I S
s 6 o Eujebij Gallicani
Dc Eucha
tiftiaf'cr- j
mo eft. , j
In vetere !
M.S. Sans-
dti Germa
trâhar: nrillus àpublias votis dëlicïqrum farcina reuoce-
tur. Quamu is enim peccatorfit, hac die dc indulgentia
non debet delpcrare : éft enim præ^jjatiüa non patua. Si
enim larró paràdifum meruit , cur non mereatur veniam
G hri ftian us ? & ft illi D o minus eft cr uci figitu r'm i |e tenir j
rauito'magis hhic miferébitur cpm refurgit. Ecfi paffionis
hu mi litas tantum praelHdt eonfirentii reTurre<ftîôôis glo-
riaquancunTtribuetdeprëéanriJlargiorenimadpraeftandumfoleteflef
ficut ipulcitis ) læta viäoria, quàm addi-
étacapriuiras. . ; " .
Homilta quinta, de Pafcha.
* \gnitudo.coeleftium benefieiorum anguftiashu-
man® mentis éxeedit : & proptetèa ita ordinauit
ni Parifien dtuina prôuidentia, vçqhod capcrc in nobis ratio rerum
fi hoc ti-1 $ mole vi^ä ndn poterat, fides dénota concipërec, & intefc
p j Bfo ledum credulitas robufta nucriret. Cum ergo per pri-
L I a S.I* mam'tranigreifionem,. qua per Adjam priginißc mbrtite-
SlbORI. : neremur obnoxij, prbfpicicns ex alto Deus, in quoefle-
Gratianus mus gcnërçdebitores.iuxcaquàlitatem captiüitâris repa-
ramedift. raj ^ munus redemptionis, id eft i vt pro débita morte of-
, ^ ^ ,a ferret indèbitain: quia necmoshàbcba mus yndeviuereoftbij
J mus -, nee file vnde moreretur. Materiam de noftra
>mioc j morwlitate fiiicepit, vt de f fi^o itiïtnortalitate collata
H** mofi poflet vita pro moftuis. Etideo quia corpus aflumua‘
ptrtm ablaturuserat: ex oculis noftris, iyderibus illaturus
, neceflarium erat vtnobisin hac die Sacramentum
corporis ^ranguidis fill conrecraret : vt coieretur iugiter
permyrtetiü, qhod femel ofFerebatunn pretium : vt quia
qbbtidianaScindefeftacurrebatpro hominum falute redemption
perpétua eflèt etiam redemprionis oblariot &
perennis illa yidimaviueret in memoria, 8c femper præ-
fens eflètirt gratia. Verè vnica & perfeda hpftia y fide a -
ftiinandanon fpëcie : nec exterioris cenfertda vifu,fedip-
han. 6. ” terioris aftedu. Vnde merito coeleftriconfirmarau&ôri-
ras ; Quia ca.ro men vereeft'cibusf&fanguis meus verèeftpotus.
| | RecedatcrgoomneinfidelitatisambiguUm,quandoquine
cicac 1 dem'qhi àüdbr eft muriëris, iple etiam teftiséft veritariS.
Gratianus Nam inuifibilisfecefdos,vifibilescreatUrasinfubftantia
de cófccr. j COrpöris de fan gui nis fijiÿyerbo fuo feCreta poteftate con-
0 1C ï t ücrtit> itadiCeris': Accipite&edite, hoc eft enim corpus meum
PaÜlnfius & lândificatione reperita f accipue & bibite, hieeftfanguis
Rucfxrtus metis. Ergb ficut adnurum pr®cipiemi$ Dorniuiirepente
Epift. ad i ex nihilp fubftiterunt excella coeiorum ^ profunda'£û-
frudegar. Jj vafta terrarum » pari pocentia in fpiritualibus fa-
C h S >r*l cramentilverbipræcipitvirtus,&reiferuiccfFcdus.Qua1
q \ ta itaqué & quànïcelëbrandabeneficia vis diuinæbène»>.
