Primum enimprincipaleSabbarum in Marcio erac,Id eft, i quem'tearidaluihvënic. Sienim dè verbo otiofo ràu^.
Pafcha. Secundum yero quândo fpicarum mànipulo.s of- nèmrcddit.urifumus, quanto magisde i iriurijs & cornu
ferebant. Tertium autem in men le feptimo coIe.batur.Se-1 mclijs ? Qui autem dixentfÆ, rem mtgchenna ignis. ' QUllj
eundum igitur primum, 'id.eft, principale & maximum, c II h de o Domine? quid elthoc-b MagiftWveucatk?*^
S a b b a r u m , e n i m fl hoçdixerit & poeniténtiani egeric fSrimuseoim
banr. Et de his quidem in Leuitiço lacis diximus.. • j multos iânàprum.non folumfarads, fed ha*récicosali()s
—— -——----—— ----- - —— - . dicecenonrimiiiflè,eofq\dehærefibusacçu'fiitosviétof-
$fe$ ' ••••'. • , que damnafle. Nam & Apoftolus’Paulus fcribeîisâd Ga-
D O M I N I C A V I. P O S T- P E N T E C O S T.EN . | lacas,inièniaros &flultos cds vocauir.'quodquideUi non
m i no risi n i u rice eft, quimfifarudsdixifier. Air enim, Q
Anten éko.yohudti^rd>»nd0 «ntiuShe^y0 rdflm.qi^m Scri-
barum & Phan[&ornm,non mr abuis in regnum ccelorum.Et reit-
qua. Matth.5. ^
SCribarum enim & Pharifieorqm iuftitiafuit, vtbene
infepfatiGaiacæ,quivosfafeinauitnon obedirevetitatiP
bt.paulo poftjSicftulti fa6tieftis, yt quum ^jiâta'éèepe-
ririsjnunc.cafne’canfummamini. Sicigiturdicainps.-Qui
fop^iaeljritiru inflatus, non cörrigehdi gratia, fisdinui-
dipsp &. maliriose fi-atrem fuUm fatuum dixeWtÿ cumque
^contra fc ad indignatiopem & odium prouocare non.ti-
muerit.tandiu gehennæ ignis reus erit, donee ptienitentia
du&us, eu m que m iniuftè corn m ouerat, quolibet modo
quantum in k e ft , Obi réconciliée. Vt autem ipfum Do-
minum hoc fenfifîè iprclligas, àudi quod kquicuritSierga
offers munustuum ad altare3&ibirgcordaiusfueris quidfratertutu
habetaliquidaduerfumte, relinque ibim touts tuum ante alt are,
& vadepntu rcconciliarifratri tuo, &tuncyeniens offer es mums
tuum. Acfi dtcat, fratrem tuum fatuum vocafti,iratus cft
ribi, iuftam caUlam habee aduerfum te , eius iüdignacio
tuuin peccatum eftmon te recipio, vade prius Ccreconci-
li^re fratri tuo.Etfortaffèideô hasquasprædiximusiniu-
tias nominatim Dominus poluit, quia tunc temporis ma-
gisin vfu habebantur, ôc aut paruum autnulliim pecca-
tumefle videbantur.Dedit igitur riobisregulaminbuam-
quelegem conftituit, vt nullum peccacum negligatnics:
quoniam etiam ilia quæ minima elle putantur, nifi;rde-
cata fucrint,animas perdun t & damnan t. Neq; Vcrpqna*
fi paru a negl igc tida funt, pro qtiibus Deuspftenlus, mii-
neraiam ante alcàre pofira recipere dedignatuti" iSequi-
xtiv.ÈJloconfentiensadyerfariotUocitb, dumeftnvia ctimeo|ne
forte tradat te adderfarius iudici,&index traduite mirùjlro ,&in
careeretn mittatisi Hoeautem talc 'eftàcftdicéret: Ahdifti
quid dixerim, Hæc verbâ vitælune &falutis^ efto igitur
coh^bcienseisiHicèftênimaduer{àriustùus..Quis enim
fipadueriàrur homini ,v t fer mo diuinus i V ulr enim ifte
oçciçiercidicicille, NonoccidesvVultiftcmoechari: dicit
ille, Non moechaberis. Vult ifte' fiirari : dicit ille, Non fu-
raberis. Et tandem vno ferinonc penè omnia çompre-
hendens,ait. Quod ribi;'nbn'visficri,al/j ne feceris. Eftoi-
gitur confentiens hüicàdueriario tuo. Hoc autem,cité,
