by acintbo.purpura coccino &byjfo,&intexuit ei Cherubini quod
dccoYis q.uidc gratia fkdfcu cft.-vt inter parictes deauratos6c
hololericu fulgerer,fc<l in eiufdem myfterij fignificatione,
cuius 6c oftiola.ante arcarmarq; ingreflum oraculi adpen-
fuin, vt iicut oftiola cogruis hofis apcnebatur>fic 8c velum
reuclare tur ; quoties adueniret qui in Fan6ta fan&oru eflet
ingreflurus.Huius ergo yell fcdula teiielatio feduiam aper->
tioneregni caeleftis fignificat; qii'ss nobis per incarnatione
domini&faluarorisnoftri donataeft. vnde 8cbaptizato
pert} funt,vt oft£deretur;quiaper baptifma quod
qu^dircernimusrie plus aut minusiuftoprudctiæfiuç for-,
titudini operam dare inueniamur. Et quifquis.prudentià,
forti t udine, tepcranriavtitur, abfque vlla contradi&ipne
iuftus eflè probabitur. Virtus quarta poft prudentiâ, forti-
tudiné,temperantiàmjiuftitiaïèqviitùr. Duo oftia, quæin
huncingréflum facfcafunr,di]eéfcio eft Dei & proximi.Quç
bene altrinlècusfaéfcaeflediciintur,quia ad inuieemrefpi-
ciu nt,adeo vt vna fine altera nequaqua poffit haberi-own«
enim qui credit,quoniam lefus eft Chriftus,ex Deo natus efi:&om~
___ _____________ ■ _ nisquidiligiteurn,quigenuit,diligiteumquinatuseSlexeo.Ex&c-\^M
tiobjsiplecólecrauitjianuapatri* exlèftis deberemusin- ! u t icerumdicitur: o«inodiligttfratrmfuumquemvtdet,Dmn **». J
I gre.di:&moriêteillo in cruce, idem velu Iciflumeftmediu quent non videt,quo modo poteft ditigere ? Vnde rede oftium ex-
àfummo vfq;,deorfum,vtapertedoceret,quiafiguræ le- teriusdile&io fraterna,mreriuseftdilecftiojmtelligéda digales
iam tun cad fine veniflentjac veritas euangélij area- luina : quiaillapriortempore, h*cdignitatefublimior:&
«aq;cxleftia,& ipfe cxliingreflus, non adhuepropnétan- | perilIamadhancintratur,quiamamoreproximidifcirur,
dus,ac figuraîitcrîfignificàndus, fed iam iarnque eflet pro- 1 qualiter amari côditor debeat. Vtrumq; aüt oftium duplex
xime omnibus aperiendus, qui ab ipitio mundi vfq; ad id erat,8c fe inuicé renés aperiebatur : quia in vtraq; diledio-
I remporis in fide veritatis dé mundo tranfierunt. nam die ! neduofunt,quæprincipaliterobfèmaredebemus. Indi-
I poftrcfurre&iopc domini quadrngefimo vniuerfi cum eo le&ioneetenim Deifidé veritatis, & puritaté necefie eft yt
1 caelum péiierurit, femotöq;- omni velamine multifarias in habeamus bon* operationis.-fine fide enimimpoflibile eft
I domo domini mânfionesproluisquique mentis accepe- j placereDeo:8cifidesfineopcrib.mortuaeft.mamoreemm
I rut,fed 8c nobisqui adhuc futuri eramus,eadé hora refera- | fikternitatis patiétia eft, & bénignitas feruada, dicéte apo-11
tfiseftfuperh*[llius eiuit^tisacdomüspatrisingreflus.In (ïoio ,Caritas pattern eft,benignaeft:patien$videlic.adtoleran- (i. Gr.j
I ' dasmoleftiasiniurialq-, proximorü:te»i^«<t,addimittendü
ex corde,& benefaciendü eis.quorü iniurias fuftinet: qua-
lem nos caritaté habere dominus voluit, cum ait, Diminue
