Quatuar
Apoftolo-
tum gene-
Sedulij Hyber. in epifi. . ____ |
1 fto ele&us.abqegat Chriftum, fcilic. vticiant compati in- !
firmis,&vcoftendcrctexemplum pcenitentia p g * di-
cendo : Saule Saule, qui ctiam me in prafentia ab vtero fe-
gregauerat,quoniam vt voluit fecit, quodfciebateiTefu.
turum. ■ | .... ;
SEDVLII SCOTI
H Y B ERNIE N S IS,
IN E P I S T O L A M P A V I . I A D
■G À L AT A S , .’t O l l ï C T À- ' ■' •$. •
neum.
Attlus Apoftolusttohabhominibus]HoccK,
non ab hanM.na pr2fuTnpti.0nc, vrdicut
In m i ld eftjper me. Nanacquieuicarm&Jangum] Siue
vt egbeo melius habes non corituli ,vel nihil ab Apoftolis
didici,vtalij putant, non cpntulit plane PauIuSpoft reuc-
latiohem Chrifti cum came & faoguine, qùiânoluic tnar-
garicas proijeere antepbrcos,fedpaulatimde came a m -
guine vprticinfpiritum. Ant nbn acquieuicami & fangui-
ni,id eftjludaico generic Neque vent in H^erufalem adantecef-
fores meosApoplos] Id eft,id difeendum. Sedabijin Arabian,
illi. Hoc contraeos, quiPaulum dicunt | érreuerfitsfutnbamafeuni]Quxnt\itquomodo Paulusdicit
r.L:___-___ sir. in a ««ftolat-iim m 'im fr non vehiflè in‘Hierofolymam,'f f q fubito prprupifleinApoftolatum, vela dua vero fadé hint eiiiijÊÊy
maioribusprdinatum. Ergo non ab ho-,
tjysg minibus,vel per Apoftolos alios.
* Nequeperbéminem]Vt Aaron per Mofen., Quatuor font
Apoftolorum genera: V num,qùod heqçc abkominibus,neqtie
p&bominemeftfedptilejumCbn^ d r D « iw ^ w i ^ f î g s ^
fë nûnveniirein’Hierofolyrnainjduæ verofaôtçfunreiin-
$d ia in Daroafcö. Idco érgo Lucas prater mifit de Arabia,
quia nihil d igpum |br fican i n A rabia Paulus peçpetrauit.
Sed abij m Arabians^ Sé d de Damafeo in Arabians iuiproti-
nus'jVt docerem quod roihià Domino fuerat reueldcum.
Deindepofttmntiitim rent Hierofolymam 3 Oftepditfenon
c&x.c wæ&teiruiPiiE iowpjh-ieivt—aes&ipf-e--P--a-u:l-a-s---. Aliud,qru -ö, da D. e. oc,fed
perhominem ,, vt lefosfiliusiNaue à Deo,fed per Molen.
Tertium,quod ab hominibus,& nbnà D eo, cüm veltfo|| j
minum fauore aliquis ordinatvit, vt nuneyidemus pluri-
mpshôiudicio,fedtedemptb.faiiorc vulgiin facerdotium
fobrogari-Quartum, quodneq;d Deo, neque ab homine,
neqj perhominem, fedàTcmetipfo, vt omnes Pleudopro-
pheca&Pfeudoapoftoli. • '•£
Sed per Iefum Chriftum] Qui Petrum & cçtèros Apoftolos
elegit. Et Dppmpatrem,quifufeitauit eum a mortuk] Qgoo-
ftenditurvna operatio patris & filij.Q«i fufeitauit eümd mor-
fttif ] Ideo commémorât Deum patrem.qui fufeitauit eum
à mortuis* vt per hune virtutem fui Apoftolatus commenre
Metrum ] Id eft, videndi gratia,non diicendi. Efmdnfia-
pudeumdiebusquindedm3 Septem & oiftofignificatv,etus&-
nouumteftametum,propterfabbatum,&:o6Iauumdiem
rcforreótionis dominicaé. .. ? :
Scpttoe,.;
Alim autem Apoftolum nonvidi3 Në alijs difcere.videre-
tur.Nifilacobuntfiatreni Dom'ini] Ne autem hic Iacobum pu-
tesfiliumZébedgei,legea^ us Apoftolorum , quiiamab
HerodeFueratperemptusificenimin Aiftibuslegitur: Mi-
fit Her odes rex mantis, vtajJUgeretquofdam deecclefia. Occiditau- \
tem Iacobumfiatrem Ioannis. gladitf- Eüfebius in librp fecun-
do hiftoriarum dicit .- Deinde óccideruht Iudsi Iacobum,
qui dicebatur frater Domini , pro co quod éflet fil^us Io-
Quia gratis1. feph.qai Chrifti qaafi pater habebarar:'quoniain dérpon-
.nobisdonantutpe«ata.Inhoefabaudis.ptec0rmaltipb-( fataeifbê&tsirgaMaHa.HuncinquitIacobum,<pu^.iicetur
I t s « 1 Qua retoiflis omnibus delidHsfuetant r i- 1 ftns.cpguominatus eft ab antiqu&,yiitutum ipttito.
