À
B
C
D
f ÏÓ2$ ripoll.Sl
cabamür, fiquid fuperiore vulgatü protuliflemus. Itaque
morem geremusiniumftis, aótioném tarnen ftyli eätenus
prorogaturi,vtepiftolarum(èriem ,himirumaprimotdio :
voluminisihchbatarum i in fextimb fine parui ad h ü th u -
meri fumma protendat, opus videlicet explicicum qüo-
dam quafi marginis fui limbo corbhatura.Sed plus Caüeh-
dum èft, he fera propter lam profialati augm.enca völutni-
nis, inaliquosforfitahincidamus vituperones , quorum
fugere linguas tote liuoris naturalitüs acuminatas , nee
Demofthenis quidem, Ciceronifquè (entemix artifices»
& eloquiafabra pbtuere': qubrum anterior orator Dema-
de m,citerior An tonium toletauere deroga tores.qui liuidi
tum fueriht malitixclarx,di<ftionis obfcurq,tarnen ad no-
titiam pofterorum per odia virtutum decurrerunt. Scd
quia hortaris, repetiris laxemus vela turbinibusi& quive-
luti mariattanfinifimus , boe quafi ftagnum pernauige-
mus; Namfatis habeo deliberatum, ficutadhibendamin
confcriptione diligentiam , ica tenendam in editione con-
ftamiam. Demum vero medium nihil eft. Hamqué aut
minimum ex hifce metuendum eft , aut pet omniaomni-
no conticefcendum.V aie.
È p i S t o l a ï i .
Sidonius Ioanni fuofalutem.
CRedidi me, vir pcritiilime, nefas in (tudia committed
re,lïdiftulillèm profcquilaudibus , quod aboleritu
literas diftulifti; quarum quodammodo iam fepulrarum
fufeitator, fautor, aflèrtor , concelebraris; teque per Gal»
lias vno magiftro fub hac tempeftate bellorum Latina te-
nueruntora portum j cümpertulerintarma naufragium.
Debent igitur vel xquaitii, vel pofteri noftri, vniu eriatim
feruentibus votis alterura te vt Demofthenem,alterum vc
Tulliu m, nun c ftat uis, fi liceat, confecrare, nunc imagini-
bu s: qui te docente format! inftiiutique iam finu in me*
diofic gentis inuiiftx, quod tarnen alien®, talium vetufto-
rumfignaretinebunt. Nam iam remotis gradibus digni-
tatum, per quas folebat vltimo a quoque lummus quifq;
dilcerni, Iblum crit pofthac nobilicatis indicium , literas
noflè.N os vero,cxteros fupra doótrinx tu x benefipia con-
ftringunt: quibus aliquid fcribere afluecis, quodqueventuri
legere poifintelaborantibus, (altem de tuafcholaj.lèu'
magifterio ,co mpe tens lectorum turbaproueniet. Vale.
E P I S T O L A II I.
Sidonius Leonifuo falutcm.
APollonij Py thagorici vitam, non vt Nicomachusle-
niorèPhiioftratijlèd vcTafciusVidtÖrianus ê Nico-
machifchedioexfcripfit, quia iulleras, miß: quam dum
parere feftino, celeriter eiecit in tumültuärium exemplar,
turbida & prxceps, & opica translatie» Neque mihi rem
credit® diuturnius elaboratam vitio vertas. Nam dum me
tenuit inclufum mora meenuim Liuianorumi ( cuius in-
commodi finem, poft opem Chrifti, tibi debeo) non va~-
lebat curis animus reger,(ältim faltüatim trade Ada percur- i
tere» nunc per no&urnafufpiriä, punc per diiirna officia |
diftraiftus. Äd hóede cum mé defatigatum ab excubijs ad
diuerforiüm crepufculafcens hora reuócaueratyvix daba-
turluminibusinflcxis paruula quies. Namfragor ilico,
quem mouebän’t vicinantes impluuio cubiculi mei dure
quxpiam Gethides.anus.quibus nihil vnquam licigiofius,
bibacius,vomaciuserit. Sane cum primum reduci aliquid
oeijmitjimpolitum hünc (emicrudum que, Sc, vt aiüt, ran-
quam mufteumlibrum , plus defiderij tu i, quam officij...
mei meraor obtuli. Quocircä fepone tantilper Pythicas
i lauros, Hippocrpnemque, & illos carminummodos tibi
vni tantum pehitiflime familiäres ; qui tarnen doiäis, vt
esiple, perlonis hon tarn to n te , quam fronte fudatttur.
