J p o ll. Si do?/ ij,
Cantus ccepcm}& voluptuofatri
Scurrarum querimoniam creparc:
Tunc tunccarmina dignidra vobis,
Vinofi hofpitis excitus camceria.
Plus illis ego barbarus luluxrcnu
O neceflicas abieda nafcendi,viuendi mifcra,dura mo-
riendi ! EcCe quo rerum volubilicatis humanæ rota duci-
tur.Amaui fatcorfatishornitiem, licet quibufdam ta^ cn
venialibus énatis implicatetur, atque virtutibus minora
mi fee ret. Namque ciebro leuibüs ex caufis, fed leuiter
excirabatur ; quod nihilominuS ego ftudebam ftntenti*
c*terorum naturam potius perfuadere, quant vitium ;ad-
fmiebamque mcliora; quatenus in pedorc viri iracundia
materialiter regnans,quiançuo ctudelitatis fueratinfeda,
prartextu faltcm feueritatis emacularctur. Pratterea etfi
confiliofragilis, fidefirmiflïmus erat:incautiflïmus,quia
credulus; ftcuriliimus,quia non nocens.Nullusilli itaini-
micus,quipoifet eiusextorquere malcdictum ; & tarnen
nullus ficamicus, qui poflèt effugercconuitium. Difficilis
ad it u , cum facilis infpedu ; & portandus quidem.fcd por-
tabilis. Dereliquo, fi orationesillius meriaris,acer,ro-
tundus I compofitus, excuflus ; fi poem ata, ten c r, multimeter,
argutus.attilex erat. Faciebat liquidem ver (us, op-
pido exados, ram pedum mira, quam figurarum varieta-
re : hendccafy 1 lab os lubricos, & enodes : hexametros crêpantes,
& cothurnatos : elegos vero nuncechoicos , nunc
recurrentes,nunc per anadiplofim fine,principijfque co n -.
nexos. Hie vc arreptum fuaferac opus, ethicam didiohem
pro perfouæ.temporis, & loci qualitate, variabat ; idque
non verbis qualibufcumque,ftd grandibus, pul chris,elu-
cubratis. In materia controuerfiali, fortis Sc lacertofus : in
fiuyrica, follicitus & mordax:in tragica, ixuus 8c flebilis; j
In comica, vrba.nu$,multifortfiifque:infefceHina,verttans
verbis,æftuans vocisdn bueolicä, vigilax,parcus» carmina-
bundus : ingeorgicaficrufticansmultum,quod nihilru-
fticus.Praeterea quod ad epigrammata fpedtac, nbn copia,
fedacuminc plapens:qu*nec breuius diftichö , nee Iontufqueferuorum
manibus, ohftrüdo anhelitu , gutturt
o b ftrid o , ne dicam Lentuli »Iugurthâe, arque.Seiani j ect-
rcNumantiniScipionisexituperijt. H*c1n haccade tri-
ftia minus, quod nefasipfum cum au d o re fad i parricida-
lisdiluculoinuentum. Nani quisâb honlinüm tampro-
cul fenfu, quis ita gemino obtuf u èlùminatus, q ü i ëxani-
mati cadauereinfpedo, non ftatim figna vit* eolligerec
extort*? Ètenim prötinüs argumehto fuerc liuida fcutis,
oculiprotubérantes ,& in obruto vultunon minorait*
veftigia, quam ddloris. Inuenta eft qiiidem terra tabo ma-
defadadeciduo , quiapoftfacittus ijfliïàtroncsadpàüi-
mentum co puer fa deftindi ora pronaueranc , tanquam
fanguibis eu fupeneftuansfluxus cxinaniflet. Sed protinus
capto, qui fiierat ipfius fadionis fernes, incentot, antefi-
gnanus, cæterifque complicibus oppreffis, feorfumque
diftuflis , criminisveritatem de p edoribus inuicis tor- \
mentorum terror extraxir. Acqminam hunefi nein,dum
inconfulté fidès Vana confulta t, n o n ractüiflct excipere.
