Eucuangclio Deo pro incorporalitate anima tejle
VtitUK
C A P. X I I I .
E d iamntmc teftibusmcis , prxconibus fcilicetye-
xitatis, aclindubitatam fidemveritasipfatcftificabi-
'uM.i9.it cür. DiatinEuangelio Dominas, ï lolitetiivèreeosquioc-
cidunt corpus,itnimam antem nonpojfunt occide/e. Cur,quxfo,
te, animamocciderc non poteft, qui occidcré corpus po -
teft? nifi quia forte anima rton eft corpus. T ù vero dicis,
Corpus eft quidem fed tcnuius ; corpus eft quidem, fed
lciiius* Atfegdmetrefpoftfumrefèro, Teriuius fit licet,'
& ieuiiiS,, led tafticn a corpus e ft, ocCidi poteft ab eo,à
quo corpus occidi pb’tcft. Dehisnempe duobus àgimuS,
I Anima videlicet.& corpore, quib'Us confit homo vifibi-
!;lis. Quienimdixit*,Nolitetimereeos; non dixit jquiocci-
, duntîpilfius Corpus,grauius corpus , fed qui occidutit cor-
Ipwj.Etitcmnbndmtjtenüius&léüiuscorpüs , léd^wi-
imam mnpojfuntoccidére. fitôc nemp'e cbrporis nominfc yi-
;Uehsprofebfcd corpus inclufit, quia riec occiai quid nifi
viutim potcfbac per hoc fi anima corpus eft viuurn', occi-
( di ab ilfo poteft à qùopoteft corpus pccidi. Vcritas dicit:
Qui occidunt corpus, animant nonpojfunt occidtre. Non eft igitur
corpus anima,qu* occidi non poteft,à quibus corpus
I occ'idi poteft. Verum qupniamleuanda eft perpetux le-
Ibtionis onere legcntis intentio, huiùfcçiam vôluminis i-
ftc fit finis.
LIBER TERTIVS
C U V D I A N I
D E S T A T V A N IM Æ .
DeLazari corpore exanimi.
C A P. I.
fic tota in digito fentit,vt tota npn fit in digito, fcntit ergo
tota vbi tota non cft,&vbinon eft. Aut igitur tota c-
ri’t anima in corporis parte minima, cum nihilominus in
toto fit tota,aut cum tota fentfat vbi tota non eft. Eft ergo
tota vbi non eft tota. Sed de hoc & in primo libro
quamplura diflbrui , 8c infecundi principiononpauca
prxmifi: in qu\- fi quifpiam folerter intcnderit,adhunc
videlicet locum non rudisaccedit , difficillimumnam-
quc eftiticorporcacontemplari, quia.fallaxvifus corpo-
ralium icnfuum itapeccato oculum imbccillx mctis.ob-
nubit, vtcum level Deum contemplari vult imaginum
Corporearum velamen,qilod fibi prxtexitur , folumvi-
deat, cum trans illud videre non p,oftit. Quifquis ergo
difficultate vifionis huius oftenditur, ftudiuraatq; opus
infumat, non vt calumniatum eat, fed vt purgari valeat.
