uianci&hiccum alisfigurati, ôc prophétie euro alis font
offenfi. Beneautem dicitur, quia V. cubicorum fuerit ala
Cherub vna,ôc V.cubitorü ala Cherub altera:quia virtd-
tes angelicçiegem Dei,quæin quinque libris defèriptaeft,
indefèlTadeuocionecuftodiunt : diligendo videlicet Deü
Ôedominumfuum ex omnibus viribiis fuis , diligendo ôc
proximostamquâ feipfos:plenitudo enfin legiseftçaritas;
ProXimi aût eorum , ôc ipfiadinuicemfuntangeliçifpiri-
rus,8ç.homiue<s eledfifeorum æque conciues. Vnde vtraq;.}
alaf eiuïdem eflè menfurç perhibëtunquia videlicet eadem I
•iplà deuotio.ne, quafe alterutrû in Deo diligunt < noftram ;
quoq;adfeafçendentiüfpcietâcem defiderant :ficquefir|
mulalæ X* cubitos comptent cum in geminaearitatis ex-1
hibirione,angeli de condiroris præfehtialaetantur. Decem
quotfocubitorumerat Cherub vnum>menfurapanetis,&opusvnum •
eratinduobus Chérubin. ] Duo erant radi Chérubin propter
confortium eiufdem, de qua loquimur, earitatis fignificâ-
dum,quia minus, quant inter duos, cariras ftare nô poteft; j
Yflde ÔC faluatorbinos ad prædicandum difcipulos mit te- I
re curauit,vt ta<5te doceret eos,qui verbû fidei prædicai et, j
yirruté dilédionis ante omnia opéra effe tenédâ. Vniufq; j
raenfuræôc opensduo Chérubin, quia difparilitas volun-
tatum,iîue cogitations,in fuperna patrianulla eft,vbi vna
omneseademque prælèntis vilîone ÔC gloria illuftrantur.
Pofuitque Chérubin in tntdio rempli inter'toris,extendebant aut alas !
fuas Cherubin,<ÿ tangebat ala vnapartetem,&ala Cherub fecundi
tangebatparietem alter umMa autem altera in mediopariete temple
Je tnuicem contingebant.] Manifèftû e ft ex his, quæ prædida
lunt,quare Chérubin in medio templi interioris fini pofiti, |
quorû habiratio eft in eælis. Excendebant aut. atas Cheru-1
b in,quafi ad volandü, quiafpiritus ang.cli.ci Temper habet
animüad oblèquium üiuinx voluntatis præparatü. .Quod
veto ala vna tangebat parietem, ad il jam earitatis admini-
ftrationé pcrtincr,quam nobis exhibent angeli. Quod alae
alteræin medio templi lè inuieem contingebant, cam di-
ledionis gratia qua le al te rutrü «ompleduntur j expri m it.-
Bene aût Ccquïtar:,Texitquoqr Cherubinauro: quia ôc nacuram
eorumcondicorimmortah claritate lublimauit,ôç men-
tèrq yera dilédionis atq; humilitaris luce repleuft.Notan-
dum fane quiaMoylès dum tabernaculû faceret,< fecit ÔC
duos Chérubin aureos,quos pofuit in propitiatorio,q.uod
erarfuper arcam. Salomon auté addidit alios duos^multo
.maiores,quos in téplo ponerct, fub quorû alis arcâin medio
poneret,cil propitiarorioôc Chérubin prioribus : ficq;
,-fadü eft, vt in tabérnaculp quidemeflènt Chérubin duo,
in templi aût quatt uor. Ad vna vero eâdemq; fignificario-
. nera vtriq;pertinent, fed repetitü eft opus auguftius Ta dû
[ per Salamonern,v tty pice doceretur, raultiplicata poll in-,
carnationem domini lànd-a Ecclefia r latiusefle gentibus
fublimitaté ciuiüm czli pandendam , qui fie condttoré de
