Inuitum
p cc ca re
quid fit«
cenfoéuit, etiaro cüro nonoptat,incurtir.- Sm mm quad
■ n o n w m m p S f MMcmtiimu,ba«um] Non^ ,xl' ’^ n
cft ciro mea b on i, fed quad lion Imbitutw «*»•> “ ° c clt’
C A P V T V I I I .
mlhilergo nunc damnationseft his quifitnt in Chrißo Iefu, qui
carnauconcupiu.ciiuu, j n0neft effe&us: \ non fecundum carnm ambulant ] Verum eft, quod nul-
„^■ „niiadinocmh, lacrltdaLaiioeorum , quifuntinChrifto, ammolegi
? „ ,a Lex (piiitus virx.iplacltlex fidei quxduin
bonum non tnuemo j Hocelt, , c *a >vl 1 mortis peecatadimicrit, lex vit* eft, not» per literam con-
■ , . ° C xt LpI mm facio bonum l i'mdrtis peccataditnictit, lex vita: eft, nolj per literam conme
video facere bonum. N on q^ | ftans, led per fpiritum.- quia corde creditur, &fpirituseft
■ i e f t
Semper repent vt dilucldet: qurcredit. Ha:C itaq; lex in Chrifto Iefu, hoc eft per fidetn
^ft^uiavtcaptiunsperfopradta^ " 2 ! ! Ghrifti, liberatcredent^dlegepeccati& mortis. Lex|
cere quod non vul^peccatum q m peccaturn\N\in-j peccarieft,quamin membrisdixit habitare.Lex veromor-
. Mofi lex eft» quiapeccatum augebat, vt^um facerec
quid quiinultum hominem ^ c a _ hominem apud legem.vtdamnaretur ab ea. Ideoque lex
videri! non vtiqne , ipfiusen> c£ato non I reis mors eft,bonis veto fpiritualis eft. Jlwenimeftodirriptafunftquimfimancipa
e ' P imftadt.tvtPv iao domi-j tduiy itm,M‘ adormamsadmamm. Vtranq;continctlex
qj continet lex,
ilhnxdominaretur. Pr U r t i f em bsmWfl^siJSdireramoccidentem.&fpmcumvhuficantem.VndecA
MofiafferiPvoluntati fuse dare conlenlum contra pcvw l , » r_ .__ i&u______________ a* Vrr^ngyJ
turn,quod in carne
iriturn vhiificantem.VndecóhabTat,
quod aliud cogit facere,quam i'de quo fcriptum eft.feiendi bonum & malum. Veranda
licclocutiones imeenenonvidentur, vno,licutinlege,cqntinetur. SamqtuimpßMctratlm^
I , I vrintelleduslu- Hocdicit, vcbaptizatosrecurosreddat,quiaapeccaton-
^ J ta u^a? <n 'n ° r '"'m'JLm mihi adia'cer volenti facere ' berati funti quia quod impoffibile erat legi. Cui impoffi-
cidmrfiat : Ergo quia malu ___ bile i nobis iciliccrimpoffibileerat mandatum legis imbonum.
inueuro legem Dei, &corideledtorei fecundum
interiorem hominem. Per quod oftendit, quodmrer.oc
homo,hoceft,volunt^a, Scpfopoficotniquomiriurivacciipit
couuerti addominum.legi Dei confcnrit-,& deleaatur
inea,fedvtdiximus,nonftatim vcvoluntatemquishabuerit
couuerti ad bona,etiam vfusbonisoperis lequuur:L.i-
Voluntetis taenimreseftvcrluutas, & fine impedimenro vertitur, o-
igiftus. pus veroraldutn eft,quia & vfum,& artem, 8e laborem requiritoperanfe
Verbigratia: Vult aliquls faprens fieri,
ncctamenftatimVtvoluitfapiens effedtuseft : voluntas
quidpraeceffit, necfinevoluntate-allquis fapienshenpo-
______ p teft, Sedtämencumvoluntasfuerit, adhibenduseft lamagnatu
borj(lodium,foHcitudo,figilfe,doiärina,inftitutio,&vix
virtmfieft aijqnandovfulongo,&meditationecontinuafapienset-
“ T “ ' I fieftur. Ifteordodepudicitiahabendus, &de manibem-
diue, & patientia, Sc de fingulis quibufqj virtutibus mien-
duseft, inquibusomnibusdicicoduenit, quia condele-
aorlegiDei.hoceft, vitrutibus fecundum interiorem ho-
I piinem.Video autem aliäm Ugmrepugnnnttm in membris mis']
‘ Aliam legem defideria confuetadicit, vel perfuafionem
! inimici. Repugnantem legi mentis min] Conicientiaefrilicet
j naturali,vel legi diuinat, quae in mente confiftit, quodlu-
