fijt _ _ _ _ _ _ jg g j_ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _ _
fublimi corpori * corpori tarnen contemplabilem Detim r pcreidem animaperfedle fapiente. Necquodvnaonini
Fore^&vniuerfalemvideri loealiter pofle, cum-Deumvi- j modis volet aniini , multas id omhimodisvolendoplul
derehocfitintelligere. Intelleélumverolocalemnonef-1 veile : Nccquodqtucctinque optime meminerir, multas
Ie,vel intelligcndo cognofcimus. Quiafi intelle&uslo- melius memorie tcnacicate meminifle. Corpus vero &|
ealis eft,locale fe'rit & quod ihtelligitur. Nihil enim locale
ell,quod non & ipfum locus eft. A t fi i ntelle&us localis,Sc
inhocDeus, quia hoc intelligitur Deus ,'ergo localis eft
Deus» Quod quiarcpugnat,intelligerenosoportec,con-
ftarehominerriexcorporeo&incorporeo, vtroq; in melius
reformando. Gonftare angelumcx corpore Sc fpiritu
prarcipua inter creaturai dignitate formato. Spiritusille
namqueeft ornni fpiritu creato potentior. Corpus illud
depotiflimo omnium elementofiiblimius, fecundum il-
luid Propheticum, vbi angelica fubftantia duplex fine du-
bitationeperhibetur, quo di&um eft :Quifacitangelos fuos
p f i i p j i 4. >& minifiro.sfuosignem vrentem. Ignem vero non efle
lpiritum, Sc (piritumpciindcignem non efle manifeftum
plus habet ponderis magnum quan) paruum ,Sc validior
corporum multitudo quam paucitas JSc Fortius quippiam
manus multx,quam fingulæ vel retinent vel fuftinene, vel
propellunt. Nunc conièquentia difquiramus.
Animas ejfe iheorporeas.
C A P V T X V I .
HAbent, inquis, anipte fecundum fe corpus quo fub-
fiftun tlicet multum Sc incomparabiliter tenuius
quamnoftra (lint corpora. Accipiaturita, fiitaeft. Illud
_ refpondeas'Velim,quiseftiftequidicit}habetanimacoreft.
Quia non iftic allegorice aliquid accipiendum eft, ficutj pus incomparabiliter tenuius, quam noftra fine corpora,
illud vbi ait Dominus: Ignem venimitterein terram, cum dej $i ariiroa: verba iftafunt, quod corpus efle fuum dicit
fan€lo fpiritu dicerer. Non enim credi fas eft animashu-j quod ipfa eft , aut iftud quod fentificat , vegctatque
manasad aqrorem diuinum participationeängelicifpiri-
tus inflam mari, quiaeodem dono bonus eft homo, quo
bonus eft ahgelus , Sc eodem dono vterque beatus eft.
Amboidipium eadem voluntate, eodem Fcilicet fpiritu
cupiunt. Ambo hoc idem incorporea capacitate perci-
piunt. Et fit homo angelus , ScDeus vnus'fpiritus,iuxta
Apoltolum dicentem: QniadharetDeo'vnusjptritus efi. Non
autem video quo pa6to corpus incorpOreo contemperari
queatjVtvnusIpiritusiuredicatur. Si enimeorpuseftani-
ma,immutabitur *rgo corporeum,Vt efle aim incorpereo
viium polfit. Atque ita ad illam rationem neccflario redi-
tur, qüa in corpore Urn aliquid creari potuifle dicitut.Nam
fi poteft ex cotporeö iucorporcum fieri, potuit Sc ex nihi-
lo creari. Nifi forte dicatur incommutabilis Deusveluti
corporafcere, vt vnumpöffiteile cum corpore»' Sedlioc
perditorum quorumpiam fides habeat V1 quia fi vel angelo
vel hominiadhxrere Deo bonumeft -,nbh ad crearuram
deceriorabitur creator incommutabilis, fed ad creatorem
mutabilis creatura proficiec. Vnde in Euärigelio Dominus
dicit: Pater,fint ißt in nobis vnum,ficut&ndsfumus vnum.
