ÎJiceph. It.
4. CUp. 22.
ietuc mifla etiam ab alio pcrfceutio in ipfius pobflimè mo-
nu m en tis,à quo primùm exorta e (let ,atque in i]>fo au ro re
puniri. Terræmotunii. vrbesAfiæ fubrtierlæ ,Helca, '
Myrina^Pitanc, Syme, & Græciæ çiuitatcs duae, Opuntio-
rum & Oritorum. Tres Galatiæ ciuitàtes eodc terræmotu
diratæ. Pantheon ïfomæ fulmine dôncrematü.Terrçmo-
tus Antiochiàm penè totam lubruit ciuitaté. ineredibili
deinde môtu (ub vnatcporeiudæi quàfi rabie cfferati.për
diuerfas terràrum partes exarferunt. Nam & per rata Ly-
biam aduerfus incolas atrociffima bella geflèriint: qùç ad-
eo tune iriterfeâis cultôrib9 delolata eft,vt nifipoftea Ha-
drianüsimperatorcolledas illuc aliundè coloniasdedu-
Xilïèt, vacua penitus terra,abrafohabitâtote,roâ'nfiflèt.Æginqua
lace h y berna dilpofîtas, ita confumptas ferunt, vt
Marcomanicum bellum,quod continuo exortü eft,nô ni*
fi nouo deledu militu m, que triennio iugiter apud * Car-
notum Marcus Antoninus habuit.geftum fuiflerefëratur.
Hoc quidem,bellumproiiidentiaDei adminiftratum elle
cum plurimis argumentis, turn præcipuê epiftola graui flî-
mi ac modeftillimi imperatoris apertifïïmèdeclafatüeft.
Nam cum in.fiirrexifièntgentes,immanitate barbarç, mul
titudine inn umerabiles, hoc eft,Marcomani,Qùadi, Van-
dali.Sarmatæ,Sueui, atqueoranis pene Germania, & in
Qùadorum vlquefines progrefTds exercitus, circumuen-
tufoeab hoftibus, propter aquarum penuriam, præfentius
fuis quam hollis periculü fubftinerec, ad inuoeationeno-
Cap. 13.
Hadtiani
Imperium
Diô.Xiph.
& Spart.
■ f.Niceph.
1-3. cap. II.
fExcplar
epiftola:
exrat apud
Iuft. Mar-
iyr.& E u f.
t 4- cap. 9.
Nicepb.l.y
€*p. 27*
Cap. 14.
Anronini
Imp.vitâ
lui. Capit.
delcripfic.
Cap. 15.
Antonini
Veri impe
riû Capit.
. &Xiphi.
Peftilentia
Lampr. ($•
Eufeb.m
tMilqq
n iL n i
Xiphiii
Pjiipl
roinetj
racoüCj
pitolin.
Oiom
Sulds,
Eotrop.
gyptum vero totam & Cyrènem &Thebaidacraentis le-j minisChrifti,quâfubitomagnafideiconftantiatquidam
ditionibiis turbauerunt. In Alexandria fcütem commiflô j milites effufi in preces palam fecerunr,tanta vis pluuiæ ef*
prælio vid i & attriti lunt. In Mefopotamia quoque rebel- ï fulàeft vtRomanos quidem largillîmè ac fine iriiuria refe-
lanribus iufluimperatorisbcllumillatiim'eft. Itaque mul-. cerit, barbares auté crebrisfulminum idibus perterritos ,
tamilliàeôçum 'vâftaeæde delètafuht. Sane Salamina vr-i præfertim cum plurimi eorâ occiderentur, in fugam coe-
bem Cypri,iriterfedis omnibus aecolis, déleuerùnt. T ra- gerit. Quorum terga Romani vfque ad inrernécionemcç’
ianus,vt quidam ferunt,apud Seleuciam Ifauriç vrbe pfo- dentes,gloriofilfitnâ vidóriara,&onmibus penè antiquo-1
fluuio ventris extinduséft. .. I rûritulispræferêndam,rudiparuoq;militumnumero,lëd
Anno ab vrbe condita o&ihgentefimo fexàgefimo Ce- potentiflimoChrifti auxilioreportarunt. Extare etianunç
ptimo Hadrianus confobrinæTraiani filius, x 11. abAugu-
fto principatum adeptus', vno,&viginti annis imperauit.