Nec tarnen egomet ira.fum oblitus mei, vt non languo-
risquamianitatisampliusinefle mihi fentiam. Verum-
tamcn hancmeopinipnem qua corpus ereditur anima,
cum pUeriiibus annrs euafi fledel e 6tat •, quia tunc cum o-
pinapar vtique neiciebam.Opinanautemignorantiseft:
ignorantiavero contraria eft feientix , nefeit ergo, quifquis
ppinatur. Hinc equidemfactum eft , vt feientiam
prx opinione concupiicerem, leiens neicire me,quoad-
ufque opinabar. T u äutem dicis,cum de animx fubftan-
tia quxr i m us, qu o d fupra nps eft,nobis videri non pofte,
cumfupranosipfosipn non fimus. Etitem quodagno-
fei pófte negas,quafi cognitum iudicas, animamquccpr-
ip oris córpus elTe confirmas.Qupdfi leiens dicis, quia fal-
ialcirinequeunt, verum dicis,&fi hoc vcrum-dicis ,ani-
mz lubftantiam nolci non pofte,mentiris. Aut igitur fal-
lum eft animam corpus efle , aut falfum eftanimx fiib-
ftantiam ciognofci non pofte. Vides quo perducat'opi-
nio lèqüaces lu i} Narh quoniam nemo nifi ignarus opi-
natfiry&: ignbrantia eft aduerla Icientix, tu qui ex opinio-
*nis in certb vis certain Ferre lententiam ,. & de his velut
feiens pronünciare qua: nefeis, conuincéris docere quod
nefcis.Nelcireigitur doces cü qUodncfciripofte dicisdo-
cerc praslumis. Danbbis quxfunjus veniam volentibus
difeere nefeientiam.
Animam corpore non contineri localiter.
C A P. I I I .
D i t i s in adftrudionem veri,& me1
rito pariter & numéro fatis yt arbi-
tror ,idoneis vadibus. ; reftatnunc vt
quae ex opufeulo hüius patroni corporis
fuperiuhtindifeufla, videamusjqui
cum temeràrià perluafione ‘décernât
animam localem aftumpto in hoc idé
Euangelica: authöritatis exemplo tanquam pèrèmptorie
argumèntatur,dices ; Corpus Lazari cum fuitmortuum, ;
fuifle fine vita,idcmque rediuiuumfuiftc cum vità,yt p e r!
hoc anima loealis efle credatur, quae receflcrit à corpore,
rurlufqj ad corpus acceflerit, atqj vt vniuerlo animarum
gencriin commune praefcribat,iplam noftriRedcmpto-
ris animam localem efle pronunciat.
De anima,in quofimilit'udinem Dei gerat.
C A P. I I. :
F Ormidabili lcilicet,atque vt autumat, inlolubili Syl-
logilmpjVt anima vbi eft,fit j & non 1ft vbi non eft,t iquant
nos eandem aut vbique , aut nufquam efle dica-
mus.Gum fi vbique. eilet, Deus efletifi nulquam,nihil e ffet.
Ilia quidem non in t$to mundo eft tota, fed ficut
Deus vbique tot us in vniüèrfitate eft, ita hæc vbique tb-
ta inuenitur in corpore. Et ficut Deus nequaqùam minoré
lui pàrte, minoremmundi partem replet, mai ore
màiorèm -, fed totus in parte,totus in toto eft j itâ&hæc
no n pro pàrte lui eft in parte ebrporis. Nec alia pars ani-
mæientificatocülum,&aliaviuificatdigituifl j fedficut
' inoculôtotaviuit,&perocülumtotaviaet, ita&indi-
! gito totaviuit, &pcr aigitumtotalèntit. Autfifortaflis
Dicis ergo animam corpore continëri,Nvmquid nam
vel Apoftolicum illud tibi in mentem venire non
debuit,quod diétum eft : EtJiexterior homo noßer corrumpi- ,
turned interior renouatur. Ornhè quod eft,' vt brèuiter di-
cam,autin lè,aut fubiedum, àut in fiibiedo eft. In le eft
; Dcus.In rebus corporalibus lubiedum eft corpus, & co-
j lpr corporisiri fubi’edo j Inincörpöreis animus & difei-
plina^quç ita fibi nexa funt,vt nçcfinè coloré corpus,nec
fine diiciplinafit rationabilis animus. Modo tu videris,