didionis opetetur, attende : & vt ribinoutimßtifaipoßi
fibilenon debeat videri, qubdin Chrifti fiib'ftantiam ter-
rena Sc mortalia commitcan tur,teipfum,qui iam in Chri-
f renatus. ftp es t regenératus^ interroga : duduni alienusàvita,pe-
1 regrinus à mifericordia, à falutis via intrinfeCus mortuus
exulabas, fubito initiatus Chriftilegibus , & lalutaribus
myfterijs innpuatusiin corpus ecclçfi® , non viuendo,
fed credendo, tranfi(ti : ôç de filioperdirionis, adoptiuus
Deifilius fieri occulta puritatemeruifti. In menfuravifi-
bili permanens , màior fadus es teipfo inuifibiliter, fine
qaantitatisaugmento, cumidem arqueip(e efles, multo
aliter fieri fidei procémbus f extitifti. In exceriore nihil
addirum eft y* éc to tus in interiore ho mine mutatus es :|
ac fie homo Chrifti films eflfedus, 8c Chriftusin hominis !
mentem formatus eft; Sicht ergo fine corporali fenfu,
præcerica vilirate depofita, fubito nouam indutus.es dignitatem:
& ficuc hoc, quôd in te Deus læfa curauit, in- j
féda diluît, maculata deterfit, non oculis (ed lènfibns !
tuis credis : ira Sc tu cum ad reuerendum al tare falurari1
cibuporuquereficiendusaccedis, facrumDei tui corpus j
& fanguinem fide re^pice, honore mirare,jnenre con tin- j
Lgè , cordis manu- fufeipe, & maxime hauftu interiore ai-1
^(W,y7,24| iume. Quàd fi ill ins legis manna, de quólegicur: Fluit
illU mannavt ederénr, hoc vnicuique lapiebat qupd defide-
rijs concupiflèc : aliud eratquód fumebatur, âliud quöd
videbâtur, & inuifibiliter (àpor ille iri fingulorum lcn(^
busformabatur. Ergoiliudlegis manna cælitus illapfum,
[rneruifti.
'8c totum
oidtcriq-
icmuca-
tum eft.
F
frauiili.
per multi modasfuauitates natuiæ (uar meritum, & generis
fui excedebar intuitum | & cum çreaturam fuàm di-
(penfatiolargitoris multiplici diuerfirate condiret, præ-
bebat guftus quodignorabat afpectus. Iuxtapercipien-
tis defidevium éfcæilli nouitas 8c digniras nafeebatur. v-
num quern que vàrijs & alienis faponbus rcficiebat melli-
fluum pluuiæillius donum » 6c multiplexfiçci imbris ob-
(equium. Quae cumitafint, quodillic auiditas faciebat,
hie fides fitciac : & fi in corpore- cibus (apiebat> ih-petfto-
re Deus credulicateproficiat; ficuc legimus: Accendet bo-
m ad coraltuni, & exaltabitur Deus. Ideo quod ibidelcéta-
tio obttnebat in faucibus, hic benediétio operctur in fen-
fibus. Adagnofcendum&percipiendum lacrificiumve-
ri corporis ipïc te robdréc, potenciacbnfêcrantis inùiret. I
Qui tunc iatuit przfiguracus in manna, f fit tibi manife-
ftatus in gratia. Ipfum aucem fui fie in manna: illius (pe-
cie pnefignatum, etiam Prophetaeuidenteroftendit, di-
ccns : Panem eoeli dedit eis, pattern Angelorum manducauit homo.
