■
CoHtraeof qui dit tint ; animaßbi incorpore* eß, Deo
corporea*
ClaudUtti Mamet ci Presbyteri Vünnenßs^
C A P . X .
Quod exdutbus fiibßantiütotifl/tt homo, immortalt StilotaU
Anima, & mart alt & lot alt corpore. Etßcuti immer talt-
ttr anima patUur^ fie immortaliter
& tllccahterglo-
riatur.
C g en aliquörumpiain qui intehmunt animas | gar- C A P XI-
‘Jr ien ti^ is hugis, etfinon liftmmrab hittere, lentamurI |Mi ^
u it ? Au t cu m libi i n corde diuitis rat.Et cum audio dicerfe quoipiam, qui & covpoieas efïc illiiis flati» mas ex' ltiftiovoluncanimas
$ 8c ealüemincorporeas negatenoripol-
funt.diudipVas animasfibi, aliudéffe erçaepri. Dcofirir
quiunr.animæ corpore* fu nt, verum fibimet ihcörpo reç:
quod ira eftac fi dican f, animas & corporeas elle 8c incor-
poreas.Æcernicatém poi-ro reftor.quod eo mi hi tnc t hi fee
mambusrefpondcre adm odum Iabori eft,quia nihil iftic,
quicum congrediar,nihilquodmedulittus cruam, nihil
qu'curn certauiffe eXfcrâris.nihil profedtb eft,.quod vieft-
(e vfiftpri* fit.Ergo animacorporea crearori, & incQipo-
rca fibi.Sed duohapc quam folerter difeuti ratio indagan-
d*veritatisexpofeit- Autverumreueràeft,quodincor-
porca fît anima.fi hoc ipfurn de feipia vcraciter nouit. A ut
item yerum eft,quod corporea fit anima, fi id penes aui-
m* côftàt auâoremJfti verum dicurtt-, & veïurii eft qubd
anitnaincorporea fityquia àcjpfum in veritaté cognofcit.
Et item verum eft quod anima corporea fit.quoniam ani-
Ht| S | | f | J [1 nouit .Duo quidem & contraria Vlquçqua-
que libiySc vtraque vera eflè contondant; eu ni verum nifi
rai
ne propofuir. tutnquid iam ad torrnentoru m eiuslociat
viuisinaccellibiiia juferi prufunda delcendicTamfcihccc
tibi,prout par fieri fuit, de ineorporalibus animarum lo-
cis,& de infernoatqueparadi(b,&:deanime fine cotpore
ineorporali cpntuitu,xum dc diuite illo 8c paupeveverba .PP
feeimns, vel cum de anim*duplici vifione tradlauithus, j|||
reiponlaredhibui. Quiayero nunc illnd j quodinftrna
viiiisidacct ilibiliaefle dixifti, indilcuftum reftatquatcsij^B
mis dixeris qoSro.fcilicet exurnnucoiifttwitsifrcorpae. AcWM
licet ambigat nemo quid immortale iu nobis, quidue
mortalcUtv egotamentecum ficagam, vt de vitaniauisl
rcfpondeara. Si exneutranoftra (ubitancia morimnr ,ni-
hil noftrumad interna delcendit5 quia infcroS viuis inac-1
cellos efle dixifti. Si ytraq.ue nioi,imur| ergo 8c corpus ad j
infcina de/cehdit.Nec longe nobis corporea h*c inferna
qnajrendafunt, quandpqu idem ipluill lepuiciu.hi Do-
mini eft locus interni. Sed hanc vtranque abfurditatemr
coiltrarium nohlic, Illuftrisadmodum ar nr^rlarH-1 lentencia la.na refpuitiErgo iiee•in vtraque iubftanua.nvo-j
difputatio nmur.neeinvnaqaenoremprmiui. ViuitqucaniniaJtl
nexibusteneam pedes hominum,-ipfis fatentibusincof^
poreusefthnmanus animus. Qupr.iam igitUr fuperhac
nobis qusftionis parte conaenit.reftat vt doceant quat
nus incorporalis fubftautiailli corporea fit, qui eahde
I *ncorPQrcam creauit.Ncc primum dicoitj fit,nec ne,rcd
| | m pradentiarum itaefle conccdo ;Vnde tarnen ita elfeiio-
^?i oerintqu*ro. Si id diuinorum voluminum literje con-
I " r V e8ant‘ cllK'EP;am rauocinario luader, doceant.