Sufpendeperorandi illud quoqué eeleberrimum flumpn,
quod non folum gentilitium, fed dametlicunj tibi,quodque
in tuum peiftus pér fucciduas states ab atauo Fronto-
ne rransfunditur. Seponepauxillulum conclamatifiimas
declamationes» quas oris regij vice conficis: quibus ipfe
rexinelytus modo corda terrificar ,gentium tranfmarina-
rum; modode./uperiore cum baibaris ad Vachalim tre-
mentibus feedus vidtorinnodat; modo perpromorîélimi-
tem fortls ». y t populos fub armis, lie-fraenac arma fub,legibus.
Exüere vtcumque continuàtiffimis curis , & orium
tuum mölibüsaulicis,motibufquefurare. Hiftoriam fia-
gitatam tune recognofcesopportune, competenterque,fi
cumTyaneonoftrOjnuncadGaucafumJndumquejnunc
ad i£thiopum Gymnofophiftas,Indorumque Brachma-'
,nasiisbcusledtionivaeaHs,& ipfe quödammodo peregri-
nere. Lege viru m, fidei catholicat pace præfata, in pluri-
misfimilem tüi,idéft, à diultibus ambitum, neediuitias
ambientem : cupidum lcientiæ, continentem pecuniæ;
inter epnlasabftemium, ihrer purpuratos linteatum »inter
alabaftra cehforium : concretum , hifpidum» hirfu-
tum ; in medio nätiohuth delibutarum, atqtleintet latra-
! pas regum tiaPätorum myrrhatos, pumicatos,malobatra-
! tos venerabili fqnalotepretiöfum : cumque proprio nihil
j efui, aUtindutui de pecude conferret, regnis ob hoc, quæ
pererrauic , non tarn fufpicioni, quam fuifle lufpedtui:
{ & fortuna regum fibi in omnibus oblécundanre, ilia can-
turn bénéficia pofeenrem , quæ mage fit fuetus oblataprç-
ftare, quant fumere. Quid multis l Si vera iqetimur, æfti-
I mamufque , forsfuatan philofophi vitæ fcriptoræqualis
’ maiorum temporibus acccflèrit, cerce par fieculo meo per
teleûordbuenir. Yale*
E P I S T O L À IV .
Sidonius Confentio fuo S.
"T TNquam ne nos Dei n u tu , domine maior, vna vide-
V bit ille agér cuusOdkauianus,nec tuus tantum,quantum
amicorum : Qiii Ciuitati.fluuio, mari proxi mus, ho- 1
Ipites epulis, te pafeie hofpicibus. Præter hæe, oeulis in- '
tuèntiumfitudecorus. primorelo c o , quod domicilium
parietibusattollitur, ad concinentiam fcilicet architédfco-
ricamfabrelocatisrturhfàcrario, porticibus, ac thermiS
con fpicabilib us late corufcans: ad hoc agris, aquifque,vi-
netis, atque oliuctis, veltibulo, campo, colleamoenilfi-
mus. -lamluperpenum, velfupelleéiilem copiolam the-
faürisbibliothecalibuslargerefertus: vbi ipîe dum non
; minus ftylo, quam vomeri incumbis,difficile difeemitur,
domini plusnefitcultum rus,aningenium. Hictuigitur
( quantum rëcordor ) cltosiambos, elegos àcutos » ac ro-
tundatos hendecafyllabos,&caereracarminamuficos flores,
thimumque redolentia,nuncNarbonénfibus canti-
tanda » nuncBiterrenfibus, ambige ndu m celerius,an pul-
chrius eluGubrafti, apudrequæuosgraciam main » famara
apudpofterosampliaturus. Cerce quo tiens mi hi cuiver-
fus àmedicationis incude, tanquam adhuc calidi, defere-
bancur, fie videbat u r, qui ëtfi non bepe feribo, bene iudi-
eo.Sed quod fatendum eft, talibus ftudijs anterior ætasiu-
, lie vacabat, leu quo d eft verius, occupabatur.modo tem-
I pus eft ferià légi, l'eriaferibi, deque perpetuà vita potius,
j quam memoria cogitari, nimiumque memitii|Ie»noftrà
poll mor te m non opufcula, led opéra penfanda. Quaê I quidem ad præléns non ica loquor, quafi eu non vrraquë