Et quispanit Angelorum eft, nifi Chriftus, qui eoscibo
fuæ chantatis, & lamine fuæ claritatis exfatiac ? Hie panis
( dicente Prophetatfexta die duplum colligesyfabbato autem
non colliges: y dum à primp, id eft, dominico die in lege J
tribuitur, & in lolo fabbaco denegaturj iam tunc Chri-
ftus ab.cççlefia, (cuidominicum diemrefurreétio confi-
crauit, ) recipiendus oftenditur: & fynagogæ, ad quam
chi f us fabbati pertinebat, negandus elfe perhibe t ur,dum I
dies ifte ieptimus coeleftis panis fraude f multatur. De
quo pane vêtus narrât hiftoria, nec qui plus collegerat
habuk am p li us, nee qui minus, parauerat repent minus |
eo quod Enchariftiæ iacra percepcio, non in quantitate J
fed in’virtute confiftat. Quod corpus fecerdote diipenJ
fantc tantum eft in exjguo, quantum elle confiât into!
to ; Quod cum ecclefia fidelium lumit , ficut plenum in
vniuerfis, ita integrum efle;probätur in fingulis. De quo
fenfu Apoftolica fenrentia deriuata eft, dicens^vgtti tnuU
tum habet, non abundabit : & qui modicum , non minorabit.
Sifprtè f panes efurientibjis apponeremus, non ex toto
peruenirec adfingulos : quia particulatim & minutatim
pro porrioneiua vnufquifque præfumerer. De hoc verè
pane cum aflumitur, nihilo minus habent finguli qh^r
vniuerfi*, torum vnus, totum duo, cotum plures
minutionepercipiunt: quia benedi&iohuiusf<:P men’
ti fciiriiftribui, nefcic diftriburione conlumv^f ^ a™cn'
ti hhiusitaqueformam etiam in Iud®Qr-v‘n P®8,n,s ,DU®"
nimus expreflàm. Nam de Melchi^dechin Genefi legi-
■ mus,: Et Metchißdecb rex Salempr^1^panem & vinum, & be- H H
nedixiiAbrab*.Mekhifodecb*utcm foit facerdos Dei fum- g j j j
mi, dumàpræpucio, à gentiliéircuiricifiofu^ura
benediciturecclefiyglotla pracdicaitur, & (ynagogæin-
fideli plebs ex gen»bus f àdquifitapriep^nitür. Hie ergo
Mclchiledco4 » cuius genealogia vel origo notitiam
illius rcmpori'ianm, pblaripne panis & vmi hpc Chri-
fti (acrificiu-n præfignahit; .Dé quö Prophetapröriuntiat: m
Tu es Sacenios in aternum,ßcundum oritntm Melcbißdech. Nam PfaUti#
de beams Mpyfes de eo myftèrio loquens, vinum & fan-bH|a
guinem fub vna appellatione fignificat,^inbenediäione
patriarch®, dominicam paflionem multo ant,e dcmon-[_
ftrante, ita inquiéns: Lauabitinvinoflolamfuam, drin [an- ö«.h'”
guine yua pallium fuum. Aducrtc quàm euidentcr conßet ; H
vin;, creaturarum Chrifti fanguine [indicari^ nuncupan-j
d am .Quid adhuc de hac duplici fpecie in quirere debeas,
ipfo Domino atceftante epgnofee. Nifi, inquit,W4«<feW‘ imty
ueritis carnemfilij hominis, & biberitisfanguinem eius, non habe- .
bitisvitaminvobis. Quod teftimonium contra Pelagi)-Ma';tM g }
fehernias euidentiflimum atque yalidiffimum eft jquf 8*' ■ ■
lerere arreptaimpicrate pr®fumir, non propter vi^m,fed
promter regnum coelorum, baptifmum paruulis cqnle- jj
rendum. Shb his enim Dei verbis quibus Euangeli«* j
pronunciat: non habebitisvitam invobis: aperte intelligen* 11
da eftomnis anima munere baptifmi vacua, nppfolh1)11.
