VfuL
SsS ' ~ Ettjebij Gallicani * 1 ’------
tandem vilisefle tibi definas : vtvel perKoeeriibefccndo fernitus , quqd peiuseft, non illiris tànw, temporis fu-
fubiacere vitijs dédigneris, duro génerpficatem raam de ! i t , fed etiam nunc animas negligentiu\& inhdelium,
creatorft ac reparatoris dignitate mctiris. Habet caufas mulcopcriculo fuis nexibusbland*captiWjs inuolait!
quibus fe ipfe homo confundat, curindignis dominis yi* ’ a quo enirn quitv'mcuur ,ficut & Apoftolusiftatur eius &
db corde fubdatur, crifgloria æfernà proqiitutur. A c fie foutu eft: ifte obtempérât iniuftitiæ, ille ire tfo fuperbiæ
gemino briuilegio qui dudutp diuinæ imaginis participa- j Hlefæuitiæ: iftemalitiæ, illeiracundte: iftelariti* ille
tipne videbaris ho n oratus, efficerisetiam opmmercij no- luxuriae. Nefcioqùômodofeinterhæc ingenum dicere
Pecead',
fctUilm'
bilicate preciolqs. Vide quam Fortis eile pp (fis contra ho-
(lern tuum, interroga (latum tuum, quo tibi dominus ad
bellandum in membtis tuis mundi principërn, aç fpirita-
les nequitias fu perand as,liberam contu 1 i t facultatem. A c
(ic im poflibile non putes vettansferri ob tineas in angelir
cas beatitudines, cum in hoc fecrilo angelicas dèuiçeris
poteftates. Nifi ergo te degenerem ac delpedum faciac
vita, quem vel fadura, probararilluftrem protuliffe vel
gratia, fed cor Tuum fideles Chrifti ad fu pern a fiducialitcr
extollant. Nam qui fe coelefti ptecio vident redemptos,
ad coelëftianon dubitent præparatos.
Honulta de Paß ha tertta.
MAgnum & admirabile palchæ baptifmi (acramen-
tum, iam dudum etiam in veteri lege nouimus cô-
fecratum. Célébré à feculiseft,cum beatus Moyfes popu-
lum domini de terraÆgypti,&de iugo indignæ (èruitutis.
cduceret. Célébréeft ad plebistraniitum rubrimarispro-
fundum,natura rerum opftupëlpente,parai fle.Hicpnriio
locodiligentiusin(piciamus, miidtalis fernitus, vel quid
talistranfitusædificanonispomtadferre. Quia & beatus
A po ftolus dice ns: hacomniainfigurafaâqfunt noßri : coelefti
audoricatexonfiimat iliius temporis ligna arque miracu-
la,ad futuræ redtmptionis pertinuillë my(leria. Sicenim
ait: Patresnoftrionmesfubnubefuerunt, & omnesin Moyfentba-
ptizatifunt in nube& in mari. No (leis ergo iam tunc-'fub il-
liuspopuli ducatu, holtris commodis militabat draina
virtus, prædiues in beneficijs, led femper ditior in promif-
fis. Duxquidemeiscratbeatus Moyfes, fedeosincolu-
mnalucis&nubis, filius &fpiritus fendus præcedebat.
