanquamignotumreciperetiS i quem eitlem bene-
ficijs reddidiftis.Pariter & nacurâ comparatum eft, vt qui*
bus imperidimüs ftudiumjpr^fterohs affeiftum. Vos vero
Euftachitrmpontificem time ex allé dignohærededecef*
fille monftrabitis, fi vc pföpiriquis teftamenti, ficcliehti-
bus patrocinij legata foluatis.Eccc pâtui,& obedientis o f ficiüm
garrulitate compléta ^ licet negotium ih d ö ä ö qui
prolixitatisiniungit,ægre ferre hon dcbcat,fi non tarn eloquentes
epiftolas recepit,quam loquaces. Mcnjor oolfcrl
eflè dignare » domine Papa.
.È P I S Ï O L À ÎII.
Sidonitu domino Papa Megethio S.
D lu multumqüe deliberaui, quàhqüàih mibi àhîmb
affeâus ftudioqué parendi Ibllicitareturan deftinarem,
ficutiiniungis,côteftatiunculas,qiîasiplediétauiiVi*
citadyltimüm lententiaj qua:tibi oblequendùm definie*
bar» ergo petita tranfmifi» Ec quid modo dicemuslgrandk
nehaecobedieheia? putögrandiseftigrandior impudéh*.
tiatàmcni Hac enim frönte pofiemusjfluminibusaquàsj
fyluis ligna trànfmittete. hac ettim temeritaté Apcllem
pehiculo i cælô Phidiam, malfeo Polÿcletum raunerare*
mur. Dabis ergo veniam pra:fümptioni, Papa fattéte, fa*
cundcivencrabilisj quædoéliflîmoèxaminituonaturali
garrulitate deblaterac.Habet cönfuetudo noftra pro
. ritu,vtôc fi paucaedi^multaconfcribat: veluti
efteanibusinhatum» vt etfi non latrant*
tamen hirriant. Memor noftri
t elle dignârevj domine
Papa.
Bülwtb.Vet.Pat. Tom. j. Rrtr E P IS T 7 "