
sedulii Hyber. in Efift.
1462
fcientiaeius,velpræfentia habetur|||jMS|| IlS S iii .. arin-n tinrrpWniri vi'rteMiiir i cur non
Primogc
nitus. s
Vocaab'
P«
----O” “
attentis ledtoribus etiam hocrequiri videbitur, cur non
.dixcrit,conformes filikfed conformes imaginis. Efmiam;..
uis arduura hoc videtur & difficiientamen videfi poflimus
•illuddicere: <^iafpeciajis&: propria imago, quæ earn to-
tam, aten eXintcgcP fufeipit, & in femetipfa fórmapitur,t-
.pfalefuanim adicendaeIt, quæfempeçorqnia verbo , ac
fapientiæ Dei itacoaptat, ytnullo prorfuSab huius fimm-
tudine decolor habeatur: itavtquicunque fummam per-
fedfiohis acbeacitudiniscohfedfatuf 1 adillius imaginem
aciimilicudinem tendafi quæ primo locó, &fuperorónes
cæterosfilijDei imago eft ; ica vtfit ipfe primogenitus in
mulcisfratribus,in hisyidelicej » quoru mconforraatione
rmaoofilii imagiriisfilij Deiprimatumtener, Similes ei erimus | id eft,
bei m no- Deo, fcdtanturamodofilio, quifolusintrinitacecormis
accepir,in quo mórtuus fuerar, & refurrexir, atque ad lu-
j premaprouexic. Er in ifta parteimagofilij Dei faat iu-
! mus, quia iicut file habét, fie 8c nos donformes.adti im-
! mönale hafcebimus corpus,non patrisimaginis ac fpiritus
fendfi. . ’ ' "• p p !
Ig ytfitprimogemtusin multisfratribus J Reece pnmqgem-
tus,qui ante creacuram non fadt iis,fed natus eft. Eft ôcpïfc
mogeriicüs’in legeneratipne fpiritus : eft primogenicus ex
mbrtuis,cuius natura paori ignorar;Eft prir^ogennus, póft
Viâoriàm afeendensin coelos : primogenitus igitut in o-
I mnibus frater nofter dicitür, quoniam homo ftignatuseft
' nafci:Dominusvero,quiaDominüs noftereft. _
I Quos autempr&deftinauit, hos & vocaùit } Quos præfciuit
créditâtes | hb,s yôcaiiïfc • Vqcatio autêm'volentcs ®^li"
prxdica- gic.Ergo vocanturpcrpraedicationem ytcredanrtcreden-'
tionem fi- *ces iuftificà&tur per baptifmumvglorificancur in virtutibus
uHcEaan- gtatiarumj fiUÊ in Eefeiredtione t a r a . Alipd.eftpræfdre,
aliud prædeftinare.| Præfcientia icaq; gerçnda prænofcxt,
Prædefii- poftmodum prædeftinatioretribuendadeferibit. Illapræôarp.
uidet mérita, hæc prædeftinat praéniia. Ataduerfitm cos,
qui nobis huiufmodifufeitaht quæftiones,etiam hocpof-
furaus dicëre.-Si quos præfciuic,illos & prædeftindhit:;non
' autem omnçs prædeftinauit,crgo non omnés præfeiuit, 8c
feeundjimeos erûnc aîiqua quæ ignorât Deùs.Si vèro pr^-
nofeere, Sc fecuridum hoc accipiatur qüod pfædijcimùÿ,
'bbclftinafteàumrecipere, fibiquefociare, verumerit,
! quodiieut Uqn ômnes p.r£edeftinaui%ita neq-,omnés pr*-l
'cognouic;fiéenim & le fus diciturnoncognouiftepècca-
[ ! turn, hoc cftqui nefcierithomicidium,yëladulterium, &
hisfimilia. An nequeadhæfiéei peccatum |fiçucfcriptum
. eft: Ouiferuatmandatum, non cognoftet verbum malum, hoc eft,
' non recipiet verbum malum. illps voCauit. Vöbarè eft co-
' citantem de fide adruuarc | aut éompun^rc cum quem
iciacadiuuare. . r .