condliatiDeo. ^redtd>f]OftenditbeneficiaCHtiisii,>%bisvit*priuilegio, piimumhiftor,ætradidcruntffiicfoaibasexiftebantingratr,
iniege, quæpeccatotibusdata j piflèeccleuæqu* Hteroiolyniiseftfedem. .
foerat viuere cupientes. Veprifimifimtomlo ] 'I d eft, de ; g Qatmtmfcribo nlu,mt coram Da quumm mntm^Qw:
malis feculi operibns : muadus enim bonus eft. Stcmium confitmo.E«m«te»! igmvoluntatm
Dei jld eft, non fecupdu m fieultatem & mérita rnfacit] Hocidèo dicit, ne quis putatet eum ab dits Euan-
noftra. Amen] Gonclufiopraeccdentis prolpgi. Miror quod geliumdidicille.Er in me magntficare Deum] Q^u lolus pptelt
fic tarn etto transfenmini, ab eoquivosvocauitingratiam:Çbrifii hocefficere.'
inaliud Euangelium ] Nefcio qu æ vo$ aura à fidei réàîrudi-
nedefletftic. Quod non eHaliud] Nam Euangelium vemm
G A P V T II.
aliudeiTe non poteft,nifi Chrifti : quod enim veritati coh-
trarium »Euangelium non eft dicendum. Etvolmtauertere
j Q e inde poß annos quatuordecim iterum afeendi Hierofoljquod
Euangelium Cbrijfif , Euangelium ad legem reuocanc, ftum
litëram rantum'fequuntur,pofteriora iu faciem ponunt,& batur.
in facie,pofttergum faciunr.SM[<fyîn<M]ïd eft,Euan-
gelizauerimus,
* mam] Quoniam dc oneribus leg^s quaeftiomoue-
îr. -, c'"
Cum Bar nab a] Ideft,cireUncifp. EtTir<>3 ExGentibusv
praeputium habente. Et çontuli cum illisEuangelium Non
4B«be»«]Öetèftatio*. éumfradiximusj Id eft, pwee- didicitantum.fedcontuli. Slitfumautl w] JdeAlecteto
dentiteftimonio. Itmruitcrumiuo] Qmarepetitumfbr- petludïosadbucludaizantes. Nefincmvacmmcumnm)
tiuscommendatur. tltiotmmhommbuifnaitco , anDtoî] Iudaizantesamputabantlibert'a1témnoftramjquinonlu-
Hoceft.nnnquid propter homines vos fuadeo.quodptO- mus fub lege circuncifionis. Sÿÿbutai boram ccßimmj QSSPJ^
pter traditionem Iu4*orum.ahte factebam > Oftendete nef TitnmcircUtiätdimas. Male in Latiniscpdicibusle*
vult, ft odiahommumnontimencem , liberedefendete gitut.quibllsadhoram teifimUs. â Ê m Ê O g m Ê t K i M
■ yeritatem . QiiandoeorDominusruaprxfentiadocLnt.NiluijweajUo- icgvoI
-Siadbuc homimlmplactrm 1 l i e f t , fi Iudæisplacerem. I Arma. Jntert/î]Ideft,refert,veldiftat. Dim aim (erfcnatn G«l
Ch. ri.f.ti fe-r uus non ej—fe m ] Q^ ui■ a arlfre rere..m.. Ile. g__e_m^ , & in fide E- I..........m.orAmmicnrntimiirurhHftl . 0 CC J
uangelij Chrifto non feruirem. Quia non eftjecundum hominem]
Id eft,quia nequei me finxi* tiequeedottusfum] Neque
aliquis me docuit vt intelligerem parabolas,& obfeu-
ra Euangelij. Sedperreuelationem Iefu Chrifti] In via Dama-
fei, vclIpiritus (amftireuelatione. Audiftisènimconuerfatió-
nem meam ] Oftendere vult, quia firmicer tenu?rit Iudaif1
mum » & fideliter pro traditionibus patrum expugnauerit
ecelcfiamivt inrelligamus eum npn potuilfe inde nnmano
confilip,nifi reuelatione diuina fe^afari.
