Integer
Ipiritus.
B
C
I
D
Mutt. 24.
fajiasdif-
1'cnfio.
Refbga vc ;
ritatis Antichriftus.
Stdulij H yiir.in Epi/l.
“ Tiiiri&charitai1 Oronisiuftitia fide &charitace cönftat, imaginem dicirar. Homo] Antichriftus. P«c«i] Diaboli E
qiumlodcæalibicomparauic. Qui mortamtlipra mbit] Id « Filimpadimm] q ^ a cum quafi nacumperditio1L J
*ft,ncnoSmoreremur;Kt>«evigiim«,/««d»™«m»]Hoc WfMefrit Suptramm ,« .d t o « rD » ] Snpetomnamvi.^«
eft vtfiuein corpore , fiueexrradofpusinueniamur.fem- delicetpqtentiam&arterniratemieiaCTabit.Ecfacramcn- ■
percumipfo viuämus. VrwwrtriQ Honorifieetis. lato- racttlt'ura:diran*corrigere,yelaugerefedicat. Ettemplü
MnrlScili&t io d d a r in a .W tm iia t e t«Ä ]E t fi contra- Hierofolymæreficere rentable, omnefqi leg.s çeremonias
riavefthYmoribus dixerint. 'CorripireiBqiHetarjVagoshuc reftauraft,tanruroVtvcmaris Chrifti Euangelroiuiqluat,
■ afifluedifeurrirites. >«^tai»e3Ideftdntenrionedefpe- qMresIudioseU'mpiioChnftoruIcyereperiuadebit.ia
ranter,vql defid,entes. Sufiipti] Suftinete. Tatiemetijhtt]
EtiamadcorrèptosïqOiaimpatién'tianôllcortigit.fed.irti-
tat. tnuicctti & in opinés] Is, on (oluin in Vos Ghi'iitian os, fed
in pmneshottiines. SpirinimQ Eoqnentem variaslinguas,
vel fpiritum exhortantis , 'nolite peruefbs quxftionjbus
opprime*. tnphttwmlitijptrnm]Siucfimiraprædican-
tes.fiuepraterita différentes, TantUmitprobètu]Si legi non
fiant contraria quæ dicuntur, & fi quid tale fùeric rétutate.
Omniaprohatt] Siidiabolq, anaDeofint. IntegerJpifnus]
Mens,in qua eftiraago Dei exprèfli,fide formata. Alij (pi-
rieum côhfcîèhtiam dicunt,vt: Nemo fiât ea quæ funt ho-
'rninis.niû fpiritus qui in co eft. Fideliteïl] Etveraxinpro-
millionibus. ,
Collett me or um m EpißoUm Vault a i TheJJalonicenfes
prior em finit. ' _ ‘ ■
SEDVLI I SCOT!
H Ï BE R N I E N S 1 S,
IN E P I S T O L A M P A V L I A D
X H E S S A 1 Ö N IC E N S E S POfteriore
m,colle <fta- ^
, neum.
C A P V T I . ' S
Ratios ageredebemiis Dw] Quiiibi talera ecclè-'
fiamquxfiuit. In exemplum iuftiiudicijDei] Vt
exe mplum detisiuftum Dei iudicium expel
s dandi, quem ita creditis venturum. Si tarnen
iuftumeftf Hie fi tarnen confirraantis eft,non
dubitantis,quafi dicat, fi tarnen fons iuftitixpoteft indicate
qudd iuftum eft. Nam ficut indubitanter pro nomine
Domini patientibusrequiem, ita incun&antertribulatio-
nemliisq'ui éos tribulant reproïnifit.Iwjkw»;* ign&fid eft,
vt ignis ante ipfutrt'prxcedat. Quod fi potui t flam ma Dei
im'periotrës puerosomninonon tahgere, quare non cade
m potentia alijs fieuior, alijs miti or fieri pofte credatur?
EtquinonobediunteiusEuangelio] ■ Peccatores licet non erinr.
A facie Domini] Vt illud:Itt maleditti in ignem at er mint. Mirifi-
cari in omnibus ] Cum ipfe in fgis glorificadus erit membris,
quae folis fplendore fulgebun t.T u n c .n. mirabiintur impij
& irrifores humiliratis in fubitatione falutis iniperataeiu-
ftorum.Iw quo & oramus] In expe&arione illius diei iudicij.