collato fibi munere beatitudinis collaudant, vt de noftra
quoq;erepcione atq; ad eandébeatitudinc introdudione
congaudeant.extendunt enim alas adinuicé fuper arcam,
cum ad laudem domini laluatotis referunt bonum omne
quod accepcrunt.-extendût alas altéras ad parietçs oraculi,
cü fandos etia homines lecum videre lçtantur,eofq; velut
alarû fuarum (iimmitatibus tangunr.quos confortesatque
imitatoreS fuilfein hac vita fu* puritatisexultant. Duos
aût æqueparietes alis fuis tangunt : quia fi deles vtriufque
populfiludæi fcilicet & gentilis>fecum-pofteftbres habent
aulæcæleftis. Namqjin iliapatriadiftintftio.fit localis inter
vtrumq» populu m.Sed quia maior fit fe ftiuitas intern*
beatitudinis de confortio adunatxfraternitatis, extendût
Chérubin ad vtrûq; parietem oraculi alas fuas,quia lxtan-
tes in cælefti patriaiuftos vtriufq; plcbis,viiione quoqj fuç
gloiix adlaudé creatprisexcitantmec fold de illorû, quos
'iecutrtintushabent,hominû iuftorum felicitatelztantur
,agmina cæleftia:verû-etiam.npftri,qui foris adhuepofid de
profundi&ad'dominü clamàcnus, curam gerunc fedulam.
Vnde bene de eifdem Chérubin ialibro Paralipomenon
feriptü eft, lpfiautemjlabantereclis pedibus, érfaçies eorum ver fa
erant adextetiorenidomum. ftabant etenim ere&is pedibus
,Chérubin, quiaà via veritatis, in qua mox condici pofiti
,iûnt,numquàm aberraueruntangeli.Habent facies ad ex«
wiriorem do mu» quia nos, ab huius zfumna peregrinationisereptos.
ad fuum defiderant peruenire confortium. Sic '
ergo pedibus ftànt red is, fie alas fuasauro redasad orr.
culi parietes extendunt, y t faciès habeant ad domû verlàs
exteriorë, quia angeli fiçfuam perpetuo innocétiam çon>
feruanty fiedeanimarüfandarü in caclisbeâtitudine con-
gaudent, vt eis.qup.^ue y quos in terris adhuc peregrinaii
con fpiciun t , cledtis opem ferre non definant, donee & i\~
losadcçleftempatriamintroducant.omnescnim funrad-
miniftratorij (pi ri tus in minifterium mifE propter cos.,qui
hæreditatc capiût falutis.Pofiunt ctiam per duo Chérubin
duoteftamentafigurarii quinirairü Chérubin in oraculo
fu n t fa dU quia in confiliodiuinæ promiffionis nobis vtiqj
inacceftîbili, atqj incomprehenfibili ante ficcula difpolitü
eft,quâdo,& quali ter,-quibufuc audio ribus lacra feriptura
côderetur.De lignis oliuarûfunt fadi,quia per viras mife-
ricordi*,quorûpietati non defocrunt vires, vn&ione fan-
â i fpiritus illuftratos,diuini font h b ri confcripti. De lignis
oliQarûfunt fadiyquia lucé nobis feienti* rribuun t, iuuâte
fiammacaritacis D c i,qu * per fpiricü fandu ditFünditur irv
cordibus noftris.Decé cubitis font alti,quia per obleruan-
tiam decalogi legis,Deo fcruiendû pr*dicant,& Deofide-
liter feruientes denano remunerandos efle regniperpetui
oftendût.Geminas habent alas,quia teftamcnca per afpera
æque & profpera , indefelfo propulito Temper ad cæleftia
tendiftè ac perueniftè déclarât: ôc hoc idem luis auditorib.