■ Quoniamfupra moium]k\iomm p^rfecutorum. Vaterna-
\rimtraditmtm] Ideft, non Dei vnzn&oxomm.Quimefe-
\gregauit] Id eft, elegit. Ab vtero matriiyvnde apparet,quod
lquamuis non ab vtero ftatim in Apoftolatum yocariiseft,
hominis nonaccipii] Qujï nee tempus pr«iudicat fidei, |nee
perfonalabori. Dexterasdederunt] Quod eitfignumpacis
& vnitatis.Çbnlènlërunt enim ita nos docere debere.Mil)»
&Barnab&\ Ambpenim mifli erant, vt Gentibusprabica-
renr.TViMfWJ» vtpauperum memoreseftemiis] V el fandorumqui
erant Hierofolymis, qui omnia lua diftribuentes ad Apoftolorum
pedés precia deponebant,yel quorum bona rue*
rant à Iudæis inualâ,fi c legimus ad Hébræos. Sed cum ventj-
fet & Petrus] Galatarum infirmitas eum cbmpellit narrarei
quod norilolum cæteri Apoftoli nihil ei contulerint, nec
minoreis fuerat,fed ipfe in Petro aliqnid correiit,qui prin
ceps Apoftblorum fuit. Aliter licetdextrasconcordise^
pacis mihi dedërunt,tarnen Peirorcfticivvidensquod co-
lUUiUHUW umi au Ukiy|MUiuim .ij/wt.«.“ 1’“ “ ' -t-r-a- -E--u--a-n-&ge liJj ~rpèDg~u' lam aOg eret>.H o" c" afu tedsm . r orum'À ag■ it,vlot°d'
las ab ramen in orafcntiaeleäluseft. Et hip quaritur,cur Paulus j ftendat fe nunqu|m circuncifionis fuiflefadoAÊ‘n > H00.
'atus 'flb vtero fegregatuseCclefia perfequitur. Et Petrus ijChth; * de illp falfi Apqftoli confingebant. j 1 ____ ...
■ QuonUvi
5iliconi
ucifia
m Petto
i^/td Ephcfioi Collelt.
'Quoniinireprehenftbiiiscrat] Icfpftjdigrius ieprehënfiöne.
CumGentibusmanducabat] Vcinyafedemonftratum. Etfi-
tnulationieiusj ld cft,hypöcrifi,dum aliud eoramDeo cre-
debar,& aliudcoram hominibus agebat. .
Ita & Barnabas] Q jii tunc mecup ad Gentps miftus fuerat.
Dixi Petro coram omnibus] „phm enirp.^oram ornnibus
culpa commifla fu i f, coram omnibusi argui debuit. Tdeo,
autc hbcdjxic,vt iudais de eiréiincifione (UEe?bia»&ß®n*
Hoceft.Si tu non teues quod natus.es, quomodo illos fa-
fcis teuere quódnatinon font ? ratibnem redditjnon iniu-
riamfaciti > .■ ?,.* M i v. J . .
Genullter] ..Ideft, non Iüdaice, hoc eft^nqn exqperibus
legis,fed fola fide. S|c'& Geqtes vitam in Ghriftoinuenifle
tu npfti. Quomodo Gentes cogüludat&areV] Id eft,dura|e fub-
trahis tanquam apecGatbribus. Iudaizare] Id eft,honorem
darecircunéifibni \ Ik liceram obferuare. Nor natura iuddh
ér non ex Gen tibuspeccd tores] NoSj.inqifir.egb&Eu Petre.ilxum
credentesjd Iud^is 8e Gentibus tormcra & opprobria j
muita perpefli font. Dicirergo tantafine ca.ufapro Chrifto
tolefatisjfi tamdn noniterum corrigati^Siin hoc non du-.