Quod corporea omnia adiunätone fui maiorafiant &
multa quam pauca\ i ncorporta veto animam nec
augeatttrinmultis, neennnua-
tur infingUlis.
C A P V t XV.
carnale. Ipfa epim dicit anima : Tenuius eft corpus a-
nimx quam corpus meum. Quod eft corpusqudd fuum
dicat anima, hinillud quod ipfa eft, fi corpus eft animal
Aucigirur anima corpus eft, nec reifte corpus iftud car-
neum fuum dicit, quia potiusillud eft fuum quod ipfa
eft. Aut fi iftud corpus artimse corpus eft, ipfa , vt datui
intelligr, non eft corpus. Poft itiaem conlultori fuo fic
loquitur: Obijcis mibi uleo animam non ejfecorporearn, qutanec
localis f i t , nec qttalitate , aut quantitate fubßfiat: Quod cuius
penculi fit ita credere, tn confequentibus demonfirabimus. Nunc
vero tn hoc T^ailatusnoftri ft am habit a difeufiione pendebit ,vt fi
neclocalisfit, nec quantttati fubiace’at, ejfe earn indubie incorpo-
rearn credos. Si vero earn demonßratierimus quantitate determinant
locoueconäudi , confequenter earnjttam corpore contineri.
nec ipfe iam dubites. 1 Sratuin nempe Traiftatus cui in in arci]
cult iftius.cohditione pofuifti, vt fi localis Sc quantitati
fubiacensanimaprobaripoflit, confequenteretiatricor-
porea crederetur , quam tameh paulo poft intra,'peifto-
ris officinam varietates cogitationum fuarum fingCrc, Sc
motus agitare pro nuncias.
Animam fine vlla differentia locali vifum corpori
’ 7 ' trtbuere.
• C A P V T X V I L
AC primüm quæfo refpondeas ; ipfa anima quo in loco
ift corporis, in toto cft,an in parte? Si in parte eft,
quemadmodum vniuerfum vbique corpusmouet atque
fcnrificat ? Si in coto eft,; quömodó inträ folius pe^o-
ris officinam cogi rationes fuas fingit Sc-motus exercer? An
forfitan non folunrin peàoreeft, fed etiain incapite:nec
ncapice tantum, fed in planta atque irtoflibus ? Et vbi-
NEc vero credi licet quorunjquc coniUmftionem corporum
vnitaremTrinitatis imitari,auteidem in cön-
fufibiliter pofle mifteri. Pater enim liquido quodlibet v-
tium corpus j\aris corporis adiuniftione duplicarhEfle illic
furfüm,deörfii'm,dëxtrum,finiftrom,anterius atqüe pofte-
rius.Efle illic pro modo magnitudims, longitudinem. lati-
cudinem , altitudinem. In Deo vero ipfa Trinicatehuius cunquc ani mam Iocalicer efle credis j illic criam locilucr
fecabilitatis Sclocalicatispartes , 8c ipacia efle non did- J fapere 2cIdealiter cógicarfc fâteberis. Ét qaonianifî corpor
mus,ad cuius fimilirudinemvnUni nos efle,fêcüfnque vrii-1 rea eft , càten us ineft cotpori : Vt ficut aqua vtrem mi-
ri nos pofle dicit ipfe qui fècit, fîcut in Apoftolrcis Aclibus | nord fu; parce minores pàrtes eiiis implear, SC maiore ma-
legimus, qtiodvnuscredtntturh, vhufqtievoletittunt eratanmus \ tores; necefïario fequifur, vtSc maiorHlicogttàtioinpe-
