A
S.Prophc-
tç tâ dare
omnem
«Chrifti ce*
conomiä
deicriplc-
runt, vc nó
futurum
piçdixill'-
led prjBte-
riiam vel
prçJcntcm
cecinifle
videantur
Scrutami-
ni /criptu-
.is & ilia;
flint qua:
ceftifican-
cur dc tncj
lean. J.
1er en:, u.
I
Animalis
homo no
quae flint
piritus
Oci,&c
i. Cor. z.
Pfalm. je.
Viderur.al
ufioad
reliusGe-
deonis.
lud. 6.
1.1.
Ab Ocea-
no Orients
ad Occ
anum Oc
cidentis:
hoc etiam
icmporc
lux Euan
gflii afful-
licAncipo-
dibus & a*
iiis pppu-
lis ad qtio!
■ ■ acccilum
jdari non
\ pucauit an,
’ tiquitas,
P
dêquibus
S. Aug. li.
iû. Dei. I
Hçc nullo
Salomqnej
(cd plcnif
* firne irç
-I Chcifto l'docec S.
Ang. 1.17*
c 8. de ein»
Dei.Vera !
paxibieft
gentibusnulluscum ipfo concertât, ideoiubiungit: Été Sole. Vides certè quod Salomon vita^funétus cft. Vbi an-
gcncibusnonèft virmpeum. Nonquàdipfegentium ope tem erat ipfe ante Lunamî Quarto cnim die, ih'mundi
&auxilio indigui(Tct,fed vc eiqs perpeilïonibus ôcdolori- j creatione, Lunam ScftellasDeuscondidit. Salomonem
bus gentes fui (le coiifeiuatas indicaoer. j v tto quondam Dauid ex caquæ fuît Vriæ,genuit, ante (b-
HERB AN VS. Quomodo non apertè dixit quilquam lemauremvbieratnomeneius? Neque tum Dauid hæc
Prophetarum loquendi libertate & fidùcia, nempè yerbü ! vacicinàbatur.
Deijid fl filium, c coelo dcfcenfurum,è mulieré Maria car j HERB ANF S. : Qjiod quidem calumniatorem humineraaflumptnïum
, &homiaemnafciturü,Forevtincru-1 liauicipofl'urntihiqftenderc: quia non vnutn folum hu-
cem agcretür?acmoreietur,& certiadieàmorcuisrefurge- miliauit„ fed infinitosquidem tyrannos animapj^culfos
rer, &rc.
SANCTVS ARCHIEPISCOPVS. Odemensjiône
Elaias Propheta libéré clama t omnia de ipfo 2 Non etiam
Dauid vociferaturimPlàlmis lîue Canricis,&reliqui Pro-
phetæin vircute ÔC poteftate? Audi quid IeremiasProphe-
tade tuis patribüsdicat , longe ante deelarans quomodo
conlilium habituri 8c meditaturi ellèntaduerlus fuum do
minum. Ventte & imtnitiamus lignum inpanem cuis, & ipfum e
terraviuentiumeradamus. Etpauloantè: Ego equidemficut a-
gnusfine maculaadduct us fnn ad viclïmam,&ignorxui. Often-
de mihi, vbinam iugqlatuseftHieremias,vbi namlignum
inpanem eius immilérunt.- Fortalfë ad fenfum hoc non
po(lis dicere. Nam ipfum fuifle in coenum proiéétum at-
qùe obrutum, eumque folum co’mperimus. De Ghrifto
igitur & eius paffione Prophetam vaticinatum fui (Te liquidé
confiât.
HE RB AN VS. Hæc Hieremias ænigmaricè atque in-
iiolutèlocutus eft: lîue de feipfo,lîiie dè.alio,noft mea réfère.
T u veto die mihi quod terogo , quinam ex Prophe-
tis meis dixit loquendi licentia,6c non paroemia, de Chri-
llo tuo ? • •.
. S AN CT VS ARCHIEPISCOPVS. Re verâ carna-
lisçum fis, carnalia perquiris, 8c craflà animi fenlà. Nun-
quid Prophe’rçtuainleitiaarqueinfipientiaÔCamentiain-
digueru nt,vr Verba communia &triuialia limpliciter vari-
cinancés prohindçrenti Audiigiturquid dicatDaüidde
ipfius cetiefii dèfcenlu in virginem, vt carne indueretuf:
tisfiendeificutfluuut tn vellus, &ficut gut tadifiillans in ter ram.