quiànimam corpus efle,& cahdemlupèrièdâm in lubie-
d o corpore contineri credis ; Vtrum nàm probate valea-
müsmanerequodinfubiedoeft, iplbintèrêuntefubie-
d o . Quia fi corpore côtinétür, iplàin luo luperieda fub-
iedo eft,nec manerè poterit quæ continetUr, illo pef eü-
tè qui cbntinct.Seddicit Apoftolus: vèterafeente corpo-
rçrenouari animam corruptoquè folidâri.Non ergp corpore
continetur. Vercor ne & ifticopinatus videansno-
uus Acadèmicus,qui & cum Àcademicis nihil Icias, & de
his quç nefeis fihe cùndatione definias.Vide ne non corpus
contineatanimam , lèdcontineaturab anima. Hoc
nempé corrupto ilia Iblidatur, ficut illud itidem huius a-
iniflione difloliiitur. Ilia fine hoc viuit melius, hoc fine
ilia née peius. Atque Vt ex his duobus,quibus confit hu-
manà lubftàntia, quid in quo fit non argumento lolb vi-
geatjlèdctiamaudoritatedarelcat, Prbphcticum quo-
quetèftimoniümproferamüs. ait namque : Corpus quod
corrumpitur aggrauat animam. Ac nobis primum viden-
dum eft,Vtrumnam illud aggrauet, quodinquoquam,
ànilludin quo quidq; eft.Siilludin quoaliquidelt,Ieùa-
tur,ergo pondère quicq; oneratur. Sinvero illud aggra-
uat quodin aliq,uo,non illud in quo aliquid eft, rtiagis in
anima
Ê änima eft corpus,quod aggrauat antmä, quam in corpore
anima,qu^grauatura corpore. onus videlicet in pprtito-
re; nOfi portitor inonPrc. Qtiicum ita fint, magnaiii
animxaudoiis fui inefle fimilitudinem * maxjmoillud
indicio eft , quod pro fimilitudine ficut illocalitcrmun-
dus in Deo eft,fic illocaliter corpus in anima. Nunc lcilci-
tantimihi peto refpondeas. Si localiter intra corpus eft
anima,quomodocontinetcorpus ? Notumnempeefti
corpore contineri nihil pofle corpotetim, nifi quod con-
tinetexterius fit,$C quod continetut interius. Animave-
ro, Vt aflirmas ip fe,corporea quom odo intra Corpus eft ad
id viuificandum, & extra corpus ad continendum ? An
'forfitanfieextetiuscontinet, Vt exterius npn fit? türfus
igitur in illam redigimur difficultatem, vt, aut fit illocaliter
extra corpus,Vt.c6tineat corpus;au t fi continet vbi no
eft,lit vbi hp eft.Sedratio hxc teforiltafui nouitate folli-
fcitet.Epigila paulifper,ac,fi potcs,intuere;fi no pbtes,4d-
hiitare ittcofporei potentiam,vt Corpus moueat ftante,&
hon locisloca quxlibet adeunrem, m ijfdelhquelocis illocaliter
agentem. Iftud fi cernere quiueris * non nobis
animam Lazari pro quadarn ablcedendiredeundiq;
localitate, ycluti quoddam corpus opponeS , fedeandc
corpus eius incorporeo vegetafte motu, & illocaliter ex-
ceffifle, rurfum q; ad illud illocaliter rediifle cognofces.Ia
fitibivfionis huiufee fincerum veritateclaruerit, hulla
qusftionis difficultate iaiftabere, quatenus anima corpore
pofito illocaliter efle poflit in mundo. Quia ficerit
illocaliter in qualibet mundi parte: ficut illocaliter fuit
in corpore. Tu veto in pratiudicium generis animarum
Omnium, C h r i s t i quoqueanimam localemcotpo-
rcam que pronu ncias,& corpus dicis efle animam redem-
ptoris, cum non fit aliima pecudisr Sedfoftb conten-
daS,quomiOdo-anima&iniocoeft,&locaIisnoneft;&
egote mutua confultatione percundtor, quomodo cor-
poreus mundus & localiseft, & in loco non eft. Quod
Non Maria Gabrielem Âhgelum in èà fubjiantià, quajpiritus e ft-, j
vidit, fedexeO, 'quod de acre torpUs vijtbile iemporalitet ■ I
fumpfit.1
t A i>. v.