faciendû elle demon ftranr. Quincfocubitortm erat ala Cherub
vna,& V.cubttorumala Cber«M«w:quiain oram labentium
. rerum varietace, làndti vniuerfos corporis lui lenfus in ob-
fequiüfuicondicorisextédunt:oculos habetes-femper ad
dominü,audire defiderant es vocem laudis eius,&narrare
vniuerlà mirabilia eius,dul cia faucibus luishaben tes elo-
quia illiuSjfuper mel ôc fau5 ori fuo, currétcs inodore vn-
guentorum eiustôc donee lüpereft halitus in cis, ôc Ipiti t us
Dei in nai ib.eorû,non loque tes labijs iniqui tatem .rnecin
lingua fua ftulti tiâ perfonan tes:fi cq; per armaiuftitiæ à de
Xtris ôç à finiftris incedétes,ad perceptioné cçleftis denarij)
que fommus paterfamilias, cultoribus fuæ vineærepromi-
fit.peruenuit. Et opus vnüerat in duobus Chérubin , quia
vtriûfq>.-teftamé.ti feriptores vna eadcmqj caftitate operis
ÔC earitatis deuociqu^Deq/foruietunc, vna & conlona voce
ac fide Deûprædicât^qGia quæ nouura teftamentum de
domin'ica incarnatione,p.infione, refurredlione, afeenfio-
ne, gentium vocatione, ludæorûexpulfione, multimoda
ccclefiæ tribulatio ne fadla narran t: hæc eadem vêtus teft»-
mctûyûreéle inteUigitur,veraciter fiendaprxdicabat.Ad-
uentü vero antichrifti, finélæcqli, extremi dilcrimen iudi-
cij,ôcçternâbonoiiigloriam,pcenamq;reproborum,con--
cordi vtrûq; teftamentu veritate probat. Alæergo Chérubin
interiores fuper area le inuicé contingebât: quia vtraqv
reltamé ta pari de domino atteftarione.côlèntiût.. Item alis
extcrioribus,ifte vnü parieté,ille alterü contingcbat .-quia
vêtus teftamcntû^pprie antiquoDei populo lcriptü elhno-
uum vero nobis,qui poftincarnationc dominicâad fidem
venimus.Et fecundo parieti, h.e.feptétrionali, ic£ie côpa-
ramur.-quibuspoft frigusac tenebras idololarriç,lucç veritatis
cognofcëredatü eft.nam & fi primitiuaecclefia maxime
de Iudæis eftloruit, & om nis Ifiael circa fine fæculi fal-
. uâdus elle creditur.-plurimi ndeliü huius corporis congre
gantur ad euâgclij fufcipiédi lacramcra, quibus ctiam hoc
aiuinitus donatü eft,vt reuclatis oculis cordts fui,,manife-
ftc cognofcant li terâveteris teftamenti, euangelicæ gratiz
plenâ elTemyfterijs.Yerfas habet facies Chcrubin ad exte-
riorera domû:quia nobis qui a^hueforis ftamus,necre,fed
fpe falui fa&i fumus,diuini font libri côditi.-quia feriptores
eorûlam régnâtes endomino, illûq; collaudantes in cçlis,
cura noftrægerunt fain tis ,qui pro noftris errati b .apud cius
pietatéinterpellant.Circundati funt auroClierubin, quia
praclaris feriptorû fuorüoperibus confirmatur audtoritas
teftametorû,manifçftataiam per orbe cognicioue.diuina-
rûfcripturarû,fiue interna gloria cxleftiû-agminûivtrumq;
.n. Cherub,vt diximus,ÔC angelos videli.Ôc teftamétadcli*
gnâc,cû plures ad ndç côuerd,ôcbonisabundare cceperint
operib. Vnde Ôc apte fubditur.£r omnesparietestcpliper circui-
turn fculpfitvariiscàlaturis&tornù.| Omnes parietes tcpli pét
cucuitûjoés fanélxëçclefiçpopuli lunt, qtiib. fuperfondai^
êntitm Chriftilocads , totius ambitum oibis replcuit,
csptu’mq; fidei ædificium quotidie nouamembvoiû fuo-
jum progenie, quafilapidurû pretioforum appolicione fu-
{uperaugmentare non defiftit. Qui nimirû parietes varijs
cælacuris fculpuntur : cumalijdàturperJpiritu fermofapientja,
alijjermoftientufecundum eundemjpiritum, altert fides in eodem