Hoc loco agnofeamusin primis, quôd plebs quæpræpo-
(it os fuos ftude t audite, Dcum iequi tpr: 8c per Dei hominem,
peruenit ad faldteró. Ergofilij Ilraelad libertatis &
quietis 8c regnifedem per difficiles ituri vias, dum Moyfi
ducis & lâcerdotis (üinon rcludanturimperio, Dcime-
ruere comitatum. Nec immeritô eos hollis non attjgit J
luxpræçeflit, fludusexpauir. H Sic enim propheta tefta-
tur : 'Et increpauit, inquit,rubromari, &receftit. & iterum
Marevidit&fugit. Quidvidit? Hocytique, quod in ba*
ptifmo credi debet. Sine dubio illud terribile profun-
dum atque fecretumadfillentis inhorruit maieftatem , 8c
ad prælèntiamiui celfit auéloris. Etideofilij Ifrael fecu-
•ri vel inter vndas tranfeunt ,*yél fub vndas: cum fuper
eos præruptæ vaftorum gnrgitum moles pendentibus
dexteralæuaque Huólibus imminerent, cum creaturainr
fenfibilis elementi fadlorem fil um (entiens tranfmeanti-
bus circumfufapræberetviam, & in perfequentes p a a ret
rcfitfa vindidam. Secundum haee, fi & nos vitia & tri-
minaquafi Ægyptum relinquamus , & cùrrat vnufquif-
que noftrhmintento,corde póft Chri(lum;audorem pec-
cati diabolum Hebræus, idéft, Chrifiianus, Ægyptum
non timebit;. Talisellenim natura & infirmitas inimici;
te rceedente cedit, & po(l dorfumtuurn, fi legem Donii-
ni tanquam Moylên féquaris, incest. Eccehoftemquem
fiigiflèyiçiflè eft; Iam primumdunlfiina ilia Ægypti ty-
rannica (èruitus, quid aliud præferebaç quàm diabolum
fupra humanum gènûs peccatorum exercerc domina-
tum? Quid inquarn , aliud erant ilia vitia & horrerida in
luto & paleis Pharaqhis imperia i nififæda atque terrena
diabolicæ voluptatis officia, & vitiorumdetettanda cojn -
tagia ? fiquideminfruduofaôcinaniâvit* Kuius opera,
paleæ funt. Paleæ inquam nimium flam mis arnica ma-
terk. Scd hoeipfum quàd Pharao in paruulis Hcbræo-
rum pücrpsjiubebat in terficij&Fçeminas re(èruari,diaboH
livtiquefpecicmpræfcrcns, mimicusfpiritui, & amicus
carni:inuidens virtuti, conlentiens voluptati : foreitudi-
nem præfocabat,concupifcentias nutriebat. Hæcitaque
audeat, quem totdomini ippartesfuasdiftrafipt. Quid
prodeft quôd libereft in natura, qui feruuseftiLbnfaé-
tia? yidemus nos extrinlècus generis claritàte ifolimes,
iqtrinfècus men(is irifirmitate dégénérés ; innoitntum
dominos, & crimh>um feruos. Iam melior eft venaculorum
ratio, quos orig^qis videturinclinàlTe côditidjHabetis
boni famuli veftrani confolationem i pro liberate
compleCliminihoneftam ltruituCem. Intoferabilc ver,
peccati iugum, &fQedadarnn^0>& crubefeenda fubic-1
<lio. Aut quid fpeirclinquitur fe^fenti, vbi «terna mors
iundla eft (eruituri?Sinecau(à eftàrt^ vej gencreyelht^
noreconfpicuus)quinonellintusinge»,jUSi Çrauidâna-
tioneiterantur crimina, poftquam Chritt fangUjnc func
redempta. Inexcufabile malum ejft, poft ^^-mredem- i
ptorisDomini, {èruumpeccatishominem lèw ^ cre ^
forte charilfimi,hominiscuiufcunq;(êruusduris u,mjni
fui vrgeatur imperijs, quocunq; fugiendo aut latitan^'e.
uadere & de cl inare iniquum dominû pote ft. Séruus pC_
cati quô fugier,qui(êcum trahitquocunqjfugcritînon fu\
git feipfum, non eft quô eat: mala confcientia (equitur feJ
imô nô recedit à fe. Vix aliquod deforis poteft efle remedium.,
quandointuseft vulnusinclufum. Quid prodeft,
quôd homo fonantem fugit arcum, qui iaculum lecü portât
infixum ? Serpens ille etfi reuocauit morfum, reliquit I
venenu m ; fecit quifq; peccatum, vt aliquam corporalem
caperet volupraté.Remanet quod damnat,preterit quod
dcledatîcon fummata iniquitas permanet, voluptas fùgi- fflM
riuaperttanfit. Dehacergo{èruitüte, &dchisnoftibus, l,MM4
v fqad baptifmi littora Dei populum perfequentibus, in-
numeracaptiuorum milia per (aci[irfontis irriguum libe-1
rat Chriftus,& confri ngi t fuper aquas caput draconis ma-
gni.-ac ficillc (kui(fimus draco proprium venenum inne- l
cem fui refufumfentitexitu.ac dum noccrele credit,duml
contra Dcum fuum cæcus impetum faeît: dumq; pondus
tormenti lui illidit in fblidamentum,iâu fuo repercuflùs,
forte m fui flè fe doluit, & omnem nocendi potentiamfe|pTfnJ
amififtè cognouit.quia noxios virulen torum dentiu mor- ■ ■
fus fafto in corpore dereliquir: & ideonuc infelicesquof-
que,quos fibi ad (ènfum facile m accommodare prauide-
rit, àd fauçes filas folis follicitationum carminibus trahit:!