- H E R B AN V S . -Hæc de Salomonedixit Dauid: & tuin
quem hæeperuertis&accommodas >.- '%
S A N CT VS A R CH I E B ISC O P Ÿ S . Progrediens
Pfalraus quid dicit? Orieturindiebuseihsiuftitid. Et quis ve-
ttrumiplum arguerpeceati ? Salomon veromalum opérants
coram Deu, mortuus efi.
HERB AN V S. Innumcrabilium feditionUm in diebus
fuis patribus noltris autor extitit.
S AN CT FS ARCHIEPISCOPVS. Heu t quia ve-
ftras infirmitares baiulauit , & morbos ianaoit, & veftros
mortuos ab infetis ad vitam reuocaüit: vos veluti canes
rabie concitatiaduerfus ipfum furebatisjr /Quis igitur tù-
multuum autor,vofncipfi,anilleîVeruaudiqü*léqutm-
tur : EtdominabitUŸ(inquit)amarivfquedd mare, & àfiuuiisvf-
que ad terminos orbis tetrarum refulget ? Coram ipfo procumbent
AEthiopes.Non omnis'Æthiopiainipfum credidit? & quo-
tidie jplum vtDeum verum adoratî &inimici?; NonvoS
Iudæi, qui præ multa& rabida famepul ucrem lingitis/id
eftjterrena & puluçrulenta, carnaliaq; & pert tub ataanij
mifenfa& cogitata ,àGhriftianis Ôc fpiritalibus hommi-
bus fpiricales ôc diûmas notiones ac lententias edere, id
eft,mente percipere & intelligerenon Valcntes. -
HERB AN VS. Linguamalcam& magniloquam ade-
ptüs, feisifta proloqui. Sed quid lîbi vult inditat hjec
verfus cl au fu la: Er erit abundantiapatris,donee auferatur-Luna ï
Quænameft hæc pâcis abundantia î
' S A S CT VS ARCHIEPISCOPVS. HæCpaciShiul-
tirudo jfiueabundantia.declarac fatiélarum Dei Ecclefia-
rum chàritatem&dilcôfionem,quam indeptæ funts&qua
lefe mucuocomple<ftuntur. Lunam cnim}Catholicam &
Apoftolicam Eeclcliamdemonftràns,nominauir» Donee
autem.veneritDomidus^ & præteriérit Ecclefia,eô vlque
ent pax Dei 4 in medio Ecclefiarum fupernatans&abun-
dans. Cùm verp Ecclefia præterieric, tune etiam pax c
& confternatos fubjecic: omnes malignos daemonas fuoi
imperiodeuidtosreddidit, eofq; yinculis& catenis con-
ftriftostuto tenuit. Quod verb fimul cum Sole manebir,
regni fplendorem fubobfcureindicauit, propterea quod
Soleft diei duxiccirco robur eius&imperiumfolifimile j
efle dixit. Pdmamautem Lunam,diem dixit,ortum ipfius I
innuens. Ideoqne dicit: Permanebitfalnusingeneratio-1
nesgenerationum. Similiter, Permaneat ante Solem no- j
men eius, hoc declaratV Anteregnum in vniuerfo mun-
do, donien eius eximium decus & premium & honorem
confequetur.
SANCTVS A RCHIEPISCOPVS. Salomon dx-
monas humiliauit ? Nefcisquid loquaris. Ad tempus qui-
de eos vafis inclufos (k feptos tenuit, & figillo conftriftos
terraque obrutos occuluit. Sed mecumconfidera,quod
mcnte&fpiritu profligatus ab ipfis damonibus, & deui-1
d us, de falnte periclitatus eft, quemadmodum teftatur
feriptura. Nam mulierum armenta velutequusfcemina-1
rumamore incenfus, ac libidine inflammatuspoftquam
congregauir, templa condidit idolis,eifque leruiuit, &er-
roris abominationes adoleuit: atque alienigen« mulieti
turpiter commixtuSjVbile in regiam fiuepalaciurn recepit,
repent^ vitam finiuit; malum coram Deo operatus, nullum
pmnitenriasveftigiumdemonftrarepotuir.-Hoc autem!
iquodcecinit'Dauid: Simul\CumS6lcpermanebit,nd
regni fplendorem edicic, led de meo Ghrifto & Deoipr*-
dixit, qu6d cum Sole permanebitin non enarrabili fplen-
dore diuinitatis lliteimpollutaipfius humanitas; eoquod
erat duplex, & Deus& homo ; atqufc fuo patri & Deo in
coelos aflumptus, & ledetrs ad dextram eiusvivtutis fiue
poteftatis. Iliad autem,antelunam, non manifeftat pri-
mum luntediem, necfecuhdum.nectertium: fed Catho-
licam Sc Apoftolicam Ecclefiam noininat lunam. l^rius-
'quam enim haepefletf inquit) vnd cum foie patre & Deo
erat, non folum in his quafab initio fueruntgenerationi-
bus, fed Sc ante omnia fecuki At vero hoc; Ante Solem;
permanet nomen eius., obfcure&hoc aeclarafti. Non e-
him Sol regnum indicat : led pure & indubitate dicit,
qu'ddaUrequam hicSolfacftus ellet, erat nomen eius admirable.