gloria carére, fed vita. Hocicaque Dommiçi $ngu‘nis
Viinum aqua e(îè mi'icéhdum, non folum traditioncDO' im»
minus ^ ctiam jpfo genére paflionis oftendit : f x ^ us
facro larcçe (anguis & aqua lance® illifipne profluxit,1ieuC
&PropKeta multoantèpræcinif , dicens: Percußitpetrany
'
_ ___________ De Paß ha , Humilia V. : . r fj
^Juxêrüntâqua. Et Apóftplhs : Bibebantde confcquemeeos uere, de terraitvcoeîum leuarC} de homine Angelum fa-
Mira ) petra autem erat Chr'tßus. Bibebantj inqait f de confe- cère : corpus humanum conforme corpori^claritàtis fu*
reddere,J!cfigroentumfuum in regni fui confortipfubli-
,J>are ; y i qui corpus hoftræ fragilitarisaflùmpferar, nos in
cprpus fuæ immortaiitarisa/rumat. Ad quam gloriofem
refurretftionem pijs vos operibus pr®pardre dignetur, qui
régnât in feculaleculorum, Amén.",
v ,. . Homilia fexta> de Pafcha.
hqhimusprimumeflè ab priginemundi hune rc- ;
furreâionis dominicumdiem. Sicut enimineodem I Qrttlij.
i'hh® gaudia, ira dudum in hoc iplo tenerareturn
‘fulfereprincipia. Felixquidcm dum ex fe primam pare-
retlueém, fednuncfelicipr, dumipfumexiçferisreddiA
die lucis auétorem ; tune eft inçhoatus ad rudem materiam,
nunc eft: eïe&us adgloriam. Et ideo cumProphe-
ra exultemus & latemur in eo : quia iocundiores fiint illxdics P/i/. tir.
quibus renafcïmur vel reparamur, qbàm illi quibus na- <
feimur. -Hodie çrgo riobis inæftimabili munere apparuit !
folcoeleftisexabyÇQ iexottus eiloriensfub Pcça(u. fïo - i
die nobis pon lplendoremicnit cæc®hpiftis^fed fonslu-
hfipiri Per cpn.diriqném qu idem m oms tradi tuspuraba-
tur in^rrio i fed de inferis redjjt cum lui triumpho j Vt fie
dixerim, gladio pereuflbris armachs. Defcendçntc ergo
qùehte tospetra. Vides quôd qui de Chrifti pibérir^gratia
fequithr eum Chrifti mifericordia. Sed de inSalomone
Je ipfo Dpmino prædiâum legimus : Sapiéhtia, inquit ,a-
dificauit-fibidomum , id éft, corpus' ho ip i nisàflu m p fit, in
qiio h'abicauit plenitudo diuimtaris : 6c fubdidit columnas
fepteni, quia ilium beneditftio. fpirirus fanôti gràtia fepri-
formi's impleuit : maétauït hoftiàs füas, mifeuit in cratera
vïnumfuum, ¶üitmenfamfuam. Et iti feqüèntiîy.ehite
& édité de meispanibus, & bibite vinum quoi mtfeui vobis. Ad1-
mixtum érgo aqua vinum legimus; Nunc caulâm quare
vminique Dominusmifceri volüerit, in qpiramusQuan -
do:i.h Iudæorum conuiüio nuptiale vinum, id eft, fides in
eiédeficiëbat : vinum inquarri defîciebat ; qhia Vinëa fru:-'
dum negabat, de qua dicitur; Expettaui vt faceretyuaa\fe-
ctt autemjpinas: vnde&fertum(pineumcapitiredctnpcôr.is
impofuic. Quàndo'Dominus nuptiâli tempore, id eft,
quando Iponius Ecclefi® fu® ’pafchali exuhatiohe iun-
gchdiis aquas in vina cofiùertit , m
mu 1 titudines gentiu m de fanguinis lui giatia elle ventu-
ras. VeXaqiias enim populosfighificari làcris aperitur elô-
quijs ’, ficurlegimus : Aqua ifiaquas vidiftipopulifuntjUrgentes,
& lingua: Aduértimus in aquis^ figuram gentium.de-
monftran; in vmoautem, fangumem dominic®paflionis
oftehdi. Ac fie dum infacramentis yino aqua xnifcetur , | Domino frepidauérunc tenebræad fubitum i g n p r æ l S ^
Chriftofidelis pppulus ineorporatur&iungicur , & qua- 1 afpedüm , & præcelfum ac præfulgidum fydus coeiorum V*- * ^
damei copula perled® chariratis vnicur , ve poflic dicereJ tartareaecaligmisprpfiindaviderunc. Populus quifedebatin
cum Apôftulo: Quis nos feparubit à charitateCbïiJliltrfbulu-ltenébrU:, vidit lucem magnam : habitanttbm tn regione±vmbra +& .