èc volun taria m prædam inermis expedatiac proin de pro-
ftratus à Domino humanum genus non quali forriorim-
pugnat,(èd iniqua confilia quad debiliratus fibilat. Cuius
vos carmina vt polfitis euadere.de eloquijs Dci vocem fa-
cræincantationis liben ter audite, hune Chriftus non in
fua digni rate, fed in noftra carne fuperauir: id eft, vtcriatn
à nobis cum fuperari pofle monftraret. hune inquam per
(an (ftps fuos Cnriftus inrerfecit. Et forte hic eft ille in lege
ferpens, quern beat! Moyfi virgà in ferpentem verfa
confiimpfit. Quo genere iam tune eûidcnter oftendit,
per virgam,id eft, per ChriftiDomini regiam poteftatem,
contcrendumclfemortis auôlorem. Moyfi itaque contra
malefi cos dcccrtante , modo conuertebatur virgain
ferpentem, modo ferpens in virgam reuertebatur. Quid
hoc eft l In ferpenre, perfonam maiediâi hominis, qui
crucifigendus malcdicebaturagnofcvin virga, feeptrum
regiæ dignitatis intelligé- Quid eft vixga in ferpentem ? id
eft, Dcusin horoinem commutatuÿ. Quid eft ferpens
in virgam ? id efi, homo in Deum receptus. Acficin ho-
mine eft exinanita diuinitas, vt-Deo glorificarctur huma-
nitas. -
Habcmus adhuçjn extaticofub fimplici & parifigno
(âcre redemption^ infighia. Cum in deferto filij Krael
abfque vlla mifericordia venenatis lcrpentium mo rfibus
fternerentur, legitur beatus Moyfes diuino commoni-
tus inftmâu, ferpentem æreum præfixum, figno *ntct
médias morientium erexifieturbas: &mandafle pereun-1
, tibus,vtpoftexceptos virulentos iâus,adprelenuani fçt-
■ : T ’ | p ;l i ^ I perentis
^,iol
De Pafcha, Homilia IV .
^ l î i S p r o recipienda (alure concurrerentr quôïup-^, Omnes enim creaturas ad huiusdiei feftiuiratem Dauid
^bus tam prompta aderat falubriras medicandi,quam vé-
lox ineracfacilitas intuèndi. Sequçbatur certum fubmomcntaheàcontemplationeremedium.
quialatebatiQferpente
myderium.Si dixerimushoclocoquôd Dominity-
piim fpecies refugiéhda pretulerir, quisnonadipfumçÔ-
tremilcat auditumîSed quis velcOgitare illud audcret,ni-
fiipfe myfterij expofuiflèt figuxani,qüi figuræipfius cèpic
iniuriamîqui proprio pereuangcliumtelhturôraculô: SÏ-
cut(inquit)Mofesexaltauitfopentem in deferto jta exdltari opor-
tetfilium hominis. y ideamùs aüté quid fibi vclit contra fer-
pentium vitus ferpendsafpeôlus. Serpens ab inirio naale-
didus erat : & qui fufpendendus fuiflet in ligno , ficutr&
Saluàtor malediâtionibus replebatiir. Videamiis quid eft,;
ferpens contra ferpentem,id èïtdamnatus contra dapina-
tum,maledi(ftuscontramalediâ:üm,fapientiaçontraCal-
liditatëmVbonitâs contra malitiam i acetum & fé l contra
venenum-, mors contra morcemjçônfumens deuorantem,
& in terfieiens occidcntem. Sic Sc ip(e Dominus loquitur
per Propheta : Omorsero morstuajtro morfus tuusinfone. Scà
etiam modo medela,fi vólutaus,contra môrfiimïerpentis,
yifo ferpenre confertur : quod turic euidenter impfetur
quaqdopeccatumipfiuspcccaticognitionecuraturj&^ci
nviiiis confelfione abolecur. Ac fie homo, quandódixerit
çdm Propheta : Quoniam iniquitatesmeas ego cogndfço3 &deli-
(tummeum ^tfoa;meefifempn.yQ ^ à < ^ è a ^ b e n t rcfpicit^
peceatufuuni^lanatlèrpentismorfumperlerpentisafpe-;'
^um Serpens itaque contra ferpentem, hoc eft, Çhriftus
perfequénspeccatum fub habitu peecacpris. Etidcpdixit
Apoftolus ; Et depêçcato damnauitpeccatum^pet carnerb fimi-
lcrapecçatrici : & de peccato peccatum,id eft,mortem de
inpttccôntriuit.Re<ftepecwrinomineappellàuit mortem,
quiâeandem de peccato conftat eflegcneracam. Secundû
hscnihileft aliud procedens de ièrpente fanitas,qudra la-
tens:q.uâfi fub peccati carne diùihitâs. Q^æ cum ita fint,