'HERBANVs. T u tuae patri Con fulis, & quiduisacco-
modas,meamq; inrerprerationem detorqueris. Ego vero
decei tans, & pro me anxie laborans, tuam explicationem
non admitto neque appfobo.:
S ANCTVS ARCHIEPISCOPVS. Veritas te tra-
hit vel noleiltem annuere &aflenriri. Quod vero pauld
inferiushabetur,tibi dico: Etbenedicenturinipfo omnes tribus
terra. Omnes gentes beatumipfum prxdicabunr. Erpau-
16 ante: Erit nomen eius benedittum in fecula. Tn quidem die
modo, vbinam aliquando benedidlxfuernntin Salomo-
ne omnes tribus terr«, vel quo tempore beatum przdica-
ueruntipfum, vel quibus fcculis benedi&umfuir nomen
eius ? Qhis enim benedicitSalomoni 5 Omnes enim i-
pfum condemnatum habenc vtpote coram Deo malum
operarnra-i
HERBA-NFS. Non Salomon librnm Ecclefiaftemin-
feripeuedidit ? Non etiam omne prouerbium ? quod quidem
demonftrat, quia hie eft. Nonneieiusfcriptalegun-
•tur ? Vide igitur quibus inlocisfapienti^ ipfius gratia per-
fonar& celebracur. Laudatusabaudientibus&glormca-
tur a legen tibus, Sc bencdicetur ab his qui eius fapientiam
intelligunt. Quomodo dixit quod nulluseft qui huie be-
|qu{&
medio tollerur: nimirum confiimmatio»»e faóta. Vtau- nedicat?
tem hoc Pfalmo ab.uhdè iuueris', animum adhibe ad ! SANCTVS ARCHIEPISCOPVS. Nomeneiusbe-
ea quae dicun^ir. Qurdfuperius dicit hic Plalmus ? Et nediftuminlpiritu dicit Cantiei autor ne.c lolum benedi-
hnmiliabit(inquir<) calumniatorem , Sc permanebit cum «Stum, fed etiam in fecula. Quomodo Salomoftis nomen
' ___________________ . ■ eritbenebenediâum,
qui in peccatis vitam lu am finiuit ?N on H ER B A N F 5. Q^æcunque de feipfo Dauid protulit,
*itn Deus erat neque Dei filius , quomodo Dominus 1 ea vos vindicates in Chriftum veftruminuertitis.
meus’lefus Chriftus. Ecenim non alius cuinfquam nomen SANCTVS ARCHIEPISCOPVS. Deliras, neque
eft benedidum in fecula,quam folum nomé Domini mei vfu neque ratione facram feripturam intelligens. At-
lefu Chrifti & Seruatoris. Salomon verà tandem corru- tende quæ poftea dicit : Poftula ame,&dabo tibigentesharedi-
ptus eft, Sc perijt,Dei amore & charitate difiunótus,& dæ- j tatem tuam.&poffeffiomnt terminos terra.
monuhi intemperijs ac furoribus cohibitus ac detentus. | HERB AN F 5. Atquinonpaucisgentibusdominatns
Et nifi Dominus nofter lefus Chriftus, cum crucifixus &
mortuusad inferos defeendif, ei manum falutarem dedif-.
fetmihil omnino haberet. Non enim lolum non benedi*
(ftum erft nomen eius, vt dicis,in perpetuum : verum etiam
in infinita fiecula cum peccatoribus afficietur fuppli-
ci0,vt tranlgrellor,& qui omni bonoexciderit.
HERBANVS. TuusChriftas etiam mortuus, die mihi,
falutisda^ae poteftaté obtinuit & leruare poteft ? Per-
fpice quomodo leipfum nuperliberauit, & Salomonen!
cripere & faluura facere pôtiiit *
SANCTVS ARCHIEPISCOPVS. Age igitur, die
mihi,quid,& de quo dicit Prophcta;Quoniam non relin-
quesanimammearnininferno, ftcc dabisfanftumtuum
'" l videre corruptionem ?
H HERB ANVS. De feipfo plané hoc dicit, fuppliciter
Deum deprecans.
