26p
Nil ratio infinis, nil profunt fanda prophanis
Verba animis, non vox fardis, non lamina ccecis.
Clamatur non quire homini cônferre falucem
Quæ fibi non valeanr, lignis non pbflè iuuari,
Lignorum dominos, feruire hæc nutibus eius
Qui feruire velit fubiedis fubditus idem,
De fyluis vrenda legens? veneranda relinquens.
Hæc contra exclamént longé diuerlàvoicntes, '
Idolico 6c multum perfufi corda vçneno,
Define prolixes renuentes cogère verbis
Siirebus iuacfbnda probas bæciure placebit
Conditio adlatura fidem nos protinus ipfi,
Aggcedimur noftram prôperè fucciderepinum.
Tu û yera adhibes fidei documenta, cadentem
Excipe, & optatæ gaudens o ccure ruinæ.
Nil graue confifus domino tam dura probatur
,Caulà, nec iniufto renuit iuftiflrmdsori,
Con fidens yirtute Dei, cui prona facultas
Quamquam prælèhtém verbo prohibere ruinam.
Necmora& adftridis neduntur vincula membris
Atque elidendus iam parte locatur in ilia
[ Qua pronus toto pendebat ft i pi te truncus:
Iamque inclinatis nutantipondéré ramis
Subiedta haud dubic terrëbat mole ruinæ.
Infeftunt totis certantiagandia votis,
Idibus adfiduis crebrifque bipennibusinftant.
.Vindidaaffedum excludit, fugat ira dolorem.
Exanimes pallent monachi, maiufque perielumeft
Confufæ nimium tanto terrore fidei.
Vulneribus îionec paulatim euida fragorem
Prona dédit, coroque iniândilm con cita faltu
Præccflîtceleres properan tia votafurores.
ïam propè contiguo perfradis turbine membris,
Ille me turn prohibente fide formidi ne pulfa
.V ici nam ôperiens conftanti corde ruinam,
Ne citc^conuerfam cernens pAfidiapinum,
Ad cafum reuôcaret opus, meritumque negaret
Ôumputat eûentum.t Scd iam propiore periclo
Erigit armatâtù figni munimine dextram,
Opponitque crucem qua protinus impetus omnis
Frangitur,& eeleri propere motatarotatu
Diuerfamin partem pérnici turbine pinus
Ferturinaudores fceleris.-nam propter ouantes
In le conuerlam trépidé timuere ruinam.
Qui tutum (émet tanta ad fpectacula cautè
Credebantlegiflè locum, vix mente recepta
Perfradis cernunt confofla fedilia ramis.
T ollitur in coelum clamor, partefque refultant
Attonitæ,&voces coetuteFerunturaB omni.
Gaudiatéftantur monachi, miraqfdavidi.
Chrïftum lingua fonat, Chtiftum fimul ore beùigno
Ignari gnarique canunr, pars iftafauOrCm
Agnofcir, petit ilia fidem. Sic confonaraptim
Inter difcordesChrifto fociante voluntas,
Cumfidei donum meruit-,turn credere lancit.
Nam certè nullus penitus fuitagmine in illo
Qui nonrettulent lperatæ dona lalutis
Adiedus gregibusdomini munimine figni.
Et loca quæ tetris feetebant obfita famis,
Obtexit veris mox inops ÉCclefia templis.
I Sic vincis Martine tuos, fie o bruis holies,
Sicgrauisopprelïbs fen ten tia proterir,illos
Infinites 'fecit démens vidoriafratres.
Gentiles
ad fidem
conucrcu-
Ergo acuit mentem euentus, ftudiumquc rebelles
Vincendi amdue feelix Vidoria nu trie.
Nam vix collapfis fomabant Idola flammis,
Vicino & tenues volitabant igné fauillæ,
Cum renouât fimilis repetita incendia rempli
Exultahs crebris iuftiflima dextera flam mis.
:.2i. For-j Scd dum flagrantis longé lateque vapores •
tunatus l.i Turbo ferit, crebrifqueferox exæftuat vndis
Exudans rapidam flammarum infania nubem
Augens collegium vie ina ftrage furorem ;
Haud procul amotum toto petit agmine tedu m
Vicina adlambens funeftis culminaflammis.
G
Rucntera
arborem
Ignem do
Biui itnmi
nétem fi
de repoli t
Sulpit. Sc-
ucrus I
Quod poilquam fendus trepidans inftare periclum
Vidit inafflatis iam mixtaincendia tignis
Sepfifl'e implicitum flammarum gurgite tedium
Pernici properans confcendit culmina feltu
Qua globus igne domuln nim io denfiflimus vrget,
Artulquc oppofitosflammis venientibus offert.