laüdanqà conficias : àuc fi adhuc durât in lèrmonelætitià,
non cuftôdiatürinaâiohe cenfiirai fed vcqui Chrifto ra-
uence clam fandtus es, iam pàlain rel igiofa ve nerandus iu-
go falubri colla pariter & Corda fubdare: inui gilet que cce-
leftib. 1 inguapræconijs,anima fententïjs, dextra donarijs,
^præcipue tarnen dextradqnarijs : quia quicquid Ecclefiis
fpàrgis, tibi colligis* ad Cuius exercltià virtùcis illud vel
principaliter te poterit accendere, quod inter opes quasli-
bet pofîti(quæ bona ftultis falfo vocanturjfi quid agi mus,
j noftrumjfi qüid habcmusalienum eft. Vale.
E P I S T O L A V.
Sidonius Fprturtali fuo S*
* JBis & tu in paginas noftras, amiciti* columen Formna-
* lis , IbèricarumdecusUluftteregionum. Nequecnim
tibi familiaritastarn parua cum liter is, vt per has ipias de
I ________ EpiftoUrum Lib, VIII.
te aliquidpoft te foperefle non deceanViuet ilice't;viuctin
pofterum nominis tuiglotia. Nam.fi quanoftris qualiter-
cumquc gratia, reuerentia, fides chartulis ineft, feiat xm
vplo poftuma, nihil tua fide firmius, forma pulchiius,fen-
tenriaiuftius.paticnriatoleranrius, cohfiliograuius,con-
uiuio la:tius,colloquio iocundius. Illud quoque fupra cetera
agnoicet, pracqnia 1 audibus tuis ex votorum contra-
rietate venifte. Nam prope eft ,'Vt eminentius cenleacur,
quod probauerunt te aduerla conftantem, quamfi cela-
rentlecundafelicem. Vale.
E P I S T O L A VI.
Sidonius Namniatio füoS,
C Caelarem didtatofem., quo ferunt nullum rem mi-
«litaremducaliiisadminiftralTeiftüdiadiiStandf, le*
dtirandiqne fibi m utuo vindicaüere. Et licet in perlona
vnius eiuldemquetcmporefuoprincipisviri,caftrenfis,o-
ratorixque feienria: cura certauerit ferine gloria asquipa-
ri; idem tarnen nunquamle fatisduxi tip vtriulqueartis
atce compofitum, priufquamveftri Arpinatis teftimonio
ctereris mortal ibus anteferretur. Qu o d mihi quoque1, fi
parua magnis compönere licet, fecundum m odulu meum
quanquamdilfimiilimojfimiliteracceffit.Quasfupercun-
Äos te quamprimum decuir agnolcere, quia tibi ,eft tarn
gloria mea quam verecundia plurimum cur®. Flauius Ni-
ce tius,viroitu clariflimus, priuilegiofpedlabilis,merito
illuftris, & hominum patrix noftr® prüden tia , peritiaque
iuxtamaximus, prxconio, quantum comperi, immenfiy
prxfentisopulculi volumina extollit; infuper prxdicans,
quod plurimos iuuenum,nec fenum paucos, vario genere
diCtand i ,militandique,quippe adhuc «uo viridis, ipl'e fi m
tusinlpexi, m nccum.quxregitprouincias fafcibus, Nice
tianoregeremrprçfc&ura confilio.Quid m ulta’N.i quod
non meum vellem, nil quod nonadmirarer.audiui. Propter
quxomnia bona in viro fita, lxtor ad pundh cenlbris
omnium voce concelcbrati. Granditer enun lua in vtram
uis demeopinionem fententia valct:quæ,(i vcia.co/rfperi-
mus,tan turn mihi eft fauens fccuritati, quantum fieret ad-1
uerfa formidini. De cætero fixum apud me ftat conftitu- 1
cumque, prourrem ex allé cognouero,vël lîlentio me lora j
laxaic, vel ftringere fixnagarritui. Nainque fi fupradi&i j
confirmoraflcnfu, Athenisloqùacior;fîi'm inus, Amyclisi
iplistaciturnior ero.Sed de lodali, deque mejatis dictum. J
Tununcinteriftaquid rerum? quasmihiad vicem nollei
non minus cordi. Venaris?xdihcas?rufticarifnc? Anho-
rum aliquid vnum ,an fingula viciffim, an pariter cundla?