Dcü pro Ouider.godicenmadbac? ] Hoceftbeneficia quæprædiûobiseflè.
ftafunc. Deus qùoihodo pro nobis fit , manifeftiïmeftex
his, quæ fiipraexpofuit,id gClqund ipiritüs Dei habitat in
nobis, & quod fpiritus Chrifti, vei Chriftusin-nobis eft,
Jpïrttns eius^uifufcitauit Chriftumamortuis mtiam,
in Chriftum peccare dicicur, quoniamquidem fcan-
dalizer animam.prö qua Ghriftus mortuus çü.Quomodono
per ilium omnia nobisdonauiti p Ç^uidpoteft habere^chariùs
quod nöbisneget, qui 61mm fiiumnorinegauit?gKtfrtfc«-|
JnbitaduerfuseleftosDtii | Multa fiintin feripturis, qüænifi1 jEnSti^
pröprio modo enuntientur, in contrariam recedunt fen- j^iatfett
tentiam,fiCütiéft: Quisaccufabit aduerfuselé£losDeiiypius^f
Mificat § Quod fi quaficonfirmatiueobfeLuato^genere
pronuntiationisfuæ dicatur.magnaperuerfitasqritur.SicI
ergo prönUntiandum eft, acfi diceret: Deus ne eft , &fiib-
ai?ditur, non vtiq; i : fed iuftificat. Qgos ergo Deus|legid
credentes, aefignis & virtutibus iuftes. oftendit, quisde
priftinis aüdebic accufa.re ddiiftis ? velpro contemptu lé-
gaiimn mandacoruin? Videtur mihiquod ait :;,Qutsaccufb-
bit atltierfuseleftosDei î de diabolo dicere: nullus ënimcle-
âus/&ita magnusj quëm illenon audeataeeufare, nifi i l -M
lum folum, qui peccatum non fecit, qui & dicebat; Nawc /«»J
venitprinçepsmundiyérinmenihilinüenit. Sed diligentiusin-
mere, qu,od non dixie Apoftolus : Quisàccufabitaduerfum
vocatösjcdaduerfumelettóstnili cnim fûeris èle<3:us,$tino-|
mnib'uste probabilcm exhibueris Deo,habebisaccu(ato-|
rem. Sienim caufatuamalaeft, quidtibiprodericaduo-
cams, I ti^fiïefus fit qui interpellet? Iefus eiiim veritas eft J
: non poteft ergo pro te veritas fallçre. Deus qui iufiificat,hoc
ioEiara Prophjcraeft, quod hic quafi fuum ponit, quiao-l
mnino eft alius, qui quidem nos arguée, rie forte nos ipfc
Deus accufec, ' fed nbn poteft quos iùftificat accufarc fi-
mui. | j n | n | ^ H | .
lfifus autem Chrijlus qui mortuus ejl,imbqui& nfmexit,qmf
ad dexter am Dei,qui etiam interpellai pro nobis^] Vt cum ipfo ii-
mus vbi ipfe eft. Soient Ariani ex ihtérpellationis .caufa
mouere ealumniam,dicentesrQuo4quiinterpeUatùr,in-l
terpellantefitmaioî. Quibus refpondendumeft.Deuml
obliuionem non pari, vt cum illis moueatur Temper quos
eicgic. Sed hoceftinterpellareeum, diirn fémper patri
hominem quern fufcepic,quafinoftrum pigrius oftendit&
óffert,vt yeriis pontifex & ætérnus.
Qujs ergo nosfeparabït a charitate Deiî [J Poft tantà præ-l
clarabeneficiavelpromiflà » quæ poterittara grauis'eiTe
preflura,quçnos ab eins charitate diuellat? TribulatioQlàl
eftjomnls malorum perpeflïo. AnguÊat ] Carceris.
