I Ai
Moyfis
diffident!
v m m
fitpopuii.
Num. z u
Ibidem &
Dtùt.f.29.
Mofisfepulchxum
Moyfi fuc-
ccdit Io-
Mm
1 motus Do.riuhus, partempopühhoftibus'cædendàrhob-
iecit. Exploratonbus interfe'étis ad vuIgifofmidihcm,fç-
cuta eft eomm contumacia ,'quifeDathan&A.biit>ndu-
cibus adaerfumMoy/eri & Aardn erigere cbnati funt.Sed
eüsviubshiatufiiôteriàabforbuic.Necftiiltopoftjtotiüs
popuhîn Moyfeh& Aaronortàledido eft i âdeô vein ta-
bernaculüm (quod eiatnefas, nrfi làcerdoubus,ifitrOirè)
irrurnperent. T unvVero cateruatim in eos graflata mois -
eft, momëntoque omnes interiflèritj, nifi Moÿfi precibus
placatus Dominus, ciadem auerdflet. Numerus tàmên.
perempcorum/epringertti & xtmanillia fpit. Nee mulco
poft.db aqu»penuiiam;vtiamijepiàsipopaIièxbrta fedi-
doeft.Tunc Moyles à Dothinh mbhitüsi vt petratti^iiga
feritet^ familiari iibiexpetimento (fi^utdemid'iâttiantè
feciflèc) lèmelatque iteiuni petram percuflky àtqueita
aquaeffluxit. IriqudqujdeiO no rat us à DomihO Moyles
rëfertur,quod pêcdiflidendam hôOifi iterato ittu aquam
edùxërit. Deniqiierobhocpeceatumiprbiniflam fibiter-
ram non ihgrëflus eft,ftcutmferius bftehdamilgitur Moy-
fesèxeolocü-promouenSjCÙmpræter Eddtx agrifen edu-
eerepararet, miflls ad regem legatis, tranfeundi copiam
popofciF j obiuSianguintS beilb'afeftineridum ratus. etë-
nim gens ilia Efau progenies erar. Sed rex liipplices àfper-
natus,tranfitum negauir,paratus armis contendere. Turn
MoÿÇes in Or montera iterconherdc,vedta via abftinens,
ne quam inter confartguineos càufam belli prasberet* In
eo quoque curfu regem genris Chananæorum deleuit.
Seon quoque régem A riiorrharofurn perculic * ornnium-
que eorum oppidis p'otituseft.BafarietiamSc Bajacreges
deficit, Sc caitrafuperlordanem haudlongèab Hiericho 1
molitus eft.T uhcaductfus Madianitas certatum, viatique
& Iftbatti funt.Moyfes mortuus eft,cum X^.in defertoan-
nos populo præfuiflèt. Gæterum Hebræi ob hanccaufarri
tantotemporeineremO-fuifletraduntur i donee omnes
qui verbis Dei non credideranr,interirent. Excepto cnim
Iefu & Chaleb,nemo vitra x x . annos natus,Ægypto piro-
fettusjiordariem traniîjt. Iplc Moyfès,vt terrampromilr
lam viderettantum nec contingent c, peccatoeiusadlcri-
bitur : quôd eo tempdte, quo iàxiim rerire & aquam pro-
ducere præceptus eft,poll tôt virtutum fuarum experimé-
ta dubitauerit.Dcceflitautem annoçtatis vicefimo &cen-
tefimOjde fepulchri loco parum comperturo/
Moylêmortuo, fummarerumpênes IelumNaue filircinopiriantibus
fuperueriît, cièlàqnéad iotërriècibhèin
multâ.Hbftiüin'miilia.j cùuvdies cædentês deficerër, nox-
<|ne yiiftisfutura’prieîîdfb vidérétui» mèrito fi'dei dux He-
brarus noëtem auértitVdiës perfeueraüic : ira nullmii ho-
ftib'qs éiFugiùm Fuit. Qbinquc regeseapti.ihcerFebfci Filnr;
Eodçm imp'èru V îcinæqüotjué- vr bes impé/tb1 ad ieclae re-
gefóuè'êarüni perempeiî' Vçiûm quia Ôtnnii bæciri ordj-
nempèrièqui non fuit corifilium döm' breuitaci ftude-
rrius,id.înodôannoranduin curauimus, xx.&hpuem régna
i in perio Hebriorum Arbiefta .* qùortfib-'térrâ, per vn^