Hic per Quadratiim difcipulum apoftolorum, ôc Ariftidé
Athenienlèm virum fide fapientiaq; plenü, & per Serenu
Graniumlegatumt,libris deChriftianareligione compo-
litis inftruâusaf que eruditus.praîcepit per tepiftolatniad
Minucium Fundan ü prôcon fulem Ali* daram, vt nemini
liceret Chtiflianos fine obieâa ■ Criminis aut probatione
damnare. ïdem quoque continuo pater pâtriæ in lènatù
vlttamoremmaiorumàppellatur, & vxoreius Augufta.
Hadrianus retUpublicaiufiilfimis legibus ordinauit, bellü
Contra Saurômàtasgeffit&vicit; ludæos lànè perturba-
tionelcelerumluorum exagitatos & Palæftinam prouin-
ciaiç,quondamfuamdepopulantes, vltima cæde perdo-*
muit; vltufq; eft Chriftianos,quos illiCotheba duce quod
fibi aduerfus Romanos non alîèntarcntur, excruciapant.
PraeCepitq;, ne cui Iudæo introeundi Hierofolymam efiet
licencia , Chriftianis tantum ciuitaté permifla : quam ipfe
in optimum ftâtum » murorum extru&ionereparauit, ôC
Æli am vocari dè praenbmine fuo præcepit.
•Ànnb ab vrbe condità oâingenteûmo ôâogefimb Ô-
à au o , Antoninus cognomento Piuv,decimustertiusab
Augufto imperator creatus,cumliberis fuis Aurelio & Lu-
cio, viginti& non plenistribus annis remp.gubernauit,
adéô tranquille & lande, vt merito plus & pater pater pa-
triæ nominatusfit. Huius tarnen temporibus Valentinus
hærefiarchës,&Cerdo màgiftèr MarcionisRomam vénérant,
Verum Iuftinus philofophus librum pro Chrilliana
religione compofitum Antofiino tradidit-, benignumque
eum erga Chriftianos homines fecit- Antoninus ad duo-
decimum ab vrbelapidem morbo correptus,interijt.
Anno abvrbe condita n c c c c x i. Marcus AntoninùS
Verus, decimusquartusab Augufto,regnum cum Aurelio
Commodo fratre lufcepit, manfitque in eo annis decem
& nouem.Hi primi rempub. aequo iure tutati lünt,bellum
deinde eôntra Parthos admirabili virtüte & felicitate gef-
lerunt. Lucius Antoninus Veras ad id bellû profedus eft.
Vologæfus enim rex Parthorum , graui eruptioUe Arme-
niam, Cappâdociam jSyriam que vaftabat. Sed Antoninus
per ftrenuilfimos duces magnis rebus geftis.Seleucia'mAl-
lyriæ vrbem fuper Hydalpen fluuium lîtàm,cum quadrin-
gentis millibus hominum cepit, St cum ftatre de vidoria
Parthica triumphauit,ac non multo poftj dum cum fratre
invehiculolèdet, cafumorbid quem apoplexiam Græci
vocant,(aftôcatus interi|t. Êo defundo, Marcus Antoninus
Iblus reipub. præfuit. fed in diebus Parthici belli per-
fecutionesChriftianorum quarta iam poftNeronem vice,
in Alia &in Galliagraués præcep to eius exti terun t,multi-
que fandotum martyrio coronati furlt.Secuta e 111 ues plurimis
infula prouincijs : totamq; Italiam peftilentia tanta
apud plerolqué dicuntur-literæ Imperatoris A ntonini,vbi
inuoeatione nominisChrifti per milites Chriftianos,fi* lpiu.p.
tim illadepullâ,& côllatâ fatetur fuilïè vidorirfm. Idemq;
Antoninus Commodu filium luum aflumpfit in regnum ■
præteriti ètkm réporis per omnes prouincias tributa dt>-
nauit,omniaq; fîmul fifcaliurn negotiqrü calu mniofa mo-
nimenta cofigefta inforoiufllit incendi, lèueriorefq*, ieges
nouis conftitutionibus temperauit. Poftremô in Panno-
niaconftitutu's,repentino morbo diemobijt.