Periculum ? ] Maris,fimt^ripcuméftin Pfaimo videlicet
quadrageiirno tertio : Quia propter te mc|tifica-
miiivhpc eft, non propter aliud crimenfed propt^r eunil
qui dixit ! Beatieftiscum nosperfequuntur &cc\îotadte: ijon eJ
;nim füfficitmihi vna hora móri prp Chtifto, yel çruciari
fedrotadie, h o ceft‘,ô mni v itæ meæte m pore, &ideo:
ln hisomnibui, inquit, fuperamus ]. Non noftra vimnej
fedproptcr euro qui nos dilexir, fed iu his omnibus fupe
ramus,hoc eft, has tribulatmnes pro nihilo dueimus. I
Quinos diléxit ] Etiam vt môreretur pro nobis j &
quando proeius nomine morimur., tune maxime trium-
phamus. y
quod Ibiritus eius,qtii fttfeitauit Chnjtum a mortuis habitat in no- unjiaoemmquou Confidoenimquod neque mors, ^neque m WviMta, nWeq u. e an&ge Hr ,’ nei 1«
bis: Vei fpiricu Deiagimur. Vel quodp r it iw adoptions ac- l.qiie pnneipam W #M PrG certo confido, quia nee f i t m - . ^ j
sepimus. Vel quod fumusfilii Dei & haredets&coUredes Cbrifii: hi quis mortem minctur, nec ft vitam promittat, nee ft icr„nJ,ait
Vel primitias fpiritus acccpimus s. vel quod nobis omnia angelum disat aDomino . deftmatum,.................... neq :iifeangcloruin|ft fe angelotum
U |
coop‘ erantur in boiiûm dilig_e_n_t. ivbù- 1s .;Peujm r. : V«erli nqruiondp/mr- mpnriatur principem . menriatuE necfiin ptefenti | necftin hib-n'drem prafeiiti ebtir
honorem con-
cündumpropôfitum vocatifunt,&c præcogniti, & praedeftinati,
feratineefi polliceaturglqriamiuturorum,neqi fi^irtutes
; ôc fatKftificariy&glbrificati. Horum omnium memoriam
operérur, néc fi coeium pro mittat,, 8c ininferpt^dëterreat,
! faciens, ôçfimul omniarepcteqs,air: Quidrergd disemusad
vel profundixatemfciencia fuadere conecur, vnquam nos
'bac^ hoc eft ad hæc omnia quæ fupra diximus, quia fi fic
pocerit a Ghfifti fecernere charitace.
t Deus pro nobis eft, vt hæc nobis cunda epneefferit, quis
Neque creaturaalia } Omnem pene crcaturam no-
cfle aduerlumnos poterit l Non' quo omnino neminem
nobis diçat aduerfum, alioquin qüomodo.ftabit quoddi-
âaimàPëtro: Aduerfarius v'epr diaboliisficutleo rugiens circuit,
\quarensqttemtransdeuoret. Sedhoceftquod oftendit, quia
Deoagentepro.nobis, comemptibilis & nullus eificitur
aduerferius vefter,diceme Dauid: Dominusinluminatio me/,
& fallu meaquemtimeboi Qui etiam piopr'tofiliofùo honpeperch,
fed,pro nobis omnibiu traMit ilium ] Pro qmnilxis ergo.tra-
didit eum, non folum'pro fandisjnon folum pro magnis,
fedpro.mih»mi»bmnih6,qinfuntinecclefia^ T radiait fi-
liuno proprium pacer, &id^o eriam fi mihoriim aliquem
& infirmorum lædat quis percutiens ihfirmam confcicn-
minauic, &rionfuithic contentus , nifi adderet ctiam
fi fit alia creatura, nee ipfa pbterit feparare, Nimirum
hyperbolice hoc dieit Apoftolus , hoc eft, non foluml
. per ea quae aecidere poflun t , fed nec per ea quidem quae
euenire omnino non poflunt , ’vllo pado | Dei ciiatitate
defledemus : verbi eauta s Vc^fi alia nobis daretur vita,