Turn veto aduerfofinuata incendia fiatu
Ad vcntumredeunt,&quanquam vrgenteprocella
Præcipiti vis major agit, cogitque reuerfis.
Ignibus infanum confeftim cedere ventum.
Sic -parer mèritisnaturae oppreuà iubentis
Non flammævrgenturflabris, fed flamina flammis
Atque ignis præcepta lequensficgeffitvtrumqué
Àrripiens décréta fibi, defenferelinquens.
Sic debellato per iuila incendia templo
Itur in ex cidium al teri us quod forte leprolbs
Quondam opulans vicus peruerfa mente colebat.
Scd poftquam crebri de mens infania vulgi
*T entalum reuocauit opus, totumque furorem
Oppofiiit violenti turbo tumultus
Auiafolorum repetit lecrera locotum,
Atque ibidem lànâusprecibusviolentius inftat , _
Trinas continuant orandi intentio luces,
Et totidém iungens vigilatis nodtibus horas.
Quin & contexto fetis coapertus amidu
Exæfa adfid^o compunxit acuminc, membra,
V t tereret tenüem veftis nimis afpera pellem,
Et cutis extentis ftimulisadtaâa pauerer,
Saxea collidens mage durisoffibus arüa,
Producens tardos férainieiunià Soles,
Perfundens totùmiachrymarum flumine vultum
Vt Domini iugis Temper dementia Chrifti
Infontis famuli nimium miferata laborem
Traderet effedlum Voto, & tentata patraret
Àduerfié penitus remouerfïmolimina pattis.
In tereiar matos p ropter confi ftere ccrnit
A nge lico fiilgorè viros , nec tarda patefeit
Agnitio, adlueti prompta eft fiducia vultus ,
Infuper & verbis veUiéndi eau fa docetur,
Ne trepidet,ne vim tuneat,nevearmapaùelcat.
Prælèntem agnoleent per talia figna fauorem,
Quælibetoppofito confurgat curba tumultu
Auxilium fans eflè Dei, qui protinus omnes
Debellare queat vérbi vjrtute cateruas
Sufficere ad bellum credens hæc arma duprum
Se fimul auxilium ferre, & mandata referre.
Acrior ergo animus penitus virtute recepta
1 Adcoeptum reualefcit Opus,,mèdiafque cateruas
Irrupit trepido conftantia reddira cordi.
Fundituseuerfjsfternuntur templa minis,
EXcipiunt totas fimulachraiacentiamolcs
Fradlaque deiedis fueçumbunt idola tédis.
Inuoluit mixtus pari ter fimul omnia puluis
Tigna,aras, (latuas, cæ men turn, faxa, metallum.
Nec fané tanto progreflus ab agmine quifquam
Obuiusireparatmanetimperterritus illé
Debellatavidens trèpidantum corda virorum
Immoti expectant populi riguere m inan turn
Pc&ora, & attonitis ftupueruntvifcerafibris
Non membra exp'ediunt motum non verba tumultutn,
Di riguere artus mifetis vox fauci b us hæfi t.
Tentantum cécidere manus,& clamor hiantum.
Vt mare quod fundo conuullufn mouerit imo
Fludlibus infiilens vehementis turbo procellæ ,
lllidit tota fpumanti afpergine cautes, *
Et rauco oppofitas tranfeendit murmure ripas.
Pulfant perfradtæ dum concaua littora moles
Et vada permirent totum vicina profundum. '
Moxvbi depofitd filuerunt flamina motu, -
S ter nit ur im men lus placidarum campus aquarum.
Læuiadepofito confidunt marmora vento,
Et iac§t immoti fpecies mutataelementi
Sollicitans tenues cônflràro gurgite cymbas.
Haud aliter filuit furiofi infania vulgi
Et tempeftatem pofuit, flatufque rem i fit.
i p ag ° .