& dimitieturvobis. Dimittiteiniurias lædentibusvos,date
fubfidiaeis pietatis , quibiis laxatis iniuriasqualem nobis
impendere dileótione defiderat, ipfe qui nos in otationc
.„.jèltlupi___ ____ .________ *
quâ proreâociuitaténon nifi per internaaetérnorü bono-
rum defideria, perfide 8c lacramenta dominie* paffionisj
per verba fineprç dileâionis,per mortificatibné concupii-
centi*carnalis,& per quotidiana angelorü auxiliacôfcen-
ditur.Vndebene idem velüfub quoinoraculü intrabatur
ex hyacin tho,purpura,coccino, & bylïo faûura eû » eique
Chérubin intexti eflè memorantur. Hyacinthus quippe
qui c*li coloré imitatur,purpura'qu*fanguine conchilio-
rum conficitur.&ianguineain ipfamprofertfpecic,noim-
merito (actamentum lignât dominie*paflionis, quod nos
• imitaricruccnbftrâportando debfemus. Coceino quiru-
bco coiorçflammefcir,congrue virtus exprimituramons,
I de qua mirantes dixerunt, qui cü domino ambulauérunt
I difcipulijNo««e cor nojirum ardenseratin nobis, dum.loqueretur
j in via, &aperirét nobis feripturusi Byflus qu* de tetra virenti
gCrmine nafcitur,8dongo ârtificûcxercitio natiuumexuit
viroré,atqi ad àlbenté deducitur Ipéciem,congrue caftitatemnoftr*
carnisinfinuat,cuiusquafihumoréingenitum
exiccari iubet apoftolus dices, Mortificate membra veflra, qu&
funt fuper terram,for mcationem, immundiciam, libidinem, concu-
I ptfeentiam mAlam,&auantiam,qua eHfimulacrorutn feruitus. A d
! quancam vero candoris gloriam hanc velit perduci,often^
ditalias dieens : obfecrt'vosfratrespermiferïcordiam Dei,vtex-
bibeatit corpora veflra bojliam viuentem,fan£tam, Deoplacen.temt
rationabileobfequiumvefirum. Inrexùit vélo Chérubin ,ea~
demqj quactuor coloribus eximijs conficiuntur, cü in vni”
uerfis qu*pie agimûs,àvenenatis d*monütelis per angelica
prçlîdiadomino dopante protegimur.Item,texuit vélo
Chérubin,cumin bonis qu* agimus, multitudine feicr
ti* indeûnéter vtimur,relpiciétes lèmper ad eloqüià diuj-
na,& ne forte à virtutucalle aberrem,us,horû intuitu continue
veftigia noftra regamus. Fecitfoin irîtroitu templipofies
quadrangulatos,& duo ofiia de lights abiegnis intrinfecm, & vtriïtfc
ojlium duplex erat, &Jeinuicem tenons aperiebatur. j 1 Siçût in-
greflus oraculi, quoadarcam domini Cherubmqjperue-
üiebatur,introitü regni c*léftisfignificat, quoad condito-
risvifioncm noftri fupernorumq;ciuiü nos introduci Ipe-
ramus,ac defideramus.itaintrôitus in templum primordia
noftræconuerfiqnis ad Deü, quando in præfentem Eccle-
fiam ingredimur.typice demôîtrat.lfteingrcflumrioftrum
ad fidc:illedefignacadfpedem:vndeaptepofteshuius in-
troitusqiiadfàngulatifunt fkdli, propter quattuor fanéti
eirangeli) lifiros.quorû do«ftrina in fide veritatis erüdimur:
lèu propter rotidé quattüorvirtutes principales,prudétia,
fbrtitudinéjtemperantiâ.mftitiî, quarô veluti fundamini
q.uodafirmitïïmo omnis bonorüaétuü ftruiftura innititur.