Nam quifque præfumpfcrit interdida , fecrctavetita ri-
mari, vereorhuiufrnodi à Catholic* fidei regulis exorbi-
taturum, &effici dignum ,in ftatum cuius refponde^ntur
aducrfa,dum requirunturillicita. Sequmaquideraeft vl-
tio extindum : fed magîs profuntîftà viduris. Nam quo- !
tieshomicidapunitur, n o n e f tremedium, fedfolatiura
vindicari. Longiufculcmeprogredi amor impulit, cuius
angorem filentio exhalare non valui. T u interim, liquid I
iftic-cognitudignum cft,cirusindica; faltem o b h o c feri-
bens, v t animummeumtnftitudinegrauemledioleuec.
Namq-, confufbpedori moeror, 8c quidemiureplurimus
erat,cum paginis ifta committerem fola.Neque enim fktis
mihi aliud hoc tempore manu,fermonc,confilio,fcriberCj
loqui,voluerelibec. Vale.
E P Î S T -O L A X I I .
, Sidonius Tngeno fuQfalutem.'
gius retrafticho finiebantur:eademque cum non patica pi» '^T^Antumne te Vafatium ciuitas, non cefpiti impofita,
perara,melleamultaconfpiceres, omnia tamen falfa^er-j JL fedpulueri? tantumSyrticusageracvagumfolumj
nebas. anlyr.idsaUtemFlaccumfequutUs,hnncferebatur volatilesvcntisalter€antibu$aren*fibipoflident; vtte
in Iambico citus,nuncin Choriarabico grauismunc in Al- magrtis flagitatum preeibus, paruis feparatumfpatiis* raui-
taicoflexuofus,nunc inSapphicoinflatus. Qu id plura? I tisexpedatumdieb^s, attrahereBurdegalem, fionpote-
fubtilis^aptus.inftrudusjquaque mens ftylum ferret,elo- ftates, non amiciti*, non opimata viuanjs oftrea queant ?
q u e n t i f l i m u s p r o r f u s , v t e u m i u r e c e n f c r e s p o f t H o r a r i a -
n t e m p o r i b u s h i b e r n i s v i a r u i h t e d u b i a f u & e n d u n t ? 8c
n o s & P i n d a r i c o s c y c n o s g l o r i ^ p e t r f i i s c u o l a r u r b m . A l e * ;
q u i a f b l e t B i g e r r i c u s t u r b o m o b i l i u m a g g e r u m i n d i c i a
f p h * r * n o n i u x t a d e d i t u s . N a m . c u m t e l l c r i s a ‘d l a b o r e m
ç o n f u n d e r e , q u o d d à m v e r e r i s i n i t i n é r e t c x r c n o p e d e f t r e
o c c u p a r e c u r , p i l a t a n t u m a d v o l u p t a t e m . f a t i g a b a t l i b e n -
n a u f r d g i u m ? V b i , q u * f u m u s , a n i m o t a r a c e l e r i t e r e x c e l - -
t e r , q u o d q u e ;p l u s d u l c e , l i b e n t i u s f a t i g a b a t u r . S c r i b e b a t
f l e v e f t i g i j s t u i s n u p e r f u b a d a C a l p i s > v b i f i x a Ü n t o r i a i n
a f l i d u e , q u a a q u a m £ r e q u e n t i u s f c r i p t u r i r c r , L e g e b a t e t -
ö c c i d u i s f i h i b u s G a d i t a n o r u m ™ V b i f i l e T r i g e t i o m e o
i a m i n c e f l a n r e r a u d o r e s i c u m r e u e r e n t i a a n t i q u e s , f i n e
i d e m q u i H e r c u l i q u o n d a m t e r m i n u s p e r e g r i n a n d i ? I a n -
i n u i d i a r e c e n t e s . E t q u o d i n t e r h o m i n e s d i f t i c i l i i m u m e f t ,