T J I c iam nunc ad Angeloriim ftatum lupetbus oratbr
■ Ainueheris, &.Gabrielem.tibi q u â fi quoddam linguae ,
braeludiumdeligisi èc déclamas. Ipfe beatiftimüs Ga- L
brielj quile ante Dietimadftareteftaturj cum coelorum
Domiuum Maria: infundendum vifeeribuis niintiarer.
Cumque lubDominica: oculiSgenitricisaftaret, fine du
biocoelodecrat, Maria non fupêfuolab.ar, vacua arque
difFufa vàfti aeris hon implebat,le,4 iplum tantum locum
in quo àderat occupabat i Dilata hujuspaululum dif
culfione fententiæ, taritamaduerfantiumtepugnanriam
prolocutionum ftupçtçmefateor. Nuri.c aerem fijbti-r
I^ jf iu p c eundeniVaftum dicisi nuncmagnum mundi
locum, quem proportione aeris elemencum replet; poe-
tica, quadarn licétia vàcüum perhibes,hec intclligis và-
cuu pf orfus efle no pofle, quia, vbi eft aliquid,qo nihil eft.
Aer yeto nihil non eft^ginir ybi aer eft,vacufi non eft.Sed
necillud vaCufi redte pofle dici,qubd nihil eft, quia quod
nihil eft recipèteàiiquid nonppteft.Proihde vacuum iiôl
eft, quod nullius Capax eft. Illiid verb quodexfpedtar,
quod mattem Domini appellare: mauis Poctarum more
Genitricem, & abfque verfibus poeticè otatoriam texis.
Egotamen non qualiter, fed quidloquatisinquiro,atq;
vtrefpondeàs qu^fbi Çijm béatilfimiis Gabriel ante
OCulos Dominic* matris àffifteret ; illudne in Gabriele
Maria vidit, quo Gabriel Dominum videt, .quia fi Mariae
illud vifibile f uît * eft ergo illocale ldCali cbntemplabile.
Qüpdfi eft, lllocalcnoneft.1 ,quiafiquifquelbcaliseft,
localitei videt, & afpiciens refpiceré non poteft partem.
fi.mundum in loco efle refponderis, nihilofegnius quae- Videt i^iturlbcu, quialbcalitervidef, quia parslbcusefi
ro: Locus in quo eft mundusextra mundum ; anne de &locuslocorumytriqueparseft,&locacorporafunt.Et
mundo fit. Si demundo, nohin illo mundo, fedin alio qui partem videt; partes fui videt, nec videri pairte nifi
.11 CJ .» . .A IU..A J ___ a________ ,...............' . . l i . L l ipfe cum mundo eft . Si extramundum, rurfus quatro. d h . 11 « . . * ... ’
vtrum locus in quo eft tnundus, in loco fit. aut igitur
loca, hoc eft, corpora infinirà fate ber is ( Itaque Deo;
quifolusinfinituseft , corpus xquaueris) aut mundum
nouin loco efle concédas. Iftam nunc ergo rationem
mente pertra&a, &ficuc tantum locorum, tantum fpa-
dOrumefle perfpicis non in loco. Ita illud quod nullius
eft molis, nullius eft fpacii intelligein loco elle pofle fine
loco.Quiafi illud,quod locale eft,inloco eft, muitomi-4
nus in loco non eft, quod locale non eft.:
Sicut anima iUocaliter difeedit a cor pore, vt moriatur corpus ,jic
diuinitasC h r i s't i illocaliterdiceJSityVtmorfreturfilm
Dei Ch r i sx vs mcruce.
C A P . iV.
SEdiftud quamlibet clareàt ihteiligaSjneç nedubità-
uerim illud,quod eo vfque eft fimplicis confequentixj
Vtagnitioeius, non dicam, in promptufit,fèd ne vitari
quidem &cile valeat,ficelapfum tibi fatis mirati nequed.