'4ecitri tr'ibùs‘virkim difffibücaëftiLbuitis éiiîm in'Sacer-
dbtiumaflumptis , nullaportio data, quô liberiùsférui-
renr Deb; Equidembocexemplumnontacitus prærerie-
fimdëgendümqùe miniftris Ecclefiarumlibéri-ter ingeflè-
rirri; EtenimpræcepnHuiusnônrolum'ihimemoresi fèd
etiam igriaii mihividentuntànta hoc tempore animos éo-
rumhabêjdi cïipido veiütitabë&'inçeflîfiinhiântpofleflîo-
riibuSjprædia excolunt)auro‘ in cubahf,em un cvendun tq$ J
quæftuiperohmia ftuderic. A tii qui meliorispropoiitivi-
'dèntur^neqj poffidëntes^riëqj negotiâtesi>quôd eft niulto
türpius,fëacnteS murieraexpedantiatqi omne vitacdecus
merccde eorruptu lia bent, dum quafi vcriâlë præFe ferunt
J(anéHcaterl|bed longiùs quàm Volui egreflus fam , dû me
iempOrûnoftroruinpiget,tædctqi.Adiriceptü redeo.Igi-
tur, vtfuprà dixîjdiuHoper tribus-captiuololb, pace fùm-
ma Hcbræi pèrfruébaÉür^finitimis bellotefritis, tôt viéto-
rijs riobilèsftyimis neminc audente tentare. Eodem trabtu
Iefus mottuus eft,anno ætatis decimo &, cételimo.De imper
ij au tem eius temporeparum definio.Frequens ramen
opinio eft,xx.&vli.annis eüHel^çisprçfuiflè.Quod fîita
eït,a müdi exofdioinexceftôèlusanniSûriri.DçG'ci,xxx.
& mî.IefumortuOjpopul’ fine duce agebat.Sed cû advier-
ius Chananæos bellaiidfteflèt,dux belli Iudas aflumptus
eft. Huius duct u res profperè gefta: domi militiæqrieium-
mum otium ;'populusaut fubad:is,autper deditionem ac-
ceptîsgentibuSjimperitabat. Inde, yt ièmpetfieriiêcun-
diS rebus lolet, morum diiciplinæque immemor, tnatti-
monia ex vi<5ti$ aftumere ; paulatimque externos mores
trahére, aemox profano ritu idolis facrificâre occcepit.
Adeôcunâacum externis Focietas pernicioià eft.quæ De-
us longe anrè prôipiensi farubri Hei>ræos refpo nfo inftru-
xeratjdeuîbtas genres vt interjneeiont darenti Sed plebs
ciipidà dominandi,imperate viâis cum pernicie malebat.
um erat. Êtenim ilium fibi Moyfês lueceflorem cdnftituer / Igitur eùm reliâo Deo idolà cplerent,deftituti diuino a ?
ratiVirum virtutibusfuisfimillimum. Pqncipioautem fu- ( xilioyàrege Mefopotamiædeuiéti,&fubabti,vn.annis ca-
jfcepti imperij,dimiffis per caftra nuntijs, populum certio- ( ptiuitatem pependerunt : donee Gorhonièl duce in liber-
remfacit, ytifrumentumpararenc: triduoqne proximo ! tatem reftitud, perquinquaginta.annos rerum potitifunt.
iterpronunriätiSediordanisflumen validiftimum,tran- j RurTahique corruptilpngæpacismalo,idolislftaucrunt.
fitum prohibebat : quia nequenauium copia pro tempp- j Moxquè aderat pcéna peccantibus. ab .Eglo enim rege
" erat,neque vadari fluuius poterat,qui tùm pleno àlued ! Moabitarum deuiâi,duodeuiginri annis icruierünt \ do-
cebatur.Igiturarcampræfemà%acerdotibus,eofdem> necinftinétu Dci, Adon regemhoftium ferébatur. Igiturarcampræl dolointeremit,
que aduerfo flumine confilteft iubet. Quo FaiftomciFus
■ I J Iordanistraditur:itaperliccum copiæcradubtæ. Eratin
Hicncho. hislocis oppidum nomine Hiericho , muns validiilïmis
municùm, neque expugnationi neque obiîdioni Facile.
