A
Ge». 22.17
Rom. 10.4*
Afo e .r . 4.
Apn.14.4
Pjkl.67.21
B
2/4. l.X.
Py42.f7.14
MAtiyiH
M*t. 24JI
L m- 12 .4Ö.
i>*. 1. ixs.
l.C e. 12.28
£/d>. 4 . U.
c
A S .ll .2 S .
& 11.21.
i .77*0.3.1.'
D
K0M.II. 2«
1.Tim. 2.4
PJÜ.S $84.1
Tjkl.ltf.17
Z U San f f t P au Uni
in legis memoria & mcditatione verfari, nifi forte propter
honorem legis ipfius , vel generis Abraham, veletiam in
parce terrena carnalis feminis eius, quavidentur fecun-
dum arenam maris computari » legis antiqux litera per;
feueret,ne forcé aliqui legendo legem, illuminentur ad fi-
dem Chrifti, qui Sc légiste prophetarum finis eft, Sc ino-
mnibus corum libris prarfiguratus ac prophetatus elucec 2
Aut quia ex iphsimpijs eorum ,generatio ventura cftele-
ûorum, qui dehngulis tribubus eleäi,in duodenis milli-
busfignabuntur , quibus ipfa reuelatio beati loannis ex
voce Angeli prxnunciantis hoc teftimonium perhibet,
quia eomkatuirégis xternifamiliarius adhxrebunc peni-
cusimmaculati, & humanxconiunäionis expertes i De
quibus fpeçialiter ait : Sequuntur agnum quocunque ie-
ric, quiaGummulieribusfenonceinquinauerunt, virgi-
oes enim funt. In fexagefimofeptimo prxter alia illud mihi
ob fc ur i (lim um eft, quod ait : V er un ca m e n Deus con-
quafikuit capita inimicorum fuorutn,verticem capilli per-
ambulantium in deliétis fuis; quid fit verticem capilli per-
ambulantiumindeli&is. Non enim dixit : Verticem capitis,
led verticem capilli, qui fine lenfu eft. An repletum
peccatis hominem vulc oltendere 2 Scriptum eft : Omne
1 cor in dolore à pedibùs vfque ad caput. Erpaulàinfrâ,
quod ait : Lingua cahuta tuorum ex inimieis abipfo. A
quoipfo 2 Lt nunquid canes Dei dicipofluntgentiles»
quos îpfe in Euahgelio canes nominat 2 Autnefortèipfos
canes Dei di cat, quales xftimari poftimt, fiqui in nomine
Chriftianogenciliter viuant » quorum pars cum infideli-
bus ponicur, quia Deum, quern verbis colunc, faiftis ne-
gant 2 Hxç> interim deplàlmis , nunc & de Apoftolo,
quodeun que proponam. Dicit ad Ephefios, quod in alia
epiftoladixeratde gradibus vel ordinibus difpofitionum
Dei opérante Spintu fan d o diuifiones gratiarum : Sc
quosdam quidem dédit Apojfolos, quosdam au tern
Prophetas, alios veroEuangcliftas, alios autem paftores
Sc dodores ad confummacionem fandorum, & reliqua.
Hoc ojfto diftinguas mihi in hac diuerfitate nominum,
qux lit cuique nomini officiorum vel gratiarumproprie-
tas. Quid proprium At Apoftolorum » quid Propneta-
rum,quid Euangeliftarum, quid paftorum,quidvc dodo-
rum. In omnibus,enim his diuerfis nominibus fimile & i
propè vnuiii dodiinae ofticium video fuiflè tradatü. Hos !