Xiph?
Htrii.li
Anno ab vrbecôdità nongentéfimo,fricefimo, Lucius
Antoninus Com modus, decimuSquintusab Augufto patri
fucceiïït in regnùm; manfitque ineo annis tredecim
Aduerfus Germanos bellum féliciter geflit. Cæterum per
bmnialuxuriç&obfcoenitatisdedeçoradeprauatuSj-fgla-
diacoris quoque armis (æpilfime in ludo depugnauiti)& in
amphitheatro feris lefe obiecit frequenter: interfeCit etk
ïàm quamplurimosfenatoreS) maxime quosanimaduer-
tit nobilitateinduftriaque excellere. Flàgitia régis poena
vrbis infequitur. Nam fulmine Capitoliu.m idum exquo
fadainflammatio bibliothecàmillammàiôtum curallu-
dioque co mpofîtam, ædclqu'e alias iuxta fitàs,tapacitur-
binc concremauit. Deinde aliud iûccndiüm pofteaRo*
mae exortu m, jedem Veftae & palàtium, plurimamq-, vrbis
pattern folo coeæquàuit. Commodu'scundisincommo-
dus,in domo Veftiliani ftrangulatusinterijfiè fertur, hollis
generis humani etiam viüus iudicatuss Poil hune a lènatü
creatus eftlènexÆlius Pertinax, x v i. ab Augufto,qui fex-
to menfe quàm regnarc coeperat, Iuliani lunlperiti feelere
in palatio occifus eft. lulianus interfedo Pertinace, inua*
fit imperium* fed moX àSeuero apud póntem Muluium
bello ciuili vidus, & interfedus efl menfe feptimo poft-
quam coeperat imperate.Ita in ter Per tinacem &Iulianum
vnusannusabfumptüseft.
Annb ac vrbe.condita nongentefimo quadragefimo V H
quarto, Seuerüsgenete Afér Tripolitanus ab oppido Le1* |s“ a' -
pti: qui lèexnomine imperatorisiqué'occifumvltusfue- 5patt Aj
rat,Pertin aeem appellari voluit, decimuslèptimus ab Au-
gufto deftituturn adeptus imperium, decem & od o annis U | I
tenuit. Hic natura fieuus, multis femper bellis lacelfitns,
fôrtiûrmèquidem rempub. lèdlaboriofiffimèrexit. Pef-
cennium Nigrü.qui in Ægypto & Syria ad tyrannidc alpi-
rauerat,apud Gyzicu m vicit & interfeCit. Iudços &Sama-
ïitas rebellare conantes,ferro coercuit. Parthos & Aràbas
Adiabenofq; fuperauit. Quinta poft Neroné petlècutio*
ne Chriftianos exCruciauir, plurimique fan dorum per di-
ucrlas prouincias. martyrio coronati funr. Hatte profana
in Chriftianos S&ecclelîam Deiprçfumptioné Seueri,cce*
leftis vltio è Veftigio ada fub fequitur.Nam continuo rapi-
tur,Vel potius retrahitur in Galliam Seuerus è Syria ad ter*
tium ciuile bellü,vnum iam enim Romæ aduerfum Iuliavaftau
ir, v c paffi m Villas, agri a tque op pida fine cultore at-1 num, aliud in Syria contra Pefcennium geflerat, tcrtiuni
que habitacoredeferta, in rui,nas fylualque concellerint. I Clodius Albinus Iuliani in occidendo Pertinacelociiis,
Exercitum verb Romanorum cundalq; legiones per lon-l qui fe in Gallia C*larem fecerat, fulcitabar; cuius bello
~ • . •; ■ ' ... - - . • ■ -■ 1 1 multum
-muicuvtrinqi Romani languinisfulum eft. Albums tamé a p u d Lugdunu opprefliis & interfedus eft. Seuerus vidor
inßricannia's de'fedupeneomnium fociorum crahitiu'.vbi
magnisgiaqibufq;prælijs fæpcgeftis receptam partem in-
lulæàcçcerisïndomitisgentibus yallo diftinguendam pu-,
tauit. Itaque magnam follàm firmilumumq; vallum cre-
bris infuper turribus coniminutum per centum triginta &
duo millia paffuum à man ad mare’duxitt ibiq ,apud Ebo-
racumOppidummoiboobijt,relinqucnsduosfilios,Bal-
fianutn ÖbGetam. quorum GetahpftispuDlicusiudicatus,
inter ij t : Balfianus Antonini cognomiüe aftumpto, regno
potituseft..