quam bate, quae è Deo data eft, aut irfururorum fpcs alial
nóbis prómitterecur, yel alticudo,vel etiam creatura, quae
pro nobis eongcmifcit,quod fieri vtiqv non poteft,nec h^c
quidem a charitate Dei feparare nos pofiunt.Gum pro his, I
irrquit,0mnib.benefici)s,qa2 cónfecufi fumUs,fixi & raai-|
•^i&nroyi6'ehatfeateÖei,qufe nos ab ca poterit feparagj
‘ i "’r -v I 7 Tribula-
Tribiilatiofi venerlt: ih tribulations dilatqßime. Anguftfe
fi fucrit mundi, & ex necefficate corporis veniens, fapien- "
tiæDei Sdcientiæ latitudinem requiremus,in qua tatâtâm
guftareHon poteftmundus:famesfiadfucrit,turbaie me
non poteft t habep epim panem qui de coelo defeendir,&
reficitefunentes animas , nec aliquando ppteftpanis ifte
deficeré : eftenim perfedus &.æternus: Eç nùditas no me:‘
cónfundit, indutus fum enim Dominum noftrumlefum
Cjhriftum,&habitàculumnofttüinquôddeccôloeft fémper
indui fpero. Oportet enim mortal hoc induere tmmorialit
tatenti Periculum nbn.timébo : Dominus enim illuminatio
mea,&fahu mea, quern timeboi Radius ter tenus rerrere me
non poteft: habeo enim meum,gladiun>Jpfrim,quod eftver-
butnDei, quiv&penetrabiliorpmnigladioancipiti : Si ergo gladius
mundi venerit fup^er cëfüices raeas y maiprem teihi
conciliât charitatem. Dicam namquead eum, ficutfcti-
ptum eft : Propter te tnortificamur totadie : dum enim illius
amorependimus pcenas, fenfum doloris noriçecipirousi
illiusenimeharitas, qua nosdilexit, & rioftrumadfe rapir,
aftedum, ctuciatum corporis 8c dolorem fentirenosnon
facit .video ergo in his omnibus fuperamus. Ite.m Neque
creatura alia. Quod ita poteft intelligi, qua^doqui-
dem fciebat Apöftolus,multas & innumerabiles creaturas
Dei,quarutn etiam ipfe non omnem, fed éx partecpp.erit
patrisfuidiaboli,præualeredebebicaduerfum nos : Neque
fiyirt9 ab aliquó fada fièt,ficut dicitùr de Simone Ma-
gûinaere volâfCé: Nécfi in aliithdine fe nóbis oftëndat , 1
de qua dicit Apoftolus : An ignpratis altitudinetn Sata-
næ ? à iuuâtione nos Domini leih debebi t aüferre i Neque
4*3 >
feientiateftimonidqiteddat, vbi cogitatiopes inter fein-
uicem fixnt accufanfes. InApoftolo yéroy b! cogitatio’iam
non habet quod accufer» .rede iconfeientia in fpiritu fan-
do teftimonium reddir.
Qtioniam triflitia iiiihieft, &continuus dolor cordi meo~\ £fto
habeas triftitiam, efto dolote.m capias de pérditibne fra-
trum ruorum j qui funt eognati feeundum carncm , nun-
quid eóufque,y t öptès anatheniä fieri a Ghrifto ? Et quid
tibiprodeftillorurnfalus^tualalutc feparaberis?& quod
feluaueris alios,fi i’pfe pereas ? Ncip, inquit^ita eft, fed e-
go a magi ftro & Do m in ó m ëo% qu ia qui vult animam fuam ver*
falttdm facere > perdeteam: Ideo & mihi videtur ille t>*c o-
mniapramifille, quod nulla poflined Dei chafitate diuel- ’
lere,vvt cum fe offert anathema pfö frätribus feis, npn la- i
pfumeius paffibilemiudicès | fed ficut-ille qui infepatabir I .
lis apatredftpernaturaraj&: immorcalisin morremvenitj ..