Si Draleaiccniuuatcxercere.conuiniranr.Siborum nihil
eft, faltem lententiieoncedant vt qui imfir in corpore
» lunr,non extra leCorporeos feefle cvcdant.Quia aliud
■ extra feeflenonpoteft.qui extra fe nihil efte poteft* Pro-
indeanimus qui in feipio mebrporeus e ft, nequaquahi
poteftextra fe efte corpbreu^ quia nccauaor eiuSaliud-
uluni nouir efte quam Petit, necille aliud fc poteftnulTe*
quam fadtus eft. Ac per hopfi,Verum nouit, cum leincorporcamnouitjErgofalliturDeus/
ianimuHijquiverein-
Gorppreuseft.corporeumii ouirjlcd falli Deuspon poteft;
Incorporeumigitur efte nouirammum- ne fallum fir ytM
runi,quqfeanimusverac|erincorporeumnouit. L.cor-
poreusergpanimusidcirco fibieft, quia & creator». Sicut
pridetur, roomiaiure dicatur. Crcdibile ramen prorfus
no erit,quod peccatrix anima idiplum vt anima fit, amit-
tat,cum etiam _corpori mortüo corptis efte non pereat. Vt
quate- | enim möriat;urcorpus curn,vitabmni amittit animam, a-
nimavero animam non ajhittir.Qripcirca animaimnipr-1
tabséft, Corpus veromortale. Quod fi cotpuSiiifeinabo |
ingreditur.vrpotefepulcco mandatum j a tque in diuerfas
muudi partes pro elemenroruniiqu* fibi in illud.concita-
ueranrdiuerfitatedileretum | & animus tionacceditin-
fenSa^quialententiatuainleros viuennbus claudit] aut
nulli ergo funt inferi, aut ad cos hominu m nem b defeen-
die. Atque ita fidei noftr*ratio periclitabicur, fi nec Re-
demptorisanituai.nferos adeundo redeundoque rclera-
ujr. Satiseftdici pbtuiftc, qutrcunqueiilainferna funt y-i-
uentibusinacCeflafore, ciim cönftetéadeiii nifi viuenti-
bus adirinph-polle. ReminiIcerenunc in idte ftatum tui
aniniam probarepotnifleS j de eorporalitate eiiistecum
pars etiam.diuerla lentiret. Verumfi bene feriptomm
tiipinm recolis , animaduertere fimul pores propolinfie I
te potius.de quibus dilputandum to ret, quanide piopp-J
fitisdifputalTe. Nec re A cade micör u m (cn ibrum more Et I 1’ercit,'tilnn“:lm S f fd :iuMs.fcài,iplïU.âiMioKS,
S0ia&iprlm.'Oc«fitolJ6iS é& .m nh i
* ■■ . iioLi 1 ;I m l , r(J j. .m cluiijusnecelfaiîoopen? vniQeïfîetïFpusomr
1« fclicet h u n « « im U ï ncquaquaft] p o r f &“ “ ! ' f V nÂaïtram‘l“ Pll">“ n' a l c e t ü t ç p m i
m m g X rer“ innoc,fia babde,cette credibile faeiat? Duo h*cinviâotiam
Peco:nBcniun^ vUuÄoriProbo“ “ r4prob‘ta«cömpqs
c-flèt, incorporais die no pofter.Ouic niiH ° n.1CorPolcu^ 11 c- Horum minus vno virrus axioms inf ingitur., fi délit
mdd'bincoiporeuincil nüflo^d ob ote ft'ff^ 110^ 0 vtrurn^ uccau^ tul;S ic nunc equidemobliuiolumtep:
V potefteftecor- riter& i e n a r u i n i
poreum. Scd ne iftis fupraiuftp diutius inimo-
lemur, cedo, 8c iam.de illo qù Vramus,
quqd-nulla ex patte dil-
cûflîmus. 1 1
rjter_& ignaruiu defenfotem iiadtafallacia penes intelle-
âusvigidos ,'non iblumillud negotium faeefliüic, vt tibi
fupef his çredinon ppOrrere pateat, led vt veritas#
eui credc n du rn.femper eft, clariocilluftriorq;
fubnecçfticatecoofltâus * 8c compara-
lione falfitatisappareati
Heß at u Anima Lib.lll.
Quoil anima in corpore non teneatutinclufa, nec motteatur
de loco Ad löcum»cum Mioueatur temporaltter
per affeftum.