._ pra dixit: veüeenim bonum adiacet miht, hie voluntatem boni
left vdütas legem mentis nominat, quae lex mentis conuenit cum le-
livoni J ge Dei, &cohfentit ei. Sed turfum motus corporis^ 6c de-
nderiäcärnis, legem membrorum dicit,qu2 capfiuam du-
eit atiimam,& peceati legibus fubdit. Et ficut lex mentis,
quccconlentit cum lege Dei, fi animam potuerit obtinere,
adduciteam ad legem Dei,i£a & lex qusin membris eft,&
concupifcentiacarnis, fi feduxerit animam , peccätieam
legibus (ubdit. Cum haec Paulus, afliimpta fragilioreper-
fona, intrahominem habericertarnina docuiflct, excla-
matione vtituradhucexperfonaillius quemdeferipfit, &
dicit; Mifer ego homo, quit me liber obit de corpore mortis hum ? ]
Vidit fe miferum, intw quern tot feges fibi iouicem repu-
gnantjtot prxlja contmouentur,pugnat card aduerfuslpi-
ritum, (piritus vero aduerfus carne m. De corpore mortis hu-
i«j>] Meritocorpus mortis appellatur, in quo habitatpec-
catum.quod eft mortis eaufa,hancdicit mortem,quam o-
ftenditjn nece hominis per peccatum inuentam apud inferos.
Corpus aqtem mortis cun&a peccata fignifipat:
Multaenim vnum corpus (unt,, fecundum (inguja quail
membra vno autore inuenta,ex quibus homo ereptus gratia
Deifecundam mortem euafic. GrariaDei J Quem lex
non potuit liberare.« Nunquidnam Paulus nondum erat
gtatiaDeiliberatust vndeprobaturquiaex-alteriusperfona
loquitur. Menteferuiolegi Dei J Legi Dei cum. dicic,
plere,quia iubiedli eramus peccato. Ob hoc mißt Deusfilium
fuunlinfimilitudine curnis peceati } Aliter: impoffibile erat
legi, vt homines carnales tacerec cuftodireiuftitiam .mor-
tificandjecarnis,exemplo non dato-. I» quoinfirmabaturper
carnem 3 Hoceft, iheoquodlexinfirmabaturnoninie,
fedinillisinfirmabatur. Vndefubinfert per carnem, hoc
eft:per carnalem concupifeentiam. Quod dixitilnßniilitu-
dtnem (armspeceati- ] Oftendit nos habere carnem pecca-
ci,filium vero Dei fimilicudinem carnis peceati/ Nam na* I
turam quidem corporis noftri habuit,pollutionem pccca-
ti,qus ex concupiicentisemotu couceptistraditur, omni-
no non habuir* s '
Et de peccato,ve 1 vt verhis habetur apud Graecos,pro pec-
czto,danauitpeccatu in came] Hoftiasqijaspro peccato ofte-
rebant in lege,peccaci nomine vocabantur,cu ipfie delidba
nefcirencjlicuc feripeum eft: Et imponent manus fuper caput
peceatifui. S it&caro Ghrifti, quspropeccatis uo-
ftris oblata eft, peccatt nomeri accepit« Quidam iane di-
cunr,quod peccato Iudxotum, quo dominum occidetut,
peccatum diaboli, quo hominem deceperat, per hominem
condemnarit,ficut ad Hebrxos dicic7 vt per mortem it- |L||
ßruereteum, qui habebatmorttsimperium, peccatum peccato j
proprio condemhauic: Chriftus enim a peccato crucifigj-
tur,damnauitpeccatum in came; ibi enim damnatuselt,
vbi peccauit, ficut & alio locoait : Triumpbansillosin fe-1
mettpfo Hoc itaque peccato reus fa&us Satanäs,amiiit oU-
dominiumrecenrarum animarum, vciara fignatas figno
cruci9jinquovi^useft,infecunda mortecenere nonau-
dcats Damnauitauteti^peccatum, dum irricafecic delkia Daonin
remiffione peecatoriun conccda.Pro peccato inquit ,damna- p«al<l
uit peccatum in carnefua. Vtuißtficatio legis implereturin nobis]
V c quomodo in illis repugnance carnali confuetudine i tripled
non potuit, in nobis fairem impleatur, qui exemplo
Ghrifti mortificamus camera. Damnatum dicit peccatum,
vt implereturin nobis iuftificatio legis data: a Mofe.