tio,an anguftta, anperfecutio} & reliqua; . Deus aurem ho- mortu lux ortaefteis. Mira & ineftabilis Dex nnftn fir r ir ”
mini lulcepta fandificationc mifccthr , quando fides in j IrruperaVquidem mors paradjfum , fed vira expugnauit
iplo pedoréi afFedu iuftiti®, mifericordi® ; pietâtis in-hinfernum | legemq- mortafem fufceptamortalitatis con-^
fnnditur. Eriam in hqcipfo quôd pumerofis tritic| grar, ;dirîoné calcauft^ihipleris M qhqd‘ propheta tëftarur :
nis con (ici nouimus, vnitatetti conftac adfignari poph^- ■ o mors ero mors, tua : ac fie mortis inïünitas , quæ fe catv
lorüm. Sicutenim fiumentum quod (dlitaputgantis iol- fqfi'àm hominem vicilTe gatide.bat,^xpauit futito prædam
licitudine præparatura in candidam l^ciemmôlarumd^ & in fuo regnq a luô , vtputabar, debitoreconbore
perficicur, ac per aquâm & ignem in vnius partis lub- ftriâa eft : à ïùo condemnata ceo, à fuo fubiugata eft ca-
ftantiamcongregaturificvariægentesdiuef&que natio-j peiuo. ideôfuislaqueis illigaca & irreritaperdirio, dum
nesinvnamfidem conuenientes, vrtumde fe Çhriffi:cor- ; de;Ciperet fupplanratàeft; dura interficerec, excinda eft;
pus efficiiint : & Chriftianus populus quafi tx k ^ înnhÿdum d’éhoraréP, abfun.pta eft. ,De(èendera’c:ergo lux ad
meràbilia fgrana àfaciilegisnacionibusfidèpurgante ac- cenebràsj, fed teriébra earn non comprehenderunt. Depofiro
que cribrante difeernitur ; & in vnrti^ quafi.infideli.um quidethcôrporeimasatqueabditàs rar|arifedcsfilmsho-
loliq percranfeunre)-coIligitur ; ,6c duorum. teftamento- | minispenecrauic : fed vbiretentus efleintermorruospurum
înftruéliqne, vehit fiuxnentum gemipomolarum o- tabatur , ibi vinçulamôrcudrumligàça morte laxauit: &
peçe euratum, nitefcic : & in iliam primæ origmis digni-^yndè djflicile ynquatn vllus vel fojus redierat, inde ille
tâtem nàciuô'Candbre mucarur; âc per aquam bapufini, ; cum fpqlïjs ad luperna itmeauïc. Hodie ergo Domino
ve!ijgignem fpiritus fan a i, æçernifil'liuspartiscqrpfisefï iefurgente vifafunt; mulra fan&cfthth corpora refurrexil-
fic|t^. Sfcut crgo fepararigeana al? ijliusconfedfipanisi fe, & apparuerunt in lanâ^ ciuicate,, Regrediëns ergo
aduhatiqne non poflunc, ÔC ficuc a qua ad propriam redi- Dominuspoft diemrerriam., fi uébusfecunftriduanæpe- •
refubftahtiam vino pemiixca iam non poceft: fic &fide- regrmarionisviuentibusreporrauit: & v t omnes eum de
lesqhiqueatquc fapientes, qui redemnçpsfe Chrtftiïan-ÿnferisregredi codèrent,,telles fecum ad fuperos & pr®-
ghhiç & paffioné f cognofcunCi g mortis exHibuif. Eçce quantum agit ilia
^Piti fuô fidei conferuacionë, &àrden- i immenfa pietas pro falutè.ac reparatione noftraï Propter
uffimareligiouç fociàri: vtabeo nouvolun’tâte, nçn nc- ms ficut ouù ad occifionem duüus eft : & fiéutdicif : Corpus]
cellicateiciiingi, non vlla tenenæ fpei ambicione, non de- metimdedipercutientibus, & gênas measveUeniibusifaciemmeam]
n‘ P ° Ain c ni or tedi u e lli. Nec dubitec quifquam «biner epatione non auerti, & confuftoneftwtorum. De fumma
pninaiiascreatüras, nutuporenriæ,præfentia maieftatis,- kaquechroni fui aieedefcendensteuena vifirar, interna
mdominiqi corporis rranfiiepoflè naruram, cum ipfütxi non dcfpicit : fufcepicmalanoftra, vtcribuerecbonafua.