& cor vnum. Non famen reor mulrasahimâsirafibifùiflè j iftôre fit * Sc minor itï digi to : atque ità quoram partem
conmniftas, vtmàior quatdam ex multis animabusanimà j quifquccorporis viuenrisabfcidem^ röram quoque par-
fierer,quiaTrinitàs per quam, & cum qua omnes bohx a- j tem anirnie vegetailtis abfcidit. Àc per hóe non tanta erit
nimæ fiunt vnum. Nècin illa'exl eademTdni^âdàperfbnà | in anfiUadebifi, vtiq*vel côgitandfvis,'Vèl potentiaoehïi-
minor eft qùarnin tribus, nec ïâ tribus maior eft quam in nifccndh Aeremnàmque ( ex qüo àut èuifimilem animam
linguliï .-SicScannnæhumanaîfubftantia adeiusimitatio- efle pionuncias, ) dimduum fccabilemque^ieino dubitat;
nem cùiusimagoeft, riecin miiltis féçûdum aliqüaïnrno-* Nàm 8c cum flamusSc reflamus particulas eiushaurimus
lem maior eft, nec ih fingulis fecundum àliquam nlo- Scrêddimus , quas in paftum totius corporis vcnæillààca-
lem minor. Quia videlicctpôtehtiàèfiïntiilæ , noficdrpo-1 piunt quas «VT,,f C r ç c i vocant.I^er quas idem aer itï tetri-
ra. Creatas au tem porentias creatrix vtiquepotentia iure peràmentum trium elemcntorum pulnionum qüo'que in-
fuperemiriet,eaipfôvelmàxim<*quocreàuic. Nam&àrii-, defeflàagitationedifpcrgitur; SedfihaùftusàeriUxtâferi-
mamanimapræftancioremfiepe 8cexperimur 8cdicimus. te'ntiàm tuàm ; ad animæpertiüet paftum, quia feilicet
Ncctàmeneandemquamfecuhdüni potchtiam pribftan- res aefià conucniênter alitur aere. Ergô ficut fuprà di-
tiqrèmdiciraus,fecundum molcm,quænullaillieft.cre- iftum eft, cum corpbre qübd vegerat recipitfèdkionem.
dimuseftèmaiorem. Illud eciam nec te arbjtror dijffiteri, Vis certe memoriæad tôtam fine quæftione pertihec ani-
quamlibet mulras animasperfeiftefàpientêshônplus ' mams Ömneptritrp'corpusqüamlibetmagnum,quamli-
._________ ______ __________________ _______ ________ ______ ' betparbet
paruum,fecari profeifto poteft. Qiiodiccirco illiacci-
dit, quia pattibusconftat. Narpquicquid partem habet,
poteftvtiquediuidi, quiapars poteft dpäitediuelli.Qua-
piopterfi corpus eft anima, recipitvtique (eiftionem.Si rc-
cipit fe£lioncm,recipitimminutionem. fiimminutionem
rccipi t,perdita quifque vjuicorporis parte, animse quoque
peraiditpartem. Cum parte vero anima: peritparsmemo-
rise. Anima ergo cuius imminuta fubftantia eft , minus de?
bet vtiqiie mcminifte. Ac per-hoc fi localis eft anima,mJP
timoda poteft feiftione comminui, Sc frequentia commi-
nutionis aboleri. Sed quia iftud mens fana, ne dicam do-
da, non recipit, vt illocalitas anima: quantum per nos fub
ope diuina proferri potueric,magis appareat, de motibus
difleramus , quiadubium non eric, ficut corpus eft quod
mouetur loealiter, ita non efle corpus quodlocaliter non
mouetur.
Tres ejfe motus.