Quom od o impietur? nifi cum datur retiiiffio pe ccatorum,
vt lublatis peccatis, iuftificatusappareat, mente feruiens
legi Dei,hoceftnonfepundum carnem ambulare, fedfe-
eundum fpiritum. Qui enim fecundum carneni funt 3 Homo H
ex fpiritu & carne conftru&useft, quando ergo carnalia a-
git, cocus caro dicitur: quandolpiritualiajtotus fpiritualis
appellatur: vnaquaeque enimlubftantia, cum earn altera
I in iuam ditionem redegeric, Sc vim quodammodo pro-
1 priam,.& nomen amictit* ,
Qua carnisfuntfdpiunt 1 Id eft j carnalia bona pro fum-
mis bonis concupilcunt. N on enim quodvolo hocfacio bonunt,
CaBJ''
luuaiUUUllUL■ iu«w«vjwi*«v««^v j Ö T ' r- s , ' J h _ x.l . , . *. -i - - - * , fq;- ''' ’ | l ‘
Mofifignificatlçgém,& Chiifti.%«#.] Ideft, quilibera- ifldquoioiimalumbocago ] Multihunc locum ira Intel«-
? ■ . m .. .. / 1 . . 11 T J \ rvt rl — korn i n limr An/tus mm de corpore mottis.Carneautem legipeccati] Id ad-nlnm nnll PY (lift.
eft,diaboli, quiperearnpmfubie&amfibi
fugge ftiones malas ingerit
anima:. .
gi debere diffiniunt, vt hpc ipfum Apoftolum non exfua,
fed ex peecantium perfona dixifle confirment. Quid enim
boni, quod ille non pöfletimplere ? & quid è contrario
quod maliuolens &odiens admifetit? Ad quam vero pec-
cati legem ille vas eledtionis, in quo Chriftus loquebatur,
potuit
„^ r c î f r lu u a ab'duci î Non intelligentes, qui hoc dilfaniunt,
quodfupradi(ftatcftimohia(nonDiliidfolospettincantpctfcaos,
8ceorutl) tahtutnjquiApoftolotUfn mcii-
tafubfequuntur, CODgtliant fanaitaci. Citetotumquo
aftû,ideft,pcccaiorumpcrfonæpoietitconueliiicquod
Zicitühiïonqtodvoiohéifnai! Quiscnim délmquebtiumi
nolens adultetiis, fornicationibüfq; contaminetütl Quis
inuitus ptokimo fendatSnfldias.lQàis neceftitate cogatutj
làU’oteftimonio hominem opprimât, furtouedecipîat,
italtetiusfpdliumconcuplfcàtl velfangUiiieth fuhdatt
i i cietèta malapcrficiat ?Supèteftigitur, > t haec fentcntia.
non ex peccarorum perfona, ladex Apoftoli, ipfiufquen-
m,lmdicftaeflhinçeliigatut.Sedtamenditigcntiusindagemus
quid #ptincipalc botutm,quod Apoftdlus notlpo-
E - tctatpcrficerecumvclleti Multa etlim nouimus bona;
' quaebeatus Apoftolus Paulus, omnefquc illius metitihax
buiflccre'dimus,ideft,eiftitas,cOntinentiaiprqdentia,fo‘
trieras,tcmperaatia,mifcticordia,'iqftitia, quæomhiaiti
Apoftû’io, eiufque firoilibusfuilTe qondubium eft. Qiiod
ered M m optar facerejfcilieet theorica,pro qua vira Ma-;
tiapraefertur Marthas, vteft : M d rm o p t im m p tm m e ltg iti
Vos autem notfejlis in carne 3 In carne pofiti, dicuntur £
non efle in carne,fedin Ipiricu, hoceft, fpiritualibusocca-
pati. Sitamen jpiritus Dei habitat in vobis ] In illo fpiritus
Dei habitat, in quo apparent eius frutftusj ficut ait ad Ga*
latas: Eruffus autemJpirim,efigaudium, charitas Sec. Hoc id- . GaLz. ^
eo ambigue dicitur,quia in legem indu&i, non adhueper- p ^ ° iu
fed*fideierahfc,ledfpemineisvidebatperfedtionis j vn-
dealiquandoquafi perfe/tis loquitur i aliquando quad
perfeduris,hoc^|liquandolaudatialiquand6 commoner.