chati(liim,mtrofpicientesnofmetipfôàfialiquidvulneris
Tenferimüs,ftâtim refugientespeçcatUm, confugiamus ad
Chriftüm : ad ilium fpei noftiæ eleuë'mus pbrutum j ad il-
lû mentis oculoscpferamus. Çuiufmodi autëfitifte môr-
‘Vs,debemusagi^pfcere. Qui ätiequm malum rcïpicit: qui
m aùnamrem anxiacupjditatcfufpirat;qui alienam mulieremv^
portunis ôcul#<& môrtem adfe trahentibus cô-
(picit : qu^>^ àfiënp corpore (àcrificâc diabolo aniiham
(uam,hiccoxib^fpicul0 jucordepereufluseft;hicquam ;
debili morfu,t.im c^Tjabili (àuciatus.Qui malitiam vel in-îi
uidiam tanquam vulnin-înclulum in vüceïibùs retinec, a-
mariftirao atque înortifeto^njç laniatus eftiQui ride va-
cuus eft,& odio plenus, totus dh^pnis illiUsdëuôratus eft
inorfibus.Scd & It ita fit,nullum c^nuenit àëlperârè. Le^j
gimusiri IoriaPropheta, quômodo\eftia etiam deuora-
tuincogàtüréfiomerë. Ergô interdiuëi(ps rnôtfiii tefpi-
ciamusadCKriftumjVtadnosiilerefpiciatxHicrélpicia-
iriuSad (àuatorcmriôftrUm : iam illic à peccaxiribus, nifî
forfitari in iudicio , non videndum. Aut quomôdo vi-
dere quis potetit auctorem;gloriæ, diifturus vale'ÿ^rmum
rerum nature î Ôc ideo qui illumhic agnolcere nôluerit
adquiiitüs, iam eu m illiç.nôri po terit yidëoe damnatus.
Nunc ergo eum ride & ôpcribûs ante cônlpcâum noftrü
conftituamus : & ad ccclum oculôs lpe ducente iàcuie-
niurv Denionfträuit in veteri tellàmento Moyfes remc-
diuni, poftquam ferpens momordiflèc Chriftus ëtiam
îftud oftendit quôm.pdo fi refiftas, mordete nonpoifir.
Videteriomen Dei hpllri quantum p’rodeflè polfitingra-
«a, quod tantum prpfüit in figura. Referuntur ad ferpentem
cum reraedio afpexiflèredimendi : quanto(àlu-
bnûs erit , fi ad Chriftiimalpiciantiamredempti ? t -
S E R M O B E A T I M A X I M I
Regicnlis Epifcopi
g • De die fanflo Pafcha, quartus.
p v f ;^h imnierito fratres hodierna die Pfalmus hiclegi-
m p : ^ ^ i» quo Propheta cxultandûpræcepit Ôc lçtandû.
fanôlusinuitat. Nam in hac die per refurredionem Chçi-
(Ifaperitur tartanis ; per neophy^os Ecclcfiæ inriouatûr
terra i coelumperfpiritum fariclümfëferatur. Àpertuse-
nim tartarus reddit'mprtuos in fi ouata terra germinat
refurgèntes : coelum referatum fufcipit afcendentës ; de-
niqiie afeendit latro în paradifum : fanôlorum corpora
ipgrediunrur inlânftam ciuitatem : ad viuos mortui re-
uertunnir, & proueduquodam in refurredione Chrifti
âdâltiqra cundaelemenra fe tollunt. Tartarus quos habet
mittitadfuperos : tc^raquos fepçlit mitritad coelum:
coelum quos fufeipie reprefentat ad Dominum : 8c vna
eademque operatione Saluatoris palfio eleuat de i mis,
fufçitat deterrents, collocat in excelfis., Refurreâio e-
nim Chrifti defundis cftyita , peccatpribus. veriia, ïân-
dis eft glÔria. Omnem ergo créaturam ad feftmitatem
refurrectionis Chrifti Da'uid fendus innirat. Ait.enim
èxultandum in hac die quant fecit Dominus, & Jæcandum :
feddicit aliquis : (iindie gràculapduip .eft, his'vtiquègra-,
tulàndum cft quæ diesipfacômplediilur. Cælum autem
& tartarus extra huiufmodj dicm fuhtconftitura : quo-’
modo igitur peiTunt ea eleménta ad feftiuiratem huius
diçi vocari, cuius diei ambitu^on terieântur i $ëd hic
dies quemfecitDominuspénétrât omnia: vniuetfe continçtf
cqelum, terram ,’ tar'tarumque compleditur. Lux ënim
Chrifti non parietibus obftruitur, non eléroenris diuidi-
tur, non tenebris obfcuratiir. Lux iriquara Chrifti dies
eft fine qode, dies fine fine: vbiqùe (plender,vbiquera-
diac, v|?ique nohdëfiçit. Quôd autem ifte dies Chriftus
fit, Apoftolus dicit: Noxpraceßit, dies autem appropinquauit.