DiciscorpusChrifti cum patibulo fublatum eft*.anima-
rum fuifle ; exanimum vero cum fepulchro mandatum :
proprerque hoc quod neganduni non éft,aCuminisargu-
merttd tuiloCaliserit animus,quia viuificareCH r i s t i
corpus alternaueriti Sub huius ergo neceffltate fèhten-
tix Deum quoque pcofano âufu localem credimus, qui
Sein Chrifto cum $ruci6xus eft fuit, 8c eandem fiipàfîîo-
he dereliquitt Ipfe quoque Dominus de cfuCe clamà^
pars pôtèft. Pars vero Dei nulla eftj. quia impartilis non
habet partem« Aut igitur Gabriel Deum non videt, aut
folidum vider; het integrum nifi de inccgro videri porefti
Corpus vetb nec integrum videri j nec Vidfere integrum
poteft; Non igitur corpus eft j vnde Gabriel
Deum vider,qùia quo lobaliter Mariam Gabriel vidit, &
eum MarialocalitcrviditjvidereillocalitetneqUic. Sed
vt tecum Verbo congrediat, fi totus Gabriel non nifi corpus
eft,pro diftancia partium, nec totus eft pes, nec totus
êudSjheétotiiS eft oculus; Quoçirçâquahdü Maria: vifus
eft, riec pede löcutus,nec ore Vidit, necoculoftetir,
fed pars Vhaquæque mèmbrorum qüalitäti fuxeohuehi-
ensgeflit officium« Èfgoficut localiter ftetit;& locali-
tèr fonuit,ita & localiter viditiv Hic iiunc.prbfineqiix-
ftionis inquiro, vtrümnam Gabliel Angelus * vt tu autu-
maiifblum corpus irt cohteroplationeMariaßcötporali-
tètôccUpatus,Vnoeqdemq; vifiijVhö atque cödemtem-
pÖreilloCalem Detim illocaliter viderit ; quö localem
Mariam localiter vidit; Quod quia fieri pro Êotpôtèi
atqueIncorporel diüerfirate nonfitiitür , reftac yf Ma-
riam Gabriel nuilquam videririatltDeüm videreceflàué-
tit; Scdhuicfalföfe.qtentiaverirarisöbfiftit,quadiiftum
eft: Quid Àngelieoruthfemper vident fadem pàtris ineiquiin
talisetti, S ifempervidejilr.'nuhquam non vident; Sihau-
tem qualldo Gabriel Mariam vidit, Deiim videre defti1
titj hört ergo fèmpèr Angeli Detitn Vident;1 Igituraut
quahdo ,Gabriel Mariam vidit ; Deu'myidére deltitit,äut
vetüm hon eritiqiiöd Veritas d'ixiti Q^apröpterifidi(f
fölubilijjvtpatet, ratione concluditüt; . Qüodqüiä lö?
uit i Deiis meus, qudre me dereliquifli. Si ertimhod djfcef: j ëali vifii eodemqj inMatii Côhtémplatibne defixb Anfit,
non dereliquir. fi dereliquit vtique difcefßt. Obiice
huneigitiîçlqçaiitatenl Deb;.., Gdntiguus videlicecgra-
dus eft,vt ab iniuriafimilitudihis Dei feräris in Deum
q u i infamas imaglnem, laceflas authörem ; Sicut ergo il-
localitasDeo non adimicur , quod hominem CHtiftiim
difeedendodefèrüit, fie ànima illocalitatis priuilegium
npu aiqitcrt, cum corpore motiente difeedit;
Bibliöth. Veter. Patt, fotii. 5;
gelus Öetim videre nöttpotuir, êt tarnen ttihCqüoq; Ga-
brièfiDeilmyifüm riegäre dö liçet, ne iuxra Diaboli call;
fämihraifei'iafcilic;ynquam,riävidendjDeumirtim.ürä*
bilisiambeati^idinisAngelihatüra decidetit $ fitinep
corp.örea ineórporeaq; fubftaticiai vhaqua vèl Videàtùr
Cörpori vel corporaliter videat : alrera qua inCorporali-
Aerineörpöretim fine fine cdiifpiciat;
_______ Nnnn • Quantum