8c ad inferna defcendit, ita& iftcimitdndo niagiftrum
feparari dCntifti charitate non poftic,dGhri.ftp anathema [ 11
.fiarpro fratribus fuiSjdeuotiohe vtiqué nop pf^uaricatip^ r
ne. MieronymusihlibroquaftiowumadAlgafiam: ^O-!
ptqbam enim anathema effeprofratrtbus mèisf^ethe Apoftö- 1
lum,quantacharitatis in Chiiito fir.vtpro illocupiat tno-
ri, & folus pejrire, dumm odo i n ill u mcredatomne ho mi-
. ___ nUm genusi petire eriam nph in perpetuum , fed itnpracfeienciam,
quatumque non^folum fpecies, fed & nomina fentiam. Vult ergo Apoftolus perirein cache, vt alij'fif!*
in prüfend feculo ignorareritun j uencur in fpiriru :,fuum fanguinem fundere, vt murtoturri
Confido enim ] Confidentia eft èmm 6*c de fponfipne animaeconferuentur. Optabam, in quit, non opro, qui feit optabam
Chrifti, quiapromifit jn tribulatione adiuuare fe, dedica- j fierinon pöfTe effedum, tamcn diledlionem circa genus
tam fibifidem: Neque angelus hoceft,necfife angelus | humanumoftendin
nobis oftendat ad feducendos nos , fuborriatus falfecijs 1 Qgtfunt eognati fecuntlum catnem] ( ^ t prbpinquos &
fratres appellat fecundum carnem, in fpiritu d-fe oftendit
alienos. Quorum adoptieefifilmum'] Qux fignificancius
Grace dicifur , de quibus quondam Dominus I07
quebatur : Pnmogenitw mm ifrael. Adoptatienim funtfi-
lij Ifrael a Deotunc, cum diuideret excel fits Gentes, & differ|
fi per phantafiam profundam, qua feducere medicatur, ]geretfilios Adamfecundumiiumerum^angelorunb&faäapör- fF^jörd
nobisoftentethórrorem mirändum. Neqüefifuturano- tiodomuilucobfumcuUn Imeditatis'cml(r,ni. Adiecit adhuc
bis fpondeat, qirapromifit Euje, alfenfum dabimus illi:; vr&aliosprp hisdolerefaciatdiceiis : . Et.gloria, & tefia- . ‘ 3'
Necfiarte 8c fubrilit%te äftutiaj fuaealiam creacuram Ad- mentumy&legülatiOy&obfequiumi&prpmipfDc^otmd^-y ' ^
iungac adorare, ficut iunxemnt lamnes & Mämbres pa-j ralegisfepeiam didum eft»ficut& ipfe Apoftplüs dicit :
lam Pharaone, epttueniens eft yr per hatc a Deo creatore ,Si enim quod euacuatur per gloriamfeft-, hoc.eft vetus tends
éuocet, quem ignorauimus creaturam eondidifiè in j ftamehtum, multö magisquodniahet inglbriaeiftjEuan- j
jeternum exiftentem. Quibufdam videtur aliam crearit-1 gelij fei licet pradicacio.. :Sedquod dicir, teftämenrum & Lcgislatid
ram de idolis di6tum',fcd non eft verum,quia liane dëbuit j legislatio,vnum fortaffe dicere nöimu 1 lis videcur: Lex e- ;Tcftarac|
fignificäre,quam fub admiratione feduótionis videtur fin-1 mm quae data eftjipfa etiam teftamentum äppellatur. Sed
gereSatanas. I ego hanccffediftinftionem putó,qupdlegisiacioquidem
vna fuerit, & femel habitaper Möfeh; Teftamenta verb
frequenter ftatuea funr:quotiesenim peccauérunt & ab-
C A f t T I X.