autem Prophetas »quos poll Apoftolospofuit, non puto
illoselfe, quiordinetemporumante Apoftolos fuerunt;
fed ilios, quib. iam fub Apofitol is per gratiàm donabatur,
au,t interprecatio fcripcurarum,& infpedio mentium,aut
prædidio cemporis fecuturi, vt Agabus cernebat, qui &
I fameminftantem prxdixit, Scquxbfcatus PaulusinHie-
rololymis paflurus effet,&verbo denunciauit,& fignozo-
nx cius often die. Inter paftores Ipecialiter Sc dodores
quid interfit dignofeere volo » qufaprxpofitis ccclefee v-
trumq*, nomen adlcribi folet. Item quod ait ad Timothe-
um : Qbfecroigiturprimum omnium fieriobfecrationes,
orationes,poftulationes,gratiarumadiones proomnib. 1
hominib usjquçfo exponas mihi,quod dilcrimen fit in hac j
diuerfitate verborum, cùm omnia mihi, qux gerenda dixit,
qrationisôfficioconuenirevideantur: Itemquodad
Romanos ait, interrogo Sc rogo,vt édifieras mihi. Multû
emm cxcutiremefateorinhac Apoftoli fententia de Iu-
dxisquodait : Secundum euangelium quidem.inimici
propter vos,fecundum elcdionenftutem chariflimi pro-
p ter patres,quomodoijdem inimici propter nos, qui cre-
didun us cxgentibus, tanquam non potuerint gen tes credere,
nifiIudxinon credidifièht 2 Autiplcvnus omnium
Creator Deus, quiomnes homines faluos-fieri vult; &ad
agnicionem veri tatis venire, capäx non fuit acquifitionis
vtriusque, nifialterum pro altero pofiideret 2 Deindefi
chariflimi propter patres, quomodo, aut vnde chariflimi,
finon credant,&inimici Deo çfleperfiftànt 2 Nonne inquit
; Qui oderant te, Deus,oderam illos, & fuper inimi-
cos tu os cabefcebam, perfedo odio oderam illos 2 Certè
hoc puto.paterna vox loquitur ad filium per Prophctam
in eodem pfalmo, vbi fuprà de parte credentium dixerat :
Mihi autem nimis hononficari funt amici tui,Deus,nimis
confortât us eft principatus eorum. Quid autem illis
peodeft ad falutem, qux non nifi perfidem & graciam
Chrifti capitur, fi propterfidem pàtrüm chatiflimiTunt?
cui bono diliguntur ; quos necefie eft propter höc da-
mnari , qüèd proptétfuaminfidelitatem à prophetarum
<5epatriarcharum parentum fide difcrepahteS,inimici funt
euangelio Chrifti 2 Si ergo chariflimi Deo,quomodo per-
ibunt 2 Sc finon credunt,quom odo non peribunt2Si propter
patres fine fiiomerito diligun tur, quomodo & propter
patres non làluabutttur : led etfi fuerunt Noe, Daniel
&Iob in medioeorlim j filios impios non faluâbunt,
foli falui erunr. Adhuc aliud oblcurius mihi erùè de pto-
fundo & in vadum profer. In epiftola Coloflenfium om-
nino colligere non pollum qüod ait : Nemo Vos lédücàtj
volens inhumilitare Si religione angelorum.qux noli vi-
dit, ambulan s fruftrainflatus lenfu carnis lux , Sc non te-
nens Caput,de quib us angelis dicit ï fide inimieis & mails,
qUxillotum religio,aut qux humilitas,aut quis fit ma-
gifterfeduiftionishuius. qui per obtentum nefcio cuius
angelicxreligionis quail Vila Sc comperta doceat,qux no
vidit. Sine dubio hxretici, qui doârinas dxmoniorum
Sc iequuntur, Sc ptomunt conceptis ab eorum ipiritu ad-
inuentionibus, qüxnon rider un t phàntafinata quàli Vila
fingentes, Sc peftiferis difpurationibus in ebtda male
ccedulafeminances, hifuntquinontenefttCàpur,ideft,
Chriftum fonrem veritatis, cuius do<ftrin£ quicquid ad-
uerlacur,ir^anu m eft. Et hi exei duces cazcoriim, de quib.