interim dum es invia cinneo' : cicpenim hæcvià finicür: |
pauca funt miliaria., Taiitaeft hæc via , quanta ëft vira vi
niulcuiulque. Qcxanhjis enim alijs longioriaiïjs^v breüior
fir,nullitarnen valdeprblixaeft. Poftquàm veroviacofii-l
pletafuerit, Sc vita.innitâ, càm nihilpróderit.'cdhicntire
veile. Quid igitur ? Accufabit enim te adueriariusituiis,J
tradetteiudici. Cur nöndicis opcime Domine.’ f'Tradet-
( temihij Tues enim qui conftitutus es a Deo Icidex
pnedicarent, & bé ne pppu 1 u tn admoneren t,, non tarnen
eafacicbant quae praidicabant&admo,nebant..Vn-
dé alibi Dominus aic : Super catheai-am i^oyfifederunt
' Scriba: & PhSrifei; omnia ergo, quae dixerihevobis facite,
fecundum opera eoriimnplite facere. Quarehoc:? Di*
cuntepimV & nonfaciunt. Erarigitureprum iuftitia! di-
ccre & non facere, legem foluere 6cr non adimplere. H«c
autem ad ccelörüm regnum properanribus non fuffici-
unr. AudißuquiadUlumeßantiquis: Nonoccides:quiautemoc-
ciderit, reut erit iudicio. Ego autem dico.yobis, quia omnisquiira -
fctturfrdfrifuo, re tu erit iudüio: qui autem dtxerit fratn fuoßa-
(ha,rem ent concilio: qui autem dtxeritFatue, rem eriigehenna i-
gnü. Non,inquir,vobis fufticiuntadiuftitiam eaqqaefcri-
bas & pliarifiei iibi fufliccre non bene cogirabanc. Maiora
nouis quam antiquis prajcepta'datuurillis dicitur ne 'qcrj
cidanr, i ftis dicicur ne iräfqantur:illi ab homicidio, ifti ab
ira & odio coercentur. Sed quid eft quod Dominus aic:
QuiUutem occideritjrepSerit iudicio i Nonenimomnis
qui pccidit, reps mortis in iudicio iudicatur: neq; verb lex -
ornnes damnac qui occidunc, quoniam &ipfa multos oc-
cidereiubet. Decerminandus eft igitur locusifte, fi cu t Sc
caetera quae breuiter ditfta minus aliquid habere viden^
cur. Dicitenimlex, Quicunquefponte vel per odium &
infidias hominemoccidcritjiple quoqj occidatur. Cxte*
X&verotres ciükates conftituit, ad qua&fugiapt he moxi^
antur. Quod quid fignificet, non eft huins loci expone-
re. V ideam us q u od fequi t u r. Ego autem dico vobis., quia o *
mnisquiiMßiturßatrifüojesuentitdtcio. Inquo iudicio? In
hoc enim quod in Ecclefia fit,non tpnetur ita. In illp yeró
diftrifto iudicio, fiomnis qui irafeitur damnabicur , ac^t
nulliautpauci(aluari poterunt. Quis enim tarn quierae
mentis eft,vtaliquando non irafcacur ? Determinandum
eftigitur6ciftud,vtnon dc.otnniira,lcd.de inftanti& per-;
feueranti intelligatur, qnsiain alio nomine odium voca-
tur. Iraenim ihueterata, pdiuip di.cirur. Vnde & bene
non prseterito yelfuturo, fed inftanti temporp.vtitur, di-
cens:Omnis quilrafcitur. Etbocquidem manifeftura eft,
qutóficdamnatürille qui fratrem fu,um pdit, ßcu t & illp
qui pccidit: vtprq; enim homicida vocatur. Hoc enim la-
annes Apöftolus dicit: Omnis qui pdit fratrem fuum ho
•wi'-j Ja H B R H 9 H •*. • - i B pH H P i viubrum&mbrtuorum.SedquidlcquitUr? EtiudextranHcdacft
^ i c iE i s h o ^ n i c id a a i o n , i i a b e c vit dettaminiaro. Oqjuin,iniqao miniftroad etuciandam
tam aeternam in fc manentehi. Sic igitu r o mnis qui irafeh
tur^fracrifiio,reuserijciudiciQ: cjui auterndkeoifrarri fuo
Racha^reuseric concilio. Rachaenim menm affeduin
curaindignationc&irriiioixefighificatr-velutquumirri-
dendo inflatisfaucib. aliqueminfufflamus. Diciturqubd