hominem videac artifiçio coeleftis nfilèticqrdiæ Çprifti Æftimémus ïn quantum fuum [feruum ] diligerepotuit
cprpds çffeâum, Sicut autem quicunquc ad fideiw|ye- ante culpam, quem fieglorificatpoft riiinam. Quæ cum
nfttlf ante verba baprilmi adhixe in vinculo éft veceri^; ica finrUugeat &ingemïlcatcorihxla (upplantatorïsjrtui-
ts’ ^ k h Hisvérô cornmemorarismôxeXuitur omnif®-jdia: cernac'diabolushominem,quemmortifèreyulnere
cepeccati:itaquando bçnedicërtdæ verbis coelëftib u| in o rim o.paren t e proftrauerat, penè felicius ac n,obilius
creatqræ (acris altaribus.imponuntür, értteq;üàm irtfiqcaç- ■" | *
ttqnc fuirtirti nominis confecrentur.fübftanriàillic eftpa-
msôc vini : poft verba autem G h ri ftieo rpus ,& (an gu is eft
Clirifti. Quid autem mirum eft, fi éa quæ verbo créare
P?;th*ti vcrbo'pôlîxt creata conuértere ? Imô iammirtôris
viqetür elle miraculi, fi iélquod ex o i hi 1 q.agn ofciturcôn-
!w !|ilI *am conditum in mëliusvalcàt çoromùtare. R e quire
quideipoflîtefle difficile, cui facile fuitvifibilia&
1 n hifi b ilia v ôlu n ta cisimp a i o fufe ft aie-: cuiFacilefuic ho-
ninch1 de ædi-
'P^uerc; cui^.proinpchm efteiîmf.urftimrcuo-
^ ■ 4 } s , rcftituciede perditione » lëparare de pul-
Ofi. 13.14.
G
loan, tfi
Ifa S3. 7.
If* jo. 6.
npet
relurgërt.tem.Ecce.grâriapenè maiora reftiruit, quàm fa-]
Aura Contulërat.Maximum quidem cirça hôminédiuini
amorisinfignecft,quôdinteripfamuudiprincipia,imagi-
hem a,cfîmflitudinpDcifuiferuhs'açcëpxt: fedpænè am-
pluis eft, quôd nunc perlbnam &Foxmam ferui Deus au-
étoraflùmpfit. Grandi quidem dignaridneprimo homini
(piraculumvitçdc\fuopiusforraacorinfudic;fedrturicpe-
I I maiciri chàntate pro eodchôtriinertô iam fuà dédit,(ëd
feipFumimpendit acfradidir. Magnum quidem milïi eft
dcDeo,quôdc.flè mé ferttio ópusfuumïlëd multo plus eft,
quod tranliffeipfiim videoin, pretium meum;quandoqui- s
dem tain cop'iolb rnunere iplà redoinptio agi fur, vthomo !„