Ita &glorificetur nomen Domini J Vt Cnrifti nomen in veftris
adfcibus clarum fit,Sc nos in eius fignis & virtutibus glorio^-
fifimus.
R: C X P V T I I .
Ogamusautemvosfratresperaduentum Domini] Primum*
vel fecundum, quo vobis charius nihil eftefiimcer-
tus. Etnoftram congregationem] Quandöaquatuorvends
cceli congregabuntur eledti.vt vbi fueri t corpus,illuccon-
grcgabunturaquilas, Nequeperfbifituti] Nequefignavos
terreant tanquam per fpiritum faóta, quia hoc & Saluator
prxmonuit. Helper verbum] Nefermo dialeifticaefallacis
vos feducat vllo modólub quajibet fpecie boni Vel mali.
Quaftinjlet dies Domini] DicetidoiEcce eft Ghriftus hic,vel
iilic.Quoniam nifiverterit f difcefio] Hoc eft,nm Antichriftus
Verterit,non veniétChtiftus. Quod autemdftceftioné hie
dicit> alibi éum refugaappellauit in Latinis exemplaribus.
Vtrunq; autemitaintelligegdum eft, quod nifi veneritre-
fiiga veritaris, fiue fui principat us defer to r , fiue difcefllo
GentiliumaregnoRomano , ficutinDanieleperbcftia:
fuo non in Dei nomine venientem . Qtnd detineat]Hoc eft, I
quaemeraeft vtVeniat. Vtreueletur] Ideft, Antichriftus.
Suotempore] Ideft, aptotempore. lamenimmyfteriumini-
■ quitatis>operutur]ÀRtichti(ïm per fua membra agit,vt Ioan-
nes dicit: MultiAhtichrißifaäifunt. Inhisergomyfterium
iniquitatisoperatur, qui falfis doarinis eius peruium fa-
ciun titer,quosB.Ioa'nnes in mundumdicit cxiflè.Sicute-
nim Chriftus nunc per membra fua operatur, fic Antichri-
ftus. QUi n«nc]Rex Romanörum. Teuer]Regum. Teneat]
Regnum fuum. Donee de medio fiat] Hoc eft,donee regnum,
quod nunc tenet', de medio auferatur, priufquam Antichriftus
reueletur. AlitcriVtquinuhetenet,ideft,Nero,
teneat tüceiufdem nominis alter Nero. Donee de medio,
hoc eft,regnO mediante illius tunc Neronis fiat, nafeatur
Antichriftus in medio regno alrerius tue Neronis. Hoc de
Imperio Romano diäum eft,de propterea Paulum non id
aperte fetibere voluiflè dicunt, ne calumniamincurreret,I
quod Roman, imperi'o male optauerit,CU fperaretur æter-
n ü.Spiritu orisfui] vt Efaias diciv.EtJpiritulabiorumfuorum in-
terficiet impium. Prodigijs mendacibus] Præftigiolîs,ficut ante I
prædiâumeft,dabuntfigria,itavtfeducantur, fi fieripo-
1 eft,etiam ele(fti,per phantafticam virtutem, ficut Iamnes
& Mambres coratn Pharaone fecerunt. ideo mittet tilts Dem
operationem errorr»]Id eft,permittct venire,nam fi Deus mit-l
tit,non eftoperatio fatanæ. .
Vt iudicentur] P oenàfn patiantur. ~Confenferunt ihiquitati]
Hominidiabolicaarte fallenti. In conßitutionemgloriaDo-l
mini noßri iefu Chriflï]Â d hbc enim voçarifumüs,vt Chrifti I
gloriam acquira tn us.^Set mus enim quoniam cum apparuerit finit
leset erimus. Dominus nofter Iefiis Chriftus,& Deus pater,
contra Arianum -, qüj id'èo patrem maiorem putat, quia
prior in feripturis foleat nominari. Er deditconfolattenem]
Promiflionem,fiue cbnfolatbrem fpiritum. Etjpembonam]
Quiapoteft&fpes irialaeflè.