Prudentia namq, eft, qua difeimus quid nos agere, qualidicere
pnecepit, Panent noftrum quotidianum da nobis bodie, &
dimitte nobis débita nofira ,ficut& nos dimittimus debitoribus no-
firis.Vtrüq; ergo oftiü duplex erat, qnia diletftio vtraqj ge-
miho ordine perficitur:vtrüq; le inuicem teflensaperieba-
tur,quia iumft* funt virtu tés, neq; ab inuicé poflunt diui-
di.nam neqj fides fine operibus,neqj fine fidc'Deo poflunt
opera bona piacere: neq; item iniuriks ferré lufücit, qui d
quem tölerat,etiam ea quç néceflè habet,cum point mini-
ftrare,côtemnit:neq; ei qui lubftàntiam mündihabuerir,
fittis eft dé hac egenti proximo dare, fi non etiam eas quas
fibi forte irrogaueratiniurias, finccro ex cordé dimirtit.
a enim de vrroq; illb oftio dicitur,quia fe inuicé renens a-
pericbatur,nÔh*caperriolèparationé abinuicem fpiritaîiüdefignatvirtutü,
Ied hoc potiusindicat, quod poftharû
cômnélioriéiingreflüs nobis fanâçecclefiç magis magifq;
patéfcât:vt quo his amplius abundemus,eo verius fanéto-
rü cætibus aflociemur : ficut etiam diuifio rubri maris, per
quam popùlusDci Aegyptüperlèquenté euafit,nondiui-
fionem vnici bapti fin a tis, fed apertionem potius fignauit,
quaextinélis peccàtis omnibus , ad litas acfolitudinem
tranleamusvirtutum. Vel certe oftium qrfod inuieemlè
tenet,aperitur,cüpoftminifteriü pfædicatbris difeernitur,
quid proprie ad cognitionem fidei, quid ad viuendicafti-
taté pertinear. Quaetamé vtraq; à fua nequeunt connexioneféparari,
quia non diftat inter proximorü mala tolerare,
&eis bona c6mbdare,cüh*ccertiflïme foleantinvno eo-
déq; cordepfeélorü indiflolubilia pmancre. Notâdü fane
quod iningreflu oraculi duo quidé oftia dicunttir, fed h*c
duplicia fuiflè no dicüturfin tépli vero,id eft, dotnus prions
introicu,ira erat duo oftia,vt duplex eflet vtcumcp.-quia
nimirüin præfentiecclefia talc nos ingredi acduçerevita
neceflè eft jin qua dileélioné Dei & proximi per fidé & o-
peratjoné, perpatientiam 6c benignitaté feruemus.Infu-
turaaüt vitavbidominü&proximos in luceinteÉD*bea-
titudinis videbimus, eadem vtiq; gemina dileft^Ke abfq:
vlloprorfuslabore,Ànoin magna rouIcrtudimÂuinçdùl
cedinis perfruemur. Vnde apteinrroitusinterioris domus
duo quidé oftia,fedhxcfimplicia habebar.non.n.fides ibi
neceflaria eft,vbi ea qu* nunc credimus ac Ip'erâmus^om-
nia mânifella luce videbimus. Non eft labor operü neceffariùs,
vbimercedeperpetuàeorü',qû*hiclaboramus,doter
viiiere deceat. 'Fortitude, per quam ea quiedidicimus nabimur.NonWeceflariapatientia, vbinemo aduerfiali-
a^ndaimplemuS , quas vnoverncnlovir<utespropheta quidirrogac. Nonmunincentia benignitatis , vbinemo
bieuicer compledituc dicens.-ffomiim Hfuminatio'mea & fa- indiget quod opus eft. H*c de oftiorum figura promo-
feiiiWM.Illumiisatibvidelicfct vt qu*agcre debeamus edo- dulo noftro, lequentes patrum VtftigiaJ, diflerUirnus.
ceat:falus vero Vt nos ad agendaConfirmetiTemperantia, ' Verum iuxtaformam opens, dccoris gratia prouilum eft.