Scduoru
Siud tenir
Juni euer
p Sulpit-
hlct. I* t*
ij. For- ;
Lat. 1.1.
jp. 16. I
iladiofe-;
entis Ce
ibiicic. ,
c
pluntas
iam fola
K iffc âu s
neeffe- .
uioma-i
Eciis.cri-
icn eft.
n.Sulp.
leucrus I.
ic.i4.F0r
■ uacus
h9m
■ teucris
I plyticä
cobene-
fto eu- :
Sulpit.
r. i.*.*
Hoc tantum &c vêtis clamauit fubdita verbis
Martini Domihum toto fimul orbe colendum,
Huncfolum Ce nolle Deum * nam furdalàlutem
Idola quæ polïïrit nunquam cônferre petenti,
Haud latura fibi*nec quemquam tradere donum
Quo careat,magi$ effe innopem qui pofçat egentem.
Sic verè penitus lucisfulgorc recepro
Hæc quoque turbadijs adcreuitjdedita caftris.
Talibus adfidue vegetato corde triumpis, v
Kurlum be lia cupit, remouet fides audta pauorem,
Spes animat,meriti ceditformido pericli,
Nam fi milem mouit fimilis m qx caulà tu m ultum.
Dum fubuertendoproperat liiccurrere templo
Rufticitas vælana nimis, folitumque rigorem
Augens précipites immenla mole furores.
Deniquefic totum obruerat dementia Içnlura
Vtftridlo quidam minitans accurreret enle
Aufüs làcrilegum vibrate in vulnera ferrum.
Et cum reiedto nudatam tegmine gaudens
Geruieem ofterret fandlus, nihil ille retradlans
Altè fublatUmlurgitfuriofusinenlèm. '
Celfius infànum dextram fufpendit in altum
Attollens totum eeleri conamine corpus,
Concitapræcipiti tendens veftigia in altum
Alrius Vt veniens caderet vehementior idtus:
Cumfubito adftridlis rigueruntvifeeraneruis,
Atque hæfit tenui confümptus in aéra motu^
Porredta &c iuffum fufpe ndi t dextera ferrum,
Et periit totus membris torpèntibusiâus,
Et manus irrito conamine fixa remanfir,
Sic artus tota collapfi mole retrorlum
Præcipiti ad terram proni cecidere ruina,
Ollaque collifis lonucrunt obrutà membris,
Prona 6c faxofæ iacuerunt âggere terræ.
T um demum extorti gemïtus,lachrymæque coaâæ.
Dépoli tifque armis nimium tnilèrandaprecantis
Ambitio, ad veniam reditt conuerfa falubrem.
Quid nanvquælo auidam reuocafti à fanguine deXtram?
Cur parcis quern nemo rogat quid detinetiâum
Si manet ira tuum : tu certè ignofeere non vis.
Cur ferrum retines,patet ecce innoxia ceruix
V ulneribus nudata tuis, quid vota moraris ?
Qui mentem ferientis habes, cur crimine faluo
V ltio differ tur ; facis,&fi dextera faluet,
Quodfeciflè cupis fi non mutajia voluntas.
Culpa manet,làtiseffmeritis fententia cordis.
Nec lànè hinc folum fer uatæ do na lalutis
Videreattbnitætrepidantia pedlora plebis.
Nam mox cum fimilem fimilis væfania mortem
Diftridlo inferret telo difeuflà repente
Ferri acies caflp feriçntem delèrit idu
Extortum 6c demens quæfiüit dextera telum,
Totaque colledlj euanefcére vota furoris
Decepta aroiffo viderunt lu mina ferro.
Et tarnen interdum alloquio fuadere falubri
Sueuerat,& verbis mentes mutare feroces,
Et corda affatu mollire rigentia Sand o ,
Uluffrans veterem dodrinæ lumine nodem.
Præterea proçliue fuit adhibere falutem
In firmis,greflù m claudis, 8c lu mina cæcis,
IjJarn certè nullum tanti violèntia morbi
Obruerat, quin votiuæ fomenta lalutis
Rettulerit vifu gaudens reùalefcere fando,
Qupdvelpræfenti poteritclarelcere fado.
Quondam Treuericis in meenibus innuba virgo
Tabucrat confumpta graui paralytica morbo,
Atque omni motu torpentia membra carebanc
O fficiis priuata luis, iam carne reli da
Spirabat curais frigenti in pédore flatus,
Pallebanf pauidi vicina morte propinqui,
Arentefque artus lachrymarum fonte rigabant,
Triftis & obfequii mæftum contraxerat agmen
Exequiis præbendus honor; cum murmure flentum
Concitusirrumpit referato nuntius ore
Martinum veniflèferens, cui prona facilitas,
1 Optatum. SandisprecibusqueaduoluitUr, or ans ^
Auxilium, & largo Ipargit veftigia fletû
Acfibgultantes rumpunt lùlpïria vbeps ;
Et plus dé precibus lâchrÿmæ qudm vcrbalocuntuh
At contra làndus pollens picrate modefta
Adfedum fociat.meritum negatj ab nuit eflè
Virtutem qua præftàtopcm , led corde dolorem
Participât, refugir pompatn, lèd'deftetcrùmnam,
Et meritum Vitandoprobat, fie celfior extat
Corde humili, confert laudi quod demit honori.