Sed Iefus Domino Frerus,non armis aut viribus vrbem ag-
grefliis,ferri atcam Dei circa muros iubet : Sacerdoteique
præire arcam,3c tuba canere. Sed cùm area ièpties circum-
tlataellcr,mun accurresconciderunc: dneptum oppidum Uftug. arque inccnfum. Tum leFu dominium traditur» * Inde
Geth ca- aduerfus Geth dùètus exercitus: locacilque a tergo.vrbis
ptum. infidijs,Iefus metum ftmulans, rerga hofti dédit. Quo vir
io , qui in bppido erant, patentibus porcis cedëncibus in-
ftare.Ita hi quim inhdijsïuetant, va-cuam vrbem ceperë :
eæfique ôrbnes, abfqiie vllius effiigio : R.eX captus, fum-
rhoqùe Fupplicio affcbtus. Quod vbi viciuarum gentium
regibüs compertum eft ;in bellumeonfpiiant, !Hcbræos
JIoftug. 'armis depellerë. Verùm Gàbaonicægens valida, ex Vibe
ppulenca,vlrto fe Hebriis dederun:, luiîa fàôfcuros polli-
tëntes : rëceprique in hdèm | vt ligna Sc àquainconuehe-
rertt imperatum. Sed; regibus prpxrmarutn vibium de-
difioeorum,irasconciuerac.’ ;iltâque adinorisCopijs J opl
pidum eorum Gabaotli nomiiie oblidione çwcumli-
ftunt. lgitiu oppidaniarétisrebus fuis, nuntios ad lefum
mutunt, obiëifis vtt fuccuneie. Ica ilie macuratb irinecontraót
oque turn ui ruario exercicu liberta tem armis vin-
dicauit. Idem p e r ix x x . annos in pace Hebrxispraefuit.
Huic Semigar fticceffit: hieque aduerfus Allophyfos con-
greffusjfecundo euentupraeltum fecit. Rurfumque Hebroos
lectantes idoja, rerChanahsorunylabin nomine
fiibiugauitjgraiiiffimamque in eos per xx.annosdbmina'
tionem exercuit: donee priftinum Debboramuliérfta-
tum reddidit. Adeb nihil fpei in eoruinducibu.i eratj Vt
muliebri auxilio defenderentur. Quanqüam hjtcin ty-
pumEcclefiaformapraemiflafit, cuius auxilio captiulras
depulFa. Sub hac duce,vel iudice, x i . annis Hebrxi fue-
runt.Rurfumque obpeccata Madianitis trtditi,duroim-
perio habebantur,aftli<ftique malo (eruitutisdminum au-
xiliumimplorauerunt. Itaftmper in iecundis rebusim-
memores'cceleftiunvbeneficiorum,idolisfupplicabaat.in
adticriis,Deo. V nde cum rep u rare in animo loleo, popu-
lum tot beneficjjs Dei obligatum, tot cfadibus j cumpec-
earet.coëicitum, expertumquc& miiëricordiam,& (eue-
ritatém Dei,nequaquam emendatum cumTemper veniamerröns
aqciperettiemper peccaflè poft veniam: nihïl
mii mn videii póteft, Chriftum ab his non eflè recept um»
cmn lam irideab initio tptie&in Domino rebelles depre-
hendantur: rnagjfque miium eft., iliis iêmper peccanti-
btis, nunquam D e i, fi quandocum implorauaunr, de-
• Füiflè
capti..
m m
m
Lcuitary
diuitiï'j
Poßro^
culo co
paiat*.