! SAN CTV S A RCHIEPISCOPVS. Direétèadùer-
î'J* fusveritatem mentitùs es. Nonne Dauidis mönumentu
I ' cft inPalaeftina,& corpus eiusin fepnlchro? Quomodo i-
la. gicur pronuntiat ; Quoniam non derelinqucs animam
rati- mearn in inferno, neque dabis fânftum tuum videre cor-
|(ö-; luptionem, qui tmllo modo refurrexit, (edin fepulchro
fto i adhuc iacetjiampridemeorruptus penitus? Sed veritasar-
guit, quöc^demeo Chrifto hxcPfophctaindicauit, pr s "
ftiens hupe refuftedturum pofttertiumdiem.nonexpe-
datacorruptione,vtpote qui potens eilet. Vaticiniumau*
té fibi proprium fedt,'velut de feipfo locutus, Iciens quöd
fecundum carpem de luo foemore nalciturus eflee Chtir
ftus,refurgens incorruptibilis.
HERBAKfFS. Interimetfiitaeft,ficutdicis,nonhaec
vox Domini: Non derelinqucs animam meam in inferno,
fed cuiulHam famuli vel inferioris ad fuperioremfap-
plicationem dirigentis. Scire igitur te oportet, quöd non
erat Dei filius,fed famulus.
SANCTFR ARCHIEPISCOPVS. Dominusmeus,
&Deus, ÔC homo fiiit, duas naturas indeptus, 8c duas
eüentias 8c duas voluntates, fed vnameandemque hypoftafin.
Ergo propter naturam -humanitatisvtereatam, &
:ft Dauid.qnas deuicit 8c profligauit.
SANCTVS ARCHIEPISCOPVS. An eiuspolfef-|eliamDe‘
fio vfquc ad orbis terratum terminos propagata fuit ? Pa-
Içftmætantumomninoimperauit, &ludxorumrexruit;
finium orbis terrärum nequaquâ.Quod fi etiam gencesàd Dei.
tempus. fubegit, fed non Temper: aliud igitur eft terminö, 1 ?f*l-1.
ôcaliudgentemdeuin<äamaccipere,f6rtalfegentera,qu«
fittota 8cintegrahærcditas. Ad hxeigiturnugaris8cbla-
teras : liquidem ad Dominum noftrum fefum Chriftum I p
hxcreferuntur. Si enim ad orbis tèrrarum terminos able- !hoc mci-
r!s,illicChriftum fpiritaliter regnantem inueneris. De eo 'jciniüm rc*
igitur Dauid:vaticinatus eft. Animaduerte etiam quod jfertadte-
Chriftianifmus vbique priocipatum obtinet,& per omnes
narionesfunt ei,quicruci luffixus fùit,ere<ftç,&veluticip- |nCraciônlf
pijfirmat* Eeclefix. Quod autem non deDàuidequidc, 'quamuis
fed de Domino meo & Deo fcrmoeft, audiquidextre- (pofsir ad
mum Plâlmi fubindicat : Pafce eos in virga ferrea. Virga ilia :*tctnam
ferrea eft preciola crux. Quospafeet? De quibus dixit: Er
nunc reges intelligite.erudimim quiiudicatis ten am. Deinde di- jdiester-
cit:Apprehenditedifcipitnam,ne quando irafeatur Dominus,& per- jnitatem
eatis de via iufia. Quemnam igitur Dauid innuit, Domi- dénotât,
num,anfeiplùmî Superuacaneaoratio. Nullusenimeo-
rum qui reâèfepiunc, feipfum dominum appcllauit, &
magis feriptis verbis. Quinetiâm quantus Propheta fiitu- Heir. c. i. j
rus eflct,fielfet2 Ergo percipcauribus, in fine quem de- Ha:c veri-i
nuntiat : Cum exarferit in hr tut ira eius, beati omnes qui confi- tasr° oc'p
duntineo. Quam ob caufam ? NonenimDeuseft: homo manU^
enim erat: ficut vnus hominum, & Propheta vaticina- fcftior 6-!
batur. Vides igitur quam friuola funt 8c fiitilia quæ ob- tta eft,ad
loqueris. ' pmnesor-
diuinitati vnitam, hanc adiun&iuamvocemvelutinuo-
cationempofuit. Neque hocelfedcbetlcandalum. Nam
refurreäio corporis eius, & quod eius caroin monumen-
tö non fuerit corrupta, hoc a diuina poteftate & virtute
Deicatis in humanitärem eius cffeéfciun eft. Cùm igitur
humanitas eiusdiuinitatem implorât non ego reliquum
aliratem
,crducc-
rentur quçl
rendus fuit
mediator,
^)lum homo,
verui
i
"(beat
HERBANVS. Hocfiitaeft,confequens eft,vt idem fit
ipfe 8c feruus,& dominus, ac necclfe eft vt idem tanquam
feruus'fibiipfifiiccumbat velut Domino. N
SAN C T F S ARCHIEPISCOPVS.- Nngaris fruftra
argutans. Qubdenimfit Scdominus,neque ego inficior.