Sed de Vitruuio, fine Columella, leu alterutrum ,ambof-
ue (elftere, decentiffime facis. potesenim vtrumque more !
quo qui oprimo, id eft, vt cultor aliquis è primis, archite- '
(ftufque. Cxterum vttibide venatorisofhcio quam minimum
blandiaris, maximeiniungo. Namqueaprosfruftra
invcnabulavocas , quoscanibusmilericordiffimis, qui-
bus abundas, & quidem folus, mouere potius,quam com-
mouereconfuefti. Eftofitindulgentiadignum, quodre-
formidanr caculi tui beltijs appropinquare terribiirbus,
corpulentifque : illud ignoro quomodo excules, quod
capreas pccusfimum , pariter Sc damas infugam pronos,
iacentibusanimis, peift.oribusereiftis, paffibnsraris.cre-
bris latracibus prolequunrur. Quaproptcrdereliquofru-
dtuofius retibus, caffibulque fetupeas rupes, atq; opacan-
dis habilla luftris clufor ftacarius ne mora circumueni$;ac
pudorliquis, temperas curfibus apertis quacere campos,
& infidtan lepulculis Olanonenfibus; quosnec!^^anti
fupergreflus. Equidem in quantum fieri prxeer iadtantiam f rârote infedlantc fuperädos, copulis palam duiftis inquie-
poteft, gaudeo de prxftantilfimi viri auiftoritate, fi cerrus tari;nifi forfiran dum tibi ac path nofter A pollinaris inter-
eft; amore , fi failitur: licet quis prouocatus nunc ad facta I uenit.redtiusfiet vt exercéantur. Exceptisiocis, fac feiam
maiorum,nonineitiflimus,quisquoqueadvetba,nonin- ( tan d em,q u id te, quiddomumcirca. Sedeccedumiam
fannffimuserit ? Namque vu cutes artium iftarum fxculis j epiftolam, q u x d iu g a rrit, claudere optarem, fubitus à
pocius pnlcis (xculorum reiftotingenuit : quxperxcatem Santonis nuntius: cumquodumtuiobtentu aliquid ho-
mundi iam fenefeentis, laflàtis veluti femimbus, emedul- i fatum fermocinantcr extrahimus, conftanter afleucrauit,
law,parum aliquid hoc tempore in quibufcumque,arque j nuper vos clafficum in claffe cecinifle, atque inter officia
idinpaucis mirandum ac memorabile oftenranc. Huius nuncnautx modo militis » lictoribus Oceani curuis iner-
tamen ego, & fi ftudiorumomnium caput eft ,literarum- j rare contraSaxonura pandos myoparones, quorum quot
que,qui perfonam (èmper excolui, vereor (èntentiam, fu- remigesvideris» tötidem te cernere puresaréhi piratas; i ta
pra quam veritas h a b e t, affedtu ponderatioreprolaram. fimulomnesimperant,parent,docentjdifcuntlatrocina-
Neqiieobhocinficias ierim,mefxpeluculétis eiusaiftio- ri. Vnde nuncetiam vt quartipluripum caueas , caufa
nibusadftitille. Qijarumme ( Sc fi muruum jreddere vi- );(ucceffir maxima monendi. Hoftiseftomni holte ttucu*
deor) vel ex parte, curlimque fieri memoreni fas eft. Au-
diuieumadolefcens, atque adhuc nuperexpuero , cum
pater meus prxfcdtus prxcorio Gallicanis xribunalibus
prxfidefer:fub cuius videlicet magiftratu,conful Afterius
anni fui fores votiuum trabeatus aperuerac. Adhxrebam
fell® curuli,& fi nonlatens perordinem, certe non ledens
perxtatem.-mixCufqucturm® qenfualium penulatorum.