F
IlracÜtidj
G j
leoo
ar» {
Sacrée Hiftori&^Lïb. I.
fuiflè eleiriehtiam. Igituir ciim eis,vt fupra retulimus.Ma-
dianit^dominarentur,conuerfi ad Dominum,mifericqr-1
diamfolitam flagitänteSjimpetrauerunt. Erat in Hebrxis
Gedeon quidam riqmine, vir iuftus, ficcharus Domino,
acceptuïquèhuic Angelus de campo meffis domum re-
Üertehti aftitit:Doroinüs,iriquiti tecum, potens inyirtu-
te. Atille yoce humili j nph eile ih Fe Dominum ingemif-
cebatjfiqüidehipdpulum taptiuitas premeret: virtutum-
qile Dominii qüieos de terra *Egypti eduxerat, flens re-
eordabatur. Turn A ngelus: Vade, inquit, in hoe fpiri-
tu, quö locutus es, & populum de captiuitate eripe. ,111e
veró abhuere, feinfradtisfuorum viribus, cum ip(e minimus
éïïet, tantum phusfufcipere .-.perftare corttra Angelus
, Ne dubitarét poflè fieri qua: Dominus loquebatur.
Perfetfto igitur faf rificiq, dïrutaque ara, quam Baal idólo
Madianitèlacraueranr, adFuosprofedus , caftracaftris
hoftium cohtulit. Sed Madianitis etiam geils Amalech
feconiunxerat. Gedeort verb non ampliustjuam. ad tri-
ginra Sc ï i . millia èxercitum jiaraüerat. Sëö priufquam
confligeret, Deus ad eum lpcutus eft, himiam eflè hahc
multitudinem , quam iri prslium vellet educere : He-
brsos profolita perfidiä èüêntum pugnre non'Deo, led
virtuti lu« datuios 4 Itaque daret volentibusdiFcëaehdi
pbÉéftdtêiÜ^uod vbi'populddiuulgatum,xx. öcn.’a cä-
ftris ireëëflerunt. Sed ex 'x.millibus,qu£fe fèlèderant,admö-
hitüs a Domino, non amplius quam tre een ros tenuit: re-
ieéli Allophylis,per xl. câptiuitatis annos poenas pèrfidjæ ^
pependerunr. Eatempeftace Sampfon natus traditpf.Hu- .
ius mater diu fterilis,Angelum vidit: didbumq; ci eft,vt vi- '3'
no&ficeraatqueimmundisabftinercr,forevtipucrume- ;
deretlibertatis vindicem,& hoftiumvltórem. Iramulier ■
enixapuerum,Samplonnomeneiindidic. Isintopfoca- Samp&u
pite,mirç virtutis fiufle traditur.-adeo vt leonem in viaob-
uiummanudifccrperet. Vxorem ex Allophÿlis habuit;
quæçum ablènte viroinalteriusmatrimonium conuenil- I
le t, dolore ereptæ coniugis petniciem genti molitus eft: J
fretùs Domino,& viribus,palam viclores clade afficiebat.