Præce(fit(inquir)nox, non feqùitur:yt intelligas fuper-
ueniente Chrifti lumine, & diaboh tenèbras effugari, &
peccatorum obfcuranqri fubfequi ; & iugi fplendore pre-
ceritas caligines depelli, fubrepeqtïaque delidaprohibe-
ri., Nam quia hiedies Chriftus, coelum, terram, cârta-
rumquecolluftrat, feriptura rcftàtur. Quod enim friper
terram fulgeat, dieiciohannes : E rat lux ver a , qua illuminât
omnem hominemvenifntem inhunemundum. Quôd in irif
ferno luceat, ait Propheta : Qui fedebant in regtône vmbra
mortislux orta eft eis. Quôd in coelis dies ifte pcrmaheat, 1
refèrt Dauid dicens : Ponant infeculum foultfernen eius, <$• federn
etus ßcut dies coeli. Quis autem eftcoeli di^s ^nifiÇhrï-
ftus Dominus, de quodicitur per Prpphetam ÏDiesdieier
ruftqt verbum ? Ipfe eft enim dies films, cui pater dies diüi-
nitatisfuæerudat arcanum. Ipfeinquameftdies, quiait
perSalopionem : Ego feci vt oriretur m coelo lumen indtficiens.
Si cut ergo diem coeli nox omnino non fequkur, ita &
Chrifti iuftitiam peccatorum renebræ nqnfequuntur. Sé-
perenîmdies’cosliluccr, (pléndet, <0ç fifiget, neque ali-
qua poteft obfeuritate conclridi : ita & lumen Chrifti,
fempcrmicat,radiat .corufçat, necaliqua poteft delido-
fum caligine çdmprehendi. Vnde ait Euangeliftalohan-
nes; Er lux in tenebris lucet, & ternira tant non comprehen-
derunt. In refùrredione ergo Chrifti élementa. omnia
gloriantur : nam 8c Solem ipfum' arbirror eflè in hac
die folitp clariorem. Necefie eftënim vt ibl in eius re-
furredipfiè gaudeat, in cuius palfione condoluir : &
cuius mortem lugubri quädam caligine prpfecutus eft,
eius vitam nitidioris Iucis (plendore lufcipiac : 8c tanquam
bonus rniriifter, fi eut tune obfcuratus eft ad exe-
quias fepplture, modo corulcet in refiirredionis obfe-
quium. Inpaflîoneenim Chrifti ealiginum fe nodecir-
cumdedit, 8c Iudaeorum facinus mundo telle conge-
muit. Indicium enim quoddaro doloris infoie eft, tan-
to feeleri officium liiminis denegallc , 8c vltione quadam
Iudæorum oculis tenebras infudilîè : vt quorum men-
tem cæciras inuaferat, eprum oculos cæcitas occuparer :
nec tucereceis mundi lumen, a quibus fuerat lumenfe-
lutis extindum. Damnatio igitur quædam ingcricur
Pharifieis, vt tëinëbrâs in die iudicij peeçatoribus rëpro-
milfas, iam âprid luperos pacianrur. Apud luperos ergo
cf|icjfixp CKriftp immprantür tenebræ. Quid mirum fi
aprid luperos funt tenebræ, cum lux defeen dit ad inferos ?
Igitur fratres , omnes in häcdie fanda exultarëdebemus.
Nu 11 us fe à communi læritia peccatorum confcientia fub.
trahat’: