Claud.M/tmerci Presbyt. Vtennenfis,
i p fecundùm præftàntilTimàm numeri æqualitatem
pattium parilitate rcfpondeànt. Vt quoniain vnius ad v-
m, Si duorum ad duo, & adula trium fummaæquali-
cft. Sicitide'm illud numctofum coppus cflc dicamus,
quod ratadimcnfione foimatum, Vt verbotenus huma-
num, quæ funt binafic habeatexadaerfoponta, vtfibi
hccmagnitudine,neclpacio,neciocadiireiitiànt,ytlunt
aurcs & oculi. Quæ item lingula, vt nafus & os médium
locum tcncant. Atquevt elle pulchra polfint, éoncincn-
tiam fummai æquali taris iïüi teiitur. Obtenus igitur nii-:
meriveritatem in anima repcrimus humana , primüm
dcbecipïàfibimet a&itandi ratioyempro yirtutum parilitate
concinerc, vt Sapientiæ Iuftitia, Temperantiæ
Fortitudo tefpondeat, quæ parilxtas vdque numerola
eft, quia tanto cft numeris vicinius, quanto eft quicqua
concincntius. ÎSed illud in anima numerofum potiusar-
bitror,quo eadem fcientialitercomposxft numeri, vt
nonpartibus, ficuti corpus, numerola lit, fedipfum di-
nofcat.&feçundupieundemiudicet numerum. Nam
luia&quatuor feptcmforc; Si hæc tria & feptcm de.eem
i-nulla præcer humanam animam vel poteft fc ire^ l
'poterit. Sicut igitur de menfura claruit , " a
& de oumeris fatis appai et , elTe bos in corpore vifibili-
‘tcr,inanimaintélleduabiliter. Reftat nune vt depon-
ideredilputemus. Corporüpondus illud elle patuit,quo
jeadèmin regiones luas , vndc primoxdialiter exiftunt.
naturaliter-teruncur : nec quiefeunt, quoadulque tranl-
Irnillô dementi alteriusfpacio, inluaperuéniant. Àni-
|mæ vero pondus voluntas cft dus, quæ prôprie magis A-
mordicitur, quo fcilicet vel feipfam,yelalia quælibeta-
mat ; Siue cnim fibiincorp orca diligat,vt eft vera fapien-
tk , liue corpori eorporea concupilcat, vt pulchra funt
corpora. Illocali amoris pondère rapitur, donee amato
mm adeptione potiatur. Igitur pondus corporis quo-
cunque corpus tulerit, menfuras eius & numéros indifr
fociabiliter fecum trahit. Item pondus,hoc eft,amor ani
mæ, in id quod diligit, & memoriam Sc conîjlïùm lècutn
codt, quia nihil aliudmeminifle vel cogitare valet, pifi
illud cuius amoreferuefeit. Vnde diuinitus hominidici^
;.jr turî DiltgesDomwumDemi tuumextoto corde tuo, &éxtota
anima tua. Videlicet vt licutcorpus pondère cogiturin
[propria, lie anima pondéré referatûr in patriam. Hoc
iponderéfijo tamenanimanon folum alijs iungitur, led
iplà quoque folidà.tur, quia çonfilij acmentis amore medio,
Semens confilio,& confiUumhiente diligitur.
Dcmenfura, numéro, & pondéré diuina Trinitatis, quomodo
bac tria ipfaTrinitas fit.
corporSa vnitaä Ipedmen Trinitatis, corporibus figna
luiimprimens , animabusetiam notiti« tribucns. Illa
formans vi.libili'ter, has intelligibiliter. Cüm ergo nihil
lubftäntia nili ablcntia capiat,& nihil nili tribus, licut fu-j
pradilTcruimus , vnumnät, quandotanta eft vnitasinj
corpore, hoc eft in veftigio T rinitatis,quanta cft in ani-1
ma, hoc eft in imagine Trinitatis, & item cum tantalit ilil
imagine, quancacftiplainTrinitate» ■
Vaganti vtitur teßibus nulbu inantma corpore** effmehfum, i
vel locallafondera\ j
R°mß‘S
Q Ed quoniäm hünc tempits aliud eft, quam vt de qü*t
Oftiönis huiu5‘prieeminentia copioliuS dilputemus-,
tantum fcilicet in his moratus fum, quantum prudenti-
b9 faris arbitror, quo ûd plcne cognofcätnullas in anima
corpoteas eflcTnçluràs, vel.localia pddera,vcl partiü fpa-
cia.Sed illud ab eapercipi, q>nee locus capit, neepon-
dusmöuet, nec diuiliö minuit. Modo tüarbiterdoftc:
probaueris iuftaignarus ferre fententiam, an ne lit locus
quodillöealerecipit, an pattilc quod fecari ncquit, an
menfurabile qUod infinitum capit. Nunc ad Philolaum
redeo , aquo dudummagno internal!© digreflu* fum^
qui in tertio volumin um quae pvQfiw favtçuv
praenotat, de anima humana fic loquinir : Anima inditur
corpori, per numerum, &immortalem, eandetn^ incorporalem
conuenientiam. Item pöft alia : DiligiturCvtpus ab aniMayquidi
fineto non poteft Vtifenfibus. A'quopoftquam morte äedufta eft,\
agit in mundo incorporalem vit am. Non egoffunC rationuni!
trâmitem,& riexuofiffimàs quseftionum minutias reuol-'
uo,quibushæc probabilia,quo volés aduerlànte, Philo-
laus effecit. In quaefi quis vel curiöfitate, vel ftudio forte
flagrauerit} de iplo fcilicet fonte hauriat. Enimuero me-
met fcaulà au éfcontatis in eundem tanti teftimoniumPhi-
löfophiiecifielüfßciet, ficüti eæterorum pofthineftri-
étim proferre conueniet. Iniuria nemped quoquam po-
fcitur,&arguhientüm pariter & teftimönium.
Archytas perinde Tarentinus, idemque Pythagori-
cus, in co opere, qüod magnificum De return natura pro-
diätt, poftmultam de numeris lubtiliftimamque dilpii-
tatiohemi, .Anima-,inqait, adexemplum vniuscompofitaeft,
qua fieiüoealiter dominatur incorpore > ßcutynus in numeris.
Quid quæfo piæcèlfhi$ dicipoteft? quidverius ? ,Adv-
nius videlicetexetnplum compofita, quiaad vniusimagihem
radtaeft. Et idcircö vnus eft exemplum principale for-
marum,qüoniam formabilia ab illo formas capiunt, qui
honcepit. * Eromenes Tarentinus ex eadem Ichola Py- *
_ a | thagoræ,pr£emifiis pro ftatufententiæfuæ iniblubilibüs ™
OIc&incorporaliter cundta fupereminens vnitas pr«-
celfiffimae Trinitatis menfura eft, vtaiunt, fine men- argumentis, de Animaficpronunciat. Longe aliud anima,
Iura, & pondus fine pondéré, ÔC nümerus fine numéro, aliud corpus eft, qua corpore&torpenteviget., &cacovidet, &
Pondus ergo quo hæc eadem fecüm ineftabiliter vnunl thbrtuo viuit. Vndé autfem fi hoc eft quo principio nelcire
funt. GaritaseftPatris&Filij, quem fpiritumiandtum fedieit? SednbnitänüncomhiumPhilöfopnorumPy-
Âpoftolus proprie infinuans. Caritas,inqnit,Deidiffufa eft thagoricæ familiæ fentèntias perfequor, vt cafilem co1 "
in cordtbutnoflr is perßnntumfanäum,quidams eft nobic. Eui- ! pioiiusaggerando , de alienis admpdum voluminibus rt
denteröftendens, iftopondère, diûmàieilicétcaritate, meumfaciam,iatisarbitransmcmctprincipiüm Pytha-
illumineffabilem numerum, illamque meniuram illo ' gprici gymnafij de prâeièn'ti quæftione feira euidentià
[Habiliter ferri,quo taie pondus aceelïcrit. Igitur triable | protulifle. Cernis icilicet neminèm rèfutare dodtoru m
linfeparabilia fun t in corpprc, ied mülto magis in anima,
j&indiuiduaiuntinanima, led multo magis in Ce. Ëtfic-
üt nihil fine vnocreatoréi hoc eft, iplà Trinitateextitit,
itanilylomnino elfe poteft, quod non Sctrifatiamfub-
fiftat,,& vnumfit, omiie fcilicet corpus, & vnum erit, &
menfurabile erit, St nümerabile, & pondcrabile. Et o-
mnisanimarationalistribusindiuiduis, Memoria, confi-
lio, voluntatelubfiftit,. quibus capax eft menfurae, pondequin
hoc idem Ifenlerint, feriptoque prodiderint, Ar-j
chippuSjEpaminOndas, Ariftciis, Gorgiadts, Diodorus,
& omnes Pythagoras pofteri: quorum videlicet nomi-j
num, ne dicamlententiarum multitudinem , fi pademi
proditavelim,, yolumen efficercm. igitur Pliato pro-
cedat in medium , a quo yere claret, quam magnum in
femet bonum genus humanum negligatnoftro prrefer-!