proxime Confuli proximis eram. Ita.quevrprimumbreui
pera6tanecbreuisfportula,datiquc^fti ,acclamaturh eft
ab omni Gallix qoetu primoribusaduocatorum, vtfeftiui-
tateprxuenrashorasantelucanas , qux diem ferum cum
filentio prxftolarentur, congrua meritorum falcium lahde
honeftarenr.Nicetium protinus circumlpexere conlpecti.
qui non fenfim finguladtnquei,^dtumultuatim peritus&
cuniftim,cumquodam prologo pudorisvulcummodefte
demiflusirrubuit, Atq; ob hoc illi maximum fophos non
eloqueutia prius, quam verecundia dedit. Dixit di^ofite,
grauiter,ardeter,magnaacrimonia,maiorefacundia, maxima
difciphna,& illamSarranisebriam fuccis[inter crepi-
tantiafegmencapalmatam pluspicla oratione, plus aurea
conuenuftauit. Peripfiim fere tempus, vt decemuirali-
ter lo q u a r, lex de praifcripcione cricenniji'uerar proquiri-
taraicuius peremptorijs abolica rubricis lis omrtisin lextu
traifta quinquenniunuerjninabatur. Hanc intra Gallias
ante nclcitam primus, quem Ipquimur jo ra to r indidit
prolecutionibus.edidirtribunalibus, prodidic partibus,
addidit titulis, frequenteconuentu ,f^aro.-(eden.ee, paucis
fehtentijs,multislaudibustj'Prxcerifta, per alias vicesdo-
«ftrinam dims (. quo more citius homo dilcitur)Jnobferualentior.
Improuifusaggredirur, præuifus elabirutï (pernit
obieiftos .fternitincaucos: fi (equatur, intercipit,fi fugiat,
euadit.Ad hoc exefcent illos naufragia , non terrent» Eft
eis quxdam cum diferiminibus pefagi non notieia folum,
led familiaritas. Nam quoniam ipfa, fi qua tempeftas eft»
hinc(ècurosefficirotcupàndos;hincprôfpici vetatoccu-
paturos;in medio fin6tuum, fcopulorumque confragolo-
rum » fpe fuperuentuslxtipericlitanrur* Pixterea priufquam
dc continemi in patriam velalaxantes,hoftico mor-
daces ancoras vado velJanr,mos eft remeacuris, decimu m
quemqué captorum per xquales & cruciarias pcenas, plus
ob hoctrifti,quodilip.erftino(b ritu,necare; (uperquecol-
leiftam rurbam periturorum mortis iniquitatem (ortisx*
quitate dilpcrgere.T alibus eligunt votis,vi&imis foluunt:
& perhuiufmodi non tarn facrificia purgati, quam facrile-
giapollud, religiofum putant cxdis infauftxperpetrato-
res, décapité captiuo magis exigerc tormenta, quam pre-
tia.Quamobrem metuo multa, fufpicor varia : quanquam
me èxontrario ingentia horten cur. Primum, quod vidtoris
populi figna comi taris:dein qu od in fapientes Vitos, quos
intef iure cenleris,minus annuolicere forcuicis. Tettio,
quod pro fodâlibus fide iunétis,(èdfrdi(cretis,frequenter
incutiunt Sc tuta mceroremiquia promprius de aiftionibus
longinquis,ambigendi(que, fimllraquxquemetusaugu-
ratiSed dicas.non eflè tantum forte curanda, qux perhor-
refco.Idquidéyerüëft:(èdnechbcfalfuthVq.uodijs,quos '
ampli’9 dihgi^ius,plus timemus. Vnde nihilomin9precor,
obortü tui caufa (enlib. nottris quâprimû profpero relatu
eximcangoreqhNcq; enim exintegro fleifti vnquaad hoc
ooftum,