t u t b n e a t e i p f o ' i p f c r u d i f e r e p a s , v c c q c u s i n d e ï î d i * i u r a
n u l l i d i f f i c u l f e r i n g e n i j l a u d e c c d e b a r . l l l u d f a n e . n o n f o -
1 c o n c e f l ' c r i s i q u o p e r a g r a n t e f o c r e t a r e g i o h u m f a b u l o f a -
l u m c u l p a b i l e i n v i r o f u i t j f e d p e r e m p t o r i u m ' ; q u o d m a -
r q m j p r i u s d e h i i t a d i O l a b o r i s -, q u a m w t i g a t i o n i s i n t e n -
t h e m a t i c o s q u o n d a m d e v i t * ( i i * f i n e c o n f u l u i c 9 v r b i u n a
t i o ? E t p o f t h i c p o r t ü m A l i n g o h i S t a m p i g e r c a l c a s , a e f i
d u e s A f n c a n a n i m j q u i b u s v c e f t r e g i o » f i c a n i m u s a r d e n -
t i b i n u n e e f l e t a d l i m i t e m D a n u b i u m c o n t r a i n c u r f a c e s
t i o r . - q u i c o n f t e l l a t i o n e p c r c u n d a f t t i s i n f p e d a , p a r i t e r a n -
M a f l â g e c a s p r o f i c i f c e i i d u m : v c l f i n ü h c e t i a m t u * h a ù e s
n u m , m e n f c m , d i e m q u e d i x e r u h t , ' q u o s ( ' . v t v e r b o m a t h e -
f t a g n a N i l o t i d i s a q u a * j ^ e r i n d i g e i i a s f b r m i d a t a c r o c o d i -
f e o s v r a t ) c l i m a d e r i c o s e f l e t h a b i t u r u s : v t p o t e q u i b u s k h e -
l o s t r â n s f r e t a r c n c . E t c u m n e c d u o d s c i m r à i l i u m o b i e d u
m a r e o b l a t o , q u a f l f a n g u i n a r i * g e n i c u r * f e h e m a p a t u i l -
f i c r e t a r d c r i s , q u i d p u t à r o u s c u m e x ê r d t ü M / G a t o n i s i h
f e t . q u i a v i d e l i c e t . i m i c i n a f e e n t i s a n n o , q u e m c u n q u c c l c -
L e p t i t a n a S y r t e f c c i l ï e s ? S c d q ù a m l i b ç t f o l a b ÿ e m a l i u m
m e c e m p l a n e c i c o r u m f i d e r u r t i g l o b u m i R d i a f t e m a t e Z o -
m e n f l ü m n o m i n a t r e t h à s , t a m c l e m e n s e f t f a c i è s c c è l i , t à m
d i a c o p r o f p e t o r t u s ' e r e x e r a t ; h u n c i n o ' c c a f u c r u e n t i s i g n i -
t e p i d a , t a m f u d a , 8c f l c à ù r â s m a g e q u a m v e n t o s b a l l e t ;
b u s i n r u b e f e e n c e s , f e u f u p e r d i a m e t r o M e r c t i r i u s a f y n d e *
vete non valèàt .çnixius retinere tempus, quam inuitare
t u s , f e u f u p e r t e t r a g o n o S a t u t n u s r e t r o g t a d u s , f e u T a p e r
tetnperies. Sed fi epiftolam fperniseuocatoriam , crëdo
c e n t r o M a r s a p o C a t a f t i c u s e x a c e r b a f l e n t . S e d d e h i S q u a -
Vfel verfibus non rcludaberisVimpulforibus blandis,&dc-
l i a , q u o q u e r r t o d o f i n e , q u a r t i q u a m f i n r m a x i m f c f a l f a p d -
fidérijs mei j quantum fufbicor * ftrertuis exeCutotibuS*,
eoque fallen tia ^ fl quid plenius, planiufque cohatrtt i licet
quorum in të caftrapoft biauum coramouebuntur. Ecce