C A P V T X V I I L
rT^Res ergo motus efle, Stabilemftllocaltm, localem iam
JL notum eft.Stabilis motus nei eft,lilocalis anim?,Localis
corporis. Stabilis motus eft , quod Deus creaturam
non Temper fecit, Sc tarnen eandem nonnouavolufttatc
tunccreare voluit cum creauit, quia femper tunc voluit
creare cum fecit.T«»c,tempotis fignificatio eft.5ew/>«r,non
adtempuspertinet. Tunc, crgoiftudadprincipiumtem-
poris pertinet, no ad tempus, quia temporaneum motum
ftabilicasfempiternsYoluntatis includit. Ac pethoc femper
tunc velleftabilis motus eft. Hie oportet accipias, ni-
& amoueri parte fui prq corporis paffe poffit , nec nr,
videamus. Acprimum illud excutiendxqcxftionis huius
potiflimumque fit nobis, vt fi habet partes animus, fecari
polfit in pattes. Aducrtamuscrgoanimo , quod nullum
corpus aut tangi fimul totum,aut fimul tangeretotum po-
teft.Etanimainfuis quibufque motibus vel aölibus tota
fimul eft. Nam, vtfupradifputauimus , omne corpus
quamlibet magnum , quamlibet minimum.,' habctlon-
gitudincm »laritudinem & altitudinem. Subiacer autem
pro numciro partium fex.vtiquc motibus. Mouetur autem
omne corpus furfum, deorfum; in dextrüm, ac Gniftrum;
priorfus Sc retroceflus.Mouetur autem etiam motufepti-
mo,ficut eftroex Sc fphxreidcs: qui pcrfedlus motus ad x-
ternitatis indicium d fc, Sc per fe, Sc in fb peragirur. Omne
igiturcorpus,vcdiximus, fex parteshabens, fexmotibus
fubiacens , habet vtique pro, craflttudine fui , aliquid
e'tiam medium. Exteriora namque in corporibus omni-
no nullaeflent, fi interna quoque non client, Quodlibet
ergo corpus etiam fi claigfum manu in excerioribus fuis
pet totum tangatur, in tnterioribus certe rroyi tangitur.
Hinc patet omne corpus totiim fimul-tangi non pofle.
Nec .vnoinloco efle quamlibet minimum , totum pof-
fe : vtputa granum papaueris aut quotalibet pars gtani
ipfius: quod illic non habet inferiora fua vbi fuperiora,
nec illic dextra vbi finiftra , nec anteriora illic vbi, po-
(teriora. Anima vero Sc tota per corpus videt, Sc tota
vifotum recolit, Sc tota audit, Sc tota fonorum remi-«
nifeitut, Sc tota odoratur, Sc tota odotum memi nit, & tota
per linguam , atque, vc volunt alij , per palatum fa-
pores fentit , eofdemque difeernit, Sc tota rangit le-
nia quxque, Sc afpera tota probat atque improbat.Mirum
hifmoueri pofle nifi ab immoto. Atqucvtdoceamusex-
emplp.digitum certpnifi ftantemanumoucrc non poflu- j autera videtur iuxta ncceflitatem localicatis cemporum,
mus; Motusautembrachij ab humeriftabilitateeft.Etvt | ficut fupra diflerui, quod anima totum corpus torave-
nondiutiusimmoremur, ingradiendovtiquepesvnusfi- 1 gerat,& toco nihilominus viuente corpore totoquefen-
gendus eftiVt alter promoueri queat. Tene iftud, paulifper j tiente per minimam partem corporis, quod eft vifus, tota
animi motumdcorporis motudifcerniraus.Nam ficut,fu- jfimul accipit formas. Ec per eiufdem corporis partem
pra didkum eft, vt Deus ftabiliter mouetur, fic anima tem- ! quod eft audicus,toca fimul accipit voces. Ec per exiguum
poraliter.Temporale eft autem,quod paulo ante fuperba, 1 narium membrum fentit-tota fragrantias. Et per guftandi
nunchumilis; priuslaetanunctriftis^dilexitante,nunco- 1 fenfumtbtadijudicatfaporumdifferentias. Et calida vel
dit; prius aliquid oblita, nuncmeminit. Huiufmodiau- i frigida fummo tantum digito tota difcernit.S i ergo locali-
tem motibus anima non communicat corpori, quibusim- | tertotaadeftöculo vt videac* quomodo omnibus fimul
moto nihilominus corpore mouetur. Vndedaturincellt- ifenfibustotanondeeft, vc vbique tota fentiac, Sc fingu-
gi,animam per tempus illocalitermoueti, atque ab eadem | las corporis partes non parrib.us fuis, fed tota vegetet, &
corpus & temporalicer $c localitermoueri; eandem vero {per diuerfum fimul tota fentificet?Cum ergo ha:c animam
d corpore loealiter non moueri. Atque vt hoc ipfum loealiter a&icare perfuaferis , tuac localem mihi eandem
quomodo queam verbis planum faciam, attentiore mihi . vel partilem perfuadebis. Et tarnen hrecadliuc omnia ho-
ledore opus eft. Eccead aliquid feribendum vel fabrefa- minibclluceque communia funr,
ciendum, vt manus moucatur, animx nutus intenditur.