Anno .ab;vrbe côdita nongentefimo lexagefimp lecun-
do, Aurelius Antonius Barn-anus idemq-, Çaracalla, deci-
niu fodauus abÀugüllo prin cipatum adeptus eft, manfitq;
ineo annis nonpleoisleptem. Vixitpatie alper-iorjornni-
biislibidine intemperantiof, qui etiam nouercä fuam Iu-
liam vxorem duxerit. Hie contra Partfios bellum moliens
inter Edellàm & Carras ab hoftibus circûiiencusj occifus
ell. PofthüncdecimufiîomiSâbAuguftojQpiliusMàcri- I
nus,qui præfedusprætorio erat,cum film Diadumenoin-
uafit imperium ; led emenlo anno continuo apud Arche-.}
laidemmilitaritumuitu occifuseft.Annoab vrbecondita 1
nongetefimo feptuagefimo,Marcus Aurelius Antoninus., *
x x. ab Augufto,imperiü m adeptus,tenuit annis quatuor, j
Hie lacerdos Heliogabali rempli nullam lui nifi lluprorü '
&flagitiorum totiulq; obIcoenitatis infamem fatis memo- B
riamreliquit: tumultuàûté militari exorto Fremæcû ma- j
tre interfedus eft. Anno abvrbe condita nongentefimo
feptuagefimPquarto, Aurelius Alexander, vigefimulpri-
mus ab Augufto, lènatus ac milicum vol un tare imperator !
creatus,tredécim annis digno æquitatisprçconio fuit.Cii-1
ius t Mamaea Chrilliana Origené prèsbyterum audire cu-
rauit. Nam ftatim expeditionein Perlas fada, Xerxem re -1
gem eorum maximo bello v idor opprelfir. Vlpianövlus
aftèftore fummam fui moderationem reipub. exhibuit ;
fed mÜitari tu mul tu apud Moguntiacun>in terfedus eft. !
Anno ab vrbe condita nongentefimo tx x x v ii. Maxi-
min* vicefimuslècundus abAugufter,nulla fenacus voliin- j
täte imperator abexercitu.poftquam bellum in Germania
prolpetè gefterat,creatus,petfccutioné in Chriftianos lex- !
tus à Nerone exercui t. Sed continuo,hoe eft, tertio quim
regnabatannOjàPupieno Aquileiæinterfedu^, &perle-
cutionis Sc vitæ fine fecit. Qui maxime propre,r Chriftia-
nam Alexandri, cui fucCefierat, & Mamææ matris eius fà-
miliam,perfecutionem in facerdotes & clericés,id eft,do-
dores, yel præcipuê propter Origënem presbyterum mi-
lèrat. Annoab vrbe conaitanongentefimo x c 1. Gordja-
nus’ vicefîmustertius ab Augufto imperator creatus elf,
manfitque in eoannis fex. Nam Pupienus interfedor Ma-
ximini,&frater eius Albinus, qui vfurpauerant imperium,
in palatio moxinterfedi funt. Gordianus adn.odum puer
in orientemad bellum Parthicum profedurus, fi eut Eu-
ttQp. fcfibitjani portas aperuir,quas vtrum pollVelpafia-
num &Titumaliquisclaulçrit,neminemTcri.pfilïè memi-
ni,cum tarnen eas ab ipfo Velpafianopoft.annum apertas,
Cornelius Tacitus prodat. Igitur Gordianus ingentibus
prælijs aduerfum Parthos prelpërègellis , fuorunr fraude
baud longe a Ctrceflo lupër Euphratetp interfeduseft.