&ipfearithmetic* ftudeas , &qu*tuadiligcntia, Verta-
iam Leontius meus,facile primus Àquitanorum; êcce iàm’
cum,, T hrafibulum, S aturnin um follicitus eiioluas.vtqui
parum inferior parente Paulinus 3 ad locüm quem fiipra
fern per nil nifi arcanum •, celfumque meditere. Interim ad
diki, per Garumnsfluenta refluen tia,non modo tibi cum
pr*fcns nil coniedurahter gcftUm, nil per ambage^:qilan-
ëlaflè, verumetiam cumflumineoëCurreiit. Hic tuas laudes
doquidem hunenoftrum renierarium futuri'rumfcifcita-
modificato celeumate,fimul inter tranfira remigès,gu-
torein , & diufruftratergiuerfantern j tempus&qualitas
p r* d id * mortis innexuit. Nam domipreflus* ftrangulan
bernatorcs inter àpluftria cartenr. Hic te *difiçatus cul-
cnris torus, m ctabùMàiculis ftratabicoloribus , h it cef-
Eptftolarum Lib. P I I A JOù
lerafi:equenseboratisrcfultaturapygrorum^adibîiséx-
pedat. h ic, ne tibi pendulum tinguat volubilis fçhtina
veftigium, pandi carinarufn vctrè'S kbiegnarum tfàbiüm
textupulpitabuntur. hîcfaperflexa'çràteparadarümfe-
reni brumalis infidavitabis. Qùfddelicatæ pigriti* tu*
pluspoteritimpendi,quàtnvtteperucnifleinueniâs,cü
venire yix fèntiàs?Quid muflitaS?Quid morarisîïpfç tuü*
Tnihividcnturaduencumieptilescôchle*eumdottiibusj
natiuis anteceflîiræ.E|lpr*rerea tibitopiofîflifnapënus,
aggèratis opiparèréfertadelicijs ," 'modèf\ceuentiländo j
paranimusirnpëndio.QùidmuIta? VcnijVt autpîifcàris, !
autpafcas:immàquodgratius, vtvtruhique. Vënicum j
meditcrranco in fl. ru d u ad dcbellandos (ubiugandofque
iftosMedülicæ'fupelledilisepulonesi HîcAtutricuspi-i
feis Garumnicismugilibusinfultet : hîcaeî copias Lapur-:
denfiumlocuftarum,cedatviliùm turbacancrörum. T u
tametfi c*teriseris in hoegenere pugnandr dimicaoirus,
liquid iudicio meo cenfcs acquiëicéndum, (neque enim
iniuftum eft crcdcrc expertO) fchàtorem hôftram,hô{pi-
tem meum, to n flid ü i hüicfaciès ex'fbrtemicuiusfi eon-
uiuio,tedoq; fuccedas^dapes Cleopatricas,&iocâiautia
pütes.Nam quamuis fuper hoc ftudio tam ipfe,;quâmpa-
triaconfligant,qlim latàfententià eft, quod illetranfeat
cxtçros ciùcs,licet &illa c*teras ciuitates. Vale.
'01 E P I S T . X I I I .
Sidonius domino Pap<& Nonnechio S.
MVlta in te geheravirtutum, Papabeatiflime,mu-
néré fîipèrnb congeftagäüdemus.Siquidern agere
narraris firte fuperbia hobilcm,fine inuidia porente, fine
fuper ftitionereligiofum,finciädan tia lireratüm,fine in-
eptiagfauéjfinc ftudiö fa cëtutn, fineafperitatecônftan-
tjërn jfine popularitatc communém.Præterea his hoc prç-
ftântiffimü böfïisfama fuperaggerar , quod te aflerit ha-
fee to t gratias faftigariflima: eariratis arce tranftendere.
Famà,mquam,qu* d e laudibustuis cü canac mulra,plus
i re'ticet. Naitildngius conftitutis adionumruarum pro-
1 poficumpoteftaffignare,nonnumerum. Qu ä rum relatione
fiiccenfus,vitro primus,vt longé inferiorem decet,
ad folùendaofficiaprocurro j neevcrcorgarrülitatis ali-
quandoargui,qui potui tacirurni^atis hucufque dulpari.