C A P. X I I .
IGitUrquaiitatem , quantitatem & localitatem anim*
datum tn te Ipohte profelTuseSjmoxq} fubiungistQijp-
modouon localis fit.qasinlettamembris, & illigata vif-
ceribuSjfoÜs motibus vaga conditione ftib ftan ti* cenetur
inclufa.Vix fanevtaliquid perperam, forte fencires,atque
idipfum verifitnile videri contendereserror vnum vc-
niabile facere pöteft,aliud ignoratio erroris.Verum nunc
mirimodis ftupco,te tarn dilfidentia,tamque diuerfa^vno
propemodum momento , atque eodem p*ne verbo di-
xifle, Ergp illigata membris vaga eft motibus. Et item,
motibus vaga conditione fubftantite tenetur inclula. Si
rum opulcnsnegotium,8c ditescaufiead dicendum pro*
liciunt&p*ne blanditer obui* luapte fpeciedefcribi fefe
quælunt, atque eciam cogunr. Sed hafte exccllentias &
prgeminentias ac fupremitatesilli potiffimum illi adçapti
fi qui illi funt qups ärdens euexit in athera vlrttts. Verum
enimuero mihi in prxftnriarum huic de Statu Anim*
quæftioni | ( proutillepropofuit quo cum .congreffi fii-
mus, ) & aliquanto forfan plufculum telpondere mihi
prouinciaftiit .* quod rëiSIe htj.an ftcusfecerim, *quUS 8c
do <5tus at bicer iudicabi t.
■; Superiorum in breui recapitulatio jibrorum. ■
C A P . X I V .
SEruttiqnoniahimulta, qu * fub huiufteqbæftionis
vbivbi difputauimus, nöh vfque faciliter memoria
compledti cognitor poteft, qù*fparfiro&dilîèrtata,qu*-
yirgilius.
intra Ixptum corporis,vt tu ais, anima mouetur, videlicet ^ue,vti ai bitror,eui6ta funt^cölle^im fttiiftimque & vel-
ftans mouetur , quod dici ratione.non finitur. Siitvero üti pumäatim (üb mentis ociilamredegi* 8c reuifenda fiextracorpus
motibusdefertur, indufäigifurConditione mülrecógnpleendaqjcongeflï.
fiibftänti* non tenetur. Quis autem dicit.lolis motibus
Vaga,quafi quiequam Vagari poflit immotum-, aut non fit-
L Delncorporeo.
facilius moueri&npn vagari, quod facit animus ptraffe-
dum,quiafubiacet vtiquemotuinon fecundum locum,i,
"TNEus incof poreus eft j.imâgo autem Dei eft humanus
quam vagäri quippiam, neC moueri, quodeftvtique pro-
t>Lj'animus;qöoniam ad fimilirudinem&irnaginern Dei
ptium corporis,quiälubiacet mocioni per locum. Tu veto
iHam & ftärevagartl, & vagari dicis inclufami Cum fic-
utfupraiam conftitit, & moto corpore confiltere, &rao,‘
ueripolficimmötoEn quatenusdë localitate anim* dil-
putauifti,in hpctameh tetnet ignaüi* nön ärceftb. Illud
equidem nequiuifti,fcilicetquodinhoc prxfehti locone
potiftimus orator quilque potuiflet. Quantalibet enim
dicertdi copiaprteditusaftertorfall! contra pcrfpicuam ( I ..v. ^
veritatem mentiri poteft,falleré tion poteft. De quantita- minima èorporis,quam totum corpus. Tantum ergo vite
autem cur te dilputaturum Ipoponderis , ïiihilquè de t* in parte corporis eft .quantum in toto corpörè: & yitä
eadem difierueris , non póflum obliuionis füifle dicetev h«c anima eft. Nec locale èft quod tam magnum eft tn
cu m faris conftet.ne nomen eius, nifi ex memoria potuif- | toto quam inaliquö, & tarn iqagnumin paruo ^quam m
feproferri. Illud ergo magis credendum eft, tenon no- magno.Non igitur localiseft animus.Ecquicquid moca-
. vr* i.ii___ j jw-W j le eft,corporeum non elbigitur änima corpus non eit.