JJnritu,alijgrattafanitatum in vno<Jptritu,alijoperatio virtutit, alij
prophetia^aHj diferetipJpiriiuum, alij genera linguaru, alij interpre-
tatioJêrmonum.Et vt ad,illas veniamus, quas omnes habere
valemus virtûtes, caritas,gaudium,pax,longanimités,patietiai
benignitas,bonitas,modeJUa,continentia ,ôc ce terif rmftus Ipiri-
tus » quid nifi cælaturæ parietum templi,quæ ornâtus font
mentium populi Dei ? Sculpuntur ôc ijdcm parietes tor-
no, çum prompto pollent animo fideles ad faciendum cü-
(fta, qu* dominus præcepit, ad patiendû cuntfta, quæ per-
mittit,dicentes ex animo per fingula quæ occurrunt. Bcne-
dicam dominum in omni tepore. Et, Par at um cor meu Deus, paratü
cor meuthfCàntabo & pfalmit dicam domino. S culpuntur torno,
cumintantûvirtutib.operamimpendunr, vt abharütra-
mite nullis circumftantium rerum contrarietatibus, nullis»
polfint blandimctis auerti.quia.n.tornatura ceteris artib.
velocitate præcellic, ôc iplà fibi regulam, qua fine errore
opus perficiat, fcruat,ap te per hanc pia fimâorum vita fi-
gnatur : , quia ÔC parata eft lemper ad oblèquium diuinæ
voluntatis.ôc hoc abfq;diuerticulo errandi complété longo
vircutum vfu exercitata didicir. Vnde ôcfanôta ecclefia
inÇancicis canticorum,fponfi acredemptorïs fui virtuces
admirata,djcebat,Manus cm tornatiks,aùreaplena hyacinthis,
Tornatiles quippe font man us eius, quia apparés in carne '
finitates ÔC (biracula quxcumq; voluit, ablqyomni mora-
rü tardi tate,abfq; vllis erroru ambagibus, Dc'i virtus Ôc fa-
pientia perfecit. Aureæ funt, quiaeà quæ foris verbo iulfic,
intus diuina plenus potentia dédit.Plenæ funt hyacinthis,
quia ad gloriam patris vniuerlà quæ fecit, rctulit : ôc per o-
pera quæ fecit,noftros ad, quærenda cæleftia lènfus crigit.
Omubs ergo parietes templi per gyrum varijs cælacuris ôc
tornisfculpuntur, cum totaper mundum ecclefia virtutu
Ipifitalium execucioni abfq; vllo prorfus errore prompta
deuotione infiftit. Vbi bene fubdicur, Etfecit in eis Chérubin
&palmas,&piclurasvarias,quafiprominentesdepariete, &egre-
dientcs.) Chérubin namq; in pariedb.rempli facit Salomo,
cû eletftos fuos dominas adregulam feripturarû fanârarü,
in quib.eft multi tudo fdenciæ,vitam foam dirigere donat.^
Chérubin facit,cum eos in. hoc mundo cafticatem angeli*
cæconuerfationis pro modulo foo docet imitari,quæ maxime
vigilijs, ac laudib.diuinisjdile&ione fincera condi-
torisôc proximi geritur.Palmas facit cü memoriam æternç
retnbutionis eorum mentib.infigit,vteo minus ab.arceiu-
ftitiælabiqucanr, quo mercedéiuftitiæ lèmper ante cordis
oculos habent. Facit pidturas varias prominentes, de
pariete,ôc egcedientes,cü multifarias virtutu operationes
fidelib. tribuitîverbi gratia, vifeera mifètiçordiæ, benigni-
tatem,humilitatem,patientiam,modeftiam,fufterre inui-
cem,ôcdonarefibimecipfis, fuper omnia aût hæc caritaté
habere,quod eft vinculüpërfeâioiiis. Qu* videlicet vir-
tutes cû in tantam elcdlis confue tudiné venerint, vt velut
naturaliter eis .videantürinfitæ, quid aliud quam piéluræ
domus domini prominentes, quàfi de pariete exeunt.*quia
verba ôc opera veritatis non adhuc ab alijs extcinlècusdi-
fcunt.fed vt fibimetinfixaradicitus, parata Temper ab inti
mis cordlxquæ font agenda fiue docenda proferunt i Sed
&pautnientu domus,texte aura intrinfecus&extrihfecus, in oraculo
ôcùa ipfo templo.J Significare autem diximus fupra.