Commendo Promotumgcralumliterarum, nobis qui-
dem iam ante cogn'itum,ftd noftrum nupereffedum ve-
ftris orationibus conrribulem.Qui cùmlitgente Iudçiis,
fide tarnen præelegit Gcnftri ifiàë lita, quam fàhguine:&
municipatum coeleftisillius ciuitatisaffedâns, occiden-
temque literam fpiritu viuificante faftidiens’,pariter hinc
iuftispræmiapfOpofitacontemplans ; hinc,nifi faderet
adChriftumdecircnmcifionetransfugium , pr*ùidens
fefe per æterna fiècula a:qui cerna fupplicia paflurum ; pa-
triam fibîmaluit Ierufalem potius, iquàm Ierofolymam
çômputari. Quibus agnitis, aduentantem Abrahænunt
filiüm vefiorem'fnaternis vlnis îpiritàlis Sara fufeipiat. _
Namque ad Agar ancillam pertinere tunedefijt, cum le-
gali obfefuànti* ftruitùcémgraci* libertäre mucauit. De 1
c*tero',qû*ipfifueritiftocaufàveniëndi, piïefènrànco
conducibilius idem poterie explicare memoraru. Nobis ,
vero prop'ter qua?fiipra ftripfi cariffimus habetiîr. Qjipd
eo fignifico, quia is ëfficaciflîmè quem que commendat,
qui meras caitfas iuft* commendationisapcruerit.. Mc-*
mornoftricfïedighare, domine Papa*
E P I S T. X IV .
* Sidonius domino Papa Principio S.
T Am diu nobis , Papavènefâbilis, ctfinëcdumVefter
I vultus adfpcdus, ramen ad u s ihfpedus eft. Namque
fandorum dïftufalaus meritorùmlîringi fpatijsnon eft.
Contenta finalibùs. Hinèeft,quôd quia bon* confcieh^ ;
ti* modus non ponitur, nec b on* opinîôni tèrnimus in-
uenitur. Qu*loquoi; falfacenfctc, ni.li profeflioni me*’
çqjnpctens adftipulatoracceflerit', fàtisin ilJLo quondam.1
Bibliotb. Vet. Patr. Tom.$.
coendbio Lirinénfi fpedabilë cdputt Luporùhi concclli-
ta,Maxi morn m que j Ac parfinnoni* fàltibus confequiaf-
fedans Mcmphititos , &Pàl*ftino$ârchimandritas. Is
ëftÉpiftopus Antioliùs : cuiuSrelatu , qui pater vobis,
quiqüe qualéfque vos fràtres , quamorumprærogatiiià
pontificaturiiaximo ambo fungamini, follicitus cdgnb-
lccre ftUdui,&gaudcns cognouifïe me memini. Cui patri
quondam videlicet Vos'nabénti,vix domus Aaron pô-i
tificis antiqui m erità compararctur.Quem licet primùm
irfmedio plebis erëmitidis, faildificaripriis oleolegiferi'
fratrisdextraperfuderit, filios eius infimilis offieijmu-
niayocans ; tarnen ipfiuS fiiper Ithamar & Eleazaro feli-
citafém, Nadab & Abiü fulminibus afflaridccolorauere/
quorumquamlibetinrercmprorum crcdamus abfoluen-
dasanimas,punitas tarnen feimuisefleperfbnas. Vos ve-
rd tad u fi paginam altaris,nihil,vt audio,offerrisjgnis a-
lieni : fed comitantibtis vidimis caritatis, caftuatifque,
fragrantiflimumincenfurri thuribülis cordis adoléris.Ad
hoc quoties iugum lëgis ceruicibus fiipcrbientiiim per
vincula pr*dicatidnis adftringitis,tunc Deo tauros fpiri-i j
tualiterimmolatis. QuptiëS coiifcientijÈ luxuriantis foe-