fadtus eft homo. Ehimùero imago incorporei corpus eft^}
non poteft. Igitur quia imago Dei eft humanus animus,
incorporeus eft animus humanus»
/~\Mneiilocaie incótpofètini quoq; eft. Porto vita cor*
v - 'p o r is anima eft. & in corpore viuente tam Viuit pat's
luilïè;aut oblitumfuiftè dieere,lèd nihil quod dicetes in-
uenilfe. Quiditidem congruit, v fl indifputationemvo-
catëdicéda, vel reticere propofita? Iam de qualitate con-
trouetfia noherit, cuianimam fubiacere non renuit, qu*
fcilifeet,fi eut quantitatis, ita etiam qualitatis expers effet,
profeiao Deus eflet:Idenridemqi iî vtqualitari, itaetiam
quanritaticederétjcorpuselïët.NuQCveromedioximum
quiddam naturx incorpore*,fed créât* fortita, nécDeus
eft.quoniam qualitatem habet,nec corpus, quia non ha-
betquahritatem.
Quia fol & lutta velftdera corpora tantum funt, nonbabent
' Jptritus: &ficutcorpus melïorï corporipraponitur, ■ 1
ita jpirttus melïor inféf iori
Jpiritüi.
GAP. XIII.
i l l. De Ratione.
T T e m ratio c in a tu r a n im a r a t io n a lis , & fu b fta n tia lire f
A in e ft a n im * ratio c in a ri; & ratio in c o fp o ra lis a tq u e illo -
c alis eft. Ig itu r in co rp o ralis eft a n im a .
IV. DeVotuntate.
IT em v o lu n ta s a n im * lu b fta n tia eiUS e ft, & fi to ta v u lt
a n im a ,to ta v o lu n ta s eft^& v o lu n ta s c o rp u s n o n eftiigi-
tu r a n im a n o n eft co rp u s. -
■ v . De Memoria.
*T e r n ifa em o r ia illo c a lis q u * d am c a p a c ita s e ft, q u * n e t
En iu k itu d in e re c o rd a b iliam d iften d itu r , n ec paucicate.
T quonia m vti agitatis retro difputâtiohibus edocui-
ten u k tu t,8c in eo rp o ralicer etiam c o ip o ra liiim rem in ilc i-
mus nimis late patet huiulce quxftibnis iromenfiiru
tu r.E t cum m cm in ic a n im u s, to ru s m em in ir, & to ru s me*“
j prirtcipalium origines cpmplexacaulàrum. InfpiciporroJ
m o t ia e ft.q u i iiiem in itto tu s , & m em q tia corp u s n o n eft:
n o n ig itu r co rp u s e ftin im u s.,-; ^ intus vfque nequaquâm poteftinifiduplicis creaturç lub-
ftantiam quoad homihi'pqflè fàs fuit | adhibitoiudicijli-
braminé lecernas ea -, aut Vfque qü.aque ceflandum eft,
fri. DèTaftu.
autiftisilluelineisadcundum,ytpriraumabincorporeo ; ■ M , . I ■ P J | i B I
corpusdirimas. Dehinc ficut in iplo omfiimodb corpo- T T cm corpus m partefu» tadlumibifentit, vbi tangitur,
tumgsncrcàtrisfplcndenùa,fublimiâcîepreflïs,pràiofa ' ialiimmpçtnontotu^comasÿoceft,
vüibusantepönis * lu « ùm in tocotpoieû. quæ cfeata ! pons corps ftntit. Huflifood! veto fenfuail|ocalis cft,M
fu n t h am a n L b e llu in is s in ip & a t id cm q a ÿ h u m a n ïfe P p jöm M illó c a k in d o tp o re .üm E ft.-in C o tp o re a e rg o eft om n i,
ptu de n tes ftolidis:in his pôrro ï tidero qu* natiira vîgeiiV,
dodtasindodtis animas aiiteuèrtas. Sicuti enimSbl^pf-
puseft, & faxum quoÂibetlonge difparile huic,-perinde.
tarnen corpus eft | fie equidem ommgenum natura yica-
rum incorporea fcilicet omnis eft,Sed iicütcorp^sGqrpbj
re pr*cellitùr,èüm tarnen verunquefir corpusificaiiimus .
animo antefertur.cum tameixyttunquefit ahiirius-Etite- Igituc^t^us corpus non ett.
F IL De Âccejfu ac Recejfu.
T tem corpus bec apprôpinquàt-Deo, ftècrécédirà Dèo.
-i-Animus atfttni & proximat & Idnginquat illocalher.
~ Btbliotb. Veter. Patr. toM.s. N n n n ^ j