Rachainterpretatftr vanus.. Sed nunquid cam magnum
peccatum eft dicere Racha,id eft,,aliquem quplibet fo.no
vocijs;irridere,vt quiCunq;hocdixerir,reus ip ebneilip ha-
beatur? Magnum enim peccatum eft omnis iniuria. Di-
caturergoVStquisdixeritfKitrifuo Racha,&;eumjrridcnr
dp, quiirrifipne dignus non eft,adindighati6nem & iram
prouoeauerir^ in concilio epifeoporum reus & culpabilis
iudicabitur. Sae^e ex paruainiuria magnae lites concitan-
tur: qu*ompcsin illius caput redundant , qui principalis
caulaeacu m extirit: fepiindum illud, Qurpftundit aquas,
caputeftiurgiqrum. Vnde&inlegeprxcipitur.Siegrel-
^WS^hidhcueri^fpicasi&coroprchenderic aceruos fru.-
gum, hue ftanc.es fegetesin agris , redHeVdamnum quii-
g nem lLiccenderic, Nam&ipfeDomiriusait: Vap ifiipcr
rradetuf jquibono/confiliarioconicntinholuit. ftdftea
vero quid fiec? Etin carcisremittairis. Career iftcjinfernus
eft. Qualis miniftcr,talis & career. Ulecnim eft crudeliPr
omnibus, ,ifte formidolofior & horribilior vniuet iis, in I
quo tenebraenunqilam deficiunc, in quoignishunquam
extinguituri in quo vermis nunquam'moritiif. Amen dico
tibi nonexiesinde, doneereddas nouifimum quadrantem. ■ -Ma-1
gnum eft hocdebitum, infinita & innu merabiliseftpecu-
nia ifta , ad cuius nouiflimum quadraprem nun*
quam venirur, quifemperloluitur, hun-
quamfinitur.
D O M IN IC A V I I . P Q S T P E N T E C O S T E N ,
Cùmturba mult a effet cum lefu, nechaberint quod manduca-
rent,conuocatis difçipûlis, aititor, Mifereorfupcrturbam ; quutecce
jamtriduofuftinent me, nec habent quodmanducent, &c. M ar ci 8.
&Egiturfuperius, quum veniftèt Icfus fecus mare 6ali-
læa:,afcendensin montem,fcdebat ibi. Etacceffcrunr
ad eum turbæ mul’tæ.habentes fecum mu.tos, cæcds, clair-
dos, debiles, & ali os multos, & proieccrunt eos ad pedes
cites, & curàuit eps, ira v.t turbæ mirarentur videntes mu-
tosloquentes, ÔC claudos ambulances, & cæcos vidantes,
& magnificabant Dcum Ifrael. Merico enimlefus in mon-
tem alcendit tanca &c talia miracula faéturus, . vt in mpn-
tem in quem afeendi t, eius. poteftairis al titudo, & in mira-
culis quæ fecit eius diuinicatis virtus appareat. Se quan tur
igicpreum fuper montesaromatum , quicunque ilium i-
mitari&fanaridefiderant. De quibus montibus Ecclefia
dicit: Fugedile6temi,aflitnilarecapreæ, hinnuloque cer-
uorum,fuper montes aromatum. Iefusautem vocaris>fuis
difeipulis dixit : Mifereorfuper turbdm, qu'ta ecct iam triduo
fuftinentme, nec habent quodmanducent. Très enim dies, tria
feeuli tempora funt : ante legem fcilicet, fub lege, & fub
gratia. .Tribusigirurdiebus turbæ cum Domino perïè;
uerant, quia totishis tribus temporibus viri fanéti fpiritu
Dei pleniin CHriftmh credunt,Chriftum expectant,eiul-
qùe panibus ôc dotftrina magno defiderio refici cupiùnt,
ÔC non habent quod manducent, quia panis viuus qui
dectslo defpeh'dit,nondum eis appontus fuerat,nondum
leo de tribu Iuda librum aperuerat, neque kptetîi figna-
culaçius foluerat. Tertio igitur die, id eft, hoc tertio fuæ
incarnationis tempore turbas reficit , neque vlcerius;eas
fame perireparitur. Vnde & dicit. Et dimittere eo^ieiu-
nos nolo.ne deficiant in via. Ômnes enim in via fumus,o~
nines ad patriam tcndimus.Dchaccnim viaPfalmi.ftaait.