tpre pollutes,adfijaueolentiampudiciti* , ftimulis co'r-j
rédionis impellitis, hircörüm vos obtulilfe virülentiam;
Chriftusfibi computat. Quoties hortantibus vobis ih
quocumque cdmpündo culpas fuas anima poenalitèrre-
cordackfüfpiràt;quisv0Sambigatparia türturum,àufbi-^
nos pull os columbarum, qui ddplicem fubftantiam vtri-
üfqüè hominis noftri tam numero quàm gemitu affignat,
myftido Iitaflc facrificio? Quoties vefiro monitu obefum
quicamque corpus, æftüanteifique turgidi ventris arüi-
nam , crebrd ieiuniôrüm decoquendus igné torruérit,
nulli dübium eft vos tune fimilam frixam in qiiadam co-
tinentf* ftrtagine cdnfecrkturos.Qùoriês âl'iqücm mentis
perfid* figmentaponenrem ,• fànam refpdndcre do-'
drinam,fidem c redere, vitam tenere,vitam fptfrarefua-
detîs ; qüisvosdübitet in hiiiüs emendâtione conuerfi,
qui iam fit liber ab hirrefi , liber ah hypocrifi, liber ab
fthifmàtc,purgatiflimiim propoficionis panem, ciimfin-
ceritàris & veritatis azymis dedicaturôs ? Poftrémoqiiis
nefciat , quicquid legisdicbusfiguraliterimmôlabacür
iit cdrporibüs , quod te turn id grati* cempore mânife-
ftè vôÿpfFëfâtis in moribus ? Atque idëo gràtés vberes
j Deo refero j quôdfecuhdam veftræpâgihæ qualitatem,-
t faciîêagnoftôarttiftitëm fuprafàtum de vobis cùm magna
dixerit, maiora taéùiflè. Quaprôp ter nemo dubita-
uerit.qüi bonus es cÉmindicaris, '& itiélior cùm légeris,
efle tè optimum cumvidéris. MegetHiüs clericus, veftri
geruluieloqui),rebus exftntentiageftis, quia tuorum z-
picümdetulitmuncra,myeorum reportât obftquiârqucnî
faltem iuuimusvoro, quiarc forfitan non valcmüs. pèr
qüem obfecro impensè,vtfitim noftrâm frequêntèrlite*
risliteratis,ambo germani,tu frequentiusjirrigctis.Sed fi
difficultasitincrisinterfiti refultat optatis, vel aliquoties
pro fiïpplicibusfüpplicate. Maiuseft autèm, fïnobis tri-
buerc dignemini taris iütetcèflîonibuS fàlutem, quàm fi
cfebrisaffatibusdighitatçm. M emornoftrîeflè dignare,
domine Papa.
E V î S T , XV.
StdoniuSdomino Papa ProJpero S.
D Vm laudibus fummisfàndum AniariUM | maximum
cortfiimmâtiflîmumque pö'ntificem, Lupo
parem,''Geimanoquenon imparem,viscclcbrari; fidcli-
umc|; dëfideras pedoribusinfigi viri tâlis ac tand morés,
mérita , virtucës; cifietiam illudrionabfquciuftitiaglo^
ri*dàtur,quôdtefiiccéflbredeccllît : exegërasmihi, vt
promitccrem tibi Attilç béllum ftylbmcpofterisinrima-
turum : qùo videlicet AurelianenfisvrbiSobfîdio,oppu-
gnario,irruptio,n'ee d1reptio,& ilia Vulgata exauditi ece-
litusiacerdotis vaticinatio cpntinébatür.Coepëramftri-
bërcjfeif qpdisafrepti fafcépcrfpedo ,t*dmcinchoafl'e.-1
proptër hôchullisàuribus€rêdidi| quàcLprimùm me cc- i
fÔTedamnaueram.pabitur,vtfpèro,precatui tuo, Si trie-
$ f f f p - ' rit-is