diciputo: Me dereliqueruntfonrem aqux viuX, ÖC föde-
runclibilacus contritos,quinon tfnent aquam. Dein de
in iequenti capite adiecit : Ne tetigeritis,neque guflauei i-
tis, ncque concreétaueritis, qux funt omnia in interitum
ipfo vfufecundum prxeepea Scdoârinas hominu, ratio-
né quidc habentiafapientixin fuperftitione &humilitate
ad non parcendum corpori, non in honore aliquo ad la-
turitatem carnis. Quxlunt ifta,quibusrationem lapicn-
tixinefie teftaturmagiftcrveritatis, Sc tarnen iplàmveri-
tatcmréligionis ineile abneget. Nefortcde talibusloquitur
, de quibus ad Timothcum dicic : Habentes autem
ipeciempietatis , virtutemeiusabnegantes? Rogoergo
Ipecialiter hxc capitula duo de Coloflenfium epiftola per
fingula mihiverbadifloluas, quialaudabrKbusexecran-
dapprmifeuit. Quid eft enim tarn laudabile, quam ratio ]
fapientix 2 Sc quid tamexecrabile, quam luperftitio erro- 1
ris 2 Humilitasquoquc &Deo placita, Sc maximèin vera
religione laudabilis^ cum rationeläpientixipfis datut; de
quorum doftrinis Sc adfibus dicitur nobis .*Ne cetigeritis,
neq; guftaueridsquxfuntininteritura,quianoa funt ex
Deo ; Sc omne quod non eft ex fide, peccatum eft. Deus
autem dilfipauit confilia lapientium, qui Deoftultilunt
per prudentiam carnis , qux non poteft legi Dei eflefub-
ieäa. Seit enim cogitationes hominu m rquoniam vanx
‘funt. Quälern humilitatem,qualemque rationem làpi-
entix fuperftitioni ex hominum doärinis venienti inef*
fc dicat, requiro. Et quod ait : Ad non parcendum
corpori,non in honore aliquo ad faturicatem carnis.Pror-
lus hxc parum intfflligo, quia iü eadem lèncentia magna
mihi videtur elle aiferetio: arbitror enim eum de abfti-
nentia qualibet fi&a vel inutili, qualis folet ab hxretieis
affeâari, hoc dicere,Ad non parcendum corpori. Quod
autem adiecit : Non in honore aliquo, quia ktnftio-
peris fpeciem non in fide veritatis exerceUtes , nullius
gloriæ honore vel fruiäu agunc, quod in magna erroris
peruerfi reptahenfione conficiunt, transfigurantes fe in
miniftros îuftitiæ. Sed quod adiecit » Ad faturicatem car*
nis : cohcfarium mihi videtutilli« quod dielt, Ad non p.11-
cendum corpori : videtur enim mihiilie non parcere corpori,
quicarnem ieinhi js domat.ficut Apoftolus dicit : Li- '
uidumfacio Corpus meum,& in lèruitutem redigo:à quo
opere faturirascarnis alienaeft, ninfoitè&iplam facu-'
randx carnis curam , qux maxime obferuantiam religio-
nis prxtendentibus probrofa eft, non parcere corpori;
dixitlecundum illud honeftatisprxceptum , quod alibi
dicit ,.vt vnusquisqj fuum vashonorificè polîîderc noue-
rit,vthoftiam viuamöc placentem Deo luum corpus ex-
hibeat : non infaturicatecarnis , quiadiftenfio corporis |
animx fobriecatem necar, Sc inimica eft cafticati.
^ Reftat
».T/w J
Cfl/.i.J
I G
! .H
HidnP‘
XCtr-iA :
l.iiiidui» j..
tfacio
fc
lThif^W
Epift. ad Augußintim.
Reftat, vtaliqüid Sc de Euangelicis lods fuggerä beatitu-
dini cux; non quideniquanta legen« per ocium occurre-
re folent. .Y1( Nec enim nunc vacabat difperfa per libros
quxrere , aucinreniipifcendis memoriam ventilafie) fed
.velpauca, quxäd hpramdi^arionishuius inmentem ve-
niunt,ldfcftabor. De refurredipqis formationgrartdem,
led plenam fidei inftruÄione epiftolam, quafecundxco-
|ul_ta«oni meae, dum Qir.thägini hyematem,relcripfiras,-:
fihabesrelijftani-in;fchedis,rogovtr^ittas:,aütcerterete-
xaseam ^ihi>quq4|ibifäeile eft, Namptfifcriptanon ex-
tac, ,quiafpr?p, breuis epiftola, vt tum uleuaris tibi inter li-
-bcos tuos habefifpreta fi t,renoua earn mihi in eodem fen-
lu promptam de thelaurp cordis tpiV & mitte ad me inter
al|areiponla ,.qux reddes mihi^r t fpero.prxftante mihi ac
tibi commeacumfiierum Ghrifto. vt earn, quo labor tuus
in me'fru<ftificet,aiccipiä:jrecundu hxc cäpicula feripturaru,
de quibus te q,ui yidesf> quafi per Deu,m 1 nterrogaui,vc äu-
diam, quid in yelex te inihi.ioquacur Deus. Hoc autem
rdgo lucere mihifacigs,, quoraddo vel quaratiqne Domi-
nuspoftxefurreolidnein<yelmuheribus,quxprimxad;fe-
pulchrum venerunt, vel poftca illis duobus in viafdeinde
aifcipulis fuis , & non agnitus fit,& a^nitus. In eodem e-
ni'm corpore reiurrexit, in.quo Scpaflus eft. Et quomodo
non eadem erat eiufdem-eprporisfo.rmajqux fuerac.'t aut
fieadem erat , quomodo non agnofeebaturab his^ui efi
nouerant. Illud veiolacramcnti eile credo ,^qüod quiin
viaambulantibus non fiierat agnitus, in fiidlione panis
reuelatus eft.j I^iplum tarnen tupfenfu volo tenere, non
poft.Ioanne: È
ften« ; Ecçe matertua. Iafn fcilicet ab huHiätia'fragilirkrc; ;L’ * 1*
quaerat natusexftemina, per crucis mottera demigr^n» ;
in xternitatem Dei,vtelïèt in gloriaDei 6atris}delegathb- ;
mini mfapretatis humahàe,i& cxrdifçipuîis fiïis adoiefCen- !