cc c.lîquidem vulpibus captis, ardentes lampades earum
illigauit caudis, àtque eas agris hoftium immillt. A t tum
fórtè maturis melfibus,Facile ineen diu m Fuit,vineæque Sc
öliuarum arboresexuftæ. Gradi Àllophÿlorum exicio ab-
rcptæ vxorisiniuriam vlcus videbatur. Quo dolore Allo-
phyli permoti, mulierèrii cariti mali caufam cum domo Sc
patre incendio cónfumplerunt. ; Sed Sampan parum Ie
vindicatum ratus , vrgere omnibus incommodis profa-
harii gentem non definebat. Turn compulliludæi, vin-
(ftumëü Allophÿlis tradideruht. Sedcraditus, ruprisvin-
culis,arrcpco pflè aflni,quod cafus teluni dedefatimille ex
hdftibusprdftrauic. Ingràuelcerite autem æftu,cum fitiaf-
feótus elïet, inüocato Domino* ex oflè qiiod manu terie-
bat,aqua fluxit. Ea tempeftate Sampldn Hebræis ^prraæeierat,
v,,.f - Allöphylis vnius vlrcutè dqmitis.Igiturinfîdiantesvitæ cliqups
ab armis di milit.ita media vigilia caftfa hoftium ih- ius,nee palam euiii tentare audentesjVxorem eius, quam
greflus»iuflisomnibuscubaÊâhere,magnumterroremiri- illeppfteaacceperat, p^|Uniacorrumpunt,virtutèm viri
ieçit : neque cuiquam refiftèhdi animus fuit, turpi fuga vriproderet.Illaëüriiblandimenèo rhüliëbriâggreflà,diu
quo quifque pptuit dilapfis; Sed dcçiirrentibus Omni. feludentèm,&muimmcunÊlàntemperpuln%vtindicaret,
exparreHebiræïs , palîîmfugient^càdunt. RpgesGe- incrinibüscàpitisyirtutëmfiiamfublîftere. Moxdormi-
deon përfeCutus yltra Iöfdaftem, cdmprehehFos neçide- ‘ énd infidiata,crinëm eiiis abftuliriàtquë ita ëiimAllophy-
dit. Eapu^na centpin Sc xx. ex hoftibus cæfa, x v. capta lis tradidit.Nam Qépè prius craditum,cömprëhendere ne-
traduótur. Tuneedhfenfu omnium Gedeohi,vcprinceps 1 quiuerant; Tum illieftolfisóculis, vinfitum tompédibus
pÖpülieflët,delarum.Qupdillcalpernatus,commuhiiu- incarcerèmfconieéerunc.Sedlpaddtempdrisabrcifuscri-
te^cumciuibusi'iuere,quampræeflèluis,maliiit. Dëpüllà hiscrefcere,&cüeisvirtusredireoccceperat. IamqjSam-
igitur câ^tiiiitàté, quæ leptem an nos pppülurri continue- pion cphlciusrecepci ipbdris,tempus modó iuftaé vltiöhis
ratj^ax per xL.annos fuit. Sed defiindo Gedeone, filius öpperiebatar. EratÂlldphylis maris cum dies Feftds àgç-
eiüs A^imélech,ex concubina ortus * Fratribusinterem- rëntjSampfon^uaflihpompahipubiicambrodüccrfejCa-
ptis,pefllmis quibufque confeutientibus, Sc thaxime Si- pto ihFulrahces.Ita dië quodam cùm piiBlicum epuliim in
chimorum principibus operam ei nauahtibiiS , regnum höhorehi idoli dediflènr,Sampfon exhiberi iubent.Tem-
öccupauit. Ifque dilcordijs ciuilibus exërcituS,cùm Fuos pÜum autém in quö pmriis populus j omnefquè Allophy-
bello premeret,turrim quandatn,in quam Ie aftiiflb óppi- j lorum principes epülabatur, duabus fubnixum columnis
do fugientèS receperahr,expugnare aggrelTus,dum incau- miræ paagnicudihis etar., ÈroduiftiiS Sampldn,inta: èolü-
dus lubit,laxo iiüül)|reiiftuspérijt, cum trierinio impe- nas ftatuitur.Tum ille 'ijeppre àrreptP*ihuocàto priùs Do-
riurii tëiiuilïèt.Hu'icrucceiEtThöla,quiduobüS&xX.ah- minojcolùmnàsdiliecic: turbaqiomriisruinadomusob-
his régnopotitus eft. Poft huric Iair Fuit,qui cùm æqu.c vi- iurà,iple dum höftibus hopinulcuS occub uir,cum xx.an-
gihti&duosahilôsprincipammobtinuilîèt,p(^uluireli- nisHfebræisprifuiflèr. HuicSimmicharfucceffit,dequo
6fco Domino idolis le mancipauic.Ôbqüe id Ilraclitælüb- nihil âmplius fcriptüra pt odidir. ham nequè/finëm impe-
àéli liintab Allophÿlis & Amthohids,duöque d exx.ah- dj eius repéri,de fuifle populum fine duce inucnio.Ideocü
his Fub eorum imperio fuerunr. Quo tempore ëis Döhii-
hum inüöCantibuSjdiuiöum fciliçet relponlum reddirum
ëft :Simùlachra potiùs iriuôc!arèhr,lè non vidamilèricdr-
diarti ingraris præfticuruhi. A i illi flelices culpain fated,
prëfcârivehiàih^abieiàiiquê idolis Deiim implorantes,he-
gataimiéèt mifericordiamirhpèrraùerüht; Igitürlepthâ
duceadlibercatëm armis yiridicândarh frequentes con-
üëniunt ; milfis p ri fis ad Amnion regerii legatis, vt fînibus
Fuiscontentusjbello abftihefet.Atillepr^liumhónabnur
énsjatierri inftruxit. 'jfuni lepthä, priiis quàm figtiiim pu-
^nç darerur,vöuiflè dicitiir,fi pfofperê pugria(îèt,eùm qui
hoi primus réuetteriii obuius millet, hbftiam Dep dandü.