quod pmiimenti çqualitas humilem concordiam defigna-
ret fandn^ternitaris,vbi cû fint Iudæi&gen'tes, Barbari
ôcScythæ,liberiÔcferui,nobilesôcignpbiles, cunôéi fein
Chtillo fratreseflcjvniuerfi eundc le habere pâtre in cælis
gloriantur.neq; enim deconcordiillma hümilitàtç fuper-
norum ciuium dubitare cuiquâfas eft. Tftwfergo Salomo
ipauimentudomus auro intrinfecus& extrinfecus, quia rex nofter
pacificus Ôc angelos atq; animas iuftorum in cçlis perfedte
ac plçnarié dono dilcôtionis impleuic, ÔC peregrinantes in
, 13: hoc fæculo eines eiufdcm patriæ cæleftis fignaCulo dile-
. ôtionisà ceterorum moi talium vilitàte lcgregauit:Iw hoccognofcent,
inq\iicns,omnes}quiadifeipulimetefiis,fidileüionemhabueritis
adinuicé.Et in ingrejfu oraculi fecit oßioia di lignis oliuarüt <
pojlescfcanguloriïquinfa&'duo oßiadeltgnis oliuaru.)IQuod pri- f
raodixerat,Fecif ofitoladeUgnùoliuarum : hociplum yidccur
apertiqs expji care voluifiè,cüadiu nxit,£r duo ofiia de lignis 0-
liuarum.y nas quippe erat ingrefliis oraculi, fed idé ingrel-
fus duob.oftijs çlaudebatur,turfumq; referatis eifdé apéri-
ebarur,ficuctemplû,ôc;ficutporticusante teplum, vnum
non amplius habebant introitü,cetti vtiq-, caullà myftérij :
qmzvnusdominus,vnafides,vnumbapttfniâ ,vtius Detis, vnus in j
eeelefiâprælentéper bapfilmum,vpus-in regnû cæleftc per I
.operafideieftlperandusintroitus.nam qi vnusclïètintro- I
itusoraculi,ceftatur hbc,q>infefius dearcafcriptüeft. Cuqj
eminerentveines, & apparerent fummiratts eoruforisfanctuanum !
anteoracttlu,noapparebant vitra extrinfecus. Vbi patenter ofte-
ditur,nifallor,q> vnuseratingreflusoraculi,ôchiçèregio-
nefaâ:usarcæ,quxin medio eiufdé oraculi fuit. Cuiitsin-
greflus ôcoftiolaper fignificationé muftifaric poflünt acd-
pirnâÔc angelicos fpiritus, quorû minifterioin habita tio-
né cæleftis patriæintroducimur,aptiffime defignanc, ôc a-
poftolorüatq;virorum apoftolicorum figuratenent.quib.