tim fieculo, quo didlis fadtifque ccelitus editis, eateniis I
ris , &numcri. Secundum hæc de menfurabilibus qui- j religio conclamataeft, vt pænc iam crcdentibus labore,
bufque,pondcrabilibus,&numerabilibiis, hoc cft, de l fubmoco, ttflnporefideifeientiæ frudlum capeflatlabo-j
corporibus iùdicans, quæ fi corpus eSct, incorporéa cer- ; rifque mcrced'em op'crc noh patrato percipiat. Quo fit vt j
te non capetet, ficut corpus et iam iudicaripouet, & del mirari âdmodü digne nequea huius Platorus anima, qui]
corpori bus iudieare non poflet. Permariat ergo à fiimrao tanris equidé làeculis'ânté pùerperiü Virginis,ante incard
quodDeus eft, per medium quôd anima, ad imuvn quod nation em Dei, Ante hominis reiuiredlionem^ante prçdi-1
catam
_______ t>è f l atta àqiîn<it Lib. U.
! catam funimæ Trinitatis ingentibiis Vhitatfem iricffàbî-
lem j Vnum,très in diuinitate perfonas, laudabili aufu,
mirabili ingeqio,inimitabili èloquio quæfiüit, inuenit,
ptodiditjPatrem Deum,paternamqj mentcm,artcmfiué
confiliùm,& vtriufque horum amorcm mutuum, vnàm,
fummam,æquiternam,in<fcuifamdiumitatem, no folum
ita credi oportere docuit,fedita elfe concinit; perfüadere
mihinonpoflum, quod Philolophi huius animâ corpo-
rca fucrit. Ac fi forfan præcipiti lapfu ftultiriæ,vlla anima
corpus elfe iudicanda e ft, illas equidem corporcas iudi-
caaerim,quae le corpus elle credunt.Non per hoc anima-
nun generi derogans,(ed quo IHamlcn ten ti se fuæimpro-
bitatc,noninca iponre denotans, & quid déhominibus
fiat,quos cum çovfque infeitia teneat, vt indoétos fe elfe
nefeiant, feientiæ nihilominus priuilegium fibivindicât.
Dumque xn imperitas aures verborum puerilium fpumas
exfpuunt, vnp eodemq; medacio ferner feientiæ M u n t,
alios docendodecipiunt,Lyfiæfimiles,qucmPlato idem
cafta rerum verba fundentem, in Phædro eatenus incre-
pat ,v v.t elle deterius aftruatgnarum verborum, ignarum
elfe eaulàrum,quamnefcicntem rcrumyetba nefeire,poems
arbitrans imperitum filentium loquaci imperitia.