Viammandatorumtuorum cucurri. Itemqtie: Beaciim-
maçulatiinvia,qui ambulant in lege Dominù In hac autem
via deficiuntieiuni , per hanc viam currete non pof-
finir,qui Chrifti. pane non funcrefeâi,prçfertim fi dc.lon-
gèvenerüuç.Lôgèeft enima pecçatoriDus fcelus. Sicute-
nim hæc viabreuis & facilis eft bonis , ita longa& difhci-
liseft malis.. Etdtcunteidifc'tpuli. Vnde tflospotent quish'tc fa-
turarepambusinfqlttudinef Fortafle immemores eranc G hri-
ftiaikipuli,quodDominus ex quinque panibus quinque
milia|iomintimiam (uperins latiauerar. Et ait illis, iefus.
Qttot panes'habetis i At illi djxerunt, Septem, & paucos
pilciculos. S.eptemenim panes, (eptémlibri funt vecetis
TeftamentQ quos Heptateuçhum vocamus ; fine etiam
lfti cætèrùs pafeunr,, ifti pafte dïkiM^oqfti) totattiEccle-1
fiætuxbatti reficiunr. E tcomederunt omîtes, # fatum tfunt.
Comcdamus igitur & hqs,vt iatVjremur,legamùs vt m tel-
ligamus. Hune enim cibiim qui plfts comedit, plus ço-
medere appétit.- Hic cibus ttiëhtem eXhilarat, & quantô
phijSGomediturbfântô ampliufci'bfêit. ÿnde&fubditur.
Et quod fuperfuit de.fragmetotistuieruntfeptem fportaspUnas. PI u-
ra funt fragmenta,quaiii panes: quiapluresfuntqUi nunë
fragmenta fufcipiuhr» 9uam illi qui tune illospianes ôc pi-
fcescomedcrunt. • Nonne vides quanta librorum vol u-
mina exhis quatiiorEuangelijs mülriplicata funt ? Sed
quid per lèptem fpQrtas , nifi leptem Ecclcfiæ figriifican-
tur,per quasomr.es aliæ Ecclefiæincclligaiitur ? Vnde &
Ioannes Euangelifta feptem Ecclefijs ktibir. Vnde.& E-
làias ait. Appréhendent; (èpc®m mulïeres virum vnumin
die illa,dtcenres,panem noftrum comedemns.Panem no-
bis modo datum,panum quprepletæ & réfeche fiimus. Et
luafi dicerent, Nos enim fumùs illæfèptem fportæ,quas
plénas fragmentis olim.in delèrro Apoftoli iuftulerunt.
Quiaïgitur pançm.habèmus, panem noftrum çomeda-
/mus. Etant autem qui manducaumnt quatuor mïüia homïnum^
extra paruulos & m,ulieres. Quare autem paruuli 6c mü-
lieres non numerantur nifi qui^ in Dei populo computa-
ri digni non fun t, qui vel paruulos in ftultitia&fatuicare4
vel mulieres inmollirie& debilirate imitantur? Vnde Â-
poftpius: Nolite, inquit,puerieffici fénfibus,fcd malitia
paruuli eftoce.
D O M IN IC A V I I I . P OS T P EN -
técoften. r
Attenditeàfaljisprophetis, quiveniuntadvosmvefimentis o-
uiumjntrinfecus autem funt lupt rapaces-.àfruôltbus eoYumcogno-
fcetiseos,&i. Matth.7.