Hæc cernens genitor taiito vehementior inftat,
Donee permota adfidubiuftoque rogalù
Sanda facerdotum precibus coniunda patemis
Ambitio,blahdorènuëntem iurecoegil
Vilèré lugentis penetralia mæffa patëritis.
Adftant pro föriBus populi j miraculé Chrifti
Attonité expedaritpendentiapëdora plebis.
Ille vbilèmineëis miferatus tabida vidit
Membrà,& cohfumptiS languentis lùmiha malis i
Oflibus hærentcm ficcato corpore pellem,
Et cutis infufo vitiatum feile colorera>
Subtrâdo & penitus cohftridæ murmuraiinguæ
Sufpiria,exiguum glaciali à pedorfe flatum,
Filaque venarum rupto pereun tia pulfu
Ordine præcilo quærçntem linduere dextram,
Ad terram toto confeftim corpore pronus
Sternitur,à Domino verbi medicamina pofeens,
Cui iuflïffe làt eft, atque artem vincere nutu.
SenfitadeflèDeum ipromidepofcit oliuum.
Oblatoacceditbenedidio landa liquori. ,
Exin niutati congaüdens vnguine fucci
Singula contingit medicato chrifmate mémbrà.
Admota expellit veterem pia dextra dolorem,
Atqueimpetràtæ fcéliciâ dotia làlùtiS
Ad tadum medici paulatim infulâreéürrunt.
Sic morbis cundamembrorumà parte fugatis
Réddita fuccedit vegëtâto cörpöfe-Virtus. *
Mox valida exurgit populo mirante piiella,
Et Habilesgreflusdiuino munere Aliens,
Datlaudem Dominoper làndaaltariaÇhrifto«
Quod poftquam virtutis opus celeberrima coetii
Moenia compleuit certatim accurrere cundi
Quorum vel mentes Dæmon.vèl corpora morbus
Obruerat, corde^orantes memorique medellam
Hi greflu Habiles, hi fènfu abiere valentes!
Præcipueque tarnen cundis quæ gratia Chrifti
Perfamulum dignata fuum miracula fecit:
Vniuseminuit prælêns curatio lèrui
QuemDæmon toto captiuum iure tenebat.
Denique cumSandus grandi am bitione rogantum
Permorus milerum cftduciadlàndaiuberet
Limina non potuit quifquam vincirefurentem,
Sic cundos rapido debacchans ore fugarat,
DentibusinfrendenSjlacerum cruorvndique corpus
Texerat,Scnudishorrebant vulnera membris.
Tum Dominus claro nimium lublimis honore
Fafcibus ornatus Proconfülis immemor huius
Ambitionis adeft,genibufque aduoluitur almis,
Ac pronuspedibus blandas circumligat vlnas,
Orans'vf quoniam nec vis,nec vincla valerent
Adtrahere inlano bacchantem corde miniftrum,
Ipfe adeat tectum, fub quo iam tempore multo
Scruabat çlaufutmugiscuftodia lèruum.
Sed renuit Sandus limen cal care profani,
Necyultldolicisiuftus fuccedere tignis, **
Difcernenstempli foetorem à chrifmate Chrifti
Illeautem lan dis genibus violentes inhærens
Spondet,Sando fe credere velle miniftro,
Quicquid tradiderit tanti dodrina magiftri.
Tum demum motus tam iuftavocerogantis
Intulit optatos faluanda ad liminagreflus,
Atque eadém domino auxilium tamiufta petenti
Quæ feruo mëdicina tulit, gratantur vtcrqùe
Ille fide accepta,gaufiens,hic mente recepra.
Confeftimque nouum pofthæc miracula fadum
De vlù o-
lei bene»
Jidli in
niorbis a-
^ud veto*
es Chri- ;
ftianös, a.
etiam
audlorit
fia j.v.
Tctradii
Proeonlu-
laris Seruu
dzmo-
nioliberat.
Sulp. Seue
tusl.i.c.ié
Fortunat,
cap.a«.
Gcntilis
domum re
culàc adiré
Mar ci nus.