?
vno eodemqj temp'li ingreflu duo eflent oftia. necef- 1 cat*,in extremum atrium gentiles & lu d * i, qui nuper vefe
etenim erat parieres dom us.qui eentü 8c viginti cubitos
habebIt,nonullas ètiam craflitudines habere : in cuius ni-
mifü craflitudinîs extrêma parte oftia erant affixa, itavt * -
quali pariere eflet oftiü vtrüque»& fiue intus fiueforiste-
plum quifq; pofitus oftiü infpiceret> vnus ei per omnia pa-
riesefle vidcretur.fimiliter ic cedrinus paries cum viceno-
rum in longitüdine 8c alticudine eflèt cubitorü, non parus
& ipfe debuit habcrecraflitudiné.Qvjapropter 8c in nuius
ingreflu duofabia funt oftia, vt videlicet ab vtroq} latere,
h.c.intüs &foris æquali pariere oftiü pateret. E t quoniam
eafdépi&uras æquas oftiü & paries habebat, vt veraciter
vnus per omnia continuafitn extëtus paries videretur,vnü
decorisgratiapr*tendens,aliudmyfteri) difpéfatione prç-
figurans.Quod verodeferiptis téplioftijs fequitur: Etfcul-
pfit Cherubin & palmas,calaturas valdceminentes, operuit% omnia
aureislaminis operequadro ad régula: iam fupraexpofitum eft:.
quiainparietib.domus 8c in oftijs intenorib.cçdem pitftu-
r* fiuecxlatur* funrfaift*: patetqj ratio figur*, quare eaf-
dem ipfäs phfturas & c*laturas,eoldcmq; Chérubin prima
templiianua quos & interior recipiat: qua nimirü eadem
arCänahdei,fpei,8c caritaitis,qu* lublimesquique ac per-
ie6tifiiblimiter capiunr, qu*q-, omneseleéti in c*lis plene
in diuina vifione percipiunt, etiam carechizandisrudibus
quibufqj difcédaôc confitendatraduntur,quatcnusfacris
initiati myfterijs,quandöq; etiam ad capienda ea, qu* pie
ctedidcrunt,petueniant. Quod aüt noftra träslatio habet,
OperuitjfOmnia lamtnis dureisopere quadro ad regulam :in LXX.
habet,Expandit per eas brätle as, &deaurauir eas auro induäoper
fculpturam. Aedificauitatrium interim tribus ordimbus lapidum po-
" Utprum& vno ordtnelignordcedri.] Deinterioriatrio breuiter
., loquitur,deexteriqriprorfustaécrevide.tut. Verü in Ver-
bis dierüvtriûfq-, fit mentiöjvbi ita Icriptüeft: Eecit etiam a-
trtum facerdotam.&bafiUcamgrandern, & oßia inbafilica,qua te~
xttare. Atrium ergo intérius, quod vocarur facerdotum,eo
quod facerdotes 6deuir*in eo miniftrarent, ex omni parnerantéxgentibus
vfq-, adfcxtüpurificationisdiem, H*c
in piâura Cafli odori d iftinéla re perien tes, breuiter adn o-
tare curauimus,'rati eum abantiquis Iudxis h*c didicifle,
nequcvirü eruditum voluifle inexemplülegendipropo-
nerejqu*nö ipfe prius veraciter cognouilTet. Hæcfunrlo-
ca,quorum meminitfupremusgraduum plalmus, qui ita
incipit: EccenuncbenediciteDominum,omnesferui Domini, Qm
ftatis in domo Domini,in atriis Domini Deinoßri.ln his portictb.