ie6ti funr , rocies exh£Bredati videntur. Et rurfus quoties
Breprppitiäcus dicitur Deus, reupeauit eds in harredifeatem tritatem dico in Chrifiolefu] Cpntratud^osddürüi11 fus ppffellionisi roties reparafle té^menta^^ haredes
primum ills fatis facit, non fe odij caufahtepdicerè,! eos feripfifie credendp^eft, QbfequiuiTi jfäcerdotalia di-
fedamoris | eö quod doleät illos Chtifto non credere, ad 'cuntut officia. Pipmi(ïiphes,qira patribus feét® fisrir |fit
quösprimurn faluandos aduenerit. Videamus quäre di- J feparatim dandxhfsqni per fidem filijdicuhtur Abrah^i
xeric. vericatemïo.Chriftö,quafioftendensefIt; aiiquäm i Quoriimpatresex quibusefiChrfitufecundum carnem^tfoe
veritatem, qua: non fitin Chrifto: & vide, fi poftumus tali | eft, Abtaham, Ifaacjlacob, ét caCeri, Qm efi fuper omnia
modoveritatem qute in GJnifto eft, ab ea qute noti eftin j Deusbenediftusinfeculq} Swpet omnia^ytinnominelefuopnie1
Chrifto diftingucre: Vcritasergo C h r i f t i credendaéft/ genufleftatur i (alefiiuin,
vbi & reliqux virtütes, quä: Ghriftus eile deferibicurj id | pmnia fiiper quae dixit D?us,Chriftus eft..’ nulla at wem dieft,
vbi iuftitia, vbi pax, vbi eft verbum Dei., vbi eft & yerfe | fcfetipfeft,quia qui adorat filiu m,ädorac & patrenv: 8c qui
tas Chrifti. Eft aütem veriras & iriiufta, vt fi verbi qufa feruft'patri, feruit Scfilio» | muentmexeffiitverbum D«] A-
dicamus: dxmonium illudPitHönis, quod in A6tsibus A-1 poftoluS hanc lenceptiam prqferc dereprobätione lLid^o-
poftolorum refercur,inancillaquadam habitalfe , 8t cia- rum, & de eleiStione Gentinm in fide (ecus Iudteos, quod
mafte ad Apoftplos,quod hi ferni Dei fuÄmi funtiqui ad 1 | | | | | B E
Öbi'eqtliü
Pbilipft-
H
nuntiant hominibüs yiam Dei.„ Erat veritasin bis yerbis,
verum finim erat quod dicebacur^ fed non erat ifta yeritas
in Chrifto, 8c propeerea Conuerfus ad cam Paulus dibits
Obmuiifce.& 'exiab ea. Et ideo Apöftohjsad diftindtionemi
veritati* eius,.qtue extra Chriftüm eft, in Chrifto loquitur
veritatem. Sed 8c hoc qüod dicic: f eftimoniummihiper-
hibente confcientid mea in ftirttufanftö’] Sim.iiem mihi videtur
habere intelligentiam t reddic ehim teftimonium con\
fcicntiactiamGentibus, fecundu'm quodinfiiperioribus
idem Apoftolus a it : Teftimonium reddente eis. Nam non
poteftdici, quod in malisaftibus in fpiiitti fin6to conplangi
c Ap o ftöl us d i ce ns : Qjiontam trifiitia eft mihi. Hie et
iam iheipit ratiöeindre, quaie altb &iufto iudicio Dei re-
pulfisludæis -, Gentes fint intromiftæi quia fuperiusdixe-
ratdolere fe, quod genus Ifrael proprio yitió excludere-
turdregho, quorum hæcomnia fuerant : Hicofteridit ij-1
los qui non crediderunc,non elfe filios Abrahæ, rte omnibus
m m præiudicare putaretur,& obijeeretur illi muni
quid ergo Deus merititus eft Abrahæ ? ^
Inec enim omnes qui fuift exlfrael, hi funt ifrae\iti\ HoceftJ
qUodyultincelligi,npnideodighpS|iplfebmneS3c(uia filij
fine Abrahæ: Séd illos elfe digripsVqui filij promilfionis
funt.ideftjquosfeitDeus promiffiohem fuam fiifcepturos, )
. 0 *3 . 4