tJOtemdigit, vtconuènienteraifignërvirgihi Ap'oftdjö'
virginem Matrem; duo pariter in eadem fententia dotes,
formam pictatis relinquehs nobis,-cùm eftdematre folli-..
citus ; yt quam rdinquebat corpore^ •%’oiffeliriqtrÉrCt‘d f - . •
ra* *cd nee,corpore relidurusiquia^uemvidebac morien-
tem.moxcrat vifurarediuraumvEtillitd^qhodaafidem ‘
pmniumpcrtineret-i'làlutifërurn'pietatis fu'jffâcfairienrû-,
arcana diuini ratione confilij fub hac vote dchgnans, vt
Sc ill) matrem ddegarét pro matre habchaam', & vice fua
conlol^dam, atqueilli vicffllm houum fiKufn vicetör-
p-oris fui traderetjrmrno^ vt'ita dixerim) grgtlèfet; quö o-
^ddcrer earn prxter fe J qui ex éa virgihe natiis eflèf, née
habuifle-filiuni j nec habere : quia riec faluarpr rantopère É
curamdelolarionis habuiflètdusifi illi vnrcushdhfuifle'd v
SedredeamusadvcrbàSîmeolnis;i*in qüdrutirclaufillîiin-
celleétymmeuftt caligarefaceor. Et tuan^'inqüit, animaiil j *
percranlibit namea vel gladius^ vt reaeléhrurmultorûm
cordmm'cogitationes. Secundum literamhdcm'ihipeni-
tus oblcurum eft quianec M^fiam beatiffim’am vföuärh 1
legimusoccifâm | vt dé corpbrali gladiofaniäusilled fu-
turam paffionem prdphetafle vidcarur. Sed & quod fub^
Vc rçuelêntür mulforum cordium cogitationeS'. Pfal. 7. lo.
i . j a - ' • XT. 1 r 1 ^c*utaastnimvihquic,'corda&rené?Dtüsi^rdefutù/ôI
Hieo-Et^odad^l^iamw ,: Npli mctangcie,nondum mdicio Apoftolus air: Quia tunc nunifeftabit Deusbi
Srtmafeudiadpausm, Sicommusftanremuonfineba- .pen.ootdm*,&occultïlènobràruft): MdcmApoftdt. 1 -
«uEaftingefe,iqu9^odoeuro«angeEet) cura’alcendrßetad dus,Ipitkalitcrexprimonsabij'a-coeleftiavquib.in interior.
parrem,pi^forre bdcipaotedtu & uicatisafpenlu, qua De9 ! noftro dcbea.uusarrr.ari, glädium « Ä dicit vcrbuul !
t 0^ini.6tloug.uqTOsautpçoa.mus : & dladubuaucrat , Dci.Dequoad Hcbtæosa.r: ViuOscftferrao Dei&cffibiliorbmj>'
gladio ancipiti deChrifto^ quem bortulaniim putauerat. Ideofortaflis cax,&penetr : Pertiflgens.in- ■**'*'*'**'.
aadire.ueruir:JSohme,ra„gere. to d ®u u n t a .iu * « b * .
tPtaa fflleett,.ddee Qquuoo' pp!aa uuîlfoo™ aann tt^ee aatbbr AAa Pnnggeee^fliimss ’aaCuuTddiieehrr0aatttt U:;iQO2iun.iiTdd qnunpxaUr-'- i “p, 8LloadefvtP.McM.On?nli.i-ii;o«r.a-c iesi&__rarn a-i.ra6.»fe.*p holioe>’& fp.. ^
ritis viuentem cumjnortais 2 Nolicigometangere, quia
tibi nondum alcendi adpatreih, cui adhuc tantum homo
videpr: poftea me ranges,cum ad agnolcendu me creden-
d© conlcenderis. Dpi/iis etiam beaciflimi Simeonis-verbis
quid fenriasjjedjflere mihi^vt fequar: fenfilmtuum .-quibus
cum ad videndum ex oraculo. Dei Chtiftum agentc fpiri*
tuvenifletin re^pluni,deaccepruin linu benedixifler in. lremal.bidfcit ' Non veni pacem urirte^fedgiad'ium.