Hieremias 8c prophet* alij, in his Dominus 8c apoftoli
verbü populo pr*dicabant:inharum aliqua Dominus le-
debat do cens,quando à tentantib.phai ifieis mulier illi adultéra
iudicada oblata eft.In hisinuenit vendentes &emc-
tes oues 8c boues 8c columbas, hofq*, cü fuis mercimonijs
eliminauit è tem plo : in his Petrus & Ioannes claudum i n-
uenientes fanaucrunt, açfecüingredientes interius ad o-
randum duxeruntdn hisorabat omnis mul titudo populj»
quandiu incenfiim ponenti Zachari* angelus ad altare
thymiamatis apparuit, eumq; de præcurfori.sDomini na-
tiuicate perdocuit.nam h*c atria cum porticibus luis alpe-
(ftum tépli de longe afpe&antibus abfeondere potuerunr,
quia locus, in quo tempi ü erat firü, multo fublimior erat,
quam vbi fundat* porti eus fuerant. nä ficutlolephus feri-
bit,cxtrem*atriorü fabric*,cü in CGCC.cubitis eflent e-
reâæ,tantum vlq; ad verticé montisfin quo templum *di-
ficatüeft,peruenerunt.Hæc quidé de ftru<ftuta rempli ftu-
diofo le&oricredidimusintimanda. Verüin cisquxcüq-,
Icripturarefetre facra commodü duxit, figuras myfteriorü
quxramus.ceteris pro hiftorixeognitione (implicit er vta-
mur.Ædificium ergo tépli intra atrium facerdotum,perfe-
cäorutn in lantftaccclefia 8c fublimium vitam exprimit vi-
rorü,eorum videlicet qui& excellentia virtutum Domino
appropjnquare,& àlijs verbo atque opere ducatum folenc
impendere falutis. Sacerdos namq; ab eo latine nomé ac-
cipic,quod facrum prxbere ducatü minorib. debeat. Quo
nomine in fetipeuris myftice non foli altaris miniftri ,epiteeratiemplocircitmdatuln
ab oriente : vnde templi in- fcopi videlicet 8cpresbyteri,lèd omnesvtiq; cefentur,qui
grefliis multo longius à teraplo, quam à ceteris tribus plaA
gis pofitus erat: quia'nimirü in ea, id eft,infacie remplifie-
bant m inifteria fanäotü : ibi altare xncum ad hoftias Domino
©fferendas, ibi deccm luteres adlauandas eafdé ho-
ftias,ibi märexneum eratpolituni ad lauandas manus pe5-
defqs facerdotum,cum ad miniftrandümrrarenr.Habebat
alticudine re 61* con uer fationis ac dotftrinæ (alu ta ris emi-
nent,neclibimetiplis tantum modo, fedpluribusprofunt,
dum Corpora fua noftia viufenté, fanétam, Deo placentem
exhibent, neq; enim epifcopis lolis 6c presbyrecis, verum
omni ecclcfi*Déi loquebatur apoftolus Petrus, cura ait,
Vosautemgenuseleäum,regalefacerdotiumgensfanäa,populusac- I
1/i.g' aüt hoc arriü très cubitos altitudincm»-vt Iofcphus narratj ! quißtionis.Cams honore dignitatis etiam antiquus Dei po- j
quatenusabingreflutemp$beterosprohibereti6cfolum |puluseratinfignitus,dicenteipfoadMoyfcn: Hacdicesdo- Exod.t?.
lacerdotibnshoclicerefigniticaretreratq;ianuàadorieta- \ muila<ob,&annunciabisßliislßrael. Etpaulopoft, Etvosentk 1
lem plagam,ad quam vfque popuius hoftias fuas ôdàcrifi- mibiregnumfacerdotale-,&gensfanfta. Bafilica vero grandis* j
cia mferebar,itide fufcipiendaàfacerdotibus,atquead al- quç erat extra atriü facerdotum,in qua omnis populi multareperferenda.