Anno ab vrbe condita nongentefimo X c v 1 1. Philippus
vicefimusquartus âb Augufto impéfatof creatus, Phi-
lippu m fi liu m fuum confortëm regni fecit, manfitq; in ëo
annis lèptem.'Hic primus imperatprum omniumChriilia-
nus fuit, ac poft tertium impcrij eius annu m millefimus à
condition e Romæ ann9 impletus eft. Italaudibus magni-
ficisauguftiftimus omnium præterirorum hic'natalis an n9
aChriltianoimperatore celebratuseft. Necdubiume(l,
quin Philippus huius tantæ deuotionisgratiam ôc honoré
adChtiftü & ecclefiam reportaritl..quàndo yêl alcenfum
fpilfein Capitohuq\,:immolatafque ex more hoftiàs nullus
avidoroftendit. Ambo tarnen, quamuis diuerlis locis
tumultu militari & Decij fraude interfëdi fuut.
Anno ab yrbe condita millefimqquarto,Deerns f ciui-
lisbelliincentor & remeflbr, occifis Philippis, X x y . ab
Aijfguftoinuafit.impe,rium,tenuitqué annis tribus. * Idem
conqnuo, in quo fe eriam ab hoc Phrlippos interfçcTftè j,
docuit.ad perfequendos intérficiendbfqj Chriftianos, te- fpci^c_Nj.
ptimus poll Neronem feralia dilperfit edida, plurimofqv I ceph. lib.?.
fandprum ad coronas Chrifti deliiis cruGibus mïfit.Idçqi \CaP- *7-
hljum luum Cæfaremlegit,cu quo fimul continuo in medio
barbarorum finuiivieffedns eft. Annoabyrbe(condi-
tamillefim.o feptimo, Gallus f Hoftilianus vicefimusïèx-
tusab Augufto regnum adeptus^, vix du ob us anniscum inus.
t V olufia.no filioobtinuit. Exoritur vltio violati hominis jf Volußa-
Chriftiapi, & vlquequ© ad prpfligandasecclefias e d id a 1 IUS‘
Decij cucurrerti n t ,-eaten us incredibil-ium morborupeftis
extenditur, nullafereprouinciaRomana, nullaciuitas,1
nulla domus fuit, quæ non ilia generali peftilentia Cor re-1
ptaatque vaftata fit. Hacfola pernicie infignes Callus Sc
Volufianus* dum contra Æmilianum-noùis rebus ftuden-
tern bellum ciuilemoliuntur., occifi funt. Æmilianns tarnen
tertio menfe inualàe tyrannidis extinduseft. p
Anno ab vrbe condita mifiefimod.ecimo, duo impera- Cap. 22.;
tores vigefimofeprimp poll Auguftum loco creati funt; f Valoria-
1" Valerianusin R.hetia.ab exercitu Auguftus eft appella- "ôs&Gal-
tuSjRomæ autem à fenàtu Gkllienus Cæfar creatus, man- v"
fitq; Gallienus in regno infeelieiterannis quindecim, re-, vitamfeef
fpiranrepaulilpcr ab illa fiipra folitum iugi& graui pefti- pfir. Treb.