C A p v T III^
DE caterofiratres oratepro nobis] Dat humilitatis exemplui
&occafionemveritatis,vtpro alterutro audacius o-l
re mus. Etglorificetur] Auàitomm pröfeclu. Eideliseil Deus]
Id eft, qui non relinquir i nifirelinquentesfe. Etpatientia
Chrißi]Sicut Chriftus patientiam habuit. ,
Denunitamus autem vobis,Vi ab fir abatis vos abomnifratre am-
bulante inordinate] Quiain primis lertius comraonuimus, &
tarnen emendate fe nohierunt, vt vel hoc modo quo fan-
6ti fe ab éisfeparartt,èr'ubëfcant. Huius plané loci autori-
tatefubtrahenduseftab omni Chriftiano,quinonfecun-
dumapoftolicapræceptaincedit. In primarogat, hiede-
huntiat : in ilia blandientis affedtus eft, in hac obteftantis
ferteritas & minantis, Denuntiamus vobisfratres] Quiapriüs p
rogantes conte mpfiftis au dire, faltem nunc denunriamUS ■ ■ j
Vociobedire. Ipfamqydehuntiationem non nudo verbo,
fedcumobteftatione nominis Domini nbftri Iefu Chrifti
terribilem infert,ne forte fi'mplicem, velut humanavoce
prolatam,rurfum contemnerent. Imitarinos] Quifumus I
formacredentium. Non quianbn habfierimuspoteftate,
no quia indignus eft operarius merçede fua, fed vt nos for-
mam daremus vobis àd imitadum nosy ne cui occafionem ^
auariti<£,ve}ocij,quodfonseftinquietudinis,prçberemus.
Qupniafiquis nonvult operari,nec manducet] A u t fedeànt quie- inqalcH
ti,autfiverifiintApoftoli,noslequantur,finöauaritjas,fed (*inlS'
Dei caufaamb’ulare fe dicunt. Vt cumfilerttio^kerantes fuum j -
pattern W4nd«frwr]Comitatur.n.loquacitasinquietudine& ;
inftabilitatem. S««wp4»er»]Non alienum. ~N olitedeficereoe-
tfe facie rites] Alijs qui'non limt huiufmodi, aliter etiam hu-
iufmodi benefacite, licet eis non commifceamini. Vt ftU-
befcai] Vt non penitus abfeindatur. ' -
AdTimothcum prïöYtm cot.
Corripite ytfratrem ] *Eger 'eniitt curandus eft, non rtegan-
dus.ne in apoftafiam inquietudo vertatur. ntispacis] lpftautem Domi- Vt poflitis omnes curate pacifice;^<»deflfignm] Agnicidnis fnomni Epfiola itafenbo] Sicenim fubfcnbtbat,
cxceptaGalatarum , quam ex integro propriamartufub-
fcripfitjVtpoft earn ilec fibijnec angelo credereno
Collectaneorum in Epiftolam Pauli a dTh cfi
ja lo M c e n fe s V o Jle rio r tm fim S \
sXs
S ED V L I I SCO
TI HIBERNIENSIS, IN
E ^ Î S T O L À M P A V L I A D C O
t OS Sf eNSE S C O L L Edtaneum?
C A p V f E
Auius Apofiolus ] Hac vice Apoftolatus au tori
ütó ratevritur : in aliquibus enim auditores rc-
Jjg piehendit.Àudiiàfidevefira ] Non vifa*vel co-
gnica,quià ad hos non peruenit.Proprrrjpem ]
Nob proptfer hominum laudem* fed propter
vitarti £eternarti,qiia eft in Chrifto.Irt coelü]Vt
J eft : Exultatequia tierces veftra copiofa eft in ccelis. Sieut in omni
j mundo] Syrtecdochicus,pro partemaxima miindi.Erufttfi-
Iuns&crefcensïf AliuaxxX.aliudix.aiilid'c.fécûndumpa-
, rabolam feminan tis.Er cögnoufiügratiam Dei in veritati] file
' gratiam in veritate cognouit, qui ejus beneficia malis a<fti-
I bus hop euaçuauit. Qui eft pro vobisfidelis minifier Chrifti ] Fi-
deliter pro vobis in oratipnc incumbens, minifteriu Chrifti
exhibet voluntati. Injpiritu ] Id eft * in fpirituali diletftio-
ne.EtpoftulArites] Pro his virtutibus quæ fequuntur. Vtim-
Ipleammiagnitione voluntatis ] Quia aliter volifntatem eius
I non poteftis facere,quod Propheta inrelligensdifcebatad
Dominum : Doce mefacerevoluntatem tuam, quia Deris meus es
tu. Iftomnivirtute] Exuperando vida fpiritus & carnis.Se-
cundum mateftatem] Perauxilium. Inomnipatientia & longa-
riimitatecumgaudib ] Ibi vera eft lo nganim itas & patientia,
vbialiquis etiam gaudec fè fuftinere quöd patitur. Sorti
fsnftorum] Sottem hæreditatis fcripturacogndmirtat,quia
lefus terrain diuifit in force.' In lumine] Fidei & fapientiæ.