fantemgonrmun^adMamm : ,£«eb.cpofirus eftin | Videseumvn,rn,«mdoar4 fte d iuer&lgnis&riadi
-ruMan,^refi.rWft.ouem mulroiummirraelAinfignu, ; nomine defignafli, Aur quomodo Maria. l a t a pef ftla-
eur contradicetur . & w ipfius animam pertranl.b.t diumpaffio«letibulatio>erftareti Itaquehocfcirebu.
gladms vrreuekm^mrdtorumcordrum cogirationes. pio,qu.^d Mariampertiaerer,vrreneIarLurmuib>rum
nunqurddepainoneMari^qiia:Dufauamfa.ptaeft.hoc cordiutiicogitatione^ aurvbiapp'arairiqtiiaeaeo quod
prophetafle credendueft i Anyero de materno.eius affe- animam etusfiue carmlisin ferro,fiuefpftitalis gladiusin
1 1 1“ * verbo Dei perrraniiuir, eiinde multorum odrdfurt cogihooeiatfiaum
bqaeæ Marta animam pertrangui#Nam neq; in lilius;
neqii.n huius corpore firrum traniiiTe cdgnouimus : arq;
vt magis pateat ibi prophetarn ferriim pro verbi gladio
pofuifleiftarimfubiequenteyeriicOloait : SermoDomini
igniuitilluih. SermoenimDei deignis&ÿadiuseft.ver.
boipfoDeovtmmquedicenredefc.'Igncmeninr,inquit, Lu,.,...,
veni mitterè in terram, Sc quid volo,nifi iam accendacur 2 j
quod.pfapepere.ar, maremorum vilce- rationesreuelaraiunt.EfponecrgohanemaximedeyL
rum doiore TOni.xaeft: &anunam ill.us, quseius feeun- | bis Simeonis claufulam mihi.quiflucem noh dubito fin-
dum carnem-ftirutu lpfa ipedlante eonfoderat, crucisro. j &x
re poflitetiam altaDei. Deus miicreaturnici per'oratioea
Lhc. 2 .2J.
dittum efle : Huroiliaueruntinconipedibuspedeseiusj
•ferrumpertranfiic animam eius. ficutin Ehangelio dixic
Simeon ; Et tuam ipfius animam pertranfibit gladius.
Non ait,carnem; fed animam, in quapierads affettio co-
tinetur, Sc dolorisaculeps quafi gladius operatur; eum
aut aliqua cyrnis fox iniuriaafticuur,vElofeph,.qui non
mortfi, fediniuriarumpertulitpailioncs, feileruumven-
ditus, ßc inreum vinculatus,& carceri.datus: aut cum af-
feftionis internxtriftitia vel.dolorecruciarur, vtin Ma-
ria,quam vtique ad crijeem Dominion quo tunc fui tantu
^corporisfilium eogitabat-jmaterna mensduxerac, vt ekm
.euni vidiflet niortuiim,hu mana infirinitate lugeret,-fepe-
hcndumque colligcret, nihil fibi.de ipfius refurretfcione
prxfUniens,qufe fubfecuturx admirationjsfidem jinocu-
hspohrapaflionispoenacxcabat.' Quamuis eandemad-
ante m crueifiiae,, Dominus non morientis infirmitate
trepidansxonfolatus hr,fed ip fa in, quaobibacvolens.in
poteltate Habens mortem j’piena virtuteviuentis, & con-'
_antiarefurre<fturi de C*o,ce admdner, dicepsde beato A- j
nés tuas,& illuminer vùltum tuum fuper me pér lucerriam
yerbi tu i, fanéfe Domine beatiflïme fratet in Domino j
Chrifto vnànime magifter meusih fidc veritatis, 8c fùfce-
ptormeusin vifeeribus charicatis; ‘
SANCTI PAVLIN
I P O E M A T Ai
*1* Paulinus louio S.
T Am mihi pölliceor facris tuâ carmina iibris
AConderejtéqi Deiflàmmatamnumine Chrifti
Ora folurdrum fummo facurtda parenti;^ ^
Incipe diuinis tahtùmdare petforà rebus; • ,