A T ren dire,in quitte cauete vobis afalfis^propheris, a
XJLmaliflàçerdotibus&iepifcopis,atcendite àfimàniat
cis ôchaêretiçisï .qqi' veniürita4 vo;$in veftimenfis ouïtim;
Ôuiüm fimplicitarem fimulanr,' ouium innocentiam iin-
gunt, & ouium patientiam meritiuhrur. Quos quidem fil
interius videretiSjfîfub veftibus cerperètis.aliudibi quàm
ouemdIè,cognofccrëtis.Latecenimiupus fub ouina pèT
le: & qupsexteriusoues efleputatis, incrinkciisftinrlupi
râpâtes. Lupi enim rapaces func,qui ad hoc nohÿen’erunt
vegregeni euftodiantj-fed adhoc-vc furenrur & rapiànt *
matfteut.& perdant. Quomodo aucem eos cognofccrë
poflicis,audite. Sicutenim vnaquæq; arbor a fruétu fup
cognofeitur,icavnufquifq; homô in operibjus fuis cognp-
. I , . fei poteft. Idgoque non dixit-afolijs eorum, Ctóiafruéhbus
kfStem gratiae (piritusian«3:i, Pauci vero pifciculi, pauci eorum cognofcetiseos. Si enim verba attendamus, noh'facilè
lip.rinouiTéftamcnri. Valdeenim pauci fiint libri noui j boniHiicernünruramalis. Vhdé&alibiDominusait.'Su-
Tcftamenticömparationeveteris. Ifti;camcn pauci, fiiÜis ‘ percathedramMöyfifêderunt^crib«&C Phacifxi, qu*-
feptem panibusconiungancur, cun&is hominibus ad a- i eunque dixerintvobis facite,fecundümpperaeorunfhö-
»UUarum refeftionem fufficiunr. Siue illis enim neqj co- lire facere. In quoa^errilfirhèeosbenedicere &maièfa-
raedi polfiinr, neque faturitatemvel forritudinpmcome- cer-p oftendit. Óui igifu.r iii vëibisnon difterndricür,-in b-
dentibustiibuunt. Suqjenimilhfèpcëm panes,lap,iencia,! peribus Comptehendahtur. Pr^dicerit igirur quicepjid
&intelle(ftus,cpnfilium,&fortitudo, fcientia, 6c pietas,. J velinr, vos autem opera confiderare, fi fidelcs funr, fi nii-
^ ^PcDominiV Sec! quisfiile fapientia fapiat ? quis fi- res,fi parienres,fi mifericordës,fi htlmi|es,'fipacifici, ifi caaçmtelligentia
intelligat ? quis fine confilio prouidus.
quis fine roriitudine forais i quis deniqüe fine feienria fci-
c»s?Gne,pietate pius? & fihp Dei timoré fidelis? N on igi-
piîçes fine illis panibus.comedi .poflunc^ EÉ-mericà
pifees libri ifti dicuntur , quoniam in noùo fopcç nacant,
, flyojçr*Pcum eft. Quoniam apud ceëftfons vitæ, & ih
hvuiitie tuo videbimus lumen. Etprdcepit tur b a vt difcümbe-
rent fuper terram.S u per terram enim dheumbune, quichn-
flucrerram & puluerem leefïe cognoîcurit. Vnde Ôrdici-
*or> Qujd fiiperbis puluiç&cinis i Et accipiens Iefus feptem.
Unes,&pifçestgratiasagehsfrégit,& déditdtfeipulisfuis. Frangic
lutem Dominus ôc panes & pifees,quoniam proue viilt ôc
«hftifpiritusgratias ynicùique tribuit, dtprofundaiàn>
h-r'PCuiarum myfteriàpandit. Sed quibus dat,ni-
A dilei pulis fuis ? quib us hæc prædicanda largi car, pifi è pi-
cupis&fitcerdotibusflfti eilinvfunt quos conftituit Do-
^11 nus fu p ç r fa rnil ia m fuafa ,v c d enl li s eibumin tempore.
fti, fi beneuoli, fi auaritfäm oderinc, fi pecuniäm non ab
fconduntj&fimilia^ua: enumerate lungum eft. Ifti fiini
fruftus bonteaiboris.-horum 1 audes,folia fünf. Qui enim
Jäpdant ,h*c & nori agunr;folia tantum Sc honfruttpso-
ftendunt. Sic igitur a fmdibus eorum cogtiofcefiS éos;
Nam 8c fpintE & trib.uli; 4 ku<ftibus fuis coghofcuntur:
quoniam neque in fpinisv.u®, neq de in tribuiis ficuS col-
ligu ntur. Sic ómnis arbör bonafrOäus bonos facit, mala auteni
arbor malos -fructusfacit. Nonpoieß arbor bónafruttus malosfa~
cere neque arbor malafruiïus bonosfacere. Verum eft enim'
quod omnisarbpj:bona facit fruótum bonum, Sc bmnis
arbor mala facir fraftüin .niaiuin. Sed quomodo iliud verum
eft, quod verum eile Veritas dicit, yr nulla bona fa-
ciac malern, &jiullä mala k e u i bonüm : Nemo eniitf
tarniuftüs, quialiqnando non peccet. Hocenim ioan-1
nes Appftölusait: Sidixérithus q.uia peccariim nun h i - !
bein us, nplipfos feducimüs, Sc ycritasinnobis nph éft.