claues regni cælôrum font datæ,qui acceptai domino po-
teftateligandiatq; foluendi,ôcdignosinrrarégniianuam
admittunt.-ôCicontumaces,impuros ac fuperbos excômu-
nicando vel anathematizando, ab ingremi viiæ perénis e-
liminatït. Sed ôc opera iuftitiæ qiiorû meriro ad regnû cæ-
lefte peruemcur,reâe per oftia, per quæ in fàriâa faniftorü
ingrediebatur,pofsût typice delignari, iuxta çf in libro Sa-
pictiæ fcriptüeft, Cufloditioautëlegum, çonfummatio incorrii-
ptionis eft, incorruptioautefacitproximÜDeo. Goncupifcentia
itaq; fàpientiæ deducit ad regnû perpecuû.Quib.omnibus
âpre côgruic, quia ipfàeadé oftiola de lignis hune oliuarû,
quia nimirum Ôc apgeli ôc homines perfe'âi frudtu miferi-
cordiæ ôc operib. lucis fefè in domo Dei gioriblos exhiber,
immo omnes eleâi per arma lucis & pietatis aditü fibi patriæ
cæleftis aperiunt. Duo font auté oftiola;fiuc quia dominum
ôc ptoximos diligüt angeli ôc homines fanéti, neq;
ianuam vitæ, nifipergeminâ hanc dileblioné poterit quis
intrare:fcu quia vtriufqj populi fidelibusy& Iudçi videli cet
ôcgentilis,eadé vitæianuareferatur. Poftes'font angulorü
quinq;, quia non folum animas éleétorû au la cæli recipit,'
fed ôc corporibusimmbrtaliglpriapræditis,iri iudicio fuas
fores aperir. quinq; enim lunt fenluscorporis noltri, v t lu-,
pra memiûimusyvifus,auditus,guftus,blfaclus,tabt9. Cer-
te velpoftis vterqj oraculi V.fadus eftcubitorum,quia fo-
lis illis fopernæ patriæ aditus pandicur,qui ommb. foicorporis
ÔC cordis fenlïb.dominolèruireftuducrunt.-cocporis
Êphef'f.
videlicet,cü per eofdem lènfusâliquid proiIloaguht:cor-
dis ver® cum fobriç ôc iufte Ôc pie cogitant de eis, quæ per
ipfos corporis fenfus agere decem ant.Sculpßtqßn eis pictura
Cherub & palmaruRestes,& anaglyph a valde prominentia, & te-
xit ea auro,operuitcj3 tant Chérubin quatn palmas & cetera auro. j
AnaglyphaGr*ce,dicuntur Latine Cælaturæ.Cçlatafunt
autem vafàaurea vel argèntea, fignis eminétioribus extra
intusq; exprelïà.Hæc ÔC alio nomine feuipra vocâtur,anà-
glyphava(àdiâ:a,q> fuperiusfunt fculptaiGtçcienim Ana,
Surfom,Glyphen^»cûlptiirâdicuntûdeft,Suffumfculpta.
Cunda auté hæc fupra eademCherubin ih ornatu panetü
templi pofita,pro cap tu noftro expoficà funt.nec laboran-
dü in aftruédo:quin virtutum operib. quæ per totum orbé
ecclefia in fuis fandisacpcrfcdisexercet,illipcipue,quib.
fideliùm cura çô.miflà.ôc claues regni cæloruin funt datæ,
omni debëanc folertia infiftere,vt quâtum gradu prçminéc
ceteris,tantum ôc merito præcellant bonç adionis. Habet
namq; ifffe pi&uram Ghcrubinfolculptarnjcum angelicâ
in terris vitam,quantum mottalib. ppflîbilê eft, ôc mente
imitantur ôc opéré.]Habent palmarum Ipecies, çum donà
fopernæ retriburionis fixafemper intentione meditantur.
^alma namq;,manuS vidricis ornatus eft.Habent anagly-
phavalde jpmincntia,cùm certiffimaboi\orüoperüdocu-
mcnça,ôc dnemoinfiniftrâpaÀcm interpretari valeac,cü-
dis lè ihtuentib.oftehdür.' Et hæc omnia opéra font aurcis
faminis cooperta,cü ficut fçpe didû eft,ôc,lèmper dicendü
eft,ceteris virtutüflorib. fpecialiusin ruagnisccclefiæ mé-
bris fulgor fupereminet amoris.His oftiolis ét vélum fiiifie
additum, Verba dierû narrant. Fecitquoqjvelum, inquit,e^