Vnde etiamTullius libro de Oratorc primo : Eloquentia
______ f f f . ;
mm. Deindefiquimorbiingruerunt, impedimentofuntquomi-1
nus inquirere’y&inuenireveritatempofiinm. Ham cupiditatibus
& cupidinibus, & timoribus innumerabilibus variarum rerum
appetitionum% vifionibus; & infinita quadam dementia corpus
oneratur , v i pra illo ne [apert quidem vlla in re pofimus. Etfi
quando tempus aliquoa ad pbilo[ophändum vacuum vel babueri-
musveljecerinm , tune quoque in ipfis eogitationibusnoftris corpus
inter currity turbam error urn inferensmenti, Vt bhcacante illo
veritatemperuiderenonpofiit. Daquevnumbocinomniquafiio-
nê nobis, & id quidem euidentißime próbdtur; Siquidvnquarh\
bonafide fcirevolumus, recedendum êffed corpore, & in ipfo animo
resconfiderandas. TunccnimVtdemurconfecutunqUodcon- •
cupi[dmus,& cu^us rei amatores not profitemur^um defunäieri- 1
mus. Ham dum viuimus defperandum eft. Etenimficonftdt nihil
finceri mixtum cofporianimum peruideVe pojfe, fequitur dlte-
rutruin, dut nullo tempore,nec vfquam contingere homini ver am
fcientiampojfe,anttunedemumcumexcefierimusè vita. Defun-
äorum eilim aminusliber eft,& folutus d corpore. Eo au tem teni-
porequo viuimus, ita demum appropinqitabimus applicabimurfo
fcientia,finihil, dut quam minimum corpore vtamur, nequein
focietatem eius,nifiquatenus necejfeeft,animum dimittamus. Ita
enim minimereplebimur vitiöfa i tarbiilentanatura corporis;
fedpuridcöntagioneeius, in quantum facerepojfümus,erimus. Ei
efi,inquit,^fcientiacomprehendendarum rerumplurimarum,fi- \fiïtafecerimus,incorrupù,ftnceri<fe digredientes,'adomnia......
nequa verborum volubilitas inanis,atque irridenda eft. Et pau- j ruptafincera^ veniemus.J Hæc ad verbum ex dialogo Philo
poft : Etenim ex rerum cognitione efflorefeat & redundet opor-1 lolophiadmodum principis excerpenda, atque huic no-
tetoratio-, cuinififubeftresab oratorepercepta & cognita,inanem i ftroinlèrendavolumini ratus fum. Non arbitrans fore
quandamhabetlocutionem,&poenepuerilem. Sedhincalias. quempiamîlledtamentisfallaciarumcorporalibusobfi-
In Phædro autem Plato de anima fie pronunciat : Anima, ftere folitum , qui hafee repugnantias in'lemetipfbièiu-
in<\\iit,immortalisefi,quafemper afeijpfa mouetur, & alijs caufa J tiens, dilparium naturarum corporisatque animi tèfte le
motus «I.Corpus autem per lé non mouetur. Non ait tan- l inhociplumfibinonindilculïis equidem loncré maximi
tum, mouet aha, lèd, alijs caufa motus e/?;animaduerterise- inter philolophosviri dilputatiombus aflèntiatür,intcr-
quiclem vir cxcellentisingenij, fore nonnullaquibus fit r queanimum corpulqueluum præfide ratione difeeptet.
moiieriproprium , caulà motus alieni. Quicquidenim Quidnam fit illud quod, vtaiunt,eorporeusanimusab
volütariè mouetur,ip fum ferc fibi caufa motus eft.QmDd omni inuentîone occurlànte fibi femperextrarijeorpo-
autem mouetur vel nefciéns.velinuitum,penesfcientem ris præpediatur obftaculo. Aut curextrarium corpus in
vel cogentem caufias motus habet. Nec répugnât ante- reatumvocet-, quodlèmetà contemplationeverideuo-
rioribus noftris diiputationibus,qüod iftic à le moueri a- cet,cumfibi iplèfit impedimento,fi corpus eft.Sedluper
nimam dicimus ^cumprincipalemmotionumcardinem hisnonargumentabor. Iplà perlé nimirum veritascla-
in Deo elle dicamus.Q^mniam idiplùm fere à Dco illi eft, | ret -, nec ornamento aut adiumenco extrinlècus indiget,