bitartrisfermo eft,fed potiuscofirmantis, fecundum illnd;
S'ttameviuftum eft apud tieum retrtbuere hii,qui vobis ttibuant tri-1
bulationein. Operaturviitutesinvobis] Oftendit Galafasaccept
© per fidem fpiritu-fanclo donahabuifle virtutum,yel
prophetiam & genera linguarum. Gredidit Abraham Deo, &
reputdtum eftikad'tuftitiam], ;^Non dixit,operatus eft per le-
g^mifedlbla fide credidic.hqc eftiquod exijr de terra fua in
tefram quam ignorabat , quod Saram lionagenariam &
fterilem credidit efle parituram,qUod in ifaacvbcaretur u-.
bi femen,&quod obtulit filium fuum. Prouidenshocfcriptu-
wlMon quod atramentum & membran^qua infen fuales
font,poffintfutura f rairiofedre i fed quod fpiritus fahiftus,
& ftnfos qui in literalatet,futura pradicanr. i» fc]Non le-
’ gdifed inte,hoc eft,in fide cUa,qui es capuc fidei. Benedicen-
tur omnes Gentes] Non vna genstantum Iudaica,fcd omnes
iudam, Hieronymusdehacquteftib'ne jicit.quodlpbtinc peccadbvt.nemoramperfieiatregem.fieutpfctrasApoftol.
ter h ^ f^ iti> a u lu s ,n o n vers Eetro fcefiftenfto.fedin lot-, .ait-r ^
ma vitu p e ta t B e ttum , . a iio s p pr cum ttbfecttaiites lite ram | n o p e r a n t m d e d i f t i , n o ^ e a o p en b u s le g is , fed g ra tia
p e r cu tia id p . C n t e t U « . ^ » f a ^ e iw P e t i T O '« ? # » t^ ' ® W | ^ - f ^ W ^ ^ ^ n d a a l ^ rt0#m * .C u -
do lu d s is , d um ip fe c itcu n c id it T im o th e nm p e r Iu d a ;o s f n aU fc iiic e t v it a ,q u ia n o n e re n sm o r ts , u *pp
A u B u f tm u 's v e r o f ir e r it ,q u o d v e r e P a n lu sP e t tum 't e p r e - d a ta le g is .
hen8d it„ necfalfutnfitquodfupetinsinhacipiftoladixit: dimereboCeftiquiaquicmu.aliranmiqaiaiire»Jdimiti
Qmautm fcribo vabii^ictCBram Dei quod non mentior: n o p e - ideftpropriumquod upm mt, uu ,
utalijdicunt PetlumDeumndnnegafle , ^ n ^.0C^ e^ ! ^c^nfturnfealedf^nmtq^negatC^r^ummotlulftni
dacemfeciuntSalnatotem.dicentemiTn-mexrgaSK. Quo- gatl-htiltummaiemctu ,q ^ h
niamnoniuftificaturhonioexopetibuslegrs,veifabbativ ^ ^ ^ p ^ ^Q ^ ^ ^ o g b o c e 'd am f p f um p e c f c a tum V b -
& cireuncifione , CKcenfque quienon periuftitiam.fed a d : j j cenrem , qiis moth veins bomb
edoraandampopubduntiamfuntmandata. Siuenopiu- carnaudiatiplpppoito vt-inr,lli™r Biiodmalediftificatat,
hocfcil.tempoEe noui teftamenti. g i g |
■ J ,Nim P ^ ia tc h i& .P to p h e tie t o Mitt™, fictttnL tiliiu itd ic ere ifto
non ex opetibuslegis fed exfi^eiuftificat. flint. I»«««« ƒ«-, ^ hoceft,non mdttilus q ffpW iJ ^ u
cuthomo. fine
fihosprO.quibuspafluseft, nonabfoluit, tanquamnort j pccamm.uu ^p n
volensindulgere. Ipium fup'àïcià* qüod'alio modo vocàtnr |etcitum,4uia
X * ^ . vs _ 1 « j J i ’.iim «fl- nmflic vrflirpr<*-
# qU *0 aC ifia iiJe a j
ei liters, fiuc pet ipfam venientem ipfi mpttuus fnm, quia I mi.Ma edtum m u» M M H ( f ’ .f e d bene nteuidit -BgrsSaaâiswSÂSÈ
in f f lw f fW iW • ~ m f f îT ^ ^ i ïn r bus lex data eft, fora mortuus. Ergo lex mihi minime he- etiamvn t _ rhfin-nrméifixobeDehditihiieno,
celTaria. Pia»«tem] Viuohicvitalpirituali. IaWBsntg^j.nu fiim«iale r ^ ' a5dftumeftbmnis,
Id.ft,vetushoriio , velnonmêa faU a t c . in fide vino fil]
Dti. 3 Id eft,in fola^fide, qui nihil debeo fegi. NflB irritam ^ ^ j l ^ ^ ^^^^^p^n^^ptneftj'ibfipfentlboHori-
faaolegemDti]Hocefenon debeolilt eflè m 1 * t„ r y ,■ ^irim aa^amm pnfimeta;
^wlQiiaper Ioelem otnnLcjrhi promiflTä^ftjyel Vniuerio
eéneri hümanbivtrEffundam dlfpiqtü meo lUper omntm
ciinem.Tratmfecudumhominemdico]Hoccit,humanövtor fl
exemplo.-Siue fecundum höminem:hamexcelfiorem&
profundiorem fenfom habeo in bis promifliombus j h^
cerem,ramen nori prbEindajjrqfeTqiftd quapoteft homo .