Anima confpicaturincorporeasillocaliter formas, quibus
indiflociabiliter iun£ta,fiue fuperieiftafubieiftis, flue fub-
ie£la fu pene dis, & mcbrü tota mouet,8c formaru varieta-
tem tota confpicit,8c totum prxter hoc corpus vbique to-'
ta fentificat. Cum ergo,vt dnftum cft,xternis illis cifdem-
que femper formis intenta, ad exemplaearu ride m forma-
rum tetragonum , fiue hexagonum vel rotundum corpo-
Anima quantitati non fubiacet.
C A P V T X IX .
IGiturfi illocalitas animas vel aliquateï>usapparuit,cum
nondum de principali , hoc eft, de rationali noftro dif-
_______ _____^________ ^_____ I putauerim yin quo vtique incorporalicas atque illocalitas
reum per corpus efficerc moluur, certe fi aliorfum men- j clatiuselucebic,quatenusanimanec quantitati fubiaceat
tem.oculum fcilicetfuum, verterit, vtputa volens quadni J difleramus.Quamlibet vbilocalitas non eft,quantitasefle
faeererotudurpcogitetjautvolcns fpriberePauli nomen, 1 no.npoflic, quiafibiitamutuo hxceadem nexafunt, vt
cogitetnomenSimonis*, nonneprotinusadidexprimen- ; aut vtrunqueinaliquoeflepolfit,aut neutrum. ExillisA-
dum fiuefigurandumagiturmotus.mcmbri, ad quod co- riftotelicis Categonjsnulli prorfus fubiacet efïèntiadiui-
gitandu m cranfiit nutus animi ? Scabit ergo anima in con- na. Rurfus anima humana non omnibus fubiacet. Porro
templationeformarum, vtmoueac corpus in figuratione corpus quodlibçt fubiacet ommbus. Nam de Deo non
formabilium. Quasformarum veritas nifi rationali con- dicimus qualis eft , quia, non poteft comparari quafi ad
fpicabilisnoneft, Stat enim omnis anima in appetitura- aliud,vt dicatur, talis eft. Necdicimus,quantuseft,quia
tionali Sc in confilio. Non autem credibile eft, quod cum non mole magnuseft.Nccquid habet, quia nihil non har
nùtu animas feriptoris manus ad feribendum mouetur, bet. Nec quo modo eft, quia ipfè modus eft. Nec habitum
anjma quoque manus agitatione moucatur : qux trifili" , eiosinqujrimus, quia contincc omnia. Noc locum, quia
tcraruin formas immobiliter atque illocaliter afpiceret, “ “ “ " ' r' I SÊÊ x
eafdem motu digitdrura localiterforiiiare noppoflet.Sed
forfitan dicis ; Ilia,pars animas quæ in feribentis digitis eft
mouetur,& reliqui non mouetur. Hoc illi porro contendunt,
quianimam.partilemputant,quanquam indiflocia-
bili confequehtia, li corporcaforet, partilis foret. Q^ a 8c
partile quod cprpprcum, Sc covporeum'omnequod par-
tilc. Inquiramusigitur difficinein partes an i müs queat,
.non nifi corpusinh>co eft. Nec tempus, quiafempi-
ternitaseft. Necaclum, quoniam quietus agic.
; Nec paffionemjquianpn paticui • Um de-
cima, immo prima eft ipfa fubftan-
tia, dequahxc prxdicamenca
• - cexuntur.