Qui ehim m nmefunt,Deo placere non'pojfurii ] Id eft qui
voluptatibus carnis adquiefeunt; ne quis enim dehisdf*
dtum putaret, qui de hac vita nbridutn exCeflerunt, opor-
tUniffimefubiuiiXic. Vos autem in cariie non eftis, fedin
fpiritu: vtique adhucih hac vita conftitutis loquitur. Id
fpiritu Cnim eran t, quia in ftde, fpe, & charitate fpiritua-
liumrerumadquiefeebantt ,
. Si quis autemJpiritumCbriftinonhabetyhicnoneJl eius ] Spi- Spiritual
ritus aiitem Ghriftiihumilitatis,patiefttije, omnium^} vir- Chrifti
tucumeft,tjuidilexitinimicbs,&pro eis orauit. Spirituni
Dei.,. nunc fpir.i. tuI mW CKhÊÊri ftIi d. icit: quia omn. i.a. p. atRrHisRjf ili.j. pr.
^ ____ _ 4 WÊ funt.HoCjergo dicirfirj quiafupradiiftiserroribus qui fub-i I
[TJcTrèotheorica,ideftiéoBiemplarioDei, omniumi.ù'j ietäuseft, adÇhriftumnqn pertinet : fpirituhi ènim eius J
ftificationitm genera j vel mérita praceltó, & ilia quidem j nonliaber.quetnvtfiliusDeiefletiacceperar. Hicnoneflè-
omnia, quae in Apoftoló fuifTe praediximus, .non fqlum | m ] Cum in pfalmis dicat: Meàfunt omnesfera fjluarum -
Erom
bona&vtilia, verumetiam niagnâ, arqué præçlàra fünt.
S e i ficut* verbi gratist:ftafifli metallum, quod alicuius vtilitatis
ôcgcatiæputabatur* fit àrgefttibümpàratiohe vilif-
fimum : S rurfum, auti concetnplatione meritum euaiie-
feit argettti, aüriim quoque cdllâfibne gemmârum : gem-:
mæVero clarirate margaritarum cotltéitinuntur : Ica xllà
otSamentafen<ftitatis,quamuis non folum ad praéferiis bona
ôivtiliàîu'htj verumetiam'donum aeternitatis adqui-
runt* tamen fi diuini contemplationis meritis comparen-
turjvilia cenfebuntur,& comparatione theoricæclaritatis!
fufeanturi multiim etiim fantftos* quâmuis bonorum ope*
rums terrenis tamert ftudijs occupatbsf à contemplationé
illius boniretrahuntactardant* .
' nantprudeHttacarnis môïsejl] Ipfe dicit,prudenÈiàm hii-
tnanameffe,pro tiialb vicem reddere. Tali? ergo pruden-
tia motteitl park tradfgrediend.o pràcepuim1. Spiricusve-
roprudentia,pacenJ«tnon reddendo vicem* &.vitam
inruturopercipiet; ^Rdéntiâ verbi prouidendo eft ap-
pellata* Prudentiaideo dicitur curares ftulta fit, quiain-
duftria & aftutiaillorum in eo eft vfpeccec. Sapere enim j
fibividènturjfiiftud diligentiüs cürenc.Eft& alia pruderi- !
tia carnis, quje muridanis rationibus inflata, negat aliquod
fieri quod mundi careat ratione, vnderiget Virgihis pactum*
carnisrefurre&ioriem. Prudentiadutemjpiritus vitd&
p4.v S] Yere h£c eft ptude ncia, quæ vitam requiric, & pâ-
cemfe^letis fpiritualem dontemprisinlecebris vita: præ-
fentishabebit vitam ciim pace,ideft,fineinqUietudine.
Quonidmprudentia carnis inimiedeft DeOi legientm Dei non eft
fubieUa ] ' 'Oftendit quid dixericinimiea, ne quisputatec
exaduerlbaliud venire principium, fufc*ungit&5dicit:
Legienm Dei non eftfubietta,necenimpoteft] Ergo facere con-
■ tralegem', hoc eftinimicurii elfe in Deum, non quia Deo
( l i aliquid noceré poteft, fed fibi poteft no'cere, quifqüis refi-
ftitvôluntati Dei » hbfc eft enfin cal cem mitcete aduerfus
ftimulum. Sic eftditftum ; "Eegienim Dei non eft fubie-
(fta.neque enim poteft. T anquam fi diéerétur, nix lion ca-
lcfacit, fed refolui poteft , & fcrueie vt calefaciat fed dum
. hocfacit, iamnix non eft. Sic Sc prudèntia carnalis:,,Cum
aminapto magnisbonis temporaliabona defiderare cce-
pecit contemnere,Ô£ fpiritualia defiderare,définit elfe carnis
prudentia, Sc fpiricui non refiftit, ^ Ea namque anima
cuminferioraappear, prudentiam carnis habere dicitur,
cum fuperiora, prudentiam fpiritus, non quia prudentia
carnis fubftanria eft,qua induitur anima, vel exuitur, fed i1
pfiusanimæaffedatioeft, quaeomnino definet,cum fe to-
tam ad fupecna co nuertit.