inteliigere;Üemoirritdm facit] Quaftdikifietdi hominis te- H
ftamentum nemo fpcrnitj quanro magisDci teftrfinetutn,
hbeefoprömiflibhem? Acftdicerenquäihaw exdataeft
antequam impleretüf pfbmiffio, tarne hon in illaiegeim-
plefa feft Abrana promiffio,fedad hoe tantum leidata eft,
vt per illäm aleremuisdonccadüehiretpromiilio.Simplex
autem fenfiis,qui eftin hoc loco teytus, tsjem vim habet,
- Vt docèt Apoftoilis i non pdfle per legem quspqftea data
eft, répiromifliö, héc qua antearaÄafohf ad Abraham de-
ft t t il* pofteriotäprloribus ftsiudicäre. Nvb muum facu]
Idéft,quepoftrautumtémpötisdataeftlèi,Kftainentuh.
iliud Hon poteft euacuateiquod Abrah? d'us eophrmauit
in ChriflÖdAdeudtdandampromißione]Vei vtrtoh p o ft^m -
pieteturprcwniiEp' pöft data lege , quafi in . la ilnplefttut,
Mafbftquadrm&ntos&mgmtaannmfailaenti^
filiorü Iftaël.qua manfetfit'ln Aegypto,fuit CCCC XX X . «ï«l
^nnötfi,quibusexpléns,eadëd.e.egreflustftomnisexeic.-1 J f f ^
tus Domini de terra Aegypti, 11 fenptura teftatur^ ^ |mafeferii.-
ntT d,lcx!t- v‘ e r° ' ? e “ ,'a‘nn,? l 2 ' t “ ^ ÎBnO^Lrloèiemomni.carniptomiraÂyeiVniuerlb
nim & itritagratia eftjfi mihi fola non fofficit. Irritam ergo
gratiam fäcit,quipoft Euangelium viüit in legej& peccacis
poft baptifmum fordidatur. Hucufque contra Petrum;
Nuncaa Galatas fermonem retorquet.
G A v V t III- OStuiti Galat & , quis vos fafernautt hon ohedire veritatti]
Hoc non eft cpntrarium verbo SaluatoriS'j quo fra-
trem fatuüm vocari pröhibuit s qui more di 1 igentisbene
corripit.ficutDominus dicit: Et vosfineintetteäueftis,km-
diufidei. Ius enim eft magiftfis; peccantesincrepare dif?i-
pulps.jQHir vosfufeitauiti] Quis vobis inuidit.Fafcinatiö .n.
Giace inuidiainterpretatur. AntequorUmocutosChriftusIefus-
ptoftriptuseß].Vel quibus per meam pradieacionem ita ma-
nifeftataeft paifio eius»vt ipfe anteyos fententiam damha-
tionis excepic. Bf in vobis Grueifixiit] Quafi apud vos brnhia
fäifta fintrfiue fic, quem yere pro damnato ßcmortuo y,tiam
nunc vilem Habensdum pucatis eum y.ob'is non fuffiieere
ad falutem. An ex auditu fideii]Si enim ex mericq iidei fpiritft
ftniäunl accepiftis,quid vobis lex amplius. därj? porerit?Sif
faitiefiityVtcumJp'tritu ccepentis] Magtia ftiiltitiaeft*infCrili-
tu|c veterisa libercacenöui teftamenti Si-gtatia diuercere.
NawffdfHecoujttiww^wiMiJIdeftjinlegcm carnalem euntesi
Tantapaßi eftüfinecdufa,fi tarnenfine caufq^Githtz in crucifi-
~T t ' ± Q^o-.