De exteriori vero atrio;quod Verba dierü titudo adorarefiuead vérbum audiendum confluere fole-
bafilicamgrändert voeartr,itafcripfitIofcphus. Extrinfecus baticarnalium in Ikndaéeelefia Vitani morefq; figuraliter
autemhuiusrempli aliam-xdificauit aulam quadrartgulö infimiat.qüibus dicit Apoftolus : Etegofrdtresnonpotuivobis i/Ccr.j.
fchematefaää, érigés maximasporticuS, atq; latas portas loqui quafißnritalibusßedquaficarnahbus : tamquamparuulisin
8c excellas 6camplas,perquattuor mundi partes,ineac6- | chrißojacvobispotumdedi,nonefiam.Quibcnc per bzGUcim
ftimensiquarüfingulxad ynüquemq; ventü,quattuor an- ‘ grandemdélignanrur, quiäabfque vlladubierace multo
gulis attcdebät,vbi xreas iaituas collocauit. Etpaulo poft: maiOreftinfan<ftaccclefiatalium,quam pertèéfcorumnu-
Hoclacrariüomnespopuli,quibùs pufgacio&obferuatio • merus:fed quantum numéropreftanr,tantum fuecumbüt
legitimorü ineiant ,incroibant. Has vero porticus Galfio- 1 merito.Vnde apte bafifica hçc grandisi&fi plurimos capit,
dorus fenatorin pi^ura rempli quam in pariere pofuir, vt ! non eos tarnen in interiora rempli deaurati,non ad altaris
ipfe in pfalmorüexpofitione commémorât,triplici ordjne 1 officium i nönadipfümlaltematriumikccrdotumintro-
diftinxit.-primü videlicecordiné ponensexrraatriü facer- , nu'ttit:quiaearnalesquiqueatq;infirmiinEeclelia,erfiob
dötüm ex omni parte quadrü,fecüdumeodé modo extra meritutneaft* fidei ac pietatis Deo deuoti ad ele&orum
intimas porticus,Vndiq; vero in gyrum extremü, fimiliter fortem percinent>longe tarnen abeft vt illis æquentur, qui
exomnilkterepriorüporticüincircuitu : ficqjtemplütri- ; cumfidueiadicerepoflunt: Nûnenimaüdeoaltquid loquieo-
formt xdificiorum prxfidio ab omni erat parte munitum* | rum , quaper me Hon effecit Cbriflusin obedientiamgentium, verbo
fa&opauimçnto fub dio inter xdificia fingüla dé marmo- ' &faäis.Et iterum,Bo»«w certamen certaui, curfum conßtmma-
re:öc parietibus domorüinteriöribuSihocefteis,quiadrf- ui,fidem feruauhdetetero repoßta eil mihi corona.Acccdcbax qui-
plum refpicicbat,fa«äis in columnis : exterforibus vero fo- [ de vulgus yfq; ad atriü lacerdotü,hoftias fuas vlque ad hu-
lidis:ficqîfiebat,vt omnisftru&urarempli pergradum ef- iusianuâdeferebat,fufceptasàfacerdoteiatq; inaltariob-
‘ ' “ ■ ’ * * p latas öculisprofeqaebatur, in ipfum etiam templü cum apetiebacuf,
intuicü fuumà lüge di rigebat, nec tarne in atriü
lacerdotü in trandi facultate habe bat,verum deinfetiorib-.
clamabat ad Dominü:quianec carnaliüinecclcfiafimpli-
citas à Domino defpicitur,quädo fideliterea quç valet, vo-
capietatisoffecunt.dicigüc.n.vifum àlongein téplumDeij
Ç;im vitam fublimium dilçete,ôcadmiraalèdulogaudent
' .. ' ■ : ' _ . ôcquos
fet varie cate rationabiliter diftinâa. Namq; in landafan-
'ftotum ingrediebaturpontifex , in ipfunvteraplum facerdotes
purificatiji n atrium lacerdotunrfkcerdotes purifica-
ti & non piirificari,vnk cü leuicis 8ccantoribusdn intimum
atrium ball lie* maioris viri Iudæi ftantes purifican,ôç orates
lub diuo fi lerenuni eflef jfi tempeftas in porticus proxi-
mäs fefe reeipientes,in excerius aüt raulieres lud** purifi