vt fponte>xnouaatur, videlicetvt ficut caufa motus animi j quæ& pulchrior&fortiornudaeft. Hincegometteftiü
voiuntas eius,llcfubftâtiæ,quæ vriturvoluntate,caufafit meorumindefenfis hadenus mihiteftimonijsvcendum
Deus.Q^iaetfipoftevellenobisexDcoeft, non omnis1 ratusfum;quiàpenesillostâtum,quitotolfuiadmodum
voluntatis noftræ motus erit ex Deo. Vel tune reor, cum j corpus funt, de nifee veritatis vàdibus dubitabimus. Ve-
voluntate pecéamus, nôftri caulà motus exnobis eft; ne1 rum quidhicidem Plato in Hipparcho, quidinLachete,
peceatorum Dcumfaciamus audforem.' Quocircafi cor- inProtagora, inSympofio, in Alcibiade, in Gorgia, in
pus à Iqnon mouetur,& corpus non eft,quodfibi caulà Critone,quid in T xmæo, etiam ai ce quadam&quodam
motus eft,quiain fe motus fui caulàs habet anima, nom! Philofophiæ vertice de anima pronunciauerit, placita
eft corpus.Idem Plato in libro quem^'^tJ-wws-fcripfit; il-1 breuicarisgratia miflumfacio. Neque enim refertadanima,
inquit, animantium omnium cetporalisnonefijpfaqjfe
mouet,aliorum quoq,agitatrix quanaturaliter mota funt. In
Phaidone autem lieapudeundem Platonem, cumSim-
mia &Cebete , alijlque Philolbphis Socrates loquitur,^
vt cum videamus iliic valde conlen tanea, noftrilque
oppidoconuenicntiapronunciari, quae non folum prae-
iuaicio audoritatis veuntur, fed virtute rationis admini-
culantur;animaduertamus praeter natiuumhumanse me-
tis'vigorera,halcc videlicet animas,quaetam remora per-
fecutaefunt,tam claulaadieceriint,ramperitaviderunt,
idcirco fcilicet lumine veritatis afflatas, vt in lalutem generis
humani, toto quandoque mundo , diuinitusedir
turn eftet dogma ; apud rudes veri gentilium mentes,
gentilium teftimonijs vterentur , quo magis ignorant
tiaenubilo caecata , & infidelitatis frigqre in quandam
glaciem duratagentilitas, Euangelic* veritatis calori ce-
deret,fi eadem veritas aducrfant.ium quoque fibimet ore
fonuiflet.Aut cur non haeceadem per Philofophos nobis
in vlum Veri ccelitus procujrata credamus, quae ad redar-
gueda noftroru quOq; imperitiavtiliafore cognolcimus ?
Perliiadens igitur in Phxdone Socrati ficait vera ratio:
Donee corpus habeamus, permixtufque fit talimalo nofier animus,
nanquqtn nos, idquodiamolimconcupifcimus,fatisplene
tonfecuturos. Concupifiimus autem veri fcientiam. Corpus enim
nobis prim urn innumerabiles & infihitas occupations infert, qui-
bus contenmur ob necelfarium victum , cr aliment urn quotidtqgnitionem
veri, quid de eodemfiepius quiftjue dixerir,
quam quid fenferit querere. Quiain fiepedi&is nec vbe-
rior-cftcognitio rerum, quam lit prolixitasonerolaver-
borum.Quapropter iti aftrudionem veri magis confide-
randum eft,quia vnum multi lènlèrmt, quam quid vnus
fiepe dixérir.Egö tarnen Platonem,proutmea opinió eft,
Philolbphorum omnium meritoprincipem, innegociü
praelèns admirationé lui pelledus, teftem fiepe vociraüi;
quamlibet qu* plura iftic eiufdèm legas ih numeris com-
parata,qu^ fuper anima diftèrtauitpaucaadmodum ccn-
leas.SednecPorphyriusPlatonicus , multis poft Platonem
fieeülis , amagifttovlpiaminhaceademcauladif-
fenfit. Illuftri quippé voce genus humanUm fua: dignitaris
admonuit: Sibeati, inquit, effe volumus,corpus efi omnefu-
giendum.Eft e^go incorboreum quiddam in nobis, cui ad-
uerfa corporisvniuerfi coniragio eft;Et quid iftud erit, ni-
fi imago Dei; &quid imago Dei,nili humanus animus^
qui li in corpore beatus efle non po.teft,& in-
corporeus non eft,nunquam bea-
tuséfit,qüi line 1c non
trir.
Mmrnm ± Roma*