Ettranftultiin regnum ] In ecclefiam præfentem, regnumqj
coelotum.Eilqdilettionisfud] Hoc eft, filij diledti fui, vt : Hie
tfifilius meus dileftus, tnquomihtcomplacui. Qui eft imago Dei
inuifibilis ] Sim ill t udo eft in habitu formar.-æqualitas in mc-
futa magnitudinis & parui tatis; imago in exprefla re de al-
tera:nam duo oua fi milia & æqualia poflùnt eflè non eft
tarnen imago,quia alterum non eft expreflum de aitero,in
nlijs vero imago poteft efle. Chriftus autem non folum
imago eft Dei patris, quia de illoeft, &fimilitudo, quia
jmago eft, fed&æqualitas tanta, vt nectemporis interual-
umimpcdimento Cu.Primogenitus vniuerfacreatura] Primo-
genitus fecùndum aftùmpti hom i nis formam , non tempore,
fed dicitur iuxta illud ; Etlius meuspnmogenitus ifrael.
ut primogenitus dicitur,quia ante omnem créaturam di-
uinitate natus eft, vel primogenitus nominaturvniuerfæ
^cdiz.Primogenittisex mortuis ] Incorruptibilitatis gloria.
* fiat in omnibus] T am vifibilibus, quam inuifibilib us fiue
mortuis,fiuc viuis. Primatumtenens] Siue fecundum car-
nem.iue fecundum diuinitatem. Complacuit] Patr i.Omnem
pienuudmem] Nabetdiuinitatis:In alijs,hoc eft, Apoftolis,
atnarchjs, Prophetis, gtatiàfuitex parte : inChriftoau-
r » , uln‘tasabundat.Rîfo««/i4riomnia] Coeleftia&
wreltna.quaî vitæ difTonantia olim dittitMoznt.Perfangui-
Hoc e ft, per fânguinem qui effufuseftin
eiNotandum quare non dicit per crucem, fed per fan-
lanoernjCrUCIS : nanqueeft crurinàlto ftans, aliud
_^gms aecurtens^ afcèhdens ergo in crucem, quafi coele-,
ftiaobtulit&lânauit/anguisaUtcmeiüsdefummoftillans
fanauit tferte'ftria > & hot in fânguine hoftiarum præfigura-
batur.de <)uq aliud füpètâi'tate pfferebatur,& aliud ad ba-
fim altaris EanÀcbâtàt.&ùônciliati in eprpori] Éccliefiæ. Sta-
biies] In charitatfe.1» Vniueifa 'creatura] Scilicet rationah,vt:
Prædicatc Ëuangelium bmrti creaturæ. Minifter] Prædica-
tpr. Ptadimpkoeacfiàdefufit'pafiiombus Chrifti] Patitur enim
Chriftus in fuis meirtbris, ea quæ défunt paiîionumChri-
fti:omnia enim quâè potuit adimplere in vita paflionum
Chrifti aflècutus eftj âdhüc tamert môfi reftat, adquod
paratus etzuSecuhduti difyenfatieneti b e i] Doârinæ Euan-
gelicæ, quam vobis Gentibus Vifusfumerogare. biuitias
maiefiatis] QjuiaidemÔeüsomniüm,diuesin omnes. qui
inuocant ûlum.Quod eft Chriftus] Ipie eft enim inyfterium'.
Corripientes ] Propter mala Opera*vti Déclina à malo, & fac
bonxx.Omnem hominem ] Seruos & liberos, hobiles & igno-
biles;Ér docentes] Id eft,ad bonÜ faciendum, vt fac bonunv.
Inomriifapientia] Veteris&• nouiIteftameriti.JCohiendens']
Contra hærcticos & dæmones J» viriute ] Potchtiæ eius,ih
fignis & miraculis.