Ita viótis hoftibus,cùm domur£irediret,filià ei obuiamfit;
quai pâtre m ex ceptura vï«ftórem tum tÿmpanis&choris
lætà prpcpiièrat. T um Iepthatonfternacus dolore jcon-
fciflis vëftibus,indicat filiië vötihecclfitateni. Acjlla; non
roemirieâ conftantiajmofi non reeufansi duös tan tùm ta-
tnen menfesvitæ lpàtiilm pedt;vt iquâlcs fuaspdüs vide-
e5’ -^'husa£i:is,vltroadpatremredijr,votumqueDo-
tcddrdit. lepthaprincipàtum feX anqis teriiiit^Äuic
Eleoori uicceflk.dt trariquillis rébus èxacfto impèrio, an-'
no leptimo deceive: Ppftquëêüm AlloriZabuloniresan-
ms x.iremque Abdöh annis ym . rerum potid, pacis tempore
nihil,qftod hiftoria loqueretur*cdidetüat., RutlUra
dë (tg adidpla ctmuerfijdiilino deftituct præfidio, lubtiibltoth.
Vet.Patrdtömj*
- aduerfus Beniamin triifumériujlebclfumFtiic; Iudas tem-
porarius dux belli afluftiptiis eftiSed phdique qui de tem
ppribuslcripfetufat,annùm vhum imperio eius ahnocaüe-
runt.Pletiqi itaeurn præterierüt, vt poft SampfoirHeli Sa-
cërdotëm uibiunxerint,hoseahl terUivr parum compéfta,
in medio ièliri<}uèmus.Per hçc rémpóra ciuilc,vt diximüs,
belliim exarferar.Caulàauré morus hæc fuit.Leuides quidam
cumconcubina iter fa(dèns,vrgente hotte cömpülfus
in öppidp Gabaa,quod ab Beniamicisincolebatur,lècëflè-
rac. Cùm eum lènex quidamhölpirio benignè récepillèt,
iuuenes ex oppido holpicem circumfillunc, ftupröèu fiib-
derë parantes. Mulruhi à lene ih crepid, argreq-, ëxhorrati,
vicario-dçmum concùbinæ eius corpôreinludibriùmac-
ceptp,aduenæ pepercetuUdillu^mq; nottetötati ppftero
die reddiderunt.Sedillä ftüpri iniuria,an verecundiæ,parû
definioivilö viroaniniani efflauit.T um Leuitain teftimo-
niiimdiriFaanöris membra eius in duödecim difeiflapar-
te.s,pér duodeeim dit>us mifir,quö promptiùs omnes tatti
inuidiaeömnioueret. Quod vbi oitrtiibus cömpercum,
vnHèciih reliqüæ mbu* adüerfum Beniamin in bellum
colpitanç.Huicbello Iudas,vcdiximüs,duxfuit.Sedduo- ]
bus præljjsnialèpügnatnm iferrio demüm Beniâmicæ vi-
,<fti,cæfiqueadincernecidném.Icapâucorumiceluspubli-
co exitio punicum.Häic qtiöqueludicum Voluminc con-
dheritur.Regum libri lequünmr : led mihi annotum ördituJ
Iÿ_
nem