Vnus enim eft idem & filius D e i , quia fit in Diuinita-
tefuaSc humanitate in vna hypoftali, qua verbum D e i
caro factum efi, ficut teftatur Scriptura : Et babttauit in
nobis.
HERBANVS. Qu6dDominustuus,pr*clare:fedfcr-
uus, quamobrem 2
SANCTVS ARCHIEPISCOPVS. Dominusqoi-
deth, vcprxexiftens,feruusveroob id volens fa£tus eft,
vt in ferui forma, aduerfario lu&a proftrato &deui«fto,
a feruitute & malcdiifto liberaret eum , qui in paradi-
foniale propter prxuaricatorempeccato mancipatus feruierat./
.
HERBANFS.. Vertiginelaboro&xftuo,nec fum a-
pud me , fi lofephi fabri8cMarix eius eoniugisfilius, eft
ipfe Dei filius,qui in hunc mundum venic. /
SAN C T F S ARCHIEPISCOPVS. Sicputo.Dei-
pfo Deus ore Prophet« dixit; Dominus dixit ad me,filius me-
uiestu .ego bodiegenuite- _____ t v ■/_____________
HERBANVS. MolesPropheta, fiPentateuchumle- bl5te,rar“
gifti, nobis Ifiaelitis magnas cxecrationes à Deo 8c Ange- fcfad<> |
lis 8c fanâis ftatuir,addens etiam omniaelementa quç fub iaditu. 1
ccelo fnnt, in maledi«ftionem & execrationem, fi quando G
alium Deum fufciperemus,prçtereum quem patres noftri Deut. i*.
coluetu nt. Quid igitur amplius curiosè percontaris ? Ete-
nim Deus ipfe per Prophetam mandat&iubcr nobis, di-! j
eens; Nonerif Deusapudterecens, nequtadorabisdeumalienum. ' 2d*
E^o enimfinnDominusDeustuus,quieduxitedeterra AEgypti. Ad
hæc igitur quid tibi videtur ?
SANCTVS A RCHIEPIS COP VS. De Chananæo- ’Tfal. 109. 1
rum fculpjilibus 8t fimulachris, .hoctibi iulfiim&præce- Hoc
ptum fuit, Quod non deum alienum coles, non antem de Chr|‘^ ^
vnigenitoDeifilio. Quem igiturinducens fubindicat, du
dicit : Dixit Dominus domino meofedekdextris meis : donee porta eft, n non
inimicos m s fcabeüum pedum tuorum 2 Quinam do minus, t & folum
&edilfere. - i fed etiam
HERBANVS. Dominas fuper coelcftium, & terre- impuden-
ftrium,& fubterraneorumDeuseftincoelo: Dominus e- iternege.
ratetiam Dauid in diebus regni fui, omnis rerræ, cuiusrex ’«r .D.Au.
erat. Dixit igitur huic Deus dicens; Sedeàdextrismeis:id *
eft, Ne declines dextrorfum vel finiftrorlùm à dextris ma- ^ Dixjt.‘
datis legis, fed lérua legem : & ego tibi fubijeiam ômnes h
gentes,& inimicos tuos fuppedaneum pedum tuorum fa-
ciam. bicunturenim arma bcllorumiuftitiæ,etiam in populo,
euftodia.
His omnibus diâis & difputatis inter lamftilfimum Ar-
chiepifcopum,&Herbanum legis doûorem,præfente etiam
pietate illuftriffimo Rege, 8c quibufdam Epifcopis,&
multitudme Iudæorum, atque vniucrfaciuitate.necdur
bitatiofolutionem fiueexitumhabuit. Nam flexusinve-
fperam dies, ipforum dilfertationcm & caufæ iudicium
intercidir. Gaudebanc autem Iudæi fnper Herbano,
quod hic contra Archiepifcopum in difimtatione ftare intégré
8c fortitft: potuilièt, nec dcfecilîcc ï atque orones
ipfum deofculabantnr, 8c magna beneuolentia.profe-
qncbantur.Herbanusautem iplis dixit : Imo verù/fratres,
Deum
111