C A P Ÿ t i t
VOlo auiemvosfcire qualem follicitudinem babeam pro vobis,
&pro his quifunt in in Laodicea'] Quæ eft.ciuitasin Afià
minore. Hoc itaque dico ] Quod in Chrifto funt omneX
thefauri fapientiæ& feientiæ aBfconditi, vt fermonem.vel
fenfum Philpfophiæ, qui contra illuhi èft, non folum non
m iremi n i, fed etiam ftultitiæ deputetis. Sedfpiritu vobtfeum
f«»j]Habeban t hanc grati am Apoftöli, vtahbi pofiti,quid
alibi agereturagnofcéréht)ficut Helifæi fpiritus, cum Gie-
zi fuit in via.Et fuppltns] Id eft, literis implens qiiod corpo*
rali præfentia nonpofliim impiété. Radicatif Vide. Etfuper-
adificati] Virtutibus aljis:namfecudurh roburfuftdamen-
ti validi fuperctcCâtxdi&cmm.Etconfirmatifide] Bonorum
fciiicec futur or um fpe. Abundantes inillo ingratiarum aâionéj
Id eft, fèmper crefcéntes in iüô, & pro omnibus beneficijs
eiusgratias referentes. Videtenequisvos decipiatper Pbilofo-
phiam,& inanem fallaciàm ] Contra Philofophos agit, quorum
omnis pene difputatio de elementis eft, .ex vifibilibus
creaturis , & qui ex rebus faaturalib us virtutem æftimant
Dei,dicétes,ex nihijo fieri nihil poflè,Et;animam,aut irii-
fum non habere, aut elle mortalem: Et virginem parère o-
mnino non poftè*fèd & Deunfex homme nafci, mon, at-
que refurgere,credere ftultumefTe. Ali ter,inanem feducac
ta\hçi*m,ide(t,IudaiCm\im.Seciïdumtraditionemhominum]
Seculares literas. Elmenta ] Mandata camalia. Non fecundum
Cbriftum ] .Non fecundum fidemEuangelij Cnrifti.
Omnisplenitudodiuinitatiscorporaliter] Sciendum corporale
aliquid vel proprie d id , cum de corporibus agi tur, vel eç-
iam translato vocabulo, ficut di&um eft: Qifiainipfo inhabitant
Omnis plenitudo dimnitatis corporaliter: Neq;
.enim diuinitas corpus eft, fed quia fàcramenta veteris te-
ftamentiappellat vmbrasfiituri, propter vmbrarum corpus
, corporaliter dixit habitare in Chrifto plénitudinem
diuinitatis, quodinillo impleantur omnia quæ vnjbris il*
lis figuratafunt, àc fi quodàmmodo illarum vmbrarum
ipfe fit coçpus, hoccftifigurarura &fignificationum illatü
ipfe fit veritas. Sicutergo ipfæfiguræ , fignificationcsue
tcanslato vocabulo vtique non proprie diâæ funt vmbræ*
ita quod ait plenitudinem diuinitatis corporaliter inhabi- !
tare, translato verboyCaseft.Ittexpoliatione) In circuncifîo-
neC hrifti,per quam totumvetercm expoliaftis ho mincm ;
Confepulti.inbaptifmo) Quiapeccatafèpeliunturin baptifi
mo.Errefurrexit) In nouitatem vitx.Operationis Dei ) Id eft,
refurreâionis Chrifti. Conuiuificauit ) Auferendö eau (as
mortis,id eft,peccata. Delens cbirograpbum, quodaduèrfum
nos erat) €hirographum dicit malediéhim legis, vnde alibi
ait:Chriftus nos redemit de maledi cto legis,quo conti-
netur: malediâus omnis qui non permanfèrit iii omnib us
quæ feriptafunt in libro legis, vt facial ea. Quidam vero
dicuntchirographum efîè , quafi feripturam quandam a-
pud Deum,memoriam pèccatorum, vnde ipfe inCanticp
didt : Nome hac congregata funtapud tm,&figriata in thefattris
meist EtH ie r e m .air :P eieatu lu da fertp tu,eftinfiyloferreojn rngue
Omni
icaturæ
erbû D ’o
Chirogra
phum deilëüît
Chri
ftus.
\Hieretij.