lendahumanogenere. Prauocatpcenamfuamobliuiofit.p°l*
malitia.Impietas enim flagella quidem excruciata lentit', '
fed à quo flagellatur, obdurata no^lentit. Vt de fuperiori-
bus taceam fada à Decio Chriftianomm perfecutione to-
turn Romanu imperiilm peftilentia magnavexa.uit. Mentira
eft iniquitas nbi,prauojn perniciem fuam circumuen-
ta iudieio,peftilenh'arn communis calusclle, accidentem-
queex motbis moné,naturæ finem cfle,nô poenâ. Rurfus
igitur atque iniram breui Dei fceleratis adionibusprouo-
Cat^excepturaplagam , cuius aliquando meminifle coga-
tur. Valerianus liquidé mox vt arripuit imperium odauus
a Nerone,adigi pertormentaChriftiaftos adidololatriam,
abnegan tefqi interfici iuflit, fufo per o mné Romani regni _
latitudincm fandorum languinc f Valerianusillicoanêfà- f Valeria-
rij aù«^orediâi,àSapore Pcrlârum rege captus,imperatoriBUSf,rim^
populi Romani, ignominiofilfimaapud Perlas lèruitute '^§5fàuic~'
confenuit: hocinfamisofficij continua, doneeVixit,da-
mnarione fortitus, vt ipfe açcliuis humi,rëgé lemper afee- Aus à mi*
luruminequûnonmanufua,leddorfoattoleret.'£tfGal- gis gtaui-l
lienus quidem tarn claro Dci iudicio tercitus, tamq; mile- tcr a“ *- 1
ro collegæpetmotu$.exemplo,pacemecçlefiis trépida la -1™icepj, ?
tisfaélione rëftiuit. Sed non compehlànsiniuriævltionisi ; 6. cap. 10. •
que menfurâ vnius.impij, quamuis perpétua & fupra mo- f Gallien’;
dum aboniinanda captiuitas, contra tot milliaexcruciata j Chnftiä- }
làndorum?iuftorumq-, languis adDcum damans ineadé l°.or? .n?‘ :
felè terra vbi fufus ell, vindicari rogat. Noil enim de folo hibuir.
côftitutore prçcepti iullo lupplicium iudicioflagitabatur, ]Nùeph. li.
led etiam executorès, delatares, accufatores, Ipedatores, 6- C*P-T2-
ac iudices,pollremp omnes qui iniuftilfime crudelitâti Eufeb ^ -
tacitavoluntate alïèntïëbantur, quiaDeüs lèccetorüco-
gnitorell, & quorum maxima pefomftes prouincias pars
hominum verlàbatur,eadé vlnonis plagacorripr iuftum
erac. Sqluuntur repente vnftique permiflu ad hoc circumpofitærelidæquegentesJàxatilq,
hâbenis} inomnes
Românorum fines inuehuntur. "fGermani Alpibus,Rheda,
totaq; Italia penetrata, Rauen nam vfque perueniunt.'
H
flrriiprio'-
bes nacio-
nô aduerf;
Ronr.
AlemanuiGallias peruagantes,etiam in Italiam tranlèuttt.
Græcia,Macedonia, Pbntus, Afia,Gothorü inundâtione
deletur. Nam Dacia trànsDanubiuminperpetUümau-
fettur. Quadi^c SarmataeP^ohomas depöpulantur. Ger-
man.i vlrcriores abralàponunturHilpania. Parthi Melô-
potamiam auferunt.Syriamque corrodant. Extant adhuc
pef diuerfas prouincias in, m^gnarum^vrbium rüinis par-
uae Sc pàuperés * ædes, ligna miièriarum, & nominum [ffe»
indicia lèrùan tes : ex quibus nos quoque in HiIpaniaTar-
racqnem ncmram ad confolatiotiem milëriâ rëcentis o-
ftendim us. Et ne quid forte Romani corporis ab hac di-
f Ifriginta
cyranni eo '
laceratidne celftiret, *f conlpirant intritilecus tyranni, /tépore
confurgunt bella çiuiiia, funditur vbique plurimusfail- ’
guis Romahorum, Romanis barBadlque^æuienribus.
ièd cfto, ira Dëi in mileriçordiam vertituï, ôc ccèptæ vl-
tiônismaior forma quàm poena in menfuram plenitudi-
nrsrepu
imp. RÓ< ‘
exticerunti
de qui bus-
textat liber