guienimin carne funt 3 Id eft, voluntate carnis. Hicap-
paret, quod non carnem,fed operacarnis.accufet. Totus
mnndus cato eft: Omtie enim vifibile cattii deputatur, co
gnita enim funt carnis, ideoque qui mundanis rebus, ob
te ttiperar,in carne eft.v ■ ________
B iblioth. Vet. Pdtr. Tom. 5.
itimentain montibus,& bones. Ec fi fera: 8ciumenraeius funt,
qüötnodo homines eius don funt ? Poteft&fic intelligi,
quod qui non habecfpfiitum'Ghriftfihic non eius eft.-nam
hie creatura quidem eius eft, ficut fyliiarii'm fera:, Sc iumé-
ta in montibüs,& Bbuesi fed difcipulus eius non eft.
Si autem Chriftus in vobis eH i corpus quidem mortytum eft propter
peccatum 3 Si Chriftiimimitaminii carnalis fenfus quar
fimortuus vobis non refiftit. Vel propter peccatuth & c
hoc éft meritb peceati; Peceati caufa corpus ihortuum af-
ferit: Corpus autem diceris, totum hominem fignificat
mortuum peceati caufa. Spiriiusveroviuitpropier iuftiftedito-
nem 3 Hoc eft, fpiritus viuit* vt iuftitiam operetur: rioti
enim hocfoliim quqritur,vt a carnalibus ceflemus,fed fpiritualia
faciamus; Mors autem corpori peceati caiifa, id
eft, nepeccet, imponitur. Quodfi corpus peccato ihbr-
tuum eft, fpiritus neceflarioad faciendam iuftitiam viuit.
Qui ënim ki corporembrcuus* nec feruit peccato, neceffe
éft vt in fpiritu viuat & iuftititeferuiat.'Sic& idem Apoftolus
in quodam loco dicit,cradidifle quendam in inceritum
carnis*vt fpiritus faluus fiat;
guodfifpiritus eius quifufcitduit iefum amortuis] Quoniam
cjuidemfupradixerat de his, qui ad fimilicudinem mortis
Chrifti corpora fuaj mortificant , nepeccent, neceflario
tunc itientioneni eiüs facit, qui fufeicauit Iefum amortuis,
Vt fimilitiidine & pari ratione,qua cömmörtuifurit& cbn-
fepulti, feiant fe per fpiritum eiüs* qui Iefum a mortuis fu-
fcitaiutj viuificandos efle, & ^ d Chrifti firiiilitudiiiéni re-
fufeitandoseffe a morcuis. Ec quatenus id fiat,bftetidit,dicit
enim: Propter inhabitantemfpiritum eiüs in vobis 3 Vnufi
qüifqué fichaberéinfe fpiritum Chriftiprobatur. Chriftus
fapientia effi fi fit fapiensfecundum GHtiftum, & qus
Chriftifuiit fapiat * habet id fe pér fapientiam fpiritum
Chrifti« Chriftus eft iuftitia; Si quis habedt in fe iuftitiam
Chrifti,per iuftitiam habet in fefpirjtum Chrifti. Chtrftus
pax eft. Si quis habeat in fe pacem Chrifti,per fpiritum pacis
habet in fe fpiritum Chrifti; Sic & cffaritatèm. Sic Sc
fan&ificationem. Sic Sc fingula qüaeq;* quae Chriftus efle
dicuntur, hie qui habet fpiritum Chrifti* in fe habérecrë-
dendus eft, & fperare quod corporale corpus fuuni viuifi-
cabitur^propter inhabirafirem in fe fpiritum Chrifti;
Et niortaliaviuificabit corpora veftra ] Quia fupra propter
peccatum cor pus diXerarmori morte fecunda * id éft totum
hominem. Hicitefum proptet bonam vitam morta-
lia corpora viuificare prbmifit * id eft totum hominem.
Non autem zii,quifufcitduit Iefum Chriftumex mortuis, viuifi-
cabit mortua Corpora veftra, cum fupra dixiflec Corpus
mortuum. Sed viuificabit1ih<\yit,&mortalid corpora veftra, vt {
fcilicet iam non folum non uncifibrtua, fed nec mortilia i
cum animale refurget fpiritualc* &mottalehocinduetut
I iin mortal i, & abfotbebitür mortale a vita.
I Ergo fratresdebitoresfumus non earns J Hoc totum ait, vt
Q q x - oftendat,